Ρωξάνδρα Στούρτζα, η μοναδική γυναίκα που σημάδεψε τον Ιωάννη Καποδίστρια πεθαίνει στις 16 Ιανουαρίου 1844.
Γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου του 1786 στην Κωνσταντινούπολη. Μεγάλωσε σε ευγενή και πλούσια οικογένεια και εργάστηκε κατά την διάρκεια της ζωής της ως Κυρία επί των τιμών της αυτοκράτειρας Ελισάβετ.
Η γνωριμία με τον Καποδίστρια
Η ιστορία του ανεκπλήρωτου αυτού έρωτα αποκαλύφθηκε πρώτη φορά στο βιβλίο «Ιωάννης Καποδίστριας, Ρωξάνδρα Στούρτζα» της Ελένη Κούκκου.
Οι πρώτες επαφές τους, στα 1809, συνδέθηκαν με την παρουσία και των δύο, του Καποδίστρια με την ιδιότητα του διπλωμάτη του Υπουργείου των Εξωτερικών και της Ρωξάνδρας ως, σε διάφορες αυτοκρατορικές δεξιώσεις αλλά και γεύματα που ο πατέρας της παρέθετε.
Για ένα χρονικό διάστημα τριών ετών οι δύο τους σχετίζονταν σε ένα επίπεδο βαθιάς φιλίας και αμοιβαίας εκτίμησης που δεν εξελίχθηκε σε κάποιον ερωτικό δεσμό.
Όπως αναφέρουν ιστορικές πηγές σταδιακά η Ρωξάνδρα άρχισε να ερωτεύεται και να εκφράζει τα συναισθήματά της.
Ωστόσο ο Καποδίστριας δεν εκδήλωσε ποτέ ολοκληρωτικά τα συναισθήματά του λόγω των πολιτικών τους διαφορών.
Στην αλληλογραφία που διατηρούσε με τον πατέρα του, αλλά και στα απομνημονεύματα της Ρωξάνδρας Στούρτζα αναφέρει ότι επεδίωκε την εξασφάλιση της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας και ανεξαρτησίας κι όχι μια ασύμμετρη σχέση -προϊόν συνοικεσίου- οικονομικά και κοινωνικά με μία σύζυγο πιο εύπορη από τον ίδιο.
Η προσήλωσή του στην Ελληνική υπόθεση ήταν ένας λόγος που τον έκανε να απορρίπτει την προοπτική του γάμου.
Τέλη του 1813 έλαβε την πρώτη επιστολή από τον Καποδίστρια.
Αναπτυχθηκε μεταξύ τους μια εκτενής αλληλογραφία. Η Ρωξάνδρα συνέχισε το ταξίδι της στη Βιέννη. Εκεί συνάντησε ξανά τον Καποδίστρια και εκείνος της εξέφρασε την επιθυμία του να προσηλωθεί στην Ελληνική υπόθεση, εκείνη του ζήτησε να μείνουν τουλάχιστον φίλοι. Μαζί θα μοιράζονταν μια κοινή προσπάθεια: της απελευθέρωσης των Ελλήνων και της μόρφωσης των Ελληνοπαίδων
Οι επιστολές της Ρωξάνδρας στον αγαπημένο της
«Αγαπητέ μου Φίλε!
Μου γράφετε να μη σας ξεχνώ ποτέ στις προσευχές μου. Και να θερμαίνω με αυτές τη θέση που κατέχετε στη σκέψη μου και στην καρδιά μου ……. Αγωνιώ όμως για σας. Από τα λίγα λόγια που μου γράφατε κατάλαβα τις αγωνίες, τις πικρίες και τους πόνους που δοκιμάζετε, τόσο από τους ξένους όσο και από τους δικούς μας.
Η σκέψη ότι ημπορεί κάποιος να σας κάνει κακό με αναστατώνει, με γεμίζει με μαύρα σύννεφα αγωνίας, μου βουρκώνει τα μάτια, μου συνθλίβει την ψυχή. Τις περισσότερες ώρες στέκω ή μπροστά στις εικόνες του Χριστού και της Παναγίας και τους ικετεύω να σας προφυλάξουν από τους κινδύνους που σας κυκλώνουν……».
Ο Καποδίστριας γνώριζε ότι δεν θα καταφέρει να παντρευτεί ποτέ την αγαπημένη του. Η Ρωξάνδρα είχε ένα μόνο πράγμα να της θυμίζει τον αγαπημένο της.
Μια πεταλούδα μέσα στις φλόγες, ένα δαχτυλίδι που της χάρισε ο Καποδίστριας το οποίο σήμερα βρίσκεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Η Ρωξάνδρα Σούρτζα φορούσε το δαχτυλίδι μέχρι το τέλος της ζωής της.
