Πέτρος Γαϊτάνος: Δεν θα μεταλάβω, θα βλέπω στην TV τις Ακολουθίες
Το όνομά του έχει συνδεθεί με το ελληνικό Πάσχα, καθώς πολλά σπίτια τα τελευταία χρόνια ακούν την αισθαντική φωνή του από το ραδιόφωνο να ψάλλει τα εγκώμια με μοναδικό τρόπο και κατάνυξη. Ο λόγος για τον τραγουδιστή Πέτρο Γαϊτάνο, με τον οποίο τα «Π» συνομίλησαν για τις εξελίξεις με τον κοροναϊό, την Εκκλησία, τις Άγιες Ημέρες του Πάσχα και τις συνήθειές του εν μέσω καραντίνας. «Αυτό το Πάσχα θα παραμείνω στο σπίτι μου και θα παρακολουθώ τις Ακολουθίες μέσω της τηλεόρασης. Δεν θα μεταλάβω. Όμως, θα έρθει ο καιρός και γι’ αυτό, όταν η Εκκλησία μας θα το ευλογήσει», αναφέρει μεταξύ άλλων, ενώ υπογραμμίζει ότι «έπειτα από αυτήν τη δοκιμασία, οι ευσεβείς και καλοπροαίρετοι θα γίνουν ευσεβέστεροι, πιο σοφοί και αγαθοί, ενώ οι πονηροί και κακοπροαίρετοι πονηρότεροι και πιο προκομένοι προς την κακία», μας δήλωσε.
Πώς βιώνετε όλο αυτό που συμβαίνει στην ανθρωπότητα με τον κοροναϊό;
Το καταλαβαίνω ως μια ευλογία και ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τους στόχους και τη φυσική κατάσταση των πραγμάτων. Είστε ένας άνθρωπος που σας έχουμε ταυτίσει με το Πάσχα.
Για εσάς αυτό το Πάσχα πώς θα είναι;
Κάθε στιγμή και έκφραση του έτους με ταυτίζει με κάτι από όσα έκανα και κάνω στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι, την παραδοσιακή μουσική, αλλά και την εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική. Σε ό,τι αφορά τις καταγραφές μου με τους ύμνους, εκτός των εκατοντάδων ύμνων όλου του έτους, με αφορμή τα κύρια άγια πρόσωπα της Ορθοδοξίας, αλλά και των εορτών της Εκκλησίας μας, που έχω ηχογραφήσει και έχουν φτάσει σε εκατομμύρια σπίτια, ιδιαιτέρως έχω χαρακτηριστεί και με τη μεγαλύτερη και αγιότερη εορτή της ανθρωπότητας, που είναι τα Άγια Πάθη του Χριστού και η Ανάστασή Του. Αυτό το Πάσχα, λοιπόν, θα παραμείνω στο σπίτι μου και θα παρακολουθώ τις Ακολουθίες μέσω της τηλεόρασης. Δεν θα μεταλάβω, όμως θα έρθει ο καιρός και γι’ αυτό, όταν η Εκκλησία μας θα το ευλογήσει.
Συμφωνείτε με την απόφαση να μείνουν κλειστές οι εκκλησίες για τους πιστούς;
Εφόσον είναι εντολή του κράτους και της Εκκλησίας, βεβαίως και συμφωνώ. Χρειάζεται να έχουμε διάκριση και ζωντανή φυσική λογική, ώστε να μπορούμε να διαχωρίζουμε τα άυλα από τα υλικά. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια υλική δυσαρμονία, που, όμως, καθορίζεται από άυλες δυνάμεις, ενώ φέρει το θέλημα του Θεού.
Για τη Θεία Κοινωνία ποια είναι η γνώμη σας;
Αν και είναι η κορυφαία πράξη στη ζωή μέσα στην Εκκλησία, ενώ αποτελεί και Μυστήριο, φαίνεται πως είναι ένας τρόπος και όχι ο στόχος. Έχω την αίσθηση πως ό,τι μπορεί να επηρεαστεί σε αυτήν τη ζωή είναι ο τρόπος, όχι ο στόχος. Π.χ., η πρόσληψη της Θείας Κοινωνίας μπορεί να διακοπεί και έπειτα από εντολή του πνευματικού μας. Η προσευχή και η τάση της καρδιάς μας προς τον Θεό ποτέ, γιατί είναι δωρεάν και αυθόρμητη εσωτερική κίνηση, ενώ η Θεία Κοινωνία είναι άυλη μέσω ύλης, ενώ για πολλούς λόγους μπορεί να διακοπεί, χωρίς να σταματάει την επικοινωνία με τον Θεό, κάτι που είναι και ο στόχος της πίστης και της θείας καθημερινής συνήθειας.
Έχετε σκεφθεί να κάνετε κάτι για τους πιστούς που θέλουν να ακούσουν τους ύμνους σας;
Θα έκανα, αν προέκυπτε κάτι προσεγμένο και δυνατό, όχι με ημίμετρα και ερασιτεχνικά. Ο καθένας έχει τον ρόλο και τη θέση που έχει επιλέξει να έχει.
Μένετε σπίτι; Τι κάνετε εκεί;
Διαβάζω, εργάζομαι για τους δίσκους και την προετοιμασία των συναυλιών μου στον υπολογιστή μου, με τα πνευματικά - καλλιτεχνικά μου βιβλία. Πηγαίνουμε πολύ συχνά βόλτες στο βουνό με τον αγαπημένο μου σκύλο, διανύοντας άφθονα χιλιόμετρα, μαγειρεύω, μιλώ με φίλους και συγγενείς στο τηλέφωνο, παρακολουθώ τις εξελίξεις, φροντίζω το σπίτι και πολλά άλλα, δηλαδή κατά 80% ό,τι έκανα πάντα.
Έπειτα από όλο αυτό, πιστεύετε ότι θα βγούμε καλύτεροι άνθρωποι;
Μακάρι. Άραγε, συλλογίζομαι, γιατί άλλο συνέβη όλο αυτό, παρά για το περίσσευμα της αμαρτίας μας; Όλα γίνονται για να μας δείξουν αυτό... Εν τέλει, όμως, ύστερα από αυτήν τη δοκιμασία, οι ευσεβείς και καλοπροαίρετοι θα γίνουν ευσεβέστεροι, πιο σοφοί και αγαθοί, ενώ οι πονηροί και κακοπροαίρετοι πονηρότεροι και πιο προκομένοι προς την κακία. Ο καθένας όπως κλίνει το είναι του.
Πιστεύετε ότι θα αργήσουμε να συνέλθουμε από το σοκ της όλης κρίσης; Ποιο θεωρείτε ότι θα είναι εκείνο το στοιχείο που θα μας βοηθήσει να ανασυγκροτηθούμε ως άνθρωποι και ως χώρα;
Ω! Εδώ είναι το θέμα για μένα. Είναι φανερό ότι θα περάσουμε μια περίοδο προσαρμογής, με όλα τα ακόλουθα αποτελέσματα. Αυτό που πάντα είχε την ικανότητα να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξαναχτίσουν τη ζωή τους ως άτομα και ως κοινωνίες ήταν η διάθεση προς το αγαθό και όχι η εγωιστική διάθεση να ρίχνει την ευθύνη ο ένας στον άλλον. Αιωνίως ο Θεός είναι Αυτός που χαράζει τις πορείες. Εμείς, αν θέλουμε, ακολουθούμε. Άλλωστε, και αυτή η δοκιμασία δικός Του δρόμος είναι, φτάνει να καταλάβουμε με πίστη και όχι με λογική τι εκφράζει αυτή η δοκιμασία Του και τι μας αναδεικνύει ως αλλαγή συμπεριφοράς.
Μιλήστε μας για αυτά που ετοιμάζετε το επόμενο διάστημα σε καλλιτεχνικό επίπεδο, αν το επιτρέψουν και οι εξελίξεις με την πανδημία.
Έχουμε ετοιμάσει δύο παραγωγές με την Ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη, τα από χρόνια. Η μία παραγωγή αναφέρεται στην επέτειο του «Όχι», καθώς φέτος γιορτάζουμε τα 80 χρόνια. Εκεί θα ερμηνεύσω ρεμπέτικα της Κατοχής, τραγούδια του Τσιφόρου, όπως και άλλα τραγούδια που γράφτηκαν εκείνη την περίοδο. Επίσης, μελοποιημένη ποίηση του Μίκη Θεοδωράκη με σημείο αναφοράς τις έννοιες της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Η δεύτερη παραγωγή έχει τον τίτλο «Ο Θεοδωράκης του πνεύματος». Μου την ανέθεσε με εμπιστοσύνη ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης σε συνεργασία με την κόρη του, Μαργαρίτα, και την έχω στήσει ο ίδιος. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα με πεζό λόγο του Θεοδωράκη αλλά και τραγούδια του συνθέτη.
Επικεντρώθηκα στον λόγο με σκοπό να αναδείξω τις επιλογές του συνθέτη που είχαν σχέση με την εσωτερική του ανάγκη να εκφράσει αξίες που έχουν να κάνουν με άυλες καταστάσεις, με τις αρετές και το καλό. Γι’ αυτό το ονομάζω «Ο Θεοδωράκης του πνεύματος», όχι μόνο με τη στενή πολιτισμική έννοια, αλλά κατ’ ουσίαν την πνευματική. Γιατί στο πνευματικό εμπεριέχεται και το πολιτιστικό, όταν, βεβαίως, είναι ειλικρινώς ενταγμένο σε αυτό. Έτσι, προσπαθώ μέσα από το υλικό του Θεοδωράκη να αναδείξω τις πλευρές εκείνες που έβγαζε ως ξεχείλισμα από την επιλογή των ποιημάτων που έκανε, με αυθόρμητο αποτέλεσμα να επικοινωνήσει την καθαρότητα των λόγων των Ελλήνων ποιητών. Εδώ έχω φτιάξει ένα απόσταγμα, ώστε όλα αυτά να εκφράζονται μέσα από μια πιο πυκνή, αιώνια έκφραση, που δεν είναι μόνο θρησκευτική.
Η παραγωγή αυτή θα παρουσιαστεί τα επόμενα χρόνια, σε συνεργασία, βέβαια, με την Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» και μεγάλη χορωδία. Φυσικά, ταυτόχρονα θα κάνω, όπως πάντα, τις συναυλίες μου με τα τραγούδια μου, τα σύγχρονα και τα παραδοσιακά. Πάντα στις συναυλίες μου, ανάλογα με τον χαρακτήρα τους, ερμηνεύω υλικό από την ευρεία γκάμα του ρεπερτορίου που τόσα χρόνια τραγουδώ και αυτό μου δίνει μια υπέροχη δύναμη προσβασιμότητας σε πολλά είδη και στις διαθέσεις του κόσμου. Λαϊκά, μπαλάντες, ελαφρά, παραδοσιακά από όλη την Ελλάδα, ιστορικά, επετειακά και τόσα άλλα.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» στις 17/4
Πώς βιώνετε όλο αυτό που συμβαίνει στην ανθρωπότητα με τον κοροναϊό;
Το καταλαβαίνω ως μια ευλογία και ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τους στόχους και τη φυσική κατάσταση των πραγμάτων. Είστε ένας άνθρωπος που σας έχουμε ταυτίσει με το Πάσχα.
Για εσάς αυτό το Πάσχα πώς θα είναι;
Κάθε στιγμή και έκφραση του έτους με ταυτίζει με κάτι από όσα έκανα και κάνω στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι, την παραδοσιακή μουσική, αλλά και την εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική. Σε ό,τι αφορά τις καταγραφές μου με τους ύμνους, εκτός των εκατοντάδων ύμνων όλου του έτους, με αφορμή τα κύρια άγια πρόσωπα της Ορθοδοξίας, αλλά και των εορτών της Εκκλησίας μας, που έχω ηχογραφήσει και έχουν φτάσει σε εκατομμύρια σπίτια, ιδιαιτέρως έχω χαρακτηριστεί και με τη μεγαλύτερη και αγιότερη εορτή της ανθρωπότητας, που είναι τα Άγια Πάθη του Χριστού και η Ανάστασή Του. Αυτό το Πάσχα, λοιπόν, θα παραμείνω στο σπίτι μου και θα παρακολουθώ τις Ακολουθίες μέσω της τηλεόρασης. Δεν θα μεταλάβω, όμως θα έρθει ο καιρός και γι’ αυτό, όταν η Εκκλησία μας θα το ευλογήσει.
Συμφωνείτε με την απόφαση να μείνουν κλειστές οι εκκλησίες για τους πιστούς;
Εφόσον είναι εντολή του κράτους και της Εκκλησίας, βεβαίως και συμφωνώ. Χρειάζεται να έχουμε διάκριση και ζωντανή φυσική λογική, ώστε να μπορούμε να διαχωρίζουμε τα άυλα από τα υλικά. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια υλική δυσαρμονία, που, όμως, καθορίζεται από άυλες δυνάμεις, ενώ φέρει το θέλημα του Θεού.
Για τη Θεία Κοινωνία ποια είναι η γνώμη σας;
Αν και είναι η κορυφαία πράξη στη ζωή μέσα στην Εκκλησία, ενώ αποτελεί και Μυστήριο, φαίνεται πως είναι ένας τρόπος και όχι ο στόχος. Έχω την αίσθηση πως ό,τι μπορεί να επηρεαστεί σε αυτήν τη ζωή είναι ο τρόπος, όχι ο στόχος. Π.χ., η πρόσληψη της Θείας Κοινωνίας μπορεί να διακοπεί και έπειτα από εντολή του πνευματικού μας. Η προσευχή και η τάση της καρδιάς μας προς τον Θεό ποτέ, γιατί είναι δωρεάν και αυθόρμητη εσωτερική κίνηση, ενώ η Θεία Κοινωνία είναι άυλη μέσω ύλης, ενώ για πολλούς λόγους μπορεί να διακοπεί, χωρίς να σταματάει την επικοινωνία με τον Θεό, κάτι που είναι και ο στόχος της πίστης και της θείας καθημερινής συνήθειας.
Αιωνίως ο Θεός είναι Αυτός που χαράζει τις πορείες. Εμείς, αν θέλουμε, ακολουθούμε. Άλλωστε, και αυτή η δοκιμασία δικός Του δρόμος είναι, φτάνει να καταλάβουμε με πίστη και όχι με λογική τι εκφράζει αυτή η δοκιμασία Του και τι μας αναδεικνύει ως αλλαγή
Έχετε σκεφθεί να κάνετε κάτι για τους πιστούς που θέλουν να ακούσουν τους ύμνους σας;
Θα έκανα, αν προέκυπτε κάτι προσεγμένο και δυνατό, όχι με ημίμετρα και ερασιτεχνικά. Ο καθένας έχει τον ρόλο και τη θέση που έχει επιλέξει να έχει.
Μένετε σπίτι; Τι κάνετε εκεί;
Διαβάζω, εργάζομαι για τους δίσκους και την προετοιμασία των συναυλιών μου στον υπολογιστή μου, με τα πνευματικά - καλλιτεχνικά μου βιβλία. Πηγαίνουμε πολύ συχνά βόλτες στο βουνό με τον αγαπημένο μου σκύλο, διανύοντας άφθονα χιλιόμετρα, μαγειρεύω, μιλώ με φίλους και συγγενείς στο τηλέφωνο, παρακολουθώ τις εξελίξεις, φροντίζω το σπίτι και πολλά άλλα, δηλαδή κατά 80% ό,τι έκανα πάντα.
Έπειτα από όλο αυτό, πιστεύετε ότι θα βγούμε καλύτεροι άνθρωποι;
Μακάρι. Άραγε, συλλογίζομαι, γιατί άλλο συνέβη όλο αυτό, παρά για το περίσσευμα της αμαρτίας μας; Όλα γίνονται για να μας δείξουν αυτό... Εν τέλει, όμως, ύστερα από αυτήν τη δοκιμασία, οι ευσεβείς και καλοπροαίρετοι θα γίνουν ευσεβέστεροι, πιο σοφοί και αγαθοί, ενώ οι πονηροί και κακοπροαίρετοι πονηρότεροι και πιο προκομένοι προς την κακία. Ο καθένας όπως κλίνει το είναι του.
Πιστεύετε ότι θα αργήσουμε να συνέλθουμε από το σοκ της όλης κρίσης; Ποιο θεωρείτε ότι θα είναι εκείνο το στοιχείο που θα μας βοηθήσει να ανασυγκροτηθούμε ως άνθρωποι και ως χώρα;
Ω! Εδώ είναι το θέμα για μένα. Είναι φανερό ότι θα περάσουμε μια περίοδο προσαρμογής, με όλα τα ακόλουθα αποτελέσματα. Αυτό που πάντα είχε την ικανότητα να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξαναχτίσουν τη ζωή τους ως άτομα και ως κοινωνίες ήταν η διάθεση προς το αγαθό και όχι η εγωιστική διάθεση να ρίχνει την ευθύνη ο ένας στον άλλον. Αιωνίως ο Θεός είναι Αυτός που χαράζει τις πορείες. Εμείς, αν θέλουμε, ακολουθούμε. Άλλωστε, και αυτή η δοκιμασία δικός Του δρόμος είναι, φτάνει να καταλάβουμε με πίστη και όχι με λογική τι εκφράζει αυτή η δοκιμασία Του και τι μας αναδεικνύει ως αλλαγή συμπεριφοράς.
Μιλήστε μας για αυτά που ετοιμάζετε το επόμενο διάστημα σε καλλιτεχνικό επίπεδο, αν το επιτρέψουν και οι εξελίξεις με την πανδημία.
Έχουμε ετοιμάσει δύο παραγωγές με την Ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη, τα από χρόνια. Η μία παραγωγή αναφέρεται στην επέτειο του «Όχι», καθώς φέτος γιορτάζουμε τα 80 χρόνια. Εκεί θα ερμηνεύσω ρεμπέτικα της Κατοχής, τραγούδια του Τσιφόρου, όπως και άλλα τραγούδια που γράφτηκαν εκείνη την περίοδο. Επίσης, μελοποιημένη ποίηση του Μίκη Θεοδωράκη με σημείο αναφοράς τις έννοιες της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Η δεύτερη παραγωγή έχει τον τίτλο «Ο Θεοδωράκης του πνεύματος». Μου την ανέθεσε με εμπιστοσύνη ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης σε συνεργασία με την κόρη του, Μαργαρίτα, και την έχω στήσει ο ίδιος. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα με πεζό λόγο του Θεοδωράκη αλλά και τραγούδια του συνθέτη.
Επικεντρώθηκα στον λόγο με σκοπό να αναδείξω τις επιλογές του συνθέτη που είχαν σχέση με την εσωτερική του ανάγκη να εκφράσει αξίες που έχουν να κάνουν με άυλες καταστάσεις, με τις αρετές και το καλό. Γι’ αυτό το ονομάζω «Ο Θεοδωράκης του πνεύματος», όχι μόνο με τη στενή πολιτισμική έννοια, αλλά κατ’ ουσίαν την πνευματική. Γιατί στο πνευματικό εμπεριέχεται και το πολιτιστικό, όταν, βεβαίως, είναι ειλικρινώς ενταγμένο σε αυτό. Έτσι, προσπαθώ μέσα από το υλικό του Θεοδωράκη να αναδείξω τις πλευρές εκείνες που έβγαζε ως ξεχείλισμα από την επιλογή των ποιημάτων που έκανε, με αυθόρμητο αποτέλεσμα να επικοινωνήσει την καθαρότητα των λόγων των Ελλήνων ποιητών. Εδώ έχω φτιάξει ένα απόσταγμα, ώστε όλα αυτά να εκφράζονται μέσα από μια πιο πυκνή, αιώνια έκφραση, που δεν είναι μόνο θρησκευτική.
Η παραγωγή αυτή θα παρουσιαστεί τα επόμενα χρόνια, σε συνεργασία, βέβαια, με την Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» και μεγάλη χορωδία. Φυσικά, ταυτόχρονα θα κάνω, όπως πάντα, τις συναυλίες μου με τα τραγούδια μου, τα σύγχρονα και τα παραδοσιακά. Πάντα στις συναυλίες μου, ανάλογα με τον χαρακτήρα τους, ερμηνεύω υλικό από την ευρεία γκάμα του ρεπερτορίου που τόσα χρόνια τραγουδώ και αυτό μου δίνει μια υπέροχη δύναμη προσβασιμότητας σε πολλά είδη και στις διαθέσεις του κόσμου. Λαϊκά, μπαλάντες, ελαφρά, παραδοσιακά από όλη την Ελλάδα, ιστορικά, επετειακά και τόσα άλλα.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» στις 17/4