Ήταν Νοέμβριος του 2014 και ο τότε πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης και ο Πρόεδρος της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, συναντιούνταν στο Κάιρο σε μία Σύνοδο Κορυφής με στόχο να επέλθει συμφωνία και να γίνουν βήματα για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών των τριών χωρών.

Τη στιγμή που στο διπλωματικό πεδίο οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας και Αιγύπτου για την μερική ή οριστική συμφωνία με την Αίγυπτο περνούν στο προσκήνιο, η Διακήρυξη του Καΐρου αποτελεί μέχρι σήμερα το πιο… κοντινό σημείο που έφτασαν οι δύο χώρες.

Οι επαφές των δύο χωρών έφτασαν σε επίσης καλό σημείο τόσο το φθινόπωρο του 2015 που μεσολάβησαν οι εκλογές αλλά και το 2018 όταν υπήρχε η αίσθηση ότι η τμηματική οριοθέτηση ήταν όντως κοντά, αλλά δεν προχώρησε.

Το σημαντικό από το ανακοινωθέν εκείνης της Συνόδου Κορυφής ήταν η προσήλωση των τριών χωρών στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, στην οποία βασίζει τις ενέργειές της η Αθήνα. «Οι τρεις χώρες υπογραμμίζουμε την καθολική ισχύ της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και αποφασίζουμε να προχωρήσουμε το ταχύτερο τις διαπραγματεύσεις μας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μας όπου αυτό δεν έχει ακόμη γίνει» αναφερόταν χαρακτηριστικά.

Διαβάστε το κείμενο της Διακήρυξης του Καΐρου:


«Συζητήσαμε θέματα συνεργασίας με το πνεύμα τριών χωρών που τους συνδέουν κοινές ανησυχίες για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Ελλάδα και Κύπρος είναι στην ΕΕ η Αίγυπτος είναι η χώρα με την μεγαλύτερη επιρροή στον Αραβικό κόσμο. Η συζήτηση που είχαμε παίρνει διαστάσεις πολυσήμαντες για το θέμα της επανένωσης της Κύπρου με σεβασμό στην δικαιοσύνη και την Ιστορία τερματίζοντας παράλληλα τις απαράδεκτες προκλήσεις σε βάρος της το τελευταίο διάστημα. Για την ειρήνη και την ασφάλεια της περιοχής οφείλουμε να εγκαινιάσουμε μία συνεργασία με διάρκεια και με βάθος. Κυρίαρχη σημασία αποδώσαμε στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας που απειλή ως ιδεολογία και καθεστώς να εγκαταστήσει τον τρόμο. Θέλω να συγχαρώ τον Πρόεδρο Σίσι για τον πρωταγωνιστικό και καθοριστικό του ρόλο στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Ο πολιτισμένος κόσμος δεν πρέπει να επιτρέψει στον χάρτη της τρομοκρατίας να διευρυνθεί. Θέλω να επαναλάβω ότι δεν υπάρχει χειρότερη παγίδα από το να θεωρεί ότι το καθεστώς του τρόμου χωρίζεται σε τρομοκράτες μετριοπαθείς και τρομοκράτες ακραίους. Η τρομοκρατία είναι ενιαία και πρέπει να πάρει την μοναδική απάντηση από όλους απάντηση δυναμική. Στην συνάντηση δώσαμε βάρος στην ενεργειακή ασφάλεια και στην συνεργασία στο θέμα των υδρογονανθράκων. Είναι τομέας που θα συνεργαστούμε στενά προς όφελος των λαών μας και προς όφελος της ενεργειακής επάρκειας της ΕΕ. Θέλω να γίνει απολύτως καθαρό ότι σε αυτή την τριμερή συνεργασία, Ελλάδα και Κύπρος θα στηρίξουμε την Αίγυπτο σαν πρέσβεις της στην ΕΕ. Γνώμονας για τα θέματα της περιοχής είναι η σταθερότητα και η ασφάλεια».

Διαβάστε το πλήρες κείμενο της Διακήρυξης του Καΐρου:

«Εμείς, ο Abdel-Fattah Al-Sisi, Πρόεδρος της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, ο Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο Αντώνης Σαμαράς, Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, έχοντας επίγνωση των τεράστιων προκλήσεων ως προς τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία της Ανατολικής Μεσογείου και της ανάγκης για συντονισμένη και συλλογική απάντηση, συναντηθήκαμε στο Κάιρο της Αιγύπτου, στις 8 Νοεμβρίου 2014, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά αυτές τις προκλήσεις και να ενισχύσουμε περαιτέρω την τριμερή συνεργασία μας στα επόμενα χρόνια, αξιοποιώντας τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί έως τώρα.

Υπενθυμίζουμε τους ισχυρούς ιστορικούς δεσμούς και την πλούσια κοινή πολιτισμική κληρονομιά που μοιραζόμαστε, η οποία είναι προϊόν δύο μεγάλων πολιτισμών με μοναδική οικουμενική παρακαταθήκη για όλη την ανθρωπότητα. Κοινή είναι η πεποίθησή μας ότι αυτή η πρώτη Σύνοδος Κορυφής θα χαράξει τον δρόμο προς μια νέα εποχή τριμερούς συνεργασίας για την προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο σε όλους τους τομείς (στον πολιτικό, εμπορικό, πολιτιστικό και τουριστικό τομέα).

Υπογραμμίζουμε ότι οι κατευθυντήριες αρχές αυτής της τριμερούς συνεργασίας είναι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και των σκοπών και αρχών που προβλέπει ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης για φιλικές σχέσεις, διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, σεβασμό της κυρίαρχης ισότητας των Κρατών, ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα, ειρηνική επίλυση των διεθνών διαφορών, μη επέμβαση και μη παρεμβολή στις εσωτερικές υποθέσεις των Κρατών και την μη απειλή ή χρήση βίας. Η παρούσα τριμερής συνεργασία μπορεί να χρησιμεύσει ως πρότυπο για ευρύτερο περιφερειακό διάλογο, μέσω στενού συντονισμού και συνεργασίας στα πολυμερή φόρα καθώς και μέσω των προσπαθειών περαιτέρω προώθησης των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και του Αραβικού κόσμου.

Λαμβάνοντας υπόψιν το τεράστιο δυναμικό και τις ευκαιρίες για συνεργασία στην περιοχή μας και στη Μέση Ανατολή, αναγνωρίζουμε ότι η περιοχή βρίσκεται αντιμέτωπη με πολύπλοκες προκλήσεις.

Επιπλέον, η συνεχιζόμενη Αραβο-Ισραηλινή διένεξη παραμένει μια από τις πιο σοβαρές απειλές για την μακροπρόθεσμη ασφάλεια και σταθερότητα. Τα δόγματα αποκλεισμού, η ξενοφοβία, ο εξτρεμισμός και o σεχταρισμός θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον της πολιτικής μετάβασης πολλών χωρών, διότι αποδομούν τον κοινωνικό ιστό και απειλούν την ίδια την έννοια της κρατικής υπόστασης.

Η τρομοκρατία και η βία που υποκινείται από ιδεολογικά κίνητρα απειλούν την περιφερειακή και διεθνή ειρήνη και υπονομεύουν σοβαρά την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος αποτελεί ακόμη μια πηγή ανησυχίας, όπως και η εισοδηματική ανισότητα, η ανεργία και η έλλειψη επαρκούς οικονομικής ανάπτυξης.

Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τον αγώνα του αιγυπτιακού λαού για δημοκρατία και ευημερία μέσω της εφαρμογής του οδικού χάρτη, συμπεριλαμβανομένης της διενέργειας των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών που θα σηματοδοτήσουν την κορύφωση της διαδικασίας εκδημοκρατισμού, στο πλαίσιο της οποίας έχει ήδη υιοθετηθεί το νέο Σύνταγμα και έχουν διενεργηθεί οι προεδρικές εκλογές. Είμαστε αποφασισμένοι να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια προκειμένου να βοηθήσουμε την Αίγυπτο, η οποία με τον αγώνα της αποτελεί προπύργιο αντίστασης κατά της τρομοκρατίας στην περιοχή.

Αναγνωρίζουμε ότι η ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την περιφερειακή συνεργασία. Υπογραμμίζουμε ότι αυτή η συνεργασία θα προωθηθεί καλύτερα μέσω της προσχώρησης των χωρών της περιοχής στις εδραιωμένες αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζουμε τον οικουμενικό χαρακτήρα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS) και αποφασίζουμε να προχωρήσουμε το ταχύτερο στις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας, όπου αυτό δεν έχει ακόμα γίνει.

Υπογραμμίσαμε τη σημασία του σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της δικαιοδοσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας επί της ΑΟΖ της και απευθύναμε έκκληση στην Τουρκία να σταματήσει όλες τις σεισμικές έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη εντός των θαλάσσιων ζωνών της Κύπρου και να απέχει από παρόμοιες δραστηριότητες στο μέλλον.

Απευθύνουμε επίσης έκκληση για μια δίκαιη, συνολική και μόνιμη λύση του Κυπριακού ζητήματος που θα επανενώσει την νήσο σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Μια τέτοια λύση δεν θα είναι μόνο προς όφελος του λαού της Κύπρου στο σύνολό του αλλά θα συμβάλλει επίσης σημαντικά στη σταθερότητα και στην ειρήνη στην περιοχή.

Απευθύνουμε έκκληση για μια δίκαιη, συνολική και μόνιμη ειρηνική λύση στη Μέση Ανατολή βάσει των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, για την εγκαθίδρυση ενός κυρίαρχου, βιώσιμου και με εδαφική συνέχεια Παλαιστινιακού Κράτους στα κατεχόμενα από τις 4 Ιουνίου 1967 εδάφη, με την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσά του, το οποίο θα συμβιώνει σε συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας με όλες τις γειτονικές χώρες, σύμφωνα με τις θέσεις και τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Αραβικού Συνδέσμου. Μια τέτοια λύση παραμένει η μόνη εγγύηση για να αποφύγουμε νέους θανάτους αθώων αμάχων, την καταστροφή και την κλιμάκωση της έντασης. Παράλληλα, οι προσπάθειες της Αιγύπτου για την επίτευξη διαρκούς κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα είναι απαραίτητες και ιδιαίτερα αξιέπαινες.

Η τρομοκρατία συνιστά απειλή τόσο για τη Μέση Ανατολή όσο και για την Ευρώπη και στοχεύει στη βίαιη εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος τρόμου στην περιοχή που θα έχει καταστροφικές παγκόσμιες επιπτώσεις. Καταδικάζουμε κατηγορηματικά όλες τις τρομοκρατικές ενέργειες και καλούμε όλα τα κράτη να αντιμετωπίσουν ενεργά και αποτελεσματικά αυτή την υπαρξιακών διαστάσεων απειλή, είτε στη Λιβύη είτε σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και να επιταχύνουν τη συνεργασία σε ζητήματα ασφάλειας με στόχο την εξάλειψη αυτών των ομάδων και την αποκάλυψη των κύριων υποστηριχτών τους.

Ενώ οι προσπάθειες του διεθνούς συνασπισμού κατά του ISIL επικεντρώνονται σήμερα στην κατάσταση στο Ιράκ και τη Συρία και ενώ συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε τις προσπάθειες του νέου Ειδικού Απεσταλμένου για τη Συρία και να ενθαρρύνουμε τη συλλογική δράση υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών με βάση τα ψηφίσματα 2174 και 2178 του Συμβουλίου Ασφαλείας, μας ανησυχεί εξίσου η κατάσταση στη Λιβύη και είμαστε αποφασισμένοι να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να στηρίξουμε την έκκληση για άμεση κατάπαυση των εχθροπραξιών και τη δέσμευση σε έναν χωρίς αποκλεισμούς πολιτικό διάλογο και στη διαδικασία συμφιλίωσης στη Λιβύη σύμφωνα με την Πρωτοβουλία των Γειτονικών Χωρών της Λιβύης που υιοθετήθηκε στο Κάιρο στις 25 Αυγούστου 2014.

Δεσμευόμαστε να κινητοποιήσουμε όλα τα μέσα που διαθέτουμε προκειμένου να προωθήσουμε αποτελεσματικά τα κοινά μας συμφέροντα και τις αξίες μας. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε δημιουργήσει το μηχανισμό τριμερούς διαβούλευσης, ο οποίος συνεκλήθη σήμερα στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο με σκοπό την απελευθέρωση του πλήρους δυναμικού της περιοχής μας προς όφελος των λαών των τριών χωρών και ολόκληρης της περιοχής».