Τι θα συνέβαινε αν ο κοροναϊός χτυπούσε την πολιτική ηγεσία της Ελλάδας - Τι προβλέπει το Σύνταγμα και ποιος θα αντικαθιστούσε ποιον
Όταν ο κοροναϊός χτυπούσε την «πόρτα» του πλανήτη κανείς δεν μπορούσε να αναλογιστεί πόση τραγωδία θα μπορούσε να αφήσει στο πέρασμα του.
Ακόμη περισσότερο κανείς δεν πίστευε πως θα ήταν ένα από τα θύματα του ιού. Όμως ο ιός δεν κάνει διακρίσεις, όπως έχουν πει πολλές φορές οι επιστήμονες.
Μια πρώτη «γεύση» πήραμε όταν ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, έκανε γνωστό πως είναι ασθενής του κοροναϊού. Ακολούθησαν ο πρωθυπουργός της Ρωσίας, Μιχαήλ Μισούστιν, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο πρίγκιπας Κάρολος της Αγγλίας και ακόμη αρκετοί ηγέτες του κόσμου που νόσησαν από τον κοροναϊό.
Όμως πριν μερικά 24ωρα έγινε γνωστό πως ο πλέον ισχυρός άνδρας του πλανήτη θα κληθεί να δώσει τη μάχη απέναντι στον κοροναϊό. Μια μάχη που μπορεί όπως γνωρίζουμε μέχρι στιγμής να έδωσε με επιτυχία και να βγήκε νικητής, όμως στο άκουσμα και μόνο της είδησης εμφανίστηκε ένα εφιαλτικό σενάριο για κάθε κυβέρνηση.
Τι μπορεί να συμβεί αν ο αρχηγός ενός κράτους βρεθεί στο νοσοκομείο, αντιμέτωπος με τον ιό που έχει σκοτώσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, χωρίς να μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του;
Πώς μπορεί να συνεχιστεί η ομαλή λειτουργία της κυβέρνησης, χωρίς να υπάρξει κενό εξουσίας;
Και μπορεί με την ανακοίνωση της ασθένειας του προέδρου των ΗΠΑ, όλοι εκείνοι που τον συνάντησαν πρόσφατα έσπευσαν να κάνουν την εξέταση, ήταν όμως «μακριά» από το… ελληνικό έδαφος. Όμως τα «ΝΕΑ» σήμερα παρουσιάζουν ένα σενάριο που θα μπορούσε να πλησιάζει την πραγματικότητα.
Αρκετοί από τον κύκλο του Ντόναλντ Τραμπ βρέθηκαν θετικοί. Μεταξύ όσων έκαναν το τεστ με αρνητικά – ευτυχώς – αποτελέσματα ήταν και ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα ταξίδεψε στην Ελλάδα, ενώ είχε να δει τον Αμερικανό πρόεδρο από τις 15 Σεπτεμβρίου.
Αν όμως τα πράγματα είχαν έρθει λίγο διαφορετικά;
Αν, από ένα γύρισμα της τύχης, οι ημερομηνίες είχαν αλλάξει και ο Μάικ Πομπέο έφτανε στην Κρήτη λίγες ώρες μετά από μια διά ζώσης σύσκεψη με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, τότε πολύ πιθανό το τεστ που θα έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης την επομένη της αναχώρησης του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών να έβγαινε θετικό.
Τι θα συνέβαινε αν ο έλληνας Πρωθυπουργός κολλούσε κοροναϊό; Με τα «ΝΕΑ» να παρουσιάζουν αναλυτικά το ντόμινο των πολιτικών εξελίξεων που θα προκαλούσε στην πολιτική σκηνή της χώρας αν ο άνθρωπος που όχι απλώς συνάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά φιλοξένησε στο πατρικό του σπίτι στην Κρήτη για δύο 24ωρα.
Η ηλικία και η φυσική κατάσταση του Μητσοτάκη επιτρέπουν το λογικό συμπέρασμα – δεν θα περνούσε την αρρώστια βαριά. Επειδή, όμως, αυτός ο ιός έχει αποδείξει πως είναι απρόβλεπτος, υπάρχει πάντα η περίπτωση τα πράγματα να εξελίσσονταν προς το χειρότερο. Όπως και στις ΗΠΑ, έτσι και στην Ελλάδα, το Σύνταγμα έχει προβλέψει την πιθανότητα αδυναμίας του Πρωθυπουργού. Το συγκεκριμένο πρωτόκολλο έχει εφαρμοστεί κιόλας, στην περίπτωση του Ανδρέα Παπανδρέου το 1996.
Μια ενδεχόμενη εισαγωγή του Μητσοτάκη στο νοσοκομείο πιθανώς θα συνοδευόταν από την εντολή προσωρινής αναπλήρωσης των καθηκόντων του από τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης (άρθρο 81, παρ. 5). Τη θέση σήμερα κατέχει ο Παναγιώτης Πικραμμένος. Αν αντιπρόεδρος δεν υπάρχει, τότε ο Πρωθυπουργός ορίζει έναν εκ των υπουργών ως προσωρινό αναπληρωτή του. Υπενθυμίζεται πως πρώτος τη τάξει υπουργός, μετά τις εκλογές του 2019, είναι ο υπουργός Οικονομικών – δηλαδή ο Χρήστος Σταϊκούρας.
Αν τα πράγματα χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο, τότε ακολουθείται (κατά το Σύνταγμα) το παράδειγμα του Παπανδρέου. Αν ο Πρωθυπουργός «παραιτηθεί, εκλείψει ή αδυνατεί για λόγους υγείας να ασκήσει τα καθήκοντά του» (λέει το άρθρο 38, παρ. 2), τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ορίζει αντικαταστάτη του αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος στο οποίο ανήκει – η πρόταση πρέπει να γίνει μέσα σε τρεις ημέρες.
Έτσι συνέβη όταν, από το κρεβάτι του Ωνασείου, ο Ανδρέας Παπανδρέου παραιτήθηκε γιατί «τα προβλήματα της χώρας δεν μπορούν να περιμένουν» και η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ εξέλεξε νέο πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη. Σε περίπτωση που ο Πρωθυπουργός δεν παραιτηθεί, η αδυναμία του για λόγους υγείας (όπως ίσως θα ήταν η διασωλήνωσή του) διαπιστώνεται από ειδική συνεδρίαση της Βουλής και σχετική ψηφοφορία στην Ολομέλεια, ύστερα από πρόταση της κοινοβουλευτικής ομάδας. Αυτή επιλέγει, όπως και στην περίπτωση της παραίτησης, τον νέο Πρωθυπουργό. Μέχρι να διοριστεί, τα καθήκοντα αναλαμβάνει ο αντιπρόεδρος – κι αν τέτοιος δεν υπάρχει, ο πρώτος κατά σειρά υπουργός.
Το Σύνταγμα, βέβαια, δεν προβλέπει μόνο τι θα συμβεί σε περίπτωση αδυναμίας του Πρωθυπουργού.
Τι θα συμβεί αν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαγνωστεί θετική στον ιό; Μια πιθανή ασθένεια της Κατερίνας Σακελλαροπούλου δεν ενέχει την άμεση ανάγκη μόνιμης αντικατάστασής της.
Το άρθρο 34 του Συντάγματος, ωστόσο, προβλέπει πως αν υπάρξει κώλυμα του ΠτΔ να ασκήσει τα καθήκοντά του, τότε αντικαθίσταται προσωρινά από τον Πρόεδρο της Βουλής, που σήμερα είναι ο Κώστας Τασούλας.
Αν η αδυναμία ξεπεράσει τις τριάντα μέρες σε χρονική διάρκεια, τότε η Βουλή συγκαλείται υποχρεωτικά για να εκλέξει κάποιον καινούργιο στη θέση του, με πλειοψηφία 180 βουλευτών.
Ακόμη περισσότερο κανείς δεν πίστευε πως θα ήταν ένα από τα θύματα του ιού. Όμως ο ιός δεν κάνει διακρίσεις, όπως έχουν πει πολλές φορές οι επιστήμονες.
Μια πρώτη «γεύση» πήραμε όταν ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, έκανε γνωστό πως είναι ασθενής του κοροναϊού. Ακολούθησαν ο πρωθυπουργός της Ρωσίας, Μιχαήλ Μισούστιν, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο πρίγκιπας Κάρολος της Αγγλίας και ακόμη αρκετοί ηγέτες του κόσμου που νόσησαν από τον κοροναϊό.
Όμως πριν μερικά 24ωρα έγινε γνωστό πως ο πλέον ισχυρός άνδρας του πλανήτη θα κληθεί να δώσει τη μάχη απέναντι στον κοροναϊό. Μια μάχη που μπορεί όπως γνωρίζουμε μέχρι στιγμής να έδωσε με επιτυχία και να βγήκε νικητής, όμως στο άκουσμα και μόνο της είδησης εμφανίστηκε ένα εφιαλτικό σενάριο για κάθε κυβέρνηση.
Τι μπορεί να συμβεί αν ο αρχηγός ενός κράτους βρεθεί στο νοσοκομείο, αντιμέτωπος με τον ιό που έχει σκοτώσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, χωρίς να μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του;
Πώς μπορεί να συνεχιστεί η ομαλή λειτουργία της κυβέρνησης, χωρίς να υπάρξει κενό εξουσίας;
Και μπορεί με την ανακοίνωση της ασθένειας του προέδρου των ΗΠΑ, όλοι εκείνοι που τον συνάντησαν πρόσφατα έσπευσαν να κάνουν την εξέταση, ήταν όμως «μακριά» από το… ελληνικό έδαφος. Όμως τα «ΝΕΑ» σήμερα παρουσιάζουν ένα σενάριο που θα μπορούσε να πλησιάζει την πραγματικότητα.
Αρκετοί από τον κύκλο του Ντόναλντ Τραμπ βρέθηκαν θετικοί. Μεταξύ όσων έκαναν το τεστ με αρνητικά – ευτυχώς – αποτελέσματα ήταν και ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα ταξίδεψε στην Ελλάδα, ενώ είχε να δει τον Αμερικανό πρόεδρο από τις 15 Σεπτεμβρίου.
Αν όμως τα πράγματα είχαν έρθει λίγο διαφορετικά;
Αν, από ένα γύρισμα της τύχης, οι ημερομηνίες είχαν αλλάξει και ο Μάικ Πομπέο έφτανε στην Κρήτη λίγες ώρες μετά από μια διά ζώσης σύσκεψη με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, τότε πολύ πιθανό το τεστ που θα έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης την επομένη της αναχώρησης του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών να έβγαινε θετικό.
Τι θα συνέβαινε αν ο έλληνας Πρωθυπουργός κολλούσε κοροναϊό; Με τα «ΝΕΑ» να παρουσιάζουν αναλυτικά το ντόμινο των πολιτικών εξελίξεων που θα προκαλούσε στην πολιτική σκηνή της χώρας αν ο άνθρωπος που όχι απλώς συνάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά φιλοξένησε στο πατρικό του σπίτι στην Κρήτη για δύο 24ωρα.
Τι προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα
Η ηλικία και η φυσική κατάσταση του Μητσοτάκη επιτρέπουν το λογικό συμπέρασμα – δεν θα περνούσε την αρρώστια βαριά. Επειδή, όμως, αυτός ο ιός έχει αποδείξει πως είναι απρόβλεπτος, υπάρχει πάντα η περίπτωση τα πράγματα να εξελίσσονταν προς το χειρότερο. Όπως και στις ΗΠΑ, έτσι και στην Ελλάδα, το Σύνταγμα έχει προβλέψει την πιθανότητα αδυναμίας του Πρωθυπουργού. Το συγκεκριμένο πρωτόκολλο έχει εφαρμοστεί κιόλας, στην περίπτωση του Ανδρέα Παπανδρέου το 1996.
Μια ενδεχόμενη εισαγωγή του Μητσοτάκη στο νοσοκομείο πιθανώς θα συνοδευόταν από την εντολή προσωρινής αναπλήρωσης των καθηκόντων του από τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης (άρθρο 81, παρ. 5). Τη θέση σήμερα κατέχει ο Παναγιώτης Πικραμμένος. Αν αντιπρόεδρος δεν υπάρχει, τότε ο Πρωθυπουργός ορίζει έναν εκ των υπουργών ως προσωρινό αναπληρωτή του. Υπενθυμίζεται πως πρώτος τη τάξει υπουργός, μετά τις εκλογές του 2019, είναι ο υπουργός Οικονομικών – δηλαδή ο Χρήστος Σταϊκούρας.
Αν τα πράγματα χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο, τότε ακολουθείται (κατά το Σύνταγμα) το παράδειγμα του Παπανδρέου. Αν ο Πρωθυπουργός «παραιτηθεί, εκλείψει ή αδυνατεί για λόγους υγείας να ασκήσει τα καθήκοντά του» (λέει το άρθρο 38, παρ. 2), τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ορίζει αντικαταστάτη του αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος στο οποίο ανήκει – η πρόταση πρέπει να γίνει μέσα σε τρεις ημέρες.
Έτσι συνέβη όταν, από το κρεβάτι του Ωνασείου, ο Ανδρέας Παπανδρέου παραιτήθηκε γιατί «τα προβλήματα της χώρας δεν μπορούν να περιμένουν» και η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ εξέλεξε νέο πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη. Σε περίπτωση που ο Πρωθυπουργός δεν παραιτηθεί, η αδυναμία του για λόγους υγείας (όπως ίσως θα ήταν η διασωλήνωσή του) διαπιστώνεται από ειδική συνεδρίαση της Βουλής και σχετική ψηφοφορία στην Ολομέλεια, ύστερα από πρόταση της κοινοβουλευτικής ομάδας. Αυτή επιλέγει, όπως και στην περίπτωση της παραίτησης, τον νέο Πρωθυπουργό. Μέχρι να διοριστεί, τα καθήκοντα αναλαμβάνει ο αντιπρόεδρος – κι αν τέτοιος δεν υπάρχει, ο πρώτος κατά σειρά υπουργός.
Η περίπτωση του Προέδρου της Δημοκρατίας
Το Σύνταγμα, βέβαια, δεν προβλέπει μόνο τι θα συμβεί σε περίπτωση αδυναμίας του Πρωθυπουργού.
Τι θα συμβεί αν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαγνωστεί θετική στον ιό; Μια πιθανή ασθένεια της Κατερίνας Σακελλαροπούλου δεν ενέχει την άμεση ανάγκη μόνιμης αντικατάστασής της.
Το άρθρο 34 του Συντάγματος, ωστόσο, προβλέπει πως αν υπάρξει κώλυμα του ΠτΔ να ασκήσει τα καθήκοντά του, τότε αντικαθίσταται προσωρινά από τον Πρόεδρο της Βουλής, που σήμερα είναι ο Κώστας Τασούλας.
Αν η αδυναμία ξεπεράσει τις τριάντα μέρες σε χρονική διάρκεια, τότε η Βουλή συγκαλείται υποχρεωτικά για να εκλέξει κάποιον καινούργιο στη θέση του, με πλειοψηφία 180 βουλευτών.
