Το πολυτάραχο έτος του 2020 αναμφισβήτητα έχει προκαλέσει πλήθος ραγδαίων εξελίξεων παγκοσμίως. Το μελανό του στίγμα ήρθε να αφήσει και στην Πολωνία μια χώρα που έχει σημειώσει χιλιάδες κρούσματα και εκατοντάδες θανάτους.
Η Πολωνία είναι η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποσύρει το δικαίωμα της άμβλωσης από τους πολίτες της.
Φυσικό επόμενο ήταν η εξέγερση εκατοντάδων χιλιάδων γυναικών της Πολωνίας αλλά και όλων όσων τάσσονται ενάντια στον νόμο που καταργεί σχεδόν κάθε μορφής άμβλωση.
Δέκα ημέρες σχεδόν με την ίδια δυναμικότητα και με οδηγό την αγανάκτηση και την οργή ο κόσμος ξεχύνεται και διαδηλώνει στους δρόμους της ιστορικής πρωτεύουσας της χώρας καθιστώντας ξεκάθαρη την αντίστασή του ως προς την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Στην ουσία με τον νόμο αυτό το σύνολο – σχεδόν – των αμβλώσεων κρίνεται ως αντισυνταγματικό , ακόμα και σε περιπτώσεις δυσμορφίας του εμβρύου! Ο πρωθυπουργός της χώρας μάλιστα εγγυήθηκε ότι θα εξασφαλίσει πως οι μητέρες και τα παιδιά τους, που θα γεννηθούν παρά το γεγονός ότι έχουν προβλήματα υγείας, θα τύχουν της απαραίτητης φροντίδας.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρουμε πως από τις αμβλώσεις που σημειώθηκαν στην Πολωνία μόνο το 5% σχετίζεται με ακραίες περιπτώσεις (βιασμός, αιμομιξία, κίνδυνος για τη ζωή της μητέρας), πράγμα που πρακτικά σημαίνει ότι καταργείται το αιτιολογικό σχεδόν όλων των νόμιμων αμβλώσεων στην Πολωνία κάτι που ισοδυναμεί με απαγόρευση και παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Η Πολωνία είναι χαρακτηριστική περίπτωση επικράτησης, διαχρονικά συντηρητικών αντιλήψεων, οι οποίες αποτυπώνονται και στους νόμους της για τα δικαιώματα των γυναικών, και πιο συγκεκριμένα για το δικαίωμα της κυοφορίας, των γεννήσεων και των αμβλώσεων όσον αφορά τις γυναίκες. Το μέχρι πρόσφατα νομικό καθεστώς, που θεσπίστηκε το 1993 με σύμπραξη της τότε κυβέρνησης και της ηγεσίας της Καθολικής εκκλησίας της Πολωνίας, απαγόρευε τις αμβλώσεις κατ' επιλογή των γυναικών, εξαιρώντας τις περιπτώσεις βρεφικών παραμορφώσεων, κινδύνου στην υγεία της εγκύου και περιστατικών αιμομιξίας ή βιασμών.
Η Πολωνία συγκαταλέγεται στις 31 χώρες που υπέγραψαν την διακήρυξη κατά των αμβλώσεων, την οποία προώθησαν στον ΟΗΕ οι ΗΠΑ. Η διακήρυξη υπογράφεται από χώρες όπως η Βραζιλία, η Αίγυπτος, η Ινδονησία, η Ουγκάντα, η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ, το Σουδάν, το Νότιο Σουδάν, η Λιβύη και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Πολλές από τις χώρες που υπογράφουν συγκαταλέγονται στον κατάλογο των 20 χειρότερων χωρών για γυναίκες, (Women Peace and Security Index) που συντάσσει το Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν.
Καθόλου τυχαίος δεν είναι ο χαρακτήρας που έχουν ταυτόχρονα πάρει οι διαδηλώσεις. Ο χαρακτήρας είναι αντικυβερνητικός στο ακροδεξιό, εθνικό κόμμα «Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS)», το οποίο επικροτεί την απόφαση του Δικαστηρίου, έχοντας κάνει γνωστές επανειλημμένα τις συντηρητικές της θέσεις για μια σειρά ζητημάτων που αφορούν ζητήματα φύλου, μετανάστευσης και ριζοσπαστισμού.
Στο στόχαστρο των διαδηλωτών έχουν βρεθεί και οι εκκλησίες οι οποίες φαίνεται να στηρίζουν ανοιχτά την απόφαση της πολωνικής κυβέρνησης και του συνταγματικού δικαστηρίου. Πολλά κτίρια της εκκλησίας έχουν βαφτεί με γκράφιτι, τα οποία κατηγορούν την εκκλησία ότι προωθεί «την κόλαση για τις γυναίκες». Ταυτόχρονα, πολλοί διαδηλωτές κρατούν πανό και φωνάζουν συνθήματα κατά της εκκλησίας.
Η κίνηση από μεριάς διαδηλωτών προκάλεσε την έντονη αντίδραση της πολωνικής κυβέρνησης, ενώ αποτέλεσε αφορμή να κινητοποιηθούν ακροδεξιές ομάδες, αυτοανακηρυσσόμενες «υπερασπιστές της πίστης», οι οποίες επιτέθηκαν βίαια σε διάφορους διαδηλωτές.
Στο μεταξύ, ο συντηρητικός πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα κατήγγειλε «την προσβολή στο θρησκευτικό αίσθημα και τη βεβήλωση χώρων λατρείας», ενώ ο επικεφαλής του υπερσυντηρητικού, εθνικιστικού κυβερνώντος κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) Γιάροσλαβ Κατσίνσκι μίλησε για «απόπειρες να καταστραφεί» η χώρα «όπως τη γνωρίζουμε».
Για την Leah Hoctor, περιφερειακή διευθύντρια του Κέντρου ΜΚΟ για τα Αναπαραγωγικά Δικαιώματα, ο πολωνικός νόμος ήταν μια προσπάθεια ενός μικρού τομέα της κοινωνίας «να παίξει πολιτική με τη ζωή των γυναικών». «Οι νόμοι που απαγορεύουν την άμβλωση δεν κάνουν τίποτα παρά να βλάψουν την υγεία και την ευημερία των γυναικών, ωθώντας αναγκάζοντας τις γυναίκες να ταξιδέψουν σε άλλες χώρες, για πρόσβαση σε περίθαλψη».
Την Παρασκευή στην Βαρσοβία της Πολωνίας σημειώθηκε η μεγαλύτερη ιστορικά διαδήλωση που είχε ποτέ σημειωθεί με πολύπλευρο χαρακτήρα, συγκεντρώνοντας παραπάνω από 100.000 άτομα που διαδήλωσαν ειρηνικά.
Είναι πλέον πασιφανές πως αντιδημοκρατικές πράξεις με τακτικές σκοταδισμού βρίσκουν αντίσταση δίχως προηγούμενο, πυροδοτούν επανάσταση και φανερώνουν εικόνες αποπνέοντας ελπίδα για το μέλλον μιας κοινωνίας που διεκδικεί και αντιστέκεται.
