Με τους συνεργάτες µας ξεκινήσαµε δοκιµές µελοµακάρονων ήδη από αρχές Νοεµβρίου, προκειµένου να καταλήξουµε στο ποιος φτιάχνει τα καλύτερα. Ηταν ένα παιχνίδι που κάναµε στο γραφείο µε µεγάλο -µπορώ να πω- ανταγωνισµό», δηλώνει µιλώντας στα «Π» η υφυπουργός Εργασίας αρμόδια για θέματα Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ∆όµνα Μιχαηλίδου. Η ίδια θυµάται τα Χριστούγεννα όταν ήταν µικρή, ενώ εύχεται το 2021 να φέρει υγεία σε όλους µας και «να αγκαλιάσουµε ξανά τους αγαπηµένους µας σφιχτά – χωρίς φόβο και ανησυχία».
Λέγατε τα κάλαντα όταν ήσασταν µικρή;
Βέβαια. Περίµενα µε ανυποµονησία κάθε χρονιά να βγούµε να τα πούµε µε τις φίλες µου από το σχολείο. Μάλιστα ήµασταν πολύ καλά οργανωµένες, αφού πηγαίναµε µε τρίγωνα, φλογέρες και εγώ έφερνα και το βιολί µου για να έχουµε περισσότερα έσοδα!
Με τη µαγειρική ασχολείστε; Φτιάξατε φέτος µελοµακάρονα;
Μου αρέσει να µαγειρεύω και να καλώ φίλους στο σπίτι. Το τελευταίο διάστηµα βέβαια λόγω των περιοριστικών µέτρων δεν µπορούσα να το κάνω, οπότε µου έχει λείψει πολύ να µαζευόµαστε όλοι µαζί, να συζητάµε και να αναµοχλεύουµε παλιές ιστορίες. Μελοµακάρονα, για να είµαι ειλικρινής, δεν έχω επιχειρήσει να φτιάξω. Βέβαια, δεν µπορώ να πω ότι µου έχουν λείψει φέτος. Με τους συνεργάτες µας ξεκινήσαµε δοκιµές µελοµακάρονων ήδη από αρχές Νοεµβρίου, προκειµένου να καταλήξουµε στο ποιος φτιάχνει τα καλύτερα. Ηταν ένα παιχνίδι που κάναµε στο γραφείο µε µεγάλο -µπορώ να πω- ανταγωνισµό, το οποίο µας έκανε βέβαια όχι µόνο να γελάµε, αλλά και να... τρώµε πολύ.
Ποια ήταν η ωραιότερη Πρωτοχρονιά που θυµάστε; Ποιο δώρο του Αγιου Βασίλη σάς έµεινε αξέχαστο;
∆εν µπορώ εύκολα να ξεχωρίσω κάποια συγκεκριµένη Πρωτοχρονιά και αυτό γιατί ήταν όλες ιδιαίτερες και πάντα χαρούµενες. Συνήθως τις περνούσαµε µε τη νονά µου, που έκανε κάτι πολύ µεγάλα πάρτι. Μαζευόµασταν 4 γενιές και ήταν πολύ συγκινητικό να βλέπεις από 5χρονα µέχρι 95χρονους µαζί στην ίδια παρέα. Μάλιστα, είχαµε και συγκεκριµένες συνήθειες: ο µεγαλύτερος έκοβε την πίτα και ο µικρότερος έλεγε το «Πιστεύω». Νοµίζω πως αυτή η αίσθηση οικογένειας και συνέχειας µεταξύ των γενεών ήταν τελικά και το αγαπηµένο µου χριστουγεννιάτικο δώρο.
Ποια ευχή κάνετε για το 2021 για όλο τον κόσµο αλλά και προσωπικά για εσάς;
Την πιο κοινότοπη, αλλά εκ των πραγµάτων την πρώτη που έρχεται στον νου, νοµίζω, όλων µας. Ζήσαµε µια δύσκολη χρονιά, που ξεκίνησε µε θετικές προοπτικές για την Ελλάδα, αλλά η πανδηµία, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έτσι κι εδώ άλλαξε έντονα την καθηµερινότητά µας. Γι’ αυτόν τον λόγο θα ευχηθώ το 2021 να φέρει υγεία σε όλους µας. Εύχοµαι σε όλους και σε εµένα να έχουµε µία χρονιά που θα µας επιτρέψει να αγκαλιάσουµε ξανά τους αγαπηµένους µας σφιχτά – χωρίς φόβο και ανησυχία.
Το έργο των υιοθεσιών-αναδοχών έχει ολοκληρωθεί;
Προχωράει µε ταχύτητα. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα έχουµε πλέον ένα Ενιαίο Εθνικό Μητρώο. Με την ψηφιοποιημένη πλατφόρμα anynet.gr και τους εξειδικευμένους κοινωνικούς λειτουργούς, εξασφαλίζεται η διαφάνεια και η ταχύτητα τόσο στις υιοθεσίες όσο και στις αναδοχές. Χρόνια μετά την αρχική νομοθέτηση, μπορούμε πλέον να πούμε ότι ένας χρόνος αρκεί για να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες. Είναι τεράστια επιτυχία το γεγονός ότι από τον Ιούλιο είναι προς σύνδεση με νέες οικογένειες 800 παιδιά. Χρειάστηκαν ατέλειωτες ώρες δουλειάς, οργάνωσης, σχεδιασμού, συνεργασίας με δομές και φορείς και πολύ συγκεκριμένα βήματα για να ξεπεράσουμε εμπόδια, δυσλειτουργίες και αγκυλώσεις πολλών ετών. Για παράδειγμα, προχωρήσαμε στην πρόσληψη και εκπαίδευση κοινωνικών λειτουργών σε όλη τη χώρα, η απουσία των οποίων ταλαιπωρούσε τους υποψήφιους αναδόχους και θετούς γονείς αφάνταστα.
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα έχουμε πλέον Ενιαίο Εθνικό Μητρώο. Με την ψηφιοποιημένη πλατφόρμα anynet.gr και τους εξειδικευμένους κοινωνικούς λειτουργούς, εξασφαλίζονται η διαφάνεια και η ταχύτητα τόσο στις υιοθεσίες όσο και στις αναδοχές
Σκεφτείτε ότι υπήρχαν άνθρωποι που έπρεπε να μετακινηθούν π.χ. από την Κρήτη, να αφήσουν το σπίτι και τις δουλειές τους ίσως και για 2 μήνες για να κάνουν την κοινωνική τους έρευνα στην Αθήνα με κοινωνικό λειτουργό, αφού δεν υπήρχε στην Περιφέρειά τους. Δεν είναι τυχαίο επομένως που χρόνιζαν οι διαδικασίες, ούτε ότι βρήκαμε τόσες αιτήσεις κυριολεκτικά στα συρτάρια από το 2016. Επιπλέον, μόλις πριν από δύο εβδομάδες καταργήσαμε το κριτήριο για την ψυχική και σωματική υγεία των «συνοικούντων», του άμεσου δηλαδή οικογενειακού περιβάλλοντος, που έως τώρα εμπόδιζε μια οικογένεια που ίσως είχε -για παράδειγμα- ένα παιδί με κινητική αναπηρία να υιοθετήσει ή να γίνει ανάδοχη.
Στην ίδια γραμμή, πριν από λίγες ημέρες ψηφίστηκε διάταξη με την οποία διευκολύνουμε την έκδοση πιστοποιητικών υγείας για τους υποψήφιους θετούς και ανάδοχους γονείς. Θα μπορούν πλέον να τα λαμβάνουν από όλες τις δημόσιες δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και να μη χρειάζεται, όπως σήμερα, να αναμένουν έως και έξι μήνες για την έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών μονάχα από νοσοκομεία. Το έργο του υπουργείου, όμως, δεν σταματά. Προχωράμε στην αποϊδρυματοποίηση των παιδιών που μένουν σε δομές παιδικής προστασίας με μια δυναμική καμπάνια για την προώθηση της αναδοχής. Ο στόχος μας είναι τα παιδιά να βρίσκονται γρήγορα σε σπίτια μαζί με την ανάδοχη οικογένεια και τα ιδρύματα να είναι μόνο ένας προσωρινός και σύντομος σταθμός στη ζωή τους.
Σε τι διαφέρει η υιοθεσία από την αναδοχή;
Σε αντίθεση με την υιοθεσία, όπου ο ανήλικος δεν διατηρεί κάποια επαφή με τη φυσική του οικογένεια, η αναδοχή λειτουργεί ως θεσμός φροντίδας του ανηλίκου έως ότου -και βέβαια εάν- δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για να επιστρέψει στη φυσική του οικογένεια. Είναι εξαιρετικά σημαντική πράξη αγάπης, φροντίδας και ανιδιοτέλειας, γιατί είναι αυτονόητο ότι για τα παιδιά είναι πάντα καλύτερο να βρίσκονται σε ένα σπίτι που μπορούν να το νιώσουν ως δικό τους και όχι σε ένα ίδρυμα, όσο καλό και να είναι αυτό. Και μια οικογένεια είναι σε θέση να το διασφαλίσει. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις παιδιών που λόγω νομικών ζητημάτων και εκκρεμοτήτων δεν μπορούν να έχουν μια θετή οικογένεια, μπορούν όμως να έχουν ανάδοχη οικογένεια. Με τελικό μας στόχο την αποϊδρυματοποίησή τους, δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να κάνουμε την αναδοχή και κατανοητή αλλά και προσφιλή στους συμπολίτες μας, όπως είναι άλλωστε στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, σε συνεργασία με τη UNICEF, ξεκινά ενημερωτική εκστρατεία διετούς διάρκειας ώστε να εξηγήσει σε όλους μας τι είναι η αναδοχή, πώς γίνεται, τι γίνεται σε άλλες χώρες και να κινητοποιήσει στην κατεύθυνση αυτή. Το 2020 ήταν μια χρονιά εδραίωσης του νέου συστήματος υιοθεσιών και αναδοχών. Το 2021 θα είναι μια χρονιά εστιασμένη στον θεσμό της αναδοχής και στην αγάπη που μπορεί να δώσει.
Ο στόχος μας είναι τα παιδιά να βρίσκονται γρήγορα σε σπίτια μαζί με την ανάδοχη οικογένεια και τα ιδρύματα να είναι μόνο ένας προσωρινός και σύντομος σταθμός στη ζωή τους
Ποια είναι τα σχέδιά σας για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς;
Η έμφαση στην προσχολική αγωγή είναι για εμάς μια μακρόπνοη επένδυση στην ισότιμη ανάπτυξη όλων των παιδιών, ανεξάρτητα από τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζουν. Έως σήμερα δεν υπάρχει στην Ελλάδα ένα καθορισμένο πλαίσιο εκπαιδευτικής αγωγής εντός βρεφονηπιακών σταθμών και αυτό είναι που αλλάζουμε. Τι εννοώ; Ότι μπορεί να υπάρχει πλαίσιο κτιριολογικό ή στελέχωσης, αλλά δεν υπάρχει κανένα απολύτως πλαίσιο για το περιεχόμενο και το πρόγραμμα λειτουργίας. Στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων σχεδιάζουμε πλέον αναλυτικά την παιδαγωγική αναμόρφωση των προγραμμάτων των βρεφονηπιακών σταθμών, γιατί γνωρίζουμε ότι τα πρώτα βήματα στην εκπαίδευση του παιδιού είναι καθοριστικά για το μέλλον του. Με μια εξαιρετική ομάδα πανεπιστημιακών, ειδικών και παιδαγωγών με διεθνή εμπειρία, με επικεφαλής τον καθηγητή Οικονομικών του Yale, Κωνσταντίνο Μεγήρ, και με τη συμβολή της ΔιαΝΕΟσις, δημιουργούμε στη χώρα μας ένα παιδαγωγικό περιβάλλον που θα κινητοποιεί την αντίληψη, τη λειτουργία των αισθήσεων, τη δημιουργική σκέψη και θα ενεργοποιεί τη φυσική, συναισθηματική, γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Και όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία, το κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα στο μέλλον των παιδιών από ένα τέτοιο περιβάλλον προετοιμασίας είναι ιδιαίτερα θετικό. Υπενθυμίζω ότι στην κατεύθυνση ενίσχυσης της προσχολικής αγωγής υπερκαλύψαμε για πρώτη φορά φέτος τις αιτήσεις για θέσεις στους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Αυξήσαμε τους δικαιούχους κατά 18%, με ένα παράλληλο πρόγραμμα παροχής vouchers, ύψους 30.000.000 ευρώ, από τον προϋπολογισμό του υπουργείου μας. Δώσαμε για πρώτη φορά το δικαίωμα να συμμετέχουν στο πρόγραμμα και οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο και παράλληλα αυξήσαμε τα εισοδηματικά κριτήρια κατά 33% για όλους. Καταφέραμε να κάνουμε πράξη την υπόσχεσή μας «Κανένα παιδί εκτός βρεφονηπιακού σταθμού», δίνοντας περισσότερα από 92.000 vouchers.
Έχετε αναλάβει ένα χαρτοφυλάκιο στο οποίο παραδοσιακά η Αριστερά θεωρούσε ότι έχει το προβάδισμα. Η κοινωνική πολιτική και η πρόνοια ήταν πάντα στη συνείδηση του κόσμου πιο κεντροαριστερή πολιτική.
Το λέω συχνά και το πιστεύω βαθιά: Κανείς δεν μονοπωλεί την κοινωνική πολιτική. Κοινωνική πολιτική μπορείς να ασκείς αποτελεσματικά ή αναποτελεσματικά, αλλά ποτέ, μα ποτέ μονοπωλιακά! Δεν υπάρχουν μονοπώλια κοινωνικής ευαισθησίας. Μέσα στο 2020, που μόλις έκλεισε, μέσα σε ένα απρόσμενα δυσμενές πλαίσιο, καταφέραμε να κρατήσουμε όρθια την κοινωνία, να σταθούμε δίπλα σε κάθε συμπολίτη μας που είχε την ανάγκη της Πολιτείας. Από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων μου, ορίσαμε σταθερή ημέρα καταβολής των επιδομάτων πρόνοιας, ώστε να μην υπάρχουν αναβολές από τις υπηρεσίες και ανησυχία από τους ωφελούμενους. Δεν χρειάζεται πλέον να επιβεβαιώνει ο εκάστοτε υπουργός με δελτία Τύπου ότι τα επιδόματα πληρώνονται - κάνει απλώς τη δουλειά του. Καθιερώσαμε το επίδομα γέννησης ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται - πρόγραμμα που έτρεξε άμεσα και έχει βρει τεράστια ανταπόκριση. Ενισχύσαμε δύο φορές με έκτακτα επιδόματα τους δικαιούχους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, τόσο την περασμένη άνοιξη όσο και τον Δεκέμβριο, με τη διπλή καταβολή, στηρίζοντας έτσι τους πλέον αδύναμους μέσα στην πανδημία. Και δεν μείναμε μόνο σε αυτό. Διορθώσαμε μια μεγάλη αδικία: πλέον άστεγοι και κακοποιημένες γυναίκες που μένουν σε ξενώνες φιλοξενίας μπορούν και αυτοί όπως και οι υπόλοιποι συμπολίτες μας να λάβουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, χωρίς να χρειάζεται να επιλέξουν μεταξύ, επί της ουσίας, οικονομικής ή στεγαστικής βοήθειας.
