Με φόντο την πανδηµία και τις αυξανόµενες γεωπολιτικές εντάσεις µε τη ∆ύση, οι 24οι Χειµερινοί Ολυµπιακοί Αγώνες άνοιξαν την Παρασκευή, αυλαία στο Πεκίνο. Η κινεζική πρωτεύουσα γίνεται, έτσι, η πρώτη πόλη στην ιστορία που φιλοξενεί διπλούς Ολυµπιακούς Αγώνες, Χειµερινούς και Θερινούς (2008), και ενισχύει το γόητρό της µε ένα «πάρτι» που αρχίζει φιλόδοξα, δεν αποκλείεται ωστόσο να λήξει άδοξα. Και αυτό γιατί η µεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση στον κόσµο πραγµατοποιείται σε µια περίοδο έντονης κριτικής για τις κινεζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωµάτων, από τη µαζική δίωξη των Ουιγούρων στην επαρχία Σιντζιάνγκ µέχρι την καταστολή των διαδηλωτών στο Χονγκ Κονγκ και τις πολιτικές απέναντι στο Θιβέτ και στην Ταϊβάν.

Η Κίνα αρνείται τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, αλλά οι ακτιβιστές ονόµασαν τη συγκέντρωση στο Πεκίνο «Αγώνες γενοκτονίας» και η ∆ύση, από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία µέχρι την Αυστραλία και τον Καναδά, ανακοίνωσαν διπλωµατικό µποϊκοτάζ στην τελετή έναρξης. Οι ηγέτες της δεύτερης µεγαλύτερης οικονοµίας στον κόσµο ελπίζουν ότι στο εξής ο αθλητισµός θα µονοπωλήσει το παγκόσµιο ενδιαφέρον. Ανάλογο ήταν το κλίµα και στους Θερινούς Ολυµπιακούς του 2008, όταν όµως ξεκίνησαν οι Αγώνες, το επίκεντρο µετατοπίστηκε στους αθλητές, στις επιδόσεις και στα ρεκόρ. Το Πεκίνο ποντάρει ότι το ίδιο θα συµβεί κι εφέτος.

1_4
 «Ολο αυτό το διάστηµα, η πολιτική και η ερευνητική δηµοσιογραφία είχαν τον πρώτο λόγο, πλέον θα έχουν την τιµητική τους οι αθλητικοί δηµοσιογράφοι», συνοψίζει η Σούζαν Μπράουνελ από το Πανεπιστήµιο του Μιζούρι, ειδική στα κινεζικά αθλήµατα. Πέρα από τις πολιτικές προεκτάσεις, ο αστάθµητος παράγοντας του κοροναϊού και το πώς θα επηρεάσει τους Αγώνες αλλά και την κοινότητα των ντόπιων παραµένει το µεγάλο θέµα συζήτησης. H διοργάνωση Ολυµπιακών Αγώνων εν µέσω πανδηµίας θα ήταν ούτως ή άλλως κρίσιµο τεστ για την κινεζική κυβέρνηση, καθώς θέτει σε τροχιά σύγκρουσης την αυξανόµενη ικανότητά της να ασκεί πολιτικό έλεγχο µε πρόσχηµα τον ιό µε την επιθυµία της να αποκτήσει διεθνές κύρος και ισχύ και να «ανοιχτεί» στον κόσµο. Η Κίνα -που εφαρµόζει πολιτική «µηδενικής ανοχής» για τον κοροναϊό- έχει καταγράψει σχετικά λίγα κρούσµατα, ενώ επέβαλε lockdown σε µεγαλουπόλεις εκατοµµυρίων κατοίκων. Κατά ειρωνικό τρόπο, η επιτυχία της στον έλεγχο των προηγούµενων κυµάτων της πανδηµίας είναι εκείνη που την κάνει τώρα ιδιαίτερα ευάλωτη, λένε ειδικοί στη δηµόσια υγεία.

Τα εγχώρια εµβόλια είναι αναποτελεσµατικά κατά της µετάλλαξης Οµικρον και, επειδή εξακολουθούν να υπάρχουν λίγα κρούσµατα σε µια χώρα µε 1,4 δισεκατοµµύρια κατοίκους, δεν υπάρχει φυσική ανοσία. Ενας ευάλωτος πληθυσµός και ένα άνισα κατανεµηµένο σύστηµα υγειονοµικής περίθαλψης κάνουν τροµακτικό το σενάριο επανεµφάνισης της πανδηµίας. Το παράδειγµα της Ουχάν θα µπορούσε να εξαπλωθεί στην υπόλοιπη Κίνα και ο φόβος για ένα τέτοιο ενδεχόµενο έχει οδηγήσει τις Αρχές σε µαζικά τεστ και αυστηρά, ασύµµετρα lockdowns.

Λίγοι αθλητές

Οι αθλητές και οι λίγοι ξένοι που ήρθαν στο Πεκίνο -ανάµεσά τους προπονητές, προσωπικό υποστήριξης και δηµοσιογράφοι- θα ζουν όσο διαρκούν οι Αγώνες σε έναν «αποκλεισµένο Ολυµπιακό κόσµο», έναν «κλειστό κύκλο» χώρων και ξενοδοχείων, που συνδέονται µε δικά τους, ξεχωριστά µεταφορικά µέσα και ταξιδεύουν στις δικές τους λωρίδες. Στελεχώνεται από Κινέζους εργάτες που θα επιστρέψουν στα σπίτια τους, έπειτα από µια µακρά περίοδο καραντίνας.

Οι Αρχές έχουν επικεντρωθεί τόσο πολύ στον πλήρη διαχωρισµό Ολυµπιακών - καθηµερινής ζωής, που προειδοποιούν τους κατοίκους του Πεκίνου να µη βοηθήσουν καν τους συµµετέχοντες σε περίπτωση σύγκρουσης οχήµατος. Για τον Βίκτορ Τσα, αντιπρόεδρο στο Κέντρο Στρατηγικών και ∆ιεθνών Σπουδών στην Ουάσινγκτον, αυτοί οι κανόνες είναι µια αλληγορία για το πώς η κοµµουνιστική ηγεσία της Κίνας θέλει να διεξαχθούν οι Αγώνες συνολικά - σε ένα κλειστό, συγκεντρωτικό σύστηµα υπό τον πλήρη έλεγχό της. «Ο κορονοϊός τούς έδωσε πραγµατικά τη δικαιολογία να κλειδώσουν τα πάντα. Θέλουν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο της εικόνας των Ολυµπιακών Αγώνων και η πανδηµία βοηθά», λέει.

Οι ηγέτες της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας ελπίζουν ότι στο εξής ο αθλητισμός θα μονοπωλήσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον


Το άλλο µεγάλο «αγκάθι» της διοργάνωσης είναι ο περιβαλλοντικός της αντίκτυπος. Από το 2015, όταν ανέλαβε τη διοργάνωση η Κίνα, προσπαθεί να αυξήσει τα «πράσινα» µέτρα, να κλείσει τις ρυπογόνες εταιρείες και να µειώσει την κατανάλωση άνθρακα. Το πρόβληµα, ωστόσο, παραµένει.

Οι προσπάθειες αυτές περιορισµού της ρύπανσης -που επιβαρύνουν τη βιοµηχανική δραστηριότητα-, όπως και οι περιορισµοί κατά της πανδηµίας, αποτυπώνονται στην οικονοµία. Τα θετικά αποτελέσµατα των Ολυµπιακών µπορεί να είναι εµφανή µόνο µακροπρόθεσµα. Ισως βοηθήσουν την Κίνα να επιτύχει τον φιλόδοξο στόχο της να µετατρέψει τον αθλητισµό σε µια βιοµηχανία σχεδόν 800 δισ. δολαρίων έως το 2025, αύξηση της τάξης του 70% από τα επίπεδα του 2019. Στο εσωτερικό της Κίνας, οι Αγώνες χαιρετίζονται ήδη ως θρίαµβος για το Πεκίνο και ως ικανότητά του να συσπειρώνεται ενάντια στην πανδηµία και την κριτική της ∆ύσης. ∆ιεθνώς, οι Ολυµπιακοί Αγώνες που µόλις ξεκίνησαν είναι από τους πιο αµφιλεγόµενους των τελευταίων δεκαετιών. «Θα είναι µια αιώνια κηλίδα στην ήδη αµφίβολη φήµη της ∆ιεθνούς Ολυµπιακής Επιτροπής, επειδή έδωσε στο καταπιεστικό κινεζικό καθεστώς την ευκαιρία να φιλοξενήσει για δεύτερη φορά Αγώνες σε 14 χρόνια», γράφει η «USA Today».