Βασίλης Κικίλιας στα Παραπολιτικά: Καθόμουν πάντα τελευταίο θρανίο γιατί δεν έβλεπαν οι συμμαθητές μου
«Ο Ντούσαν Ίβκοβιτς με ανέβασε μπασκετική κατηγορία», αναφέρει στα «Π» ο υπουργός Τουρισμού
Για τα παιδικά του χρόνια, την σχέση με τους γονείς του, αλλά και το πως αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά με το μπάσκετ εξομολογείται στα «Παραπολιτικά» ο υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας. Επίσης, μιλάει για το ύψος του και πως αυτό επηρέασε την σχέση του με την γυναίκες, ενώ αναφέρεται στην γνωριμία του με τον Αντώνη Σαμαρά και στις δύσκολες (πρώτες) ημέρες της διαχείρισης της πανδημίας.
Αν σου ζητούσα να επαναφέρεις στιγµές από τα παιδικά χρόνια, ποια θα ξεχώριζες; Ποια θα ερχόταν στο µυαλό;
Τις ανέµελες καλοκαιρινές διακοπές στον Γαλησσά της Σύρου, σε µια παραλία µε είκοσι πόντους άµµο, όπου µπορούσες να παίζεις ανέµελα. Και το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθληµα Παίδων µε την εθνική οµάδα, που ήταν ό,τι πιο συγκινητικό για έναν πιτσιρικά. ∆εν έβγαλα τη φανέλα δύο ηµέρες. ∆εν έβγαλα το µετάλλιο για µία εβδοµάδα.
Σε ποια γειτονιά της Αθήνας µεγάλωσες;
Γεννήθηκα στα Εξάρχεια. Οι γονείς µου είχαν το σπίτι τους πάνω από το Αστυνοµικό Τµήµα. Εζησα εκεί κάποια χρόνια και µετά µεταπηδήσαµε στη Νέα Σµύρνη.
∆ιαφορετικά τα Εξάρχεια;
Ναι, πολύ διαφορετικά το 1974. Και στη Νέα Σµύρνη προλάβαµε τις αλάνες, που υπήρχαν ακόµη. Ας πούµε ότι ήταν µια γειτονιά ακόµα όπου υπήρχαν αλάνες.
Και σχολείο;
Σχολείο στη Λεόντειο, στη Νέα Σµύρνη, και έπαιξα µπάσκετ στον Πανιώνιο.
Το ύψος υπήρξε ανασταλτικός παράγοντας στις σχέσεις σου µε τις γυναίκες;
Υπήρξε ανασταλτικός παράγοντας στη θέση µου µέσα στην τάξη. Ηµουν de facto ο µαθητής που καθόταν στο τελευταίο θρανίο, γιατί αλλιώς δεν µπορούσε να δει κανένας άλλος µπροστά µου. Με τις γυναίκες, κάθε άλλο. Απλώς, εκείνα τα χρόνια δεν ασχολούµουν µε τις γυναίκες, ασχολούµουν µε τις µπάλες. Την µπάλα του µπάσκετ, την µπάλα του ποδοσφαίρου κ.ο.κ. ∆ηλαδή, έµπαινα µετά το διάλειµµα στο µάθηµα ιδρωµένος.
Πότε αποφάσισες να ασχοληθείς επαγγελµατικά µε το µπάσκετ;
Νοµίζω, στα 15 µου χρόνια, όταν ο Βλάντο Τζούροβιτς, από τους πρώτους Σέρβους προπονητές στην Ελλάδα, ήρθε στον Πανιώνιο και είπε: «Αυτόν τον πιτσιρικά, τον αριστερόχειρα, θα τον πάρω στην αθλητική οµάδα και θα τον βάλω οµάδα µε τον Φάνη Χριστοδούλου».
Οι γονείς σου συµφώνησαν µε το να ασχοληθείς µε το µπάσκετ ή φοβήθηκαν ότι µπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά σε όλα τα υπόλοιπα;
Έλεγαν πάντα ότι «δεκάδες χιλιάδες παιδάκια µετά τον Γκάλη και τον Γιαννάκη και το Ευρωµπάσκετ παίζουν µπάσκετ. Να παίζεις µπάσκετ, να αθλείσαι και να εκτονώνεσαι, αλλά θα σπουδάσεις και θα γίνεις ένας µορφωµένος άνθρωπος στην κοινωνία».
Ποιο ήταν το πρότυπο, μπασκετικά, του Κικίλια;
Δεν νομίζω ότι θα μπορούσε κάποιος να έχει περάσει από τη Νέα Σμύρνη και τον Πανιώνιο και να μην έχει μπασκετικό πρότυπο τον Φάνη Χριστοδούλου. Και δεν νομίζω ότι έχει περάσει άλλο τέτοιο ταλέντο από το ελληνικό μπάσκετ.
Στην καρδιά έχει μείνει ο Πανιώνιος;
Τον Πανιώνιο τον αγαπάω, όπως αγαπάω και την ΑΕΚ -που είμαι ΑΕΚ, το ξέρουν όλοι-, γιατί ήταν και ο συχωρεμένος ο θείος μου, ο Νίκος ο Κικίλιας, που με πήγαινε στη Ριζούπολη και έβλεπα ΑΕΚ ποδόσφαιρο με Αρδίζογλου.
Οι γονείς υπήρξαν αυστηροί;
Όχι, ήμασταν μια μεσοαστική οικογένεια, δεμένοι αρκετά κι εγώ και η αδελφή μου, και οι γονείς μου μας μεγάλωσαν με τρυφερότητα, με την αίσθηση του μέτρου. Απλώς, ήθελαν -και αυτή ήταν η προίκα μας κι εγώ και η αδελφή μου να σπουδάσουμε. Αυτό μας έλεγαν από την αρχή και ό,τι δυνατότητες είχαν και ό,τι εισοδήματα τα «επένδυσαν» στις σπουδές των παιδιών τους.
Αδυναμία στον μπαμπά ή στη μαμά;
Και στους δύο, δεν μπορώ να πω. Και στους δύο. Εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες όμως.
Μιλάς κατά τη διάρκεια της ημέρας με τους γονείς τώρα;
Όχι κάθε μέρα. Μιλάμε και κατά κύριο λόγο πλέον η συζήτηση είναι...
Για τον πιτσιρικά; Για τον πιτσιρικά, ναι. Επειδή άργησα να κάνω παιδί, είναι ξετρελαμένοι οι παππούδες και οι γιαγιάδες.
Όταν έπαιζες μπάσκετ, ήσουν σκληρός παίκτης; Ναι, όταν έπαιζα μπάσκετ. Ήμουν βέβαια ταλέντο, ήμουν αριστερόχειρας και αυτό με βοήθησε πολύ-πολύ νωρίς να παίξω και σε μεγάλες ομάδες και στην Εθνική. Αλλά θέλω να θυμίσω ότι τότε ήταν η εποχή των πολύ μεγάλων παικτών από το ΝΒΑ και ήταν όλοι εδώ. Ο Τάρπλεϊ, ο Εντι Τζόνσον, ο Λέβινγκστον, ο Μποντιρόγκα, ο Ρέμπρατσα, ο Ράτζα, ήταν όλοι εδώ. Οπότε για να παίξει μπάσκετ ένας πιτσιρικάς Έλληνας στην Α1, σε κορυφαίο επίπεδο, έπρεπε να κάνει καλά μια συγκεκριμένη δουλειά. Κι εγώ, για να προσαρμοστώ σε αυτά τα επίπεδα, έγινα παίκτης ειδικών αποστολών.
▶Με τον προπονητή Ντούσαν Ίβκοβιτς στα παρκέ
Χρήματα έβγαλες από το μπάσκετ;
Πολύ λιγότερα από αυτά τα οποία έβγαιναν εκείνα τα χρόνια, αλλά ήμουν αυτό που λέμε «νοικοκυρεμένος» και κυρίως είχα νοικοκυρεμένους προέδρους. Δηλαδή, είχα ανθρώπους που είχαν ως πολιτική να έχουν τακτοποιημένες τις ομάδες τους. Είχα τον Γεράσιμο Βεντούρη στον Πανιώνιο, τον Τζέρι. Όλη του την περιουσία την έβαλε στον Πανιώνιο. Και είχα τον Γιάννη Φιλίππου της ΦΑΓΕ στην ΑΕΚ. Ήταν άνθρωποι με πολλή αγάπη για το σπορ, τις ομάδες και λοιπά και άρα δεν έχασα λεφτά.
▶O Βασίλης Κικίλιας πανηγυρίζει έπειτα από νίκη της Εθνικής ομάδας
Ποιον από τους προπονητές σου ξεχωρίζεις; Ποιος σου έδωσε τα πιο πολλά;
Παρότι ήταν πολύ σκληρός μαζί μου, αλλά από την άλλη με αγαπούσε πάρα πολύ και με πίστεψε, γι’ αυτό και με πήρε και από τον Πανιώνιο στην ΑΕΚ, πρέπει να ξεχωρίσω τον Ντούσαν Ιβκοβιτς, γιατί νομίζω ότι από πλευράς προσωπικότητας και χαρακτήρα με ανέβασε σε ένα άλλο επίπεδο. Αλλά από όλους τους προπονητές μου πήρα κάτι.
Περισσότερες χαρές από την πολιτική ή από το μπάσκετ;
Η πολιτική έχει μια μεγάλη ικανοποίηση, για μένα τουλάχιστον, που είναι συνυφασμένη με το μπάσκετ -το μπάσκετ είναι ομαδικό άθλημα- και την Ιατρική, που έχει τη βοήθεια και τη στήριξη στον συνάνθρωπο. Άρα, είναι κοινωνική, ας πούμε, η προσφορά και στην πολιτική - εγώ από αυτό το πρίσμα τη βλέπω. Αδιαμφισβήτητα, μετά τις κρίσεις και τα μνημόνια και μέχρι σήμερα η πολιτική έχει πιο πολλές δυσκολίες, στεναχώριες, λύπες και πίκρες παρά χαρές. Οι χαρές, όμως, όταν υπάρχουν, είναι πολύ μεγάλες. Η αίσθηση ότι μείναμε όρθιοι και αντέξαμε μέσα σε μια παγκόσμια κρίση δημόσιας υγείας, όταν όλοι στοιχημάτιζαν το αντίθετο. Σώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από αυτό. Είναι μια πολύ μεγάλη ηθική ικανοποίηση, παρά τις όποιες δυσκολίες μπορεί να πέρασαν και να άφησαν αποτύπωμα.
Έχεις κάνει φίλους στην πολιτική;
Ναι, βεβαίως. Γιατί είμαι κοινωνικός άνθρωπος και έξω καρδιά. Μου αρέσει να είμαι κομμάτι μιας ομάδας. Μου αρέσει να ανήκω κάπου. Το ομαδικό παιχνίδι. Οπότε, παρότι όλοι λένε ότι η πολιτική είναι μοναχικό σπορ και μια διαδρομή την οποία κάνει κανείς μόνος του, εγώ θεωρώ ότι την κάνει πολύ καλύτερα όταν στηρίζεται σε κάποιους, τον στηρίζουν κάποιοι και όλοι μαζί προσπαθούν για το κοινό καλό. Είναι πολύ μεγαλύτερη αυτή η δύναμη για μένα.
▶Με συμπαίκτες του από την εποχή που έπαιζε μπάσκετ
Η Ιατρική ήρθε με καθυστέρηση;
Όχι, κάθε άλλο. Έκανα κάτι το οποίο μάλλον δεν μπορεί να γίνει υπό φυσιολογικές συνθήκες: Έπαιξα επαγγελματικό μπάσκετ σε όλα τα επίπεδα κάνοντας παράλληλα τις σπουδές μου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργαστήρια, παρακολουθήσεις, νοσοκομεία, εξετάσεις. Άλλωστε, όλοι οι συμπαίκτες μου μού έκαναν πλάκα, γιατί ήξεραν ότι, ενώ αυτοί διάβαζαν περιοδικά και έκαναν χαβαλέ στα αεροδρόμια ή στα ξενοδοχεία, εγώ διάβαζα Παθολογία, Ορθοπεδική και Γυναικολογία.
Πότε μπήκες πρώτη φορά σε χειρουργείο;
Σε χειρουργείο μπήκα με τον Γιώργο Κατσιφαράκη, όταν ήταν γιατρός στον Πανιώνιο, πριν γίνω φοιτητής Ιατρικής. Είναι ένας άνθρωπος τον οποίο θαυμάζω, αγαπάω, με βοήθησε πολύ και με «παρέσυρε», με τη θετική έννοια, προς την Ιατρική, όταν του εκμυστηρεύθηκα το όνειρό μου. Διάβαζα «Κάπτεν Μαρκ», «Μπλέικ» και είχε το κομματάκι «Ο τερματοφύλακας γιατρός», που ήταν ένας αθλητής ο οποίος ήταν και γιατρός και παράλληλα έκανε φανταστικές αποκρούσεις και λοιπά, στην Αγγλία. Και λέω, πιτσιρικάς τώρα: «ΟΚ, αφού οι γονείς μου μού λένε ότι πρέπει να σπουδάσω κι εγώ θέλω να σπουδάσω, γιατί να μη γίνω γιατρός και να είμαι και αθλητής μαζί;».
Υπάρχει κάποιος άνθρωπος στον οποίο έχεις υποχρέωση και θα ήθελες στο πέρασμα του χρόνου να την ξεπληρώσεις;
Ναι, το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό μου είναι η οικογένειά μου. Οι γονείς μου και πλέον η γυναίκα μου και ο στενός κύκλος της οικογένειάς μου. Το λέω γιατί δεν είναι εύκολο να ζει κανείς με έναν άνθρωπο σαν κι εμένα, που θέλει να κάνει μόνο πρωταθλητισμό.
Ο Νικήτας Κακλαμάνης σε έβαλε στην πολιτική;
Ο Νικήτας μού έδωσε την πρώτη ευκαιρία. Ναι, ο Νικήτας ήταν φίλος του πατέρα μου, από τις εποχές της ΕΡΕ. Ο πατέρας μου δεν ασχολήθηκε ποτέ βέβαια με την πολιτική. Τον συνάντησα στο κέντρο της Αθήνας το καλοκαίρι που έκοψα το μπάσκετ. Με ρώτησε: «Βασίλη, τι θα κάνεις του χρόνου, πού θα είσαι και τι γίνεται; Τι κάνει ο πατέρας σου;». Του είπα: «Υπουργέ, θα κάνω ένα μεταπτυχιακό πάνω στην Υγεία, Διοίκηση και Οργάνωση Υπηρεσιών Υγείας και περιμένω να κάνω την ειδικότητά μου». Έγιναν οι εκλογές, ο Κώστας Καραμανλής τον έκανε υπουργό Υγείας και με πήρε τηλέφωνο και μου είπε: «Να έρθεις να δουλέψεις για μένα, να βοηθήσεις». Του είπα: «Μα, σου είπα, έχω εργαστήρια κ.λπ.» και μου απάντησε: «Μωρέ, τα μπορείς όλα μαζί εσύ». Ηταν η πρώτη εμπειρία μου δίπλα του ως άμισθος σύμβουλός του στο υπουργείο Υγείας και μετά το ένα έφερε το άλλο και ήμουν υποψήφιος μαζί του ως δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο της Αθήνας.
Υπήρχε το μικρόβιο της πολιτικής;
Όχι, δεν είχα ασχοληθεί ποτέ, ούτε στο σχολείο ούτε στο πανεπιστήμιο. Καθόλου, ποτέ, μηδέν. Προείχαν οι σπουδές μου, το διάβασμά μου και ο αθλητισμός.
Ωραία εμπειρία ο Δήμος της Αθήνας;
Ναι, ήταν πολύ ωραία εμπειρία, γιατί ήταν ένα κομμάτι το οποίο δεν το ξέρει κανένας. Ο Οργανισμός Νεολαίας και Άθλησης ήταν Χαλκοκονδύλη και Σατωβριάνδου.
Αλήθεια, έχει διαφορά το γήπεδο της Αυτοδιοίκησης από το γήπεδο της κεντρικής πολιτικής σκηνής;
Έχει διαφορές, έχει και ομοιότητες. Γιατί και η διοίκηση έχει μια μαγεία, ότι μπορεί να είναι κανείς πολύ πιο κοντά στον κόσμο και στην κοινωνία. Νομίζω ότι η ομοιότητα είναι το ταλέντο και η ικανότητα κάποιου να μπορεί από μια θέση ευθύνης να μην περάσει απλώς, αλλά κατά τη διάρκεια της θητείας του να μπορέσει να κάνει πράγματα.
Θα σου άρεσε η ιδέα κάποια στιγμή στο πέρασμα του χρόνου να διεκδικήσεις τον Δήμο της Αθήνας;
Δεν είναι κάτι τέτοιο στις προτεραιότητές μου.
Και μετά τον Δήμο της Αθήνας, έρχεται η πρόταση του Αντώνη Σαμαρά για την Περιφέρεια;
Μετά τον Δήμο της Αθήνας, ήμουν υποψήφιος στις εθνικές εκλογές του 2009. Πήρα 20.000 σταυρούς στην Α’ Αθήνας και δεν εξελέγην. Ήταν η χρονιά που από εννέα βουλευτές η Νέα Δημοκρατία έβγαλε τέσσερις στην Α’ Αθήνας. Και συνέχισα τις σπουδές μου. Ήταν ένα μικρό χρονικό διάστημα μέχρι του σημείου εκείνου που ο Αντώνης Σαμαράς μού πρότεινε, μάλιστα με επεισοδιακό τρόπο, να είμαι υποψήφιος περιφερειάρχης Αττικής. Μου είπε: «Έχεις δύο επιλογές: ή θα είσαι υποψήφιος περιφερειάρχης Αττικής ή θα είσαι υποψήφιος περιφερειάρχης Αττικής. Διάλεξε».
Ήταν ρίσκο όμως τότε.
Τεράστιο.
Πού γνώρισες τον Αντώνη Σαμαρά;
Τον Αντώνη Σαμαρά τον γνώρισα πρώτη φορά όταν ήμουν φοιτητής, στα πρώτα χρόνια της Ιατρικής.
Μεγάλη εμπειρία το υπουργείο Δημόσιας Τάξης;
Πολύ μεγάλη εμπειρία το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, γιατί θυμίζω ότι ήταν το 2014. Δηλαδή, την εποχή των «αγανακτισμένων», της πολύ μεγάλης έντασης με το Κουρδικό, τον Οτσαλάν, τις αντιπαλότητες. Τρομοκρατία, ISIS, πολλαπλά προβλήματα και κρίσεις στην ελληνική κοινωνία και με την κοινωνική ειρήνη να μην είναι καθόλου εύκολη. Αλλά νομίζω ότι μέσα σε 7,5 μήνες -γιατί 7,5 μήνες διήρκεσε η θητεία αυτή στην τρίτη κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά- έγιναν πάρα-πάρα πολλά και ήταν πολύ μεγάλη εμπειρία για εμένα. Δηλαδή, συνελήφθησαν τρομοκράτες, ήταν ένα πολύ καλό καλοκαίρι, δεν άνοιξε μύτη στο ΠροσφυγικόΜεταναστευτικό, έπεσαν οι δείκτες της εγκληματικότητας.
Έχοντας τώρα μια εμπειρία από τρία υπουργικά χαρτοφυλάκια, ποιο θα επέλεγες, αν είχες εσύ τη δυνατότητα να επιλέξεις;
Τέτοια δυνατότητα δεν υπάρχει. Το ξέρουν όλοι αυτό. Είναι στη διακριτική ευχέρεια του πρωθυπουργού. Εγώ θέλω να πω ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης με έχει εμπιστευθεί σε δύο πολύ καίρια πόστα. Το πρώτο στο υπουργείο Υγείας, όπου ο ίδιος στάθμισε τις εισηγήσεις των ειδικών και τις δικές μου και πήρε μια απόφαση πολύ πιο μπροστά από τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, που θεωρώ ότι επαναλάνσαρε τη χώρα στο εξωτερικό. Η απόφαση που πήρε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να κλείσει οριζόντια τη χώρα τότε οδήγησε σε πολύ μεγάλο βαθμό στο να αντέξουμε, να ετοιμάσουμε το ΕΣΥ και να αντέξει τα πρώτα κύματα. Ο τρόπος με τον οποίο χειριστήκαμε όλα αυτά και μετά τον εμβολιασμό, τις Κινητές Ομάδες του ΕΟΔΥ και το testing κ.λπ., ήταν παράδειγμα που φωτίστηκε σε όλο τον κόσμο. Ο ίδιος περιόδευσε ως πρωθυπουργός και έβαλε τη σφραγίδα του πάνω σε αυτό. Και θεωρώ ότι αυτό ήταν rebranding, το οποίο έγινε στη χώρα κατ’ αρχάς, στο εξωτερικό και σε όλο τον κόσμο, ότι η Ελλάδα είναι ένας ασφαλής προορισμός. Αρα χτίστηκε η εμπιστοσύνη ξανά με τους ξένους, που σημαίνει επενδύσεις, άρα εμπιστοσύνη στην ελληνική κυβέρνηση, εμπιστοσύνη στη χώρα ότι έχει μια σοβαρή κυβέρνηση κ.λπ. Και αυτό το πιστώνεται ο ίδιος.
Με δεδομένο ότι η ιστορία του Covid ήταν κάτι πρωτόγνωρο, υπήρξε κάποια στιγμή που φοβήθηκες;
Υπήρχαν δεκάδες φορές που θα μπορούσε κάτι να μην πάει καλά, γιατί μια πανδημία, μια παγκόσμια κρίση δημόσιας υγείας είναι πολύ πάνω από τις ανθρώπινες δυνάμεις. Είναι κάτι το οποίο κατακλύζει όλον τον πλανήτη, ήταν θανατηφόρο, και κραταιές χώρες, πολύ πλούσιες, με πολύ ισχυρά συστήματα Υγείας, όπως η Βόρεια Ιταλία, κατέρρευσαν. Και κατέρρευσαν και άλλες, το Βέλγιο και η Γαλλία σχεδόν. Οι Γάλλοι είχαν σάκους σκουπιδιών για τους υγειονομικούς αντί για στολές tyvek (σ.σ.: ολόσωμες φόρμες προστασίας μίας χρήσης). Οι Αμερικανοί δεν είχαν κανονικές μάσκες, αλλά φορούσαν από κοτλέ. Θα μπορούσαν χίλια πράγματα να είχαν πάει στραβά. Αλλά υπήρχε μια πολύ οργανωμένη διοίκηση. Υπήρχε η προεδρία της κυβέρνησης και ο πρωθυπουργός, που ήταν «hands on», από πάνω σε κάθε στιγμή. Ποτέ δεν πήρα τηλέφωνο για κάτι για το οποίο υπήρχε ανάγκη αυτά τα δύο χρόνια και να μην είναι στην άλλη άκρη της γραμμής ο Κυριάκος Μητσοτάκης και να μην μπορέσουμε να βρούμε μια λύση σε τεράστια προβλήματα που προέκυψαν. Και επαναλαμβάνω ότι είναι μεγάλη ευθύνη και αισθάνομαι και πολύ μεγάλη περηφάνια μαζί, γιατί το ανώτατο όλων είναι η αξία της ανθρώπινης ζωής, και αυτό προστατεύσαμε. Και επειδή αυτό προστατεύσαμε, ήταν ηθικό αυτό το οποίο κάναμε. Μετά ήρθε και το rebranding της χώρας, που τώρα το πιστώνεται ο τουρισμός, οι επενδύσεις κ.λπ.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο καλό σε επίπεδο ρουσφετιού που έχεις κάνει στο υπουργείο Υγείας;
Νομίζω ότι έχουμε προσπαθήσει να βοηθήσουμε όλο τον κόσμο. Είναι ένα υπουργείο το οποίο έχει πολύ πόνο και αυτό το οποίο ζητάνε οι άνθρωποι είναι βοήθεια και στήριξη σε ένα σύστημα το οποίο είναι απρόσωπο. Και πολλές φορές χαοτικό. Το να μπορείς, λοιπόν, να στηρίξεις και να βοηθήσεις τους ανθρώπους, όλους τους ανθρώπους, σε τι; Στην πρόσβασή τους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, που είναι φτιαγμένο κυρίως γι’ αυτούς οι οποίοι δεν μπορούν ή δεν έχουν. Κυρίως λοιπόν ζητάνε τη βοήθειά σου αυτοί που δεν μπορούν ή δεν έχουν, οι αναξιοπαθείς. Αυτό είναι πολύ μεγάλη ιστορία. Μακάρι να μπορέσει να είναι καθολικό. Και θεωρώ ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μπόρεσε αυτόν τον χώρο της κοινωνικής αλληλεγγύης, του κοινωνικού κέντρου, να τον κερδίσει με την πολιτική της στην Υγεία.
Ωραία. Με όρους μπάσκετ, τώρα, καλύτερος μάλλον ή διαφορετική τεχνική ο Σαμαράς από τον Μητσοτάκη;
Δεδομένου ότι τους έχεις ζήσει και τους δύο. Διαφορετική ο Κώστας Καραμανλής, διαφορετική ο Αντώνης Σαμαράς, διαφορετική ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Αλλωστε, στην πεντάδα έχει διάφορα: άλλος είναι play maker, άλλος είναι shooting guard, άλλος είναι power forward. Ετσι πάει, μπασκετικά μιλώντας.
Ναι, με δεδομένο ότι αναφέρθηκες στα ιδεολογικά λίγο. Είσαι δεξιός κεντρώος ή δεν πιστεύεις ότι υπάρχουν πλέον αυτές οι ταμπέλες;
Πού τοποθετείς τον εαυτό σου; Εντάξει, κεντροδεξιός είμαι. Αλλά είμαι μετριοπαθής πολιτικός και πιστεύω στο όλον. Αυτό λέει και η ιδρυτική διακήρυξη της Νέας Δημοκρατίας. Τι λέει; Λέει ότι με βάση τις αρχές και τις αξίες μας ο μόνιμος στόχος είναι οι συγκλίσεις, οι συμφωνίες και η δυνατότητα προσέλκυσης μεγαλύτερων λαϊκών μαζών. Αρα, η πολιτική μας είναι πατριωτική, εθνική και προσπαθούμε πάντα να τη συμπεριλάβουμε όσο περισσότερο μπορούμε στις πολιτικές μας.
Ωραία. Φεύγοντας από αυτό το υπουργείο, τι θα ήθελες να έχει αλλάξει;
Αυτό το υπουργείο -σ’ το είπα και πριν, το ξαναλέω και δεν έχω κανένα πρόβλημα να το υποστηρίξω- θεωρώ ότι είναι από τα πιο σημαντικά της κυβέρνησης. Φέρνει το 25% του ΑΕΠ της χώρας, ένα στα τέσσερα ευρώ στην ελληνική οικονομία. Άμεσα ή έμμεσα. Αφορά τον πρωτογενή τομέα, που δίνει προϊόντα κατά κύριο λόγο στον τουρισμό. Αφορά τις υποδομές, γιατί ό,τι γίνεται σε επίπεδο υποδομών στη χώρα κατά κύριο λόγο γίνεται λόγω τουρισμού. Αφορά εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους στον τουριστικό κλάδο. Στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, σε ξενοδοχεία, παραλίες, παγωτατζίδικα και λοιπά. Και αφορά τον εμπορικό κόσμο. Άρα φέρνει εισόδημα στη μέση ελληνική οικογένεια. Δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερο υπουργείο όπου θα μπορούσα να βρίσκομαι.
Με τα πρώτα στοιχεία, βλέπεις οι εξελίξεις, κυρίως με τον πόλεμο, να επηρεάζουν προς το αρνητικό την εισροή τουριστών στη χώρα μας;
Πρώτα από όλα, η σύγκριση είναι με το 2019, από ό,τι λέτε όλοι. Το 2019 ήταν μια ανέφελη χρονιά, χωρίς προβλήματα. Τώρα έχουμε πανδημία ακόμη. Πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης μετά από 80 χρόνια. Πληθωρισμό. Ενεργειακή κρίση. Παγκόσμια ακρίβεια. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να πω -γιατί εμείς πάμε βδομάδα-βδομάδα και μήνα-μήνα και το ταμείο θα το κάνουμε στο τέλος του 2022- ότι μέχρι σήμερα το σήμα είναι πολύ δυνατό για τον ελληνικό τουρισμό. Στις πασχαλινές διακοπές και το τριήμερο της Πρωτομαγιάς, παρά τα προβλήματα και τον πόλεμο, ο οποίος ήδη είχε ξεκινήσει, οι πληρότητες ήταν σε πολύ υψηλό ποσοστό. Πάνω από 50% σχεδόν σε όλους τους προορισμούς στη χώρα. Τώρα, που βλέπουμε τον Μάιο και τον Ιούνιο στις κρατήσεις, στις προαγορές, τα μηνύματα είναι θετικά. Όμως, επιμένω, λόγω όλων αυτών τωνκρίσεων, ταμείο θα κάνουμε στο τέλος του έτους. Και εμάς τι μας ενδιαφέρει; Να μπορέσουμε και από εδώ να στηρίξουμε αυτούς που δεν μπορούν ή δεν έχουν. Οπότε έδωσε έγκριση ο πρωθυπουργός και έχουμε 30.000 θέσεις για τον κοινωνικό τουρισμό από το υπουργείο Τουρισμού. Και είναι πολύ σημαντικό, κατά την άποψή μου, γιατί οι ξένοι τουρίστες θα έρθουν, και το βλέπουμε. Πρέπει, όμως, να στηρίξουμε, να δώσουμε τη δυνατότητα και στους Έλληνες να μπορέσουν να πάρουν κάποιες μέρες ανάσες. Και αυτό γίνεται φέτος εύκολα, χωρίς πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες, με ένα voucher.
Περίπου πόσο κόσμο αφορά;
Είναι γύρω στις 200.000-220.000. Και μια που μου δίνεται η ευκαιρία, να ευχαριστήσω πολύ και την υφυπουργό, τη Σοφία Ζαχαράκη, και να πω ότι υπάρχει και μια καινούργια γενική γραμματέας, η Ολυμπία Αναστασοπούλου, με τις οποίες έχουμε πολύ-πολύ καλή χημεία. Το είπα και στον πρωθυπουργό όταν επισκέφθηκε το υπουργείο. H Σοφία (σ.σ.: Ζαχαράκη) έχει γυρίσει όλη την Ελλάδα. Έχει τον θεματικό τουρισμό. Κάνει πολύ-πολύ καλή δουλειά. Όπως είπα για μία ακόμα φορά, είναι ομαδικό παιχνίδι. Ομαδική προσπάθεια.
Παρά το γεγονός ότι ταμείο θα γίνει στο τέλος, υπάρχει κάποια εκτίμηση σε σχέση με τον αριθμό των τουριστών που θα εισρεύσουν φέτος στην Ελλάδα;
Υπάρχει μια εκτίμηση ως προς μια αγορά η οποία κάνει ένα ανεπανάληπτο ρεκόρ φέτος: η αμερικανική. Γιατί μιλάμε πλέον για εννέα πτήσεις την ημέρα και 63 πτήσεις την εβδομάδα. Μιλάμε για 500.000 τουρίστες που θα έρθουν direct στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Αθήνας από Ατλάντα, Βοστώνη, Σικάγο, Ουάσινγκτον, Νέα Υόρκη και Νιου Τζέρσεϊ. Με τις τρεις αμερικανικές εταιρείες, Delta, United και American, και την Emirates, καθώς και δυνατότητα επέκτασης και άλλων πτήσεων μέχρι 30 Νοεμβρίου, αλλά και τη δυνατότητα, που ίσως τη δούμε το 2023, η διασύνδεση αυτή να αφορά και τη Θεσσαλονίκη. Αυτό δίνει ταξιδιώτες υψηλού εισοδήματος. Με μεγάλη αγοραστική δύναμη. Θυμίζω ότι έχει αλλάξει και η αναλογία ευρώ - δολαρίου. Το βλέπω αυτό και στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και γενικά στον τουριστικό κόσμο. Αυτοί είναι κατά κύριο λόγο οι ταξιδιώτες, οι οποίοι δεν ρωτάνε καν πόσο κάνει αυτό που θέλουν να αγοράσουν.
Επειδή αρκετές μέρες πριν από τον αγώνα, όταν δίνεις και έναν τελικό, κάνεις ζέσταμα, ξεκίνησε το ζέσταμα ενόψει των εκλογών;
Νομίζω ότι πολλές φορές ο πρωθυπουργός έχει πει πως οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Και το έχει αιτιολογήσει. Όποτε γίνουν οι εκλογές, νομίζω ότι όλη η παράταξη -και το είπε αυτό και στην κεντρική, στην Πολιτική Επιτροπή, το είπε και στο Υπουργικό Συμβούλιο- οφείλει να είναι έτοιμη. Έχουμε ένα πολύ σημαντικό έργο αυτή την τετραετία, που πρέπει να το υπερασπιστούμε. Και η υπεράσπιση αυτού του έργου δεν γίνεται από τα υπουργικά γραφεία. Είναι κανείς να παίρνει τα πραγματάκια του, να περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα και να υποστηρίζει αυτό το έργο. Εγώ το κάνω ούτως ή άλλως, γιατί αυτή είναι η δουλειά μου λόγω του τουρισμού. Νομίζω ότι πρέπει να το κάνουμε όλοι.
Πού γνωρίστηκες με την Τζένη;
Γνωριστήκαμε σε μια τηλεοπτική εκπομπή που έκανε και με προσκάλεσε. Και μετά από έναν χρόνο ξαναβρεθήκαμε. Είναι η γυναίκα που αγαπάω, την παντρεύτηκα...
Παραμένεις ερωτευμένος με τη γυναίκα σου;
Ναι, βεβαίως, φυσικά, φυσικά.
Ο ερχομός του γιου ήταν η καλύτερη στιγμή στη ζωή σου;
Χωρίς καμία αμφιβολία είναι η καλύτερη στιγμή της ζωής μου.
Του αφιερώνεις χρόνο;
Αφιερώνω, πολύ πρωί. Δηλαδή, από τις 6 μέχρι τις 7. Είναι «κόκκορας», σηκώνεται πρωί-πρωί. Και κάνω την προσπάθειά μου για το τέλος της ημέρας. Δηλαδή λίγο πριν κοιμηθεί. Λίγο πριν από τις 8. Αυτά που ισχύουν σίγουρα είναι νωρίς το πρωί και το Σαββατοκύριακο.
Θα ήθελες να τον κάνεις μπασκετμπολίστα, γιατρό ή πολιτικό;
Αυτή είναι πολύ δύσκολη ερώτηση. Να σου πω τι θα ήθελα: Θα ήθελα να τα δοκιμάσει όλα. Δηλαδή, όλα τα σπορ. Να δοκιμάσει να παίξει διάφορα μουσικά όργανα. Να δοκιμάσει ό,τι του αρέσει, και υπάρχει μια σοφία στη φύση. Δηλαδή, ένα παιδί βλέπεις ότι τελικά επιλέγει αυτό στο οποίο είναι καλύτερο. Δηλαδή, τι; Αυτό στο οποίο χρειάζεται λιγότερες επαναλήψεις για να το μάθει. Άρα έχει μεγαλύτερο ταλέντο. Τι είναι το ταλέντο; Το ταλέντο είναι ότι εγώ, για παράδειγμα, για να μάθω μια ντρίμπλα θέλω δύο επαναλήψεις, ενώ εσύ θα χρειαστείς χίλιες. Εσύ δεν είσαι ταλέντο, εγώ είμαι ταλέντο. Άρα, νομίζω ότι μόνος του θα βρει αυτό με το οποίο θέλει να ασχοληθεί και εμείς θα τον υποστηρίξουμε πλήρως.
Η Ιστορία έχει δείξει ότι και στην πολιτική χρειάζεται και λίγο το σπρώξιμο του μπαμπά.
Εντάξει, δεν έχει ο γιος μας δύο γονείς πολιτικούς. Έχει δύο γονείς πρώην αθλητές. Και η γυναίκα μου έπαιζε τένις. Οπότε έχει αυξημένες πιθανότητες να έχει αθλητικά γονίδια.
Αν σου ζητούσα να επαναφέρεις στιγµές από τα παιδικά χρόνια, ποια θα ξεχώριζες; Ποια θα ερχόταν στο µυαλό;
Τις ανέµελες καλοκαιρινές διακοπές στον Γαλησσά της Σύρου, σε µια παραλία µε είκοσι πόντους άµµο, όπου µπορούσες να παίζεις ανέµελα. Και το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθληµα Παίδων µε την εθνική οµάδα, που ήταν ό,τι πιο συγκινητικό για έναν πιτσιρικά. ∆εν έβγαλα τη φανέλα δύο ηµέρες. ∆εν έβγαλα το µετάλλιο για µία εβδοµάδα.
Σε ποια γειτονιά της Αθήνας µεγάλωσες;
Γεννήθηκα στα Εξάρχεια. Οι γονείς µου είχαν το σπίτι τους πάνω από το Αστυνοµικό Τµήµα. Εζησα εκεί κάποια χρόνια και µετά µεταπηδήσαµε στη Νέα Σµύρνη.
∆ιαφορετικά τα Εξάρχεια;
Ναι, πολύ διαφορετικά το 1974. Και στη Νέα Σµύρνη προλάβαµε τις αλάνες, που υπήρχαν ακόµη. Ας πούµε ότι ήταν µια γειτονιά ακόµα όπου υπήρχαν αλάνες.
Και σχολείο;
Σχολείο στη Λεόντειο, στη Νέα Σµύρνη, και έπαιξα µπάσκετ στον Πανιώνιο.
Υπήρξε ανασταλτικός παράγοντας στη θέση µου µέσα στην τάξη. Ηµουν de facto ο µαθητής που καθόταν στο τελευταίο θρανίο, γιατί αλλιώς δεν µπορούσε να δει κανένας άλλος µπροστά µου. Με τις γυναίκες, κάθε άλλο. Απλώς, εκείνα τα χρόνια δεν ασχολούµουν µε τις γυναίκες, ασχολούµουν µε τις µπάλες. Την µπάλα του µπάσκετ, την µπάλα του ποδοσφαίρου κ.ο.κ. ∆ηλαδή, έµπαινα µετά το διάλειµµα στο µάθηµα ιδρωµένος.
Πότε αποφάσισες να ασχοληθείς επαγγελµατικά µε το µπάσκετ;
Νοµίζω, στα 15 µου χρόνια, όταν ο Βλάντο Τζούροβιτς, από τους πρώτους Σέρβους προπονητές στην Ελλάδα, ήρθε στον Πανιώνιο και είπε: «Αυτόν τον πιτσιρικά, τον αριστερόχειρα, θα τον πάρω στην αθλητική οµάδα και θα τον βάλω οµάδα µε τον Φάνη Χριστοδούλου».
Οι γονείς σου συµφώνησαν µε το να ασχοληθείς µε το µπάσκετ ή φοβήθηκαν ότι µπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά σε όλα τα υπόλοιπα;
Έλεγαν πάντα ότι «δεκάδες χιλιάδες παιδάκια µετά τον Γκάλη και τον Γιαννάκη και το Ευρωµπάσκετ παίζουν µπάσκετ. Να παίζεις µπάσκετ, να αθλείσαι και να εκτονώνεσαι, αλλά θα σπουδάσεις και θα γίνεις ένας µορφωµένος άνθρωπος στην κοινωνία».
Ποιο ήταν το πρότυπο, μπασκετικά, του Κικίλια;
Δεν νομίζω ότι θα μπορούσε κάποιος να έχει περάσει από τη Νέα Σμύρνη και τον Πανιώνιο και να μην έχει μπασκετικό πρότυπο τον Φάνη Χριστοδούλου. Και δεν νομίζω ότι έχει περάσει άλλο τέτοιο ταλέντο από το ελληνικό μπάσκετ.
Ήµασταν µια µεσοαστική οικογένεια, δεµένοι αρκετά κι εγώ και η αδελφή µου, και οι γονείς µου µας µεγάλωσαν µε τρυφερότητα, µε την αίσθηση του µέτρου
Στην καρδιά έχει μείνει ο Πανιώνιος;
Τον Πανιώνιο τον αγαπάω, όπως αγαπάω και την ΑΕΚ -που είμαι ΑΕΚ, το ξέρουν όλοι-, γιατί ήταν και ο συχωρεμένος ο θείος μου, ο Νίκος ο Κικίλιας, που με πήγαινε στη Ριζούπολη και έβλεπα ΑΕΚ ποδόσφαιρο με Αρδίζογλου.
Οι γονείς υπήρξαν αυστηροί;
Όχι, ήμασταν μια μεσοαστική οικογένεια, δεμένοι αρκετά κι εγώ και η αδελφή μου, και οι γονείς μου μας μεγάλωσαν με τρυφερότητα, με την αίσθηση του μέτρου. Απλώς, ήθελαν -και αυτή ήταν η προίκα μας κι εγώ και η αδελφή μου να σπουδάσουμε. Αυτό μας έλεγαν από την αρχή και ό,τι δυνατότητες είχαν και ό,τι εισοδήματα τα «επένδυσαν» στις σπουδές των παιδιών τους.
Αδυναμία στον μπαμπά ή στη μαμά;
Και στους δύο, δεν μπορώ να πω. Και στους δύο. Εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες όμως.
Μιλάς κατά τη διάρκεια της ημέρας με τους γονείς τώρα;
Όχι κάθε μέρα. Μιλάμε και κατά κύριο λόγο πλέον η συζήτηση είναι...
Για τον πιτσιρικά; Για τον πιτσιρικά, ναι. Επειδή άργησα να κάνω παιδί, είναι ξετρελαμένοι οι παππούδες και οι γιαγιάδες.
Όταν έπαιζες μπάσκετ, ήσουν σκληρός παίκτης; Ναι, όταν έπαιζα μπάσκετ. Ήμουν βέβαια ταλέντο, ήμουν αριστερόχειρας και αυτό με βοήθησε πολύ-πολύ νωρίς να παίξω και σε μεγάλες ομάδες και στην Εθνική. Αλλά θέλω να θυμίσω ότι τότε ήταν η εποχή των πολύ μεγάλων παικτών από το ΝΒΑ και ήταν όλοι εδώ. Ο Τάρπλεϊ, ο Εντι Τζόνσον, ο Λέβινγκστον, ο Μποντιρόγκα, ο Ρέμπρατσα, ο Ράτζα, ήταν όλοι εδώ. Οπότε για να παίξει μπάσκετ ένας πιτσιρικάς Έλληνας στην Α1, σε κορυφαίο επίπεδο, έπρεπε να κάνει καλά μια συγκεκριμένη δουλειά. Κι εγώ, για να προσαρμοστώ σε αυτά τα επίπεδα, έγινα παίκτης ειδικών αποστολών.
Χρήματα έβγαλες από το μπάσκετ;
Πολύ λιγότερα από αυτά τα οποία έβγαιναν εκείνα τα χρόνια, αλλά ήμουν αυτό που λέμε «νοικοκυρεμένος» και κυρίως είχα νοικοκυρεμένους προέδρους. Δηλαδή, είχα ανθρώπους που είχαν ως πολιτική να έχουν τακτοποιημένες τις ομάδες τους. Είχα τον Γεράσιμο Βεντούρη στον Πανιώνιο, τον Τζέρι. Όλη του την περιουσία την έβαλε στον Πανιώνιο. Και είχα τον Γιάννη Φιλίππου της ΦΑΓΕ στην ΑΕΚ. Ήταν άνθρωποι με πολλή αγάπη για το σπορ, τις ομάδες και λοιπά και άρα δεν έχασα λεφτά.
Παρότι ήταν πολύ σκληρός μαζί μου, αλλά από την άλλη με αγαπούσε πάρα πολύ και με πίστεψε, γι’ αυτό και με πήρε και από τον Πανιώνιο στην ΑΕΚ, πρέπει να ξεχωρίσω τον Ντούσαν Ιβκοβιτς, γιατί νομίζω ότι από πλευράς προσωπικότητας και χαρακτήρα με ανέβασε σε ένα άλλο επίπεδο. Αλλά από όλους τους προπονητές μου πήρα κάτι.
Περισσότερες χαρές από την πολιτική ή από το μπάσκετ;
Η πολιτική έχει μια μεγάλη ικανοποίηση, για μένα τουλάχιστον, που είναι συνυφασμένη με το μπάσκετ -το μπάσκετ είναι ομαδικό άθλημα- και την Ιατρική, που έχει τη βοήθεια και τη στήριξη στον συνάνθρωπο. Άρα, είναι κοινωνική, ας πούμε, η προσφορά και στην πολιτική - εγώ από αυτό το πρίσμα τη βλέπω. Αδιαμφισβήτητα, μετά τις κρίσεις και τα μνημόνια και μέχρι σήμερα η πολιτική έχει πιο πολλές δυσκολίες, στεναχώριες, λύπες και πίκρες παρά χαρές. Οι χαρές, όμως, όταν υπάρχουν, είναι πολύ μεγάλες. Η αίσθηση ότι μείναμε όρθιοι και αντέξαμε μέσα σε μια παγκόσμια κρίση δημόσιας υγείας, όταν όλοι στοιχημάτιζαν το αντίθετο. Σώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από αυτό. Είναι μια πολύ μεγάλη ηθική ικανοποίηση, παρά τις όποιες δυσκολίες μπορεί να πέρασαν και να άφησαν αποτύπωμα.
Έχεις κάνει φίλους στην πολιτική;
Ναι, βεβαίως. Γιατί είμαι κοινωνικός άνθρωπος και έξω καρδιά. Μου αρέσει να είμαι κομμάτι μιας ομάδας. Μου αρέσει να ανήκω κάπου. Το ομαδικό παιχνίδι. Οπότε, παρότι όλοι λένε ότι η πολιτική είναι μοναχικό σπορ και μια διαδρομή την οποία κάνει κανείς μόνος του, εγώ θεωρώ ότι την κάνει πολύ καλύτερα όταν στηρίζεται σε κάποιους, τον στηρίζουν κάποιοι και όλοι μαζί προσπαθούν για το κοινό καλό. Είναι πολύ μεγαλύτερη αυτή η δύναμη για μένα.
Η Ιατρική ήρθε με καθυστέρηση;
Όχι, κάθε άλλο. Έκανα κάτι το οποίο μάλλον δεν μπορεί να γίνει υπό φυσιολογικές συνθήκες: Έπαιξα επαγγελματικό μπάσκετ σε όλα τα επίπεδα κάνοντας παράλληλα τις σπουδές μου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργαστήρια, παρακολουθήσεις, νοσοκομεία, εξετάσεις. Άλλωστε, όλοι οι συμπαίκτες μου μού έκαναν πλάκα, γιατί ήξεραν ότι, ενώ αυτοί διάβαζαν περιοδικά και έκαναν χαβαλέ στα αεροδρόμια ή στα ξενοδοχεία, εγώ διάβαζα Παθολογία, Ορθοπεδική και Γυναικολογία.
Μιλάμε με τους γονείς μου και κατά κύριο λόγο πλέον η συζήτηση είναι για τον πιτσιρικά. Επειδή άργησα να κάνω παιδί, είναι ξετρελαμένοι οι παππούδες και οι γιαγιάδες
Πότε μπήκες πρώτη φορά σε χειρουργείο;
Σε χειρουργείο μπήκα με τον Γιώργο Κατσιφαράκη, όταν ήταν γιατρός στον Πανιώνιο, πριν γίνω φοιτητής Ιατρικής. Είναι ένας άνθρωπος τον οποίο θαυμάζω, αγαπάω, με βοήθησε πολύ και με «παρέσυρε», με τη θετική έννοια, προς την Ιατρική, όταν του εκμυστηρεύθηκα το όνειρό μου. Διάβαζα «Κάπτεν Μαρκ», «Μπλέικ» και είχε το κομματάκι «Ο τερματοφύλακας γιατρός», που ήταν ένας αθλητής ο οποίος ήταν και γιατρός και παράλληλα έκανε φανταστικές αποκρούσεις και λοιπά, στην Αγγλία. Και λέω, πιτσιρικάς τώρα: «ΟΚ, αφού οι γονείς μου μού λένε ότι πρέπει να σπουδάσω κι εγώ θέλω να σπουδάσω, γιατί να μη γίνω γιατρός και να είμαι και αθλητής μαζί;».
Υπάρχει κάποιος άνθρωπος στον οποίο έχεις υποχρέωση και θα ήθελες στο πέρασμα του χρόνου να την ξεπληρώσεις;
Ναι, το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό μου είναι η οικογένειά μου. Οι γονείς μου και πλέον η γυναίκα μου και ο στενός κύκλος της οικογένειάς μου. Το λέω γιατί δεν είναι εύκολο να ζει κανείς με έναν άνθρωπο σαν κι εμένα, που θέλει να κάνει μόνο πρωταθλητισμό.
«Ο Κακλαμάνης μου έδωσε την πρώτη ευκαιρία (στην πολιτική)»
Μια τυχαία συνάντηση με τον Νικήτα Κακλαμάνη στο Κολωνάκι έμελλε ν α είναι καθοριστική για την είσοδό του στην πολιτική. Μάλιστα, όπως λέει, όταν του έκανε τη σχετική πρόταση, έδωσε αρνητική απάντηση: «Του είπα: “Μα σου είπα, έχω εργαστήρια κ.λπ. ‘’και μου απάντησε: “Μωρέ, τα μπορείς όλα μαζί εσύ».Ο Νικήτας Κακλαμάνης σε έβαλε στην πολιτική;
Ο Νικήτας μού έδωσε την πρώτη ευκαιρία. Ναι, ο Νικήτας ήταν φίλος του πατέρα μου, από τις εποχές της ΕΡΕ. Ο πατέρας μου δεν ασχολήθηκε ποτέ βέβαια με την πολιτική. Τον συνάντησα στο κέντρο της Αθήνας το καλοκαίρι που έκοψα το μπάσκετ. Με ρώτησε: «Βασίλη, τι θα κάνεις του χρόνου, πού θα είσαι και τι γίνεται; Τι κάνει ο πατέρας σου;». Του είπα: «Υπουργέ, θα κάνω ένα μεταπτυχιακό πάνω στην Υγεία, Διοίκηση και Οργάνωση Υπηρεσιών Υγείας και περιμένω να κάνω την ειδικότητά μου». Έγιναν οι εκλογές, ο Κώστας Καραμανλής τον έκανε υπουργό Υγείας και με πήρε τηλέφωνο και μου είπε: «Να έρθεις να δουλέψεις για μένα, να βοηθήσεις». Του είπα: «Μα, σου είπα, έχω εργαστήρια κ.λπ.» και μου απάντησε: «Μωρέ, τα μπορείς όλα μαζί εσύ». Ηταν η πρώτη εμπειρία μου δίπλα του ως άμισθος σύμβουλός του στο υπουργείο Υγείας και μετά το ένα έφερε το άλλο και ήμουν υποψήφιος μαζί του ως δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο της Αθήνας.
Υπήρχε το μικρόβιο της πολιτικής;
Όχι, δεν είχα ασχοληθεί ποτέ, ούτε στο σχολείο ούτε στο πανεπιστήμιο. Καθόλου, ποτέ, μηδέν. Προείχαν οι σπουδές μου, το διάβασμά μου και ο αθλητισμός.
Ωραία εμπειρία ο Δήμος της Αθήνας;
Ναι, ήταν πολύ ωραία εμπειρία, γιατί ήταν ένα κομμάτι το οποίο δεν το ξέρει κανένας. Ο Οργανισμός Νεολαίας και Άθλησης ήταν Χαλκοκονδύλη και Σατωβριάνδου.
Έχει διαφορές, έχει και ομοιότητες. Γιατί και η διοίκηση έχει μια μαγεία, ότι μπορεί να είναι κανείς πολύ πιο κοντά στον κόσμο και στην κοινωνία. Νομίζω ότι η ομοιότητα είναι το ταλέντο και η ικανότητα κάποιου να μπορεί από μια θέση ευθύνης να μην περάσει απλώς, αλλά κατά τη διάρκεια της θητείας του να μπορέσει να κάνει πράγματα.
Θα σου άρεσε η ιδέα κάποια στιγμή στο πέρασμα του χρόνου να διεκδικήσεις τον Δήμο της Αθήνας;
Δεν είναι κάτι τέτοιο στις προτεραιότητές μου.
Και μετά τον Δήμο της Αθήνας, έρχεται η πρόταση του Αντώνη Σαμαρά για την Περιφέρεια;
Μετά τον Δήμο της Αθήνας, ήμουν υποψήφιος στις εθνικές εκλογές του 2009. Πήρα 20.000 σταυρούς στην Α’ Αθήνας και δεν εξελέγην. Ήταν η χρονιά που από εννέα βουλευτές η Νέα Δημοκρατία έβγαλε τέσσερις στην Α’ Αθήνας. Και συνέχισα τις σπουδές μου. Ήταν ένα μικρό χρονικό διάστημα μέχρι του σημείου εκείνου που ο Αντώνης Σαμαράς μού πρότεινε, μάλιστα με επεισοδιακό τρόπο, να είμαι υποψήφιος περιφερειάρχης Αττικής. Μου είπε: «Έχεις δύο επιλογές: ή θα είσαι υποψήφιος περιφερειάρχης Αττικής ή θα είσαι υποψήφιος περιφερειάρχης Αττικής. Διάλεξε».
Ήταν ρίσκο όμως τότε.
Τεράστιο.
Πού γνώρισες τον Αντώνη Σαμαρά;
Τον Αντώνη Σαμαρά τον γνώρισα πρώτη φορά όταν ήμουν φοιτητής, στα πρώτα χρόνια της Ιατρικής.
Μεγάλη εμπειρία το υπουργείο Δημόσιας Τάξης;
Πολύ μεγάλη εμπειρία το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, γιατί θυμίζω ότι ήταν το 2014. Δηλαδή, την εποχή των «αγανακτισμένων», της πολύ μεγάλης έντασης με το Κουρδικό, τον Οτσαλάν, τις αντιπαλότητες. Τρομοκρατία, ISIS, πολλαπλά προβλήματα και κρίσεις στην ελληνική κοινωνία και με την κοινωνική ειρήνη να μην είναι καθόλου εύκολη. Αλλά νομίζω ότι μέσα σε 7,5 μήνες -γιατί 7,5 μήνες διήρκεσε η θητεία αυτή στην τρίτη κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά- έγιναν πάρα-πάρα πολλά και ήταν πολύ μεγάλη εμπειρία για εμένα. Δηλαδή, συνελήφθησαν τρομοκράτες, ήταν ένα πολύ καλό καλοκαίρι, δεν άνοιξε μύτη στο ΠροσφυγικόΜεταναστευτικό, έπεσαν οι δείκτες της εγκληματικότητας.
Έχοντας τώρα μια εμπειρία από τρία υπουργικά χαρτοφυλάκια, ποιο θα επέλεγες, αν είχες εσύ τη δυνατότητα να επιλέξεις;
Τέτοια δυνατότητα δεν υπάρχει. Το ξέρουν όλοι αυτό. Είναι στη διακριτική ευχέρεια του πρωθυπουργού. Εγώ θέλω να πω ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης με έχει εμπιστευθεί σε δύο πολύ καίρια πόστα. Το πρώτο στο υπουργείο Υγείας, όπου ο ίδιος στάθμισε τις εισηγήσεις των ειδικών και τις δικές μου και πήρε μια απόφαση πολύ πιο μπροστά από τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, που θεωρώ ότι επαναλάνσαρε τη χώρα στο εξωτερικό. Η απόφαση που πήρε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να κλείσει οριζόντια τη χώρα τότε οδήγησε σε πολύ μεγάλο βαθμό στο να αντέξουμε, να ετοιμάσουμε το ΕΣΥ και να αντέξει τα πρώτα κύματα. Ο τρόπος με τον οποίο χειριστήκαμε όλα αυτά και μετά τον εμβολιασμό, τις Κινητές Ομάδες του ΕΟΔΥ και το testing κ.λπ., ήταν παράδειγμα που φωτίστηκε σε όλο τον κόσμο. Ο ίδιος περιόδευσε ως πρωθυπουργός και έβαλε τη σφραγίδα του πάνω σε αυτό. Και θεωρώ ότι αυτό ήταν rebranding, το οποίο έγινε στη χώρα κατ’ αρχάς, στο εξωτερικό και σε όλο τον κόσμο, ότι η Ελλάδα είναι ένας ασφαλής προορισμός. Αρα χτίστηκε η εμπιστοσύνη ξανά με τους ξένους, που σημαίνει επενδύσεις, άρα εμπιστοσύνη στην ελληνική κυβέρνηση, εμπιστοσύνη στη χώρα ότι έχει μια σοβαρή κυβέρνηση κ.λπ. Και αυτό το πιστώνεται ο ίδιος.
Με δεδομένο ότι η ιστορία του Covid ήταν κάτι πρωτόγνωρο, υπήρξε κάποια στιγμή που φοβήθηκες;
Υπήρχαν δεκάδες φορές που θα μπορούσε κάτι να μην πάει καλά, γιατί μια πανδημία, μια παγκόσμια κρίση δημόσιας υγείας είναι πολύ πάνω από τις ανθρώπινες δυνάμεις. Είναι κάτι το οποίο κατακλύζει όλον τον πλανήτη, ήταν θανατηφόρο, και κραταιές χώρες, πολύ πλούσιες, με πολύ ισχυρά συστήματα Υγείας, όπως η Βόρεια Ιταλία, κατέρρευσαν. Και κατέρρευσαν και άλλες, το Βέλγιο και η Γαλλία σχεδόν. Οι Γάλλοι είχαν σάκους σκουπιδιών για τους υγειονομικούς αντί για στολές tyvek (σ.σ.: ολόσωμες φόρμες προστασίας μίας χρήσης). Οι Αμερικανοί δεν είχαν κανονικές μάσκες, αλλά φορούσαν από κοτλέ. Θα μπορούσαν χίλια πράγματα να είχαν πάει στραβά. Αλλά υπήρχε μια πολύ οργανωμένη διοίκηση. Υπήρχε η προεδρία της κυβέρνησης και ο πρωθυπουργός, που ήταν «hands on», από πάνω σε κάθε στιγμή. Ποτέ δεν πήρα τηλέφωνο για κάτι για το οποίο υπήρχε ανάγκη αυτά τα δύο χρόνια και να μην είναι στην άλλη άκρη της γραμμής ο Κυριάκος Μητσοτάκης και να μην μπορέσουμε να βρούμε μια λύση σε τεράστια προβλήματα που προέκυψαν. Και επαναλαμβάνω ότι είναι μεγάλη ευθύνη και αισθάνομαι και πολύ μεγάλη περηφάνια μαζί, γιατί το ανώτατο όλων είναι η αξία της ανθρώπινης ζωής, και αυτό προστατεύσαμε. Και επειδή αυτό προστατεύσαμε, ήταν ηθικό αυτό το οποίο κάναμε. Μετά ήρθε και το rebranding της χώρας, που τώρα το πιστώνεται ο τουρισμός, οι επενδύσεις κ.λπ.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο καλό σε επίπεδο ρουσφετιού που έχεις κάνει στο υπουργείο Υγείας;
Νομίζω ότι έχουμε προσπαθήσει να βοηθήσουμε όλο τον κόσμο. Είναι ένα υπουργείο το οποίο έχει πολύ πόνο και αυτό το οποίο ζητάνε οι άνθρωποι είναι βοήθεια και στήριξη σε ένα σύστημα το οποίο είναι απρόσωπο. Και πολλές φορές χαοτικό. Το να μπορείς, λοιπόν, να στηρίξεις και να βοηθήσεις τους ανθρώπους, όλους τους ανθρώπους, σε τι; Στην πρόσβασή τους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, που είναι φτιαγμένο κυρίως γι’ αυτούς οι οποίοι δεν μπορούν ή δεν έχουν. Κυρίως λοιπόν ζητάνε τη βοήθειά σου αυτοί που δεν μπορούν ή δεν έχουν, οι αναξιοπαθείς. Αυτό είναι πολύ μεγάλη ιστορία. Μακάρι να μπορέσει να είναι καθολικό. Και θεωρώ ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μπόρεσε αυτόν τον χώρο της κοινωνικής αλληλεγγύης, του κοινωνικού κέντρου, να τον κερδίσει με την πολιτική της στην Υγεία.
Ωραία. Με όρους μπάσκετ, τώρα, καλύτερος μάλλον ή διαφορετική τεχνική ο Σαμαράς από τον Μητσοτάκη;
Δεδομένου ότι τους έχεις ζήσει και τους δύο. Διαφορετική ο Κώστας Καραμανλής, διαφορετική ο Αντώνης Σαμαράς, διαφορετική ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Αλλωστε, στην πεντάδα έχει διάφορα: άλλος είναι play maker, άλλος είναι shooting guard, άλλος είναι power forward. Ετσι πάει, μπασκετικά μιλώντας.
Ναι, με δεδομένο ότι αναφέρθηκες στα ιδεολογικά λίγο. Είσαι δεξιός κεντρώος ή δεν πιστεύεις ότι υπάρχουν πλέον αυτές οι ταμπέλες;
Πού τοποθετείς τον εαυτό σου; Εντάξει, κεντροδεξιός είμαι. Αλλά είμαι μετριοπαθής πολιτικός και πιστεύω στο όλον. Αυτό λέει και η ιδρυτική διακήρυξη της Νέας Δημοκρατίας. Τι λέει; Λέει ότι με βάση τις αρχές και τις αξίες μας ο μόνιμος στόχος είναι οι συγκλίσεις, οι συμφωνίες και η δυνατότητα προσέλκυσης μεγαλύτερων λαϊκών μαζών. Αρα, η πολιτική μας είναι πατριωτική, εθνική και προσπαθούμε πάντα να τη συμπεριλάβουμε όσο περισσότερο μπορούμε στις πολιτικές μας.
«Φέτος ανοίγει τουριστικά η αγορά της Αμερικής»
Την αισιοδοξία του ότι αυτή η χρονιά θα είναι χρονιά ρεκόρ για τον τουρισμό εκφράζει ο αρμόδιος υπουργός, Βασίλης Κικίλιας. Ωστόσο, επισημαίνει ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να δώσει τη δυνατότητα σε περίπου 220.000 συμπολίτες μας να πάνε διακοπές.Ωραία. Φεύγοντας από αυτό το υπουργείο, τι θα ήθελες να έχει αλλάξει;
Αυτό το υπουργείο -σ’ το είπα και πριν, το ξαναλέω και δεν έχω κανένα πρόβλημα να το υποστηρίξω- θεωρώ ότι είναι από τα πιο σημαντικά της κυβέρνησης. Φέρνει το 25% του ΑΕΠ της χώρας, ένα στα τέσσερα ευρώ στην ελληνική οικονομία. Άμεσα ή έμμεσα. Αφορά τον πρωτογενή τομέα, που δίνει προϊόντα κατά κύριο λόγο στον τουρισμό. Αφορά τις υποδομές, γιατί ό,τι γίνεται σε επίπεδο υποδομών στη χώρα κατά κύριο λόγο γίνεται λόγω τουρισμού. Αφορά εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους στον τουριστικό κλάδο. Στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, σε ξενοδοχεία, παραλίες, παγωτατζίδικα και λοιπά. Και αφορά τον εμπορικό κόσμο. Άρα φέρνει εισόδημα στη μέση ελληνική οικογένεια. Δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερο υπουργείο όπου θα μπορούσα να βρίσκομαι.
Πρώτα από όλα, η σύγκριση είναι με το 2019, από ό,τι λέτε όλοι. Το 2019 ήταν μια ανέφελη χρονιά, χωρίς προβλήματα. Τώρα έχουμε πανδημία ακόμη. Πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης μετά από 80 χρόνια. Πληθωρισμό. Ενεργειακή κρίση. Παγκόσμια ακρίβεια. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να πω -γιατί εμείς πάμε βδομάδα-βδομάδα και μήνα-μήνα και το ταμείο θα το κάνουμε στο τέλος του 2022- ότι μέχρι σήμερα το σήμα είναι πολύ δυνατό για τον ελληνικό τουρισμό. Στις πασχαλινές διακοπές και το τριήμερο της Πρωτομαγιάς, παρά τα προβλήματα και τον πόλεμο, ο οποίος ήδη είχε ξεκινήσει, οι πληρότητες ήταν σε πολύ υψηλό ποσοστό. Πάνω από 50% σχεδόν σε όλους τους προορισμούς στη χώρα. Τώρα, που βλέπουμε τον Μάιο και τον Ιούνιο στις κρατήσεις, στις προαγορές, τα μηνύματα είναι θετικά. Όμως, επιμένω, λόγω όλων αυτών τωνκρίσεων, ταμείο θα κάνουμε στο τέλος του έτους. Και εμάς τι μας ενδιαφέρει; Να μπορέσουμε και από εδώ να στηρίξουμε αυτούς που δεν μπορούν ή δεν έχουν. Οπότε έδωσε έγκριση ο πρωθυπουργός και έχουμε 30.000 θέσεις για τον κοινωνικό τουρισμό από το υπουργείο Τουρισμού. Και είναι πολύ σημαντικό, κατά την άποψή μου, γιατί οι ξένοι τουρίστες θα έρθουν, και το βλέπουμε. Πρέπει, όμως, να στηρίξουμε, να δώσουμε τη δυνατότητα και στους Έλληνες να μπορέσουν να πάρουν κάποιες μέρες ανάσες. Και αυτό γίνεται φέτος εύκολα, χωρίς πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες, με ένα voucher.
Περίπου πόσο κόσμο αφορά;
Είναι γύρω στις 200.000-220.000. Και μια που μου δίνεται η ευκαιρία, να ευχαριστήσω πολύ και την υφυπουργό, τη Σοφία Ζαχαράκη, και να πω ότι υπάρχει και μια καινούργια γενική γραμματέας, η Ολυμπία Αναστασοπούλου, με τις οποίες έχουμε πολύ-πολύ καλή χημεία. Το είπα και στον πρωθυπουργό όταν επισκέφθηκε το υπουργείο. H Σοφία (σ.σ.: Ζαχαράκη) έχει γυρίσει όλη την Ελλάδα. Έχει τον θεματικό τουρισμό. Κάνει πολύ-πολύ καλή δουλειά. Όπως είπα για μία ακόμα φορά, είναι ομαδικό παιχνίδι. Ομαδική προσπάθεια.
Πρέπει να στηρίξουμε, να δώσουμε τη δυνατότητα και στους Έλληνες να μπορέσουν να πάρουν κάποιες μέρες ανάσες. Και αυτό γίνεται φέτος εύκολα, χωρίς πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες, με ένα voucher. Αφορά γύρω στα 200.000-220.000 άτομα
Παρά το γεγονός ότι ταμείο θα γίνει στο τέλος, υπάρχει κάποια εκτίμηση σε σχέση με τον αριθμό των τουριστών που θα εισρεύσουν φέτος στην Ελλάδα;
Υπάρχει μια εκτίμηση ως προς μια αγορά η οποία κάνει ένα ανεπανάληπτο ρεκόρ φέτος: η αμερικανική. Γιατί μιλάμε πλέον για εννέα πτήσεις την ημέρα και 63 πτήσεις την εβδομάδα. Μιλάμε για 500.000 τουρίστες που θα έρθουν direct στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Αθήνας από Ατλάντα, Βοστώνη, Σικάγο, Ουάσινγκτον, Νέα Υόρκη και Νιου Τζέρσεϊ. Με τις τρεις αμερικανικές εταιρείες, Delta, United και American, και την Emirates, καθώς και δυνατότητα επέκτασης και άλλων πτήσεων μέχρι 30 Νοεμβρίου, αλλά και τη δυνατότητα, που ίσως τη δούμε το 2023, η διασύνδεση αυτή να αφορά και τη Θεσσαλονίκη. Αυτό δίνει ταξιδιώτες υψηλού εισοδήματος. Με μεγάλη αγοραστική δύναμη. Θυμίζω ότι έχει αλλάξει και η αναλογία ευρώ - δολαρίου. Το βλέπω αυτό και στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και γενικά στον τουριστικό κόσμο. Αυτοί είναι κατά κύριο λόγο οι ταξιδιώτες, οι οποίοι δεν ρωτάνε καν πόσο κάνει αυτό που θέλουν να αγοράσουν.
Επειδή αρκετές μέρες πριν από τον αγώνα, όταν δίνεις και έναν τελικό, κάνεις ζέσταμα, ξεκίνησε το ζέσταμα ενόψει των εκλογών;
Νομίζω ότι πολλές φορές ο πρωθυπουργός έχει πει πως οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Και το έχει αιτιολογήσει. Όποτε γίνουν οι εκλογές, νομίζω ότι όλη η παράταξη -και το είπε αυτό και στην κεντρική, στην Πολιτική Επιτροπή, το είπε και στο Υπουργικό Συμβούλιο- οφείλει να είναι έτοιμη. Έχουμε ένα πολύ σημαντικό έργο αυτή την τετραετία, που πρέπει να το υπερασπιστούμε. Και η υπεράσπιση αυτού του έργου δεν γίνεται από τα υπουργικά γραφεία. Είναι κανείς να παίρνει τα πραγματάκια του, να περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα και να υποστηρίζει αυτό το έργο. Εγώ το κάνω ούτως ή άλλως, γιατί αυτή είναι η δουλειά μου λόγω του τουρισμού. Νομίζω ότι πρέπει να το κάνουμε όλοι.
«Παραμένω ερωτευμένος με την Τζένη»
Για τη γνωριμία του με την Τζένη Μπαλατσινού, αλλά και το πώς ονειρεύεται να δει τον γιο του μιλάει ο Βασίλης Κικίλιας. Μάλιστα, στο ερώτημα αν θα έπρεπε να επιλέξει ανάμεσα στην πολιτική, την Ιατρική και τον αθλητισμό δίνει μια διπλωματική απάντηση: «Έχει δύο γονείς πρώην αθλητές. Και η γυναίκα μου έπαιζε τένις. Οπότε έχει αυξημένες πιθανότητες να έχει αθλητικά γονίδια».Πού γνωρίστηκες με την Τζένη;
Γνωριστήκαμε σε μια τηλεοπτική εκπομπή που έκανε και με προσκάλεσε. Και μετά από έναν χρόνο ξαναβρεθήκαμε. Είναι η γυναίκα που αγαπάω, την παντρεύτηκα...
Ναι, βεβαίως, φυσικά, φυσικά.
Ο ερχομός του γιου ήταν η καλύτερη στιγμή στη ζωή σου;
Χωρίς καμία αμφιβολία είναι η καλύτερη στιγμή της ζωής μου.
Του αφιερώνεις χρόνο;
Αφιερώνω, πολύ πρωί. Δηλαδή, από τις 6 μέχρι τις 7. Είναι «κόκκορας», σηκώνεται πρωί-πρωί. Και κάνω την προσπάθειά μου για το τέλος της ημέρας. Δηλαδή λίγο πριν κοιμηθεί. Λίγο πριν από τις 8. Αυτά που ισχύουν σίγουρα είναι νωρίς το πρωί και το Σαββατοκύριακο.
Θα ήθελες να τον κάνεις μπασκετμπολίστα, γιατρό ή πολιτικό;
Αυτή είναι πολύ δύσκολη ερώτηση. Να σου πω τι θα ήθελα: Θα ήθελα να τα δοκιμάσει όλα. Δηλαδή, όλα τα σπορ. Να δοκιμάσει να παίξει διάφορα μουσικά όργανα. Να δοκιμάσει ό,τι του αρέσει, και υπάρχει μια σοφία στη φύση. Δηλαδή, ένα παιδί βλέπεις ότι τελικά επιλέγει αυτό στο οποίο είναι καλύτερο. Δηλαδή, τι; Αυτό στο οποίο χρειάζεται λιγότερες επαναλήψεις για να το μάθει. Άρα έχει μεγαλύτερο ταλέντο. Τι είναι το ταλέντο; Το ταλέντο είναι ότι εγώ, για παράδειγμα, για να μάθω μια ντρίμπλα θέλω δύο επαναλήψεις, ενώ εσύ θα χρειαστείς χίλιες. Εσύ δεν είσαι ταλέντο, εγώ είμαι ταλέντο. Άρα, νομίζω ότι μόνος του θα βρει αυτό με το οποίο θέλει να ασχοληθεί και εμείς θα τον υποστηρίξουμε πλήρως.
Η Ιστορία έχει δείξει ότι και στην πολιτική χρειάζεται και λίγο το σπρώξιμο του μπαμπά.
Εντάξει, δεν έχει ο γιος μας δύο γονείς πολιτικούς. Έχει δύο γονείς πρώην αθλητές. Και η γυναίκα μου έπαιζε τένις. Οπότε έχει αυξημένες πιθανότητες να έχει αθλητικά γονίδια.