Οι πολιτικές ατάκες που έγραψαν Ιστορία: Οι µνηµειώδεις φράσεις που ειπώθηκαν από το 1893 έως σήµερα από αρχηγούς κομμάτων
Από το «∆υστυχώς επτωχεύσαµεν» του Χαριλάου Τρικούπη στο «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα» του Ανδρέα Παπανδρέου και στο «Go back, µαντάµ Μέρκελ» του Αλέξη Τσίπρα
Εκτοτε, παρόµοιες µνηµειώδεις φράσεις που ειπώθηκαν από πολιτικά χείλη, κυρίως ηγετών, είναι πολλές και έχουν µείνει στην Ιστορία. Αν θέλαµε περίπου χρονολογικά να τις καταγράψουµε, δεδοµένου ότι περιγράφουν έτσι, λακωνικά, αλλά απολύτως παραστατικά, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ειπώθηκαν, θα αποτολµούσαµε την παρακάτω «ιστορική περιήγηση»:
Μετά τον Τρικούπη, µια φράση που έχει µείνει ειπώθηκε στα χρόνια του Μεσοπολέµου, την εποχή που κινήµατα και πραξικοπήµατα είχαν «εγκατασταθεί» στην πολιτική σκηνή. Ανήκει στον υποστράτηγο και κινηµατία δύο φορές, µία το 1926 και µία το 1935, Γεώργιο Κονδύλη. Ο οποίος είχε πει: «Αν ήξερα πόσο εύκολο είναι να κυβερνάς την Ελλάδα, θα έκανα το Κίνηµα από τότε που ήµουν λοχίας»!
Στα χρόνια του Εµφυλίου, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ως υπουργός Στρατιωτικών είχε πει τη φράση: «Στρατηγέ, ιδού ο Στρατός σας», απευθυνόµενος στον Αµερικανό στρατηγό Βαν Φλιτ, ο οποίος είχε σταλεί από τον Αµερικανό πρόεδρο Τρούµαν στην Ελλάδα για την εποπτεία της εφαρµογής του γνωστού ∆όγµατος Τρούµαν.
Στα µεταπολεµικά χρόνια, όταν κυριαρχούσε η πολιτική φυσιογνωµία του Κωνσταντίνου Καραµανλή, έχει µείνει στην Ιστορία η φράση του ως πρωθυπουργού «Ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο;», µε αφορµή, το 1963, τη δολοφονία του βουλευτή της Ε∆Α Γρηγόρη Λαµπράκη.
Στον δε Γεώργιο Παπανδρέου αποδίδεται η φράση «Εδοξάσθη κρυπτόµενος και κατεποντίσθη εµφανιζόµενος», την οποία είπε αναφερόµενος στον επικεφαλής της ΕΟΚΑ, στρατηγό Γεώργιο Γρίβα, ο οποίος τη δεκαετία του ’60 είχε έρθει στην Ελλάδα για να πολιτευθεί ως αρχηγός κόµµατος.
Στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, µε την αποκατάσταση της ∆ηµοκρατίας και την επίλυση του Πολιτειακού, οι πολιτικές ατάκες είναι και πολλές και µνηµειώδεις. Ποιος µπορεί να ξεχάσει την ιδεολογικοπολιτική σφραγίδα που έβαλε στην Ελλάδα ο Κωνσταντίνος Καραµανλής, όσον αφορά το διεθνές στρατόπεδο όπου ανήκουµε, µε την ιστορική φράση: «Η Ελλάς πολιτικά, αµυντικά, οικονοµικά, πολιτιστικά ανήκει εις την ∆ύσιν»; Φράση που έµεινε στη µνήµη ως «Ανήκοµεν εις την ∆ύσιν». Ειπώθηκε κατά τη συζήτηση στη Βουλή στις 12 Ιουνίου του 1976 στο πλαίσιο αντιπαράθεσης µε τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Ανδρέας είχε απαντήσει: «Προτιµούµε να ανήκουµε στους Ελληνες»…
«Βυθίσατε το ‘’χόρα’»
Την ίδια χρονιά και ενώ εξακολουθούσε η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η Τουρκία έβγαλε στο Αιγαίο το ωκεανογραφικό σκάφος «Χόρα» για έρευνες. Ηταν τότε που ο Ανδρέας Παπανδρέου είπε το «Βυθίσατε το “Χόρα”». Πολλοί την εποχή εκείνη υποστήριξαν ότι ο αρχηγός της αξιωµατικής αντιπολίτευσης είπε τη φράση αυτή σε συνεννόηση µε τον Κωνσταντίνο Καραµανλή. Χρόνια µετά, και ειδικότερα το 1989, µε αφορµή την υπόθεση Κοσκωτά, ο Καραµανλής, απηχώντας τις πολιτικές συνθήκες της εποχής εκείνης, είπε το διαχρονικό: «Η Ελλάδα έχει µεταβληθεί σε ένα απέραντο φρενοκοµείο».Τα επόµενα χρόνια, ο Καραµανλής µεταπήδησε στην Προεδρία της ∆ηµοκρατίας και την αρχηγία του κόµµατος και κατ’ επέκταση και την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Γεώργιος Ράλλης. Ενας µετριοπαθής, απόλυτα ηθικός και ευγενής πολιτικός, του οποίου η σύσταση προς το πλήθος της Ν.∆. στην προεκλογική συγκέντρωση του 1981, στην Κρήτη, έµεινε στην Ιστορία. Είχε φωνάξει: «∆εν θέλω ου», όταν οι οπαδοί του κόµµατος είχαν αρχίσει το γιουχάισµα µόλις εκείνος είχε αναφερθεί στο πρόσωπο του Ανδρέα Παπανδρέου. Η εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981 και η ανάληψη της πρωθυπουργίας επί µία οκταετία από τον Παπανδρέου άνοιξε µια περίοδο στην οποία οι πολιτικές ατάκες είχαν την τιµητική τους. Και όχι µόνο από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ και του ηγέτη του ή πρωτοκλασάτων στελεχών του. Παράδειγµα η θυµόσοφη ατάκα του διαδεχθέντος στην αρχηγία της Ν.∆. τον Γεώργιο Ράλλη, του Ευάγγελου Αβέρωφ. Ο οποίος, αναφερόµενος στην αποχώρηση από το κόµµα του Κωστή Στεφανόπουλου µε άλλους εννέα βουλευτές για να ιδρύσουν τη ∆Η.ΑΝΑ., είχε πει ότι «Οποιο πρόβατο βγαίνει από το µαντρί το τρώει ο λύκος». Ατάκα διαχρονική, αλλά και ρεαλιστική, ακόµα και µέχρι σήµερα, ασχέτως αν ο Στεφανόπουλος τελικώς έγινε και Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας!
Από το «∆υστυχώς επτωχεύσαµεν» του Χαριλάου Τρικούπη στο «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα» του Ανδρέα Παπανδρέου και στο «Go back, µαντάµ Μέρκελ» του Αλέξη Τσίπρα
Βεβαίως, όπως προαναφέρθηκε, την τιµητική τους είχαν οι ρήσεις που προέρχονταν, τη δεκαετία του ’80, από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ και διά στόµατος του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ υπήρξε ένας επιτυχηµένος επινοητής λέξεων, όπως, λ.χ., η «αναδόµηση» αντί για «ανασχηµατισµό», διότι το είχε παρακάνει µε τις αλλαγές προσώπων στο Υπουργικό Συµβούλιο. Είχε όµως και έναν ιδιαίτερο, αλλά δηµαγωγικό τρόπο να απευθύνεται στο εκλογικό σώµα. Αυτός επινόησε, για να κολακεύσει την τρίτη ηλικία, τα «περήφανα γηρατειά»! Στον ίδιο ανήκει και η… κοµψή φράση για τη διαγραφή του Γιώργου Πέτσου: «Εθεσεν εαυτόν εκτός κόµµατος». Φράση που διευκόλυνε και άλλους πολιτικούς όταν προέβαιναν σε διαγραφές.
Στον Ανδρέα ανήκουν και «τα µπάνια του λαού», αλλά και η λατινική φράση «mea culpa» («δικό µου λάθος»), την οποία είπε το 1988, σε απάντηση προς τον τότε αρχηγό της αξιωµατικής αντιπολίτευσης και αρχηγό της Ν.∆., Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο οποίος τον είχε κατηγορήσει ότι κατά τις συνοµιλίες µε τον Τ. Οζάλ για την εξοµάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων είχε «βάλει στο ράφι» το Κυπριακό. Την ίδια χρονιά και σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο Λονδίνο ο Μητσοτάκης είχε πει µία λέξη, και µάλιστα στα αγγλικά, που έµεινε και αυτή στην Ιστορία. Η λέξη ήταν «unfair» («άδικο») και αναφερόταν στη διαδικασία που είχε ακολουθηθεί κατά το δηµοψήφισµα, για να αποφανθεί ο λαός αν θέλει προεδρευοµένη κοινοβουλευτική δηµοκρατία ή παλινόρθωση της βασιλείας.
Οι μεγάλες παροχές
Εναν χρόνο µετά και ενώ είχε ξεσπάσει το σκάνδαλο Κοσκωτά, που συνδεόταν µε το ΠΑΣΟΚ, και ενόψει των εκλογών ο Ανδρέας Παπανδρέου, µιλώντας σε προεκλογική συγκέντρωση στο Περιστέρι και θέλοντας να υπογραµµίσει ότι θα έκανε µεγάλες παροχές, είχε πει το γνωστό «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα». Ο Τσοβόλας εκείνη την εποχή ήταν υπουργός των Οικονοµικών.
Τον Παπανδρέου, ο οποίος ήταν άρρωστος, αλλά είχε κερδίσει τις εκλογές του 1993, τρία χρόνια µετά τον διαδέχτηκε ο Κώστας Σηµίτης, ο οποίος είχε την ατυχία να «σκάσει στα χέρια του», µόλις είχε αναλάβει τα νέα του καθήκοντα, η κρίση των Ιµίων. Για την αποφυγή µιας σύρραξης µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είχαν µεσολαβήσει οι Αµερικανοί. Τους οποίους µάλιστα ο Κώστας Σηµίτης ευχαρίστησε δηµοσίως στη Βουλή, µε αποτέλεσµα οι ευχαριστίες του αυτές να τον ακολουθούν, µε αρνητική βεβαίως έννοια, και τα επόµενα χρόνια της πρωθυπουργίας του.
Στην πρωθυπουργία το 2004 διαδέχτηκε τον Κώστα Σηµίτη ένας άλλος Κώστας, ο Καραµανλής. Ο οποίος ενέγραψε στο κατάστιχο της ευπρεπούς πολιτικής συµπεριφοράς µιας κυβέρνησης τη φράση «Σεµνά και ταπεινά». Στον ίδιο ανήκει και ο χαρακτηρισµός του Κώστα Σηµίτη ως «αρχιερέα της διαπλοκής»…
Τα χρόνια των Μνηµονίων, όπως ήταν φυσικό, προσφέρονταν για λεκτικές υπερβολές, καθώς η αγανάκτηση του κόσµου είχε χτυπήσει κόκκινο. Στη συλλογική µνήµη παραµένει η υπερβατική, εν µέσω αρχόµενης παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης, «διαβεβαίωση» του Γιώργου Παπανδρέου ότι «Λεφτά υπάρχουν…»! Φαίνεται όµως ότι ήταν στην ΠΑΣΟΚική ιδιοσυγκρασία η υπερβολή, ειδικότερα όταν επρόκειτο να αποσείσουν τις δικές τους ευθύνες για τη χρεοκοπηµένη κατάληξη της χώρας. Γι’ αυτό και από ΠΑΣΟΚικά χείλη ακούστηκε µια άλλη αλησµόνητη ατάκα: Το «Μαζί τα φάγαµε» του Θόδωρου Πάγκαλου, ο οποίος εννοούσε ότι διόριζαν κόσµο έπειτα από απαίτηση του τελευταίου! Ο Αντώνης Σαµαράς, πάλι, για να πείσει τον κόσµο πως έκανε ό,τι καλύτερο µπορούσε απέναντι στους πιεστικούς δανειστές της χώρας, είπε: «Μίλησα ακόµα και µε τον Θεό»!
Βεβαίως, δεν θα µπορούσε άλλος από τον Αλέξη Τσίπρα να κλείσει καλύτερα το πανόραµα µε τις πολιτικές ατάκες που έγραψαν τη δική τους ιστορία. Πρώτα µε το αλησµόνητο προεκλογικά «Go back, µαντάµ Μέρκελ», της οποίας στη συνέχεια έγινε το πιο υπάκουο παιδί. Με αποκορύφωµα το «Εµείς θα χτυπάµε τα νταούλια και θα χορεύουν οι αγορές». Μόνο που τελικά χάρη στον ΣΥΡΙΖΑ χόρεψαν οι Ελληνες σαν… αναστενάρηδες.
Και σήµερα συνεχίζονται, κυρίως λόγω του οξυµµένου πολιτικού κλίµατος που συντηρεί ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ατάκες, οι οποίες, προερχόµενες από το κόµµα αυτό της Αριστεράς, είναι στα όρια -και όχι µόνοτων ύβρεων. Ισως ως πιο πρόσφατη ατάκα θα πρέπει να αναφέρουµε εκείνη του επιδιδόµενου σε αυτές Αδωνι Γεωργιάδη για το alter ego του κ. Τσίπρα, τον Παύλο Πολάκη, τον οποίο παροµοίασε µε τον βραδείας αντίληψης σκύλο του Λούκι Λουκ, τον Ραν Ταν Πλαν.
