Η μεγάλη απώλεια του σερ Βασίλειου Μαρκεζίνη, που απεβίωσε σε ηλικία 79 ετών στην Οξφόρδη, όπου ζούσε μόνιμα, μετά από μακροχρόνια σοβαρή ασθένεια, δίνει την ευκαιρία για το ύστατο χαίρε σε έναν σπουδαίο Έλληνα και για μια «βουτιά» στην πολυσήμαντη σταδιοδρομία και τη ζωή του.

 Η αναγόρευση σε επίτιμο διδάκτορα της Νομικής Αθηνών

Ιανουάριος 2007: Την πρώτη Κυριακή του έτους, ο Βασίλειος Μαρκεζίνης αναγορεύεται σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το ακροατήριο αποτελείται αποκλειστικά σχεδόν από καθηγητές πανεπιστημίου. Η είδηση περνά στα ψιλά των εφημερίδων.

 Ένας από τους λαμπρότερους εκπροσώπους της Διασποράς

Μάρτιος 2009: Ο Μαρκεζίνης παραθέτει διάλεξη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για «ζωτικά θέματα της εποχής μας». Η αίθουσα είναι ασφυκτικά γεμάτη από ανθρώπους κάθε ηλικίας. Στις πρώτες σειρές συναντάμε υπουργούς, βουλευτές, ακαδημαϊκούς και πρέσβεις. Ταυτόχρονα, ο Τύπος βρίθει δημοσιευμάτων για το έργο του Μαρκεζίνη, αλλά και για το «φλερτ» με τη Νέα Δημοκρατία για την κατάληψη της πρώτης θέσης του ψηφοδελτίου των ευρωεκλογών του ίδιου έτους – κάτι που τελικά δεν συνέβη.
Εκείνη την εποχή, λοιπόν, η Ελλάδα «ανακάλυψε» ξαφνικά έναν από τους λαμπρότερους εκπροσώπους της Διασποράς κι ο 65χρονος τότε ακαδημαϊκός, με το μικροκαμωμένο παρουσιαστικό και τη χαρακτηριστική λεπτή φωνή, βρέθηκε αιφνιδιαστικά στο επίκεντρο του δημόσιου ενδιαφέροντος, όπου παρέμεινε και τα πρώτα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων, δίνοντας διαλέξεις σε κατάμεστες από κόσμο αίθουσες. 

Η διεθνής καταξίωση του σερ Μαρκεζίνη

Στη διεθνή κοινότητα -και δη στον αγγλοσαξονικό κόσμο- ο σερ Βασίλειος Μαρκεζίνης μόνο άγνωστος δεν ήταν. Διδάκτορας Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, έφυγε για την Αγγλία το 1969, τέσσερα χρόνια προτού ο πατέρας του, Σπύρος, παλιός υπουργός των κυβερνήσεων Σοφούλη και Παπάγου, οριστεί πρωθυπουργός από το δικτατορικό καθεστώς. Αν ρωτήσετε τους καθηγητές της Νομικής, δεν πρέπει να θυμούνται άλλο φοιτητή που να πήρε το πτυχίο του με βαθμό 10, αλλά και διδακτορικό με άριστα.
Ανήσυχο πνεύμα, με ξεχωριστή καλλιέργεια και οξεία νομική σκέψη, απέκτησε δεύτερο διδακτορικό τίτλο από το Κέιμπριτζ. Στη συνέχεια δίδαξε στην Οξφόρδη (όπου ίδρυσε το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκού και Συγκριτικού Δικαίου), στο UCL του Λονδίνου, στο Λάιντεν της Ολλανδίας και στο Τέξας, ενώ ταυτόχρονα συνέγραψε 33 βιβλία και 130 νομικά άρθρα. Θεωρείτο δε παγκόσμια αυθεντία στο Συγκριτικό Δίκαιο. Διατέλεσε νομικός σύμβουλος του Χέλμουτ Κολ, του Ζακ Σιράκ και του Μπιλ Κλίντον, επιστημονικός σύμβουλος του προέδρου του Γαλλικού Ακυρωτικού Δικαστηρίου, ενώ έφερε τον τίτλο του επίτιμου νομικού συμβούλου της βασίλισσας της Αγγλίας!

 Η πιθανή υποψηφιότητα στο ευρωψηφοδέλτιο της ΝΔ

Αν επέστρεφε νωρίτερα από το 2007 στη χώρα μας, το πιθανότερο είναι ότι θα αντιμετωπιζόταν με δυσπιστία και καχυποψία, λόγω του σχετικά «νωπού» πολιτικού παρελθόντος του πατέρα του. Για τους ίδιους λόγους αρκετοί στη Νέα Δημοκρατία δεν είδαν το 2009 με καλό μάτι την πιθανή υποψηφιότητά του με το ευρωψηφοδέλτιο του κόμματος. Ανάμεσά τους σίγουρα δεν ήταν ο Προκόπης Παυλόπουλος και ο Ιωάννης Βαρβιτσιώτης, προσωπικοί φίλοι του Μαρκεζίνη. Ούτε η Ντόρα Μπακογιάννη, με την πολύτιμη αρωγή του οποίου αναγορεύτηκε εκείνη την περίοδο ως ισόβιο συνδεδεμένο μέλος της Ακαδημίας Ανθρωπιστικών και Πολιτικών Επιστημών στο Παρίσι. Και σε άλλους πολιτικούς χώρους, βέβαια, θα συναντήσουμε στενούς φίλους του εκλιπόντος, όπως είναι ο Απόστολος Κακλαμάνης, ο αείμνηστος Λεωνίδας Κύρκος και ο Φώτης Κουβέλης.

 Ο δημόσιος λόγος και τα τιμητικά αξιώματα

Ο Βασίλειος Μαρκεζίνης μπορεί να είχε ως μόνιμη κατοικία, μαζί με τη σύζυγό του Ευγενία, την Οξφόρδη, ωστόσο για μια μεγάλη περίοδο είχε «στεριώσει» για τα καλά στην Ελλάδα. Μέλος, από το 2007, του Διοικητικού Συμβουλίου του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αλέξανδρος Ωνάσης» και τακτικός ομιλητής στο Megaron Plus, αρθρογραφούσε συχνά σε εφημερίδες και συγκέντρωνε υψηλές παρουσίες στις παρουσιάσεις των βιβλίων του. Δήλωνε πως δεν τον ενδιέφερε η ενασχόλησή του με την πολιτική, αλλά παράλληλα «φλέρταρε» διακριτικά με αυτή. Υποστήριζε σθεναρά το «άνοιγμα» της Ελλάδας προς τη Ρωσία και την Κίνα, ενώ φέρεται μάλιστα να είχε συμβουλεύσει προσωπικά τον Αλέξη Τσίπρα να πραγματοποιήσει το ταξίδι – που έκανε τελικά – στη Μόσχα λίγο πριν τις ευρωεκλογές του 2014.
Πολιτικό αξίωμα τελικά μπορεί να μην έλαβε, αλλά τα τιμητικά αξιώματα ήταν ουκ ολίγα: Ο Βασίλειος Μαρκεζίνης τιμήθηκε με υψηλότατες διακρίσεις, όπως είναι ο Ταξιάρχης του Τάγματος της Τιμής από την ελληνική πολιτεία (2000), ο Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Τιμής από την Ιταλία (2002), ο Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλίας (2004), ο Μεγαλόσταυρος του Εθνικού Τάγματος της Αξίας από τη Γαλλία (2006), καθώς και ο Ανώτερος Ταξιάρχης μετά Ταινίας και Αστέρος από τη Γερμανία (2005). Το 2005 έλαβε τον τίτλο του Ιππότη από τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ για τις εξαίρετες υπηρεσίες που έχει προσφέρει στις διεθνείς νομικές σχέσεις και έκτοτε έφερε στο Ηνωμένο Βασίλειο τον τίτλο Sir.