Είναι κι αυτοί influencers, αλλά η εξειδίκευσή τους δεν έχει να κάνει ούτε με τη μόδα ούτε με τη διακόσμηση. Αυτοαποκαλούνται finfluencers, από τη συνένωση της λέξης «οικονομία» (finance) με την ιδιότητα των σύγχρονων «γκουρού» που ασκούν επιρροή στους γύρω τους μέσω διαδικτύου (influencers).

Και αναλαμβάνουν να καθοδηγήσουν εμάς, τους αστοιχείωτους, στον μαγικό κόσμο της αποταμίευσης και των επικερδών επενδύσεων. Με άλλα λόγια, μας διδάσκουν διαδικτυακά πώς να διαχειριστούμε σοφά τα χρήματά μας, όσα κι αν είναι.

Η γένεση των finfluencers 

Η γένεση των finfluencers είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη γενιά Z. Άσχετοι περί τα οικονομικά, ένα μάθημα που δεν διδάχθηκαν ποτέ στο σχολείο, οι Z’ers πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους κουτρουβαλώντας από κρίση σε κρίση, έζησαν στο πετσί τους την ψηφιοποίηση των πάντων και όταν πιάνουν χρήματα στα χέρια τους δεν ξέρουν τι να πρωτοκάνουν.

Αποτέλεσμα; Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο συνδέονται καθημερινά στο διαδίκτυο αναζητώντας συμβουλές από τους αυτόκλητους συμβούλους οικονομικής διαχείρισης και ευημερίας για νέους - και όχι μόνο…

Στην ανωνυμία των finfluencers

Μπορούμε, άραγε, να εμπιστευθούμε τους ειδήμονες που προθυμοποιούνται να μας δώσουν οικονομικές συμβουλές μέσω Internet; Αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα. Οι finfluencers δεν έχουν το κύρος ενός τραπεζικού υπαλλήλου ειδικευμένου στο private banking ούτε έχουν ακριβή εικόνα της οικονομικής μας κατάστασης, όπως ένας σύμβουλος επενδύσεων.

Αντίθετα, κρύβονται πίσω από την ανωνυμία του Internet και δεν φέρουν καμία ευθύνη στην περίπτωση που οι χρηματοοικονομικές συμβουλές τους οδηγήσουν τον «πελάτη» τους στη χρεοκοπία!...

Ο αντίλογος σε όλα τα παραπάνω είναι πως όσοι καταφεύγουν συνήθως στους finfluencers δεν έχουν μεγάλο κομπόδεμα να διαχειριστούν. Απλώς, θέλουν να μάθουν πώς να ζουν άνετα με όσα κερδίζουν και αν μπορούν, να δημιουργήσουν ένα μικρό «μαξιλαράκι» ασφάλειας για τις δύσκολες μέρες.

«Ξεκίνησα να γράφω σ’ ένα blog για τα ταξίδια μου», εξομολογείται η 31χρονη Γιασμίν Περνέλ, που ανήκει στη γενιά των ψηφιακών νομάδων και ταξιδεύει από χώρα σε χώρα σε αναζήτηση δουλειάς, «όταν έπεσε στην αντίληψή μου το μεγάλο ενδιαφέρον του κόσμου για την οικονομική πλευρά του θέματος. Με ρωτούσαν πώς καταφέρνω να μη χρωστάω σε κανέναν, πώς γίνεται να εργάζομαι χωρίς να υποδουλώνομαι σ’ έναν εργοδότη και με ποιον τρόπο χρηματοδοτώ τα ταξίδια μου από πόλη σε πόλη».

Αφότου αποφάσισε να ανταλλάξει τις ταξιδιωτικές εντυπώσεις της με αναρτήσεις οικονομικού χαρακτήρα, η Περνέλ μπήκε δυναμικά στο κλαμπ του finfluencing και είδε τους ακολούθους αλλά και τα εισοδήματά της να εκτοξεύονται. Η παγκόσμια αγορά των finfluencers αποτιμάται στα 104 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του 2022, ενώ οι πιο περιζήτητοι στα social media βλέπουν κάθε μήνα εξαψήφια ποσά να μπαίνουν στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους.

Όπως ο πρώην χρηματοοικονομικός σύμβουλος Χάμφρεϊ Γιανγκ, ο οποίος έχει να καυχιέται για τα 50.000.000 likes και τους 3.000.000 ακολούθους του στο TikTok.

Προσφέρουν απλόχερα συμβουλές

Έμπειρος περί τα οικονομικά, προσφέρει απλόχερα συμβουλές για συνταξιοδοτικά πακέτα και αγοραπωλησίες μετοχών, ενώ το βίντεο που συγκέντρωσε 14.000.000 θεάσεις ήταν εκείνο στο οποίο ο δαιμόνιος Γιανγκ δανειζόταν ένα iPhone, το μεταπωλούσε αμέσως και, λίγους μήνες αργότερα, αγόραζε το ίδιο μοντέλο με πολύ λιγότερα χρήματα!

«Finfluencers όπως ο Γιανγκ έχουν μεγαλύτερη απήχηση στο νεανικό κοινό», υποστηρίζει η Ράντκα Ντούγκαλ, καθηγήτρια Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. «Τα παιδιά της γενιάς Ζ δεν έχουν ιδέα για τα οικονομικά και είναι φυσικό να στρέφονται στο finfluencing για να αντεπεξέλθουν στην οικονομική κρίση που οι ίδιοι βιώνουν πρώτη φορά στην ενήλικη ζωή τους».

Pop κουλτούρα

«Οι πιο επιτυχημένοι finflue­ncers απλοποιούν τους οικονομικούς όρους και μιλούν στο, ούτως ή άλλως, νεανικό κοινό τους με τρόπο που απευθύνεται στην ποπ κουλτούρα τους», επισημαίνει ο Κόνορ Κάμπελ, σύμβουλος επιχειρήσεων στον βρετανικό ιστότοπο NerdWallet. Και φέρνει ως παράδειγμα το cash-stuffing, μια μέθοδο αποταμίευσης που αποθεώθηκε από τους νέους όταν έγινε viral στο TikTok το 2022. Την εφάρμοζαν και… οι γιαγιάδες μας, αφού συστήνει στους σπάταλους να μοιράζουν τα λεφτά τους σε μικρότερα ποσά και να τα κρύβουν στα πιο απίθανα μέρη. Έτσι, μέχρι να τα βρουν, ίσως έχουν καταφέρει να υπερνικήσουν την επιθυμία τους να τα ξοδέψουν!

«Οι περισσότεροι finflue­ncers είναι απλοί άνθρωποι, χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις στα οικονομικά», εξηγεί ο Κάμπελ. «Ωστόσο, έχουν τη δύναμη να σπρώχνουν μαζικά τους ακολούθους τους σε λάθος αποφάσεις. Κι όταν αυτές οι αποφάσεις έχουν να κάνουν με λεφτά, τότε αρχίζουν τα προβλήματα…». Άλλωστε, η παροχή αμφίβολης ποιότητας συμβουλών για επικερδείς επενδύσεις δεν έχει να κάνει μόνο με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ούτε με τον 21ο αιώνα.

Αρκεί να θυμηθούμε την ιστορία του Λύκου της Γουόλ Στριτ από τη μακρινή δεκαετία του ’90 και όσων θέλησαν από τότε να ακολουθήσουν τα χνάρια του, για να διαπιστώσουμε ότι η επιρροή που ασκούν σε εκατομμύρια ανθρώπους οι σύγχρονοι γκουρού του finfluencing ίσως να μην είναι τόσο ανιδιοτελής όσο δείχνει…

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή