Ιστορικά σπίτια σπουδαίων Ελλήνων γίνονται µουσεία: Η στρατηγική του υπουργείου Πολιτισμού

Ιστορικά κτίρια µε σπουδαίο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, κτίρια-τοπόσηµα µε ισχυρό σηµείο αναφοράς στη σύγχρονη Ιστορία µας, στα οποία έζησαν εξέχουσας σηµασίας Ελληνες διανοητές και καλλιτέχνες, µεταµορφώνονται σε σύγχρονα µουσεία, µε σκοπό να αποτελέσουν πόλο έλξης ενδιαφέροντος για τους επισκέπτες τους.

Οικία Κωστή Παλαµά

 Μόλις πριν από λίγες ηµέρες το υπουργείο Πολιτισµού, στο πλαίσιο της στρατηγικής του για την ανάδειξη κτιρίων µε ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον, µε σκοπό να αποτελέσουν νέους πολιτιστικούς πυρήνες στο κέντρο της Αθήνας, ανακοίνωσε ότι αποκαθιστά την ιστορική οικία του Κωστή Παλαµά, στην Πλάκα, επί της οδού Περιάνδρου 5. Χάρη στην ευγενική χορηγία του Ιδρύµατος «Σύλβιας Ιωάννου», ήδη εκπονείται η µελέτη αποκατάστασης και επανάχρησης του κτιρίου, η οποία αναµένεται να έχει ολοκληρωθεί µέχρι τα τέλη Νοεµβρίου. Πρόκειται για διώροφο συγκρότηµα κατοικιών που παραπέµπει στην τυπολογία της λαϊκής αθηναϊκής οικίας και ήταν έως σήµερα ένα µισοερειπωµένο κτίριο, που λειτουργούσε ως σκουπιδότοπος. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Κωστής Παλαµάς αναγκάστηκε να µετακοµίσει εκεί, µετά την έξωσή του από την κατοικία επί της οδού Ασκληπιού 3, η οποία έχει πλέον κατεδαφιστεί. Εζησε σε ένα από τα δύο διαµερίσµατα του δευτέρου ορόφου µε τη σύζυγό του, Μαρία, και την κόρη τους, Ναυσικά, µαζί µε άλλους ενοίκους, έως τον θάνατό του, πριν από 80 χρόνια. Η οικία Κωστή Παλαµά µαζί µε την οικία Κωλέττη, το κτίριο επί των οδών Πολυγνώτου και ∆ιοσκούρων, που θα στεγάσει το αρχείο Σεφέρη, το κτίριο επί της οδού ∆ιοσκούρων 7, το οποίο προορίζεται να φιλοξενήσει το Μουσείο Καρόλου Κουν, και την «οικία Κοκοβίκου» επί της Τριπόδων δηµιουργούν έναν πυρήνα πολιτισµού, µια γειτονιά γεµάτη ιστορία στην Πλάκα.

Οικία Γιάννη Ρίτσου

Τον Οκτώβριο του 2022 ξεκίνησαν οι διαδικασίες για τη µετατροπή της οικίας του Γιάννη Ρίτσου, στην Καστροπολιτεία της Μονεµβασίας, σε ∆ηµοτικό Μουσείο. Η δηµιουργία ενός εκθεσιακού χώρου αφιερωµένου στον Γιάννη Ρίτσο, µια από τις εµβληµατικότερες προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής ποίησης, έχει σκοπό την παρουσίαση της προσωπικότητας του ποιητή και της σχέσης του µε τον γενέθλιο τόπο του, τη Μονεµβασιά.

Στη µόνιµη έκθεση θα παρουσιάζονται η ζωή και το έργο του, µέσα από επιλεγµένα, εµβληµατικά ποιήµατα, αποτελώντας σταθµό στην ελληνική και διεθνή λογοτεχνική κληρονοµιά. Η σύνδεση µε το ιστορικό παρελθόν, η ενδυνάµωση της συλλογικής µνήµης και η ευαισθητοποίηση των κατοίκων του ∆ήµου Μονεµβασίας σε θέµατα ανάδειξης της ιστορίας του τόπου τους και του πολιτισµού τους είναι βασικοί στόχοι της πρότασης σχεδιασµού της έκθεσης, συνεισφέροντας µακροπρόθεσµα στη βιώσιµη ανάπτυξη της περιοχής. Η οικία της οικογένειας του Γιάννη Ρίτσου βρίσκεται στην είσοδο του κηρυγµένου αρχαιολογικού χώρου της Κάτω Πόλης Μονεµβασίας, ενώ η πρόσβαση σε αυτήν γίνεται από το κεντρικό καλντερίµι της Κάτω Πόλης, µέσω δροµικής καµάρας.

Οικία Γιαννούλη Χαλεπά

 Με στόχο την ενίσχυση της προβολής του έργου του σπουδαίου Ελληνα γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά, το υπουργείο Πολιτισµού ήδη από τον περασµένο Μάρτιο έχει ξεκινήσει την αναβάθµιση της οικίας του στην Τήνο, εντάσσοντας το έργο στο Ταµείο Ανάκαµψης. Το έργο αφορά την αποκατάσταση, συντήρηση και διαρρύθµιση ως µουσειακού χώρου της οικίας του γλύπτη µε το ξεχωριστό καλλιτεχνικό όραµα, που υπήρξε κορυφαίος εκπρόσωπος της νεότερης ελληνικής και ευρωπαϊκής γλυπτικής τέχνης. Το µουσείο θα στεγάζει προσωπικά του αντικείµενα, γλυπτά και σχέδιά του, αναδεικνύοντας την αυθεντικότητα και την ιστορικότητα της οικίας, τιµώντας το έργο και τη σπουδαιότητα του µεγάλου γλύπτη.

Μουσείο Οδυσσέα Ελύτη

Τον περασµένο Μάιο ανακοινώθηκε η δηµιουργία του Μουσείου Οδυσσέα Ελύτη στην Πλάκα, που θα φιλοξενήσει το πολύτιµο αρχειακό υλικό και θα διαφυλάξει το έργο του νοµπελίστα ποιητή µε µνηµόνιο συνεργασίας, το οποίο υπέγραψαν η υπουργός Πολιτισµού, Λίνα Μενδώνη, και η σύντροφος του ποιητή και πρόεδρος της εταιρείας «ΑΕΡΤΟΝ», Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Με αυτόν τον τρόπο, η χρήση του κτιρίου και των δύο βοηθητικών κτισµάτων, ιδιοκτησίας του ΥΠΠΟΑ, στη συµβολή των οδών ∆ιοσκούρων και Πολυγνώτου, παραχωρήθηκε στην «ΑΕΡΤΟΝ», µετά την περαίωση των εργασιών αποκατάστασής του, το καλοκαίρι 2023. Το ΥΠΠΟΑ θα επιχορηγήσει τη λειτουργία του µουσείου και θα παράσχει εξειδικευµένη τεχνογνωσία και υποστήριξη στη λειτουργία του χώρου, τον οποίο θα διαχειρίζεται η «ΑΕΡΤΟΝ». Το Μουσείο Ελύτη στην Πλάκα θα δώσει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να έρθουν σε επαφή µε την αισθητική, τη λιτή ζωή του ποιητή, αλλά και την αντίληψή του για την Τέχνη. Η ακριβής αναπαράσταση του γραφείου του, του χώρου εργασίας του, τα προσωπικά αντικείµενα που θα εκτίθενται, το πολύτιµο αρχειακό και εκθεσιακό υλικό θα το καταστήσουν «κιβωτό» του εθνικού έργου του µεγάλου Ελληνα ποιητή. Στο κτίριο σχεδιάζονται χώροι για την έκθεση αλλά και τη φύλαξη του Αρχείου Ελύτη, όπως και για το σπουδαίο οπτικό υλικό, το οποίο προβάλλει το πολυποίκιλο έργο του. Ταυτόχρονα, µέσα από φωτογραφίες, κείµενα, ηχητικό και οπτικό υλικό θα παρουσιάζεται ανάγλυφα η ζωή του ποιητή.

Μουσείο Καρόλου Κουν

Το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν από την ίδρυσή του, το 1942, και µε αδιάλειπτη παρουσία στη θεατρική ζωή του τόπου για 80 χρόνια, που έχει διαδραµατίσει καθοριστικό ρόλο στη διαµόρφωση της φυσιογνωµίας του ελληνικού θεάτρου, αποκτά επιτέλους το δικό του σπίτι. Το Μουσείο Καρόλου Κουν θα στεγαστεί σε κτίριο του υπουργείου Πολιτισµού, στην οδό ∆ιοσκούρων 7, στην Πλάκα, και θα φιλοξενεί εικαστικό και ενδυµατολογικό υλικό από θρυλικές παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης, αλλά και προσωπικά αντικείµενα του µεγάλου θεατράνθρωπου. H υπουργός Πολιτισµού, Λίνα Μενδώνη, και η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Tέχνης Καρόλου Κουν, Μαριάννα Κάλµπαρη, τον περασµένο Φεβρουάριο υπέγραψαν µνηµόνιο συνεργασίας, προκειµένου να προχωρήσουν οι ενέργειες για τη δηµιουργία του, σε κτίριο δίπλα από το Μουσείο Ελύτη, την οικία Κωλέττη και το Ιδρυµα «Μελίνα Μερκούρη» στην Πλάκα, µε σκοπό να διασωθεί ο πλούτος της ιστορικής συλλογής του Θεάτρου Τέχνης. Αντικείµενο του µνηµονίου είναι η συνεργασία µεταξύ ΥΠΠΟΑ και Θεάτρου Τέχνης, µε σκοπό την καταγραφή, την τεκµηρίωση, την αξιολόγηση, τη συντήρηση και τη σωστική διατήρηση της συλλογής εικαστικού και, κυρίως, ενδυµατολογικού υλικού παραστάσεων, κοστουµιών και ενδυµατολογικών εξαρτηµάτων, σκηνικών και σκηνικών αντικειµένων, τα οποία σήµερα βρίσκονται φυλασσόµενα σε ακατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους που µισθώνει το Θέατρο Τέχνης.

Οικία Μαρίας Κάλλας

 Ακόµα ένα κτίριο ιστορικής σηµασίας είναι και η οικία όπου έζησε η κορυφαία Ελληνίδα σοπράνο Μαρία Κάλλας στο κέντρο της Αθήνας, την οποία ο ∆ήµος Αθηναίων ανέλαβε τον περασµένο ∆εκέµβριο να αποκαταστήσει, προκειµένου να στεγαστεί εκεί η οµώνυµη Ακαδηµία Λυρικής Τέχνης. Το σπίτι βρίσκεται στην πολυκατοικία Παπαλεονάρδου, επί των οδών Πατησίων (28ης Οκτωβρίου) 61 και Σκαραµαγκά, και είναι ένα τετραώροφο κτίριο χτισµένο το 1925. Εκεί διέµεινε η σπουδαία Ελληνίδα υψίφωνος µαζί µε τη µητέρα και την αδερφή της, όταν ήρθε στην Αθήνα το 1937 και έως το 1945, οπότε έφυγε ξανά για Νέα Υόρκη. Για το έργο, που είναι ένα προσωπικό όραµα της υψιφώνου Βάσως Παπαντωνίου και το οποίο αναλαµβάνει η Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε., έχει εξασφαλιστεί η πλήρης χρηµατοδότησή του από ευρωπαϊκούς πόρους. Πρόκειται για ένα από τα οµορφότερα κτίρια της Αθήνας, που για πάρα πολύ καιρό ήταν εγκαταλελειµµένο στον χρόνο και στη φθορά. Το έργο έχει προϋπολογισµό 6.869.600 ευρώ και, σύµφωνα µε το εγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα, θα ολοκληρωθεί σε περίπου έναν χρόνο.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής