Μπορεί η Βρετανική Boxing Day να έχει και το όνομα και τη χάρη, όμως κάποτε είχαμε κι εμείς ανάλογη εορταστική διοργάνωση. Είχε κι αυτή όνομα καθώς επρόκειτο για το «Κύπελλο Χριστουγέννων». Όνομα και πράγμα δηλαδή, ενώ είχε και χάρη, δεδομένου ότι διοργανώθηκε για πρώτη φορά στη διάρκεια της Κατοχή, σε μια καταταλαιπωρημένη και εξαθλιωμένη από την πείνα χώρα που αναζητούσε διέξοδο και τη βρήκε, κατά κάποιο τρόπο, στο ποδόσφαιρο. Επίσης ήταν μια εγχώρια ετήσια ποδοσφαιρική διοργάνωση, η οποία διεξαγόταν από το 1943 έως το 1962 υπό την αιγίδα του ΠΟΚ, δηλαδή ενός αθλητικού τραστ, μια ποδοσφαιρικής συμμαχίας, που πήρε τα αρχικά των ιδρυτριών ομάδων, των τριών συμμάχων δηλαδή, ενάντια στην ΕΠΟ. Μια θεσμική συνεργασία του Παναθηναϊκού Α.Ο, του Ολυμπιακού Σ.Φ.Π. και της Κωνσταντινουπόλεως Α.Ε..


Χριστούγεννα, στη δική μας Boxin Day έπαιζε μπάλα το ΠΟΚ


Βέβαια υπάρχει και η θεωρία ότι ΠΟΚ σήμαινε «Ποδοσφαιρικός Όμιλος Κέντρου» ή «Ποδοσφαιρική Οργάνωση Κέντρου». Σε κάθε περίπτωση επρόκειτο για τις δημοφιλέστερες ομάδες κι αυτό αρκούσε για να έχει τη χάρη της η διοργάνωση των αγώνων, άλλοτε μεταξύ τους κι άλλοτε με την πρόσκληση ξένων συλλόγων. Επίσης, κάτι τέτοιο βόλευε το τότε καθεστώς που έδωσε εύκολα την άδεια διεξαγωγής του τουρνουά.
Τον χειμώνα του 1943 με τη φασιστική Ιταλία, βασική σύμμαχο της ναζιστικής Γερμανίας, να έχει συνθηκολογήσει με τους Αγγλοαμερικανούς Συμμάχους, ο χρόνος μετρούσε –δειλά ακόμα- αντίστροφα για την αποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων Κατοχής. Τον Οκτώβρη της χρονιάς που ερχόταν, η Αθήνα θα γιόρτασε την απελευθέρωσή της.


Χριστούγεννα: Η πρώτη διοργάνωση, πρώτο Κύπελλο Χριστουγέννων

Το πρώτο Κύπελλο Χριστουγέννων –«Κύπελλο Εορτών» η αρχική του ονομασία-, άρχισε τον Δεκέμβριο του 1943 και ολοκληρώθηκε το 1944. Το πρώτο ματς έγινε ανήμερα των Χριστουγέννων. Στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, περισσότεροι από 10 χιλιάδες Αθηναίοι, αρκετοί από αυτούς χωρίς εισιτήριο, εισβάλλοντας στις εξέδρες πηδώντας πάνω από κάγκελα και μάντρες, είδαν τον Ολυμπιακό του Χέλμη, του Βάζου, του Γόδα και του Σιδέρη να επικρατεί 5-2, του Παναθηναϊκού που είχε στη σύνθεση του παίκτες όπως ο Καμπέρος και ο Κρητικός. Στις αρχές του Ιανουαρίου, η ΑΕΚ νίκησε 2-1 τον Παναθηναϊκό και στη συνέχεια 1-0 τον Ολυμπιακό. Η Ένωση ήταν αυτή που κατέκτησε το πρώτο τουρνουά.

Στις 12 Οκτωβρίου 1944, ο Γερμανός αντιπτέραρχος, στρατιωτικός διοικητής Νοτίου Ελλάδος Χέλμουτ Φέλμυ ανακοίνωσε την απόσυρση των γερμανικών στρατευμάτων από την Αθήνα, η οποία ύστερα από 1264 ημέρες Κατοχής ήταν και πάλι ελεύθερη. Οι Γερμανοί υπέστειλαν τη σημαία τους από την Ακρόπολη στις 9:45 το πρωί και οι άνθρωποι του ΠΟΚ λογικά θα οραματίζονταν τα ποδοσφαιρικά Χριστούγεννα και τη διοργάνωση του Κυπέλλου εκείνης της χρονιάς με λαμπρότητα. Όμως τα «Δεκεμβριανά» έσβησαν κάθε τέτοια σκέψη. Δεν υπήρχε άλλωστε γήπεδο, καθώς αυτό της Λεωφόρου είχε βομβαρδιστεί στις 23 Δεκεμβρίου.

«Κύπελλο Εορτών Α΄ κατηγορίας» ή «Αθηναϊκό κύπελλο»

Τα στοιχεία που υπάρχουν από τις πρώτες αναμετρήσεις είναι λιγοστά. Το 1945 το Κύπελλο επρόκειτο να διεξαχθεί σε δυο ομίλους. Έναν στη Λεωφόρο με Παναθηναϊκό, Απόλλωνα, Αθηναϊκό και Άρη Θεσσαλονίκης και έναν στο Νέο Φάληρο με τη συμμετοχή Ολυμπιακού, Εθνικού, ΑΕΚ, Πανιώνιου, Φωστήρα και Εθνικού Αστέρα. Ο Άρης φέρεται να ζήτησε υψηλή για την εποχή αποζημίωση, ο Ολυμπιακός και η ΑΕΚ αποφάσισαν να δώσουν μεταξύ τους φιλικούς αγώνες και τελικά το Κύπελλο Χριστουγέννων ματαιώθηκε. Αντ’ αυτού, ο Παναθηναϊκός διοργάνωσε ένα τουρνουά στη Λεωφόρο, το οποίο ονομάστηκε αρχικά «Κύπελλο Εορτών Α΄ κατηγορίας» ή «Αθηναϊκό κύπελλο», αλλά στη συνέχεια αποκαλείτο και αυτό «Κύπελλο Χριστουγέννων». Το κατέκτησε ο Παναθηναϊκός, επικρατώντας του Απόλλωνα σε έναν τελικό που άρχισε στις 6 Ιανουαρίου και τελείωσε έξι μήνες αργότερα, καθώς διεκόπη λόγω βροχής, ακολούθησαν δύο ισόπαλα ματς, το δεύτερο έπειτα από παράταση, δύο αναβολές λόγω αγωνιστικών υποχρεώσεων των παικτών και στην έκτη απόπειρα, στις 16 Ιουνίου, αναδείχθηκε νικητής, έπειτα από 345 αγωνιστικά λεπτά.


Κύπελλο Χριστουγέννων με επεισοδιακά ματς

Τα ματς ήταν κάποιες φορές επεισοδιακά, όπως η αναμέτρηση που έγινε της δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων του 1945. Την επομένη, η Αθλητική Ηχώ έγραφε: «Ο χθεσινός αγών Παναθηναϊκού - ΑΕ Παγκρατίου, ο οποίος διεξήχθη εις το γήπεδον της λεωφόρου Αλεξάνδρας ενώ άρχισε με τους καλύτερους οιωνούς ετερματίσθη ένα λεπτό προ της κανονικής λήξεως του, εν μέσω επεισοδίων και συμπλοκών. Ήρωες των επεισοδίων ήσαν οι Νικολόπουλος (ΠΑΟ) και Καραγεώργης (Παγκράτι), οι οποίοι ελησμόνησαν προς στιγμήν την ιδιότητα των αθλητών και εις μίαν σύγκρουσιν των συνεπλάκησαν, συνετλέσαντες εις την διακοπή του αγώνος εν λεπτόν προ της κανονικής λήξεώς του».
Η διοργάνωση συνεχίστηκε με διακοπές έως το 1962 και έπειτα το «Κύπελλο Χριστουγέννων» αναβλήθηκε επ’ αόριστον καθώς με τη σύσταση της Α’ Εθνικής κατηγορίας την περίοδοι 1959-60, άρχισαν και οι Ευρωπαϊκές συμμετοχές των ομάδων μας και προέκυψε πρόβλημα με τις ημερομηνίες και την κόπωση των παικτών. Το κύπελλο του 1950 είναι η διοργάνωση που δεν ανέδειξε νικητή, καθώς δεν είχε προβλεφθεί κάποια λύση σε περίπτωση ισοβαθμίας.
Συνολικά διεξήχθησαν 18 διοργανώσεις, με τον Ολυμπιακό να κατακτά τις 11, έναντι 3 της ΑΕΚ και 2 του Παναθηναϊκού. Οι ομάδες από το εξωτερικό που πήραν μέρος σε κάποιες διοργανώσεις ήταν η Αούστρια Βιέννης, η Βοϊβοντίνα Νόβι Σαντ, η Ντιναμό Ζάγκρεμπ, ο Ερυθρός Αστέρας Βελιγραδίου, η Μπεογκράτσκι Βελιγραδίου, η Ραπίντ Βιέννης, η Βίνερ Βιένης και η Παρτιζάν Βελιγραδίου.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ