Στις 18 Ιανουαρίου του 1996 ο δήµαρχος της Καλύµνου, ∆ηµήτρης ∆ιακοµιχάλης, θορυβηµένος από το γεγονός ότι η Τουρκία εγείρει εδαφικές αξιώσεις στα Ιµια, υψώνει την ελληνική σηµαία στις βραχονησίδες, συνοδευόµενος από τον αστυνοµικό διευθυντή Καλύµνου, τον ιερέα και δύο κατοίκους του νησιού. Τι είχε συµβεί όµως το 1996 και γιατί το θέµα είχε τελικώς την κατάληξη που είχε; Απολύτως διαφωτιστικά για το τι είχε γίνει και πώς έληξε το περιστατικό των Ιµίων είναι τα απόρρητα έγγραφα που φέρνει στο φως της δηµοσιότητας η «Απογευµατινή» της Κυριακής.
Ανήµερα τα Χριστούγεννα του 1995 -και κατά τις βραδινές ώρες- είχε προσαράξει στις βραχονησίδες Ιµια το υπό τουρκική σηµαία φορτηγό πλοίο «Figen Akat». Σε βοήθειά του και για να το αποκολλήσει είχε σπεύσει ελληνικό ρυµουλκό. Τρεις µέρες µετά -και στο πλαίσιο της παγιωµένης τακτικής της Τουρκίας να αµφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώµατα της Ελλάδας στην περιοχή- το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, την 28η ∆εκεµβρίου του 1995, µε ρηµατική διακοίνωση χαρακτηρίζει τις νησίδες Ιµια ως Cardac και αναπόσπαστο τµήµα τουρκικής περιοχής (Integral Part)!
Στην παράλογη αυτή απαίτηση της Αγκυρας, τo ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών (σ.σ. υπενθυµίζεται ότι στην εξουσία ήταν η κυβέρνηση του Κώστα Σηµίτη) µε ρηµατική διακοίνωση την 9η Ιανουαρίου 1996 παραπέµπει την Τουρκία αφενός στη συµφωνία της 4ης.1.1932 µεταξύ Τουρκίας και Ιταλίας για το καθεστώς των ∆ωδεκανήσων, όπου το σηµείο της µέσης γραµµής (Point 30) προσδιορίζεται από τις βραχονησίδες Ιµια (τότε ανήκουσες στην Ιταλία) και τη βραχονησίδα Cavus Adasi (Κάτω στα ελληνικά, που ανήκε στην Τουρκία) και αφετέρου στη Συνθήκη των Παρισίων του 1947, µε την οποία τα ∆ωδεκάνησα και, βεβαίως, οι βραχονησίδες Ιµια απεδόθησαν στην Ελλάδα.
Η ελληνική αντίδραση
Επειδή το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών αντιλαµβάνεται ότι το ζήτηµα περιπλέκεται εξαιτίας της Τουρκίας και της διαφαινόµενης πρόθεσής της να κλιµακώσει την ένταση, στις 16 Ιανουαρίου του 1996 ζητεί από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αµύνης να λάβει µέτρα αυξηµένης επαγρύπνησης. Ετσι το ΓΕΕΘΑ διατάσσει τα Γενικά Επιτελεία να λάβουν εκτεταµένα µέτρα επιτήρησης και αναφοράς κάθε τουρκικής δραστηριότητας. ∆ύο µέρες µετά, µε πρωτοβουλία του δηµάρχου Καλύµνου -όπως προαναφέρθηκε- τοποθετείται η ελληνική σηµαία επί της ανατολικής βραχονησίδας Ιµια, κάτι που προκάλεσε την αντίδραση της τουρκικής πλευράς.
Συνεργείο της τουρκικής εφηµερίδας «Χουριέτ», µε ιδιωτικό ελικόπτερο, µεταβαίνει στην ανατολική πλευρά των Ιµίων και αφού αφήρεσε την ελληνική σηµαία τοποθέτησε την τουρκική! Ετσι την εποµένη το πρωί το περιπολικό πλοίο «Παναγόπουλος», εκτελώντας περιπολία στη περιοχή των νησίδων Ιµια, διαπιστώνει ότι στην ανατολική πλευρά της ανατολικότερης εκ των δύο νησίδων βρισκόταν επηρµένη σε µικρό ιστό τουρκική σηµαία, ορατή από την ανατολική πλευρά της νησίδας. Αυτό προκάλεσε νέα ελληνική αντίδραση. Και διατάχθηκε αµέσως ο απόπλους της τορπιλακάτου «Αντωνίου», προκειµένου να αφαιρεθεί η τουρκική σηµαία και να επαρθεί η ελληνική. Την ίδια ώρα διετάχθη η κανονιοφόρος «Πυρπολητής» να πλεύσει στα Ιµια.
Στοχοποίηση
Την ίδια µέρα γίνεται, από ελληνικής πλευράς, σειρά στρατιωτικών ενεργειών. Κι αυτό διότι υπήρχε πληροφορία ότι στην περιοχή των Ιµίων βρίσκονταν τέσσερις τουρκικές ακτοφυλακίδες, οι οποίες όµως καλύπτονταν από την τορπιλάκατο «Αντωνίου», που είχε σπεύσει στην περιοχή από την προηγούµενη µέρα. Το µεσηµέρι της ίδιας ηµέρας οι ελληνικες Αρχές πληροφορήθηκαν ότι από το Ακσάζ θα αποπλεύσουν δύο φορτηγίδες και δύο τορπιλάκατοι. Ηδη, δε, είχαν αρχίσει να υπερίπτανται της ελληνικής κανονιοφόρου «Πυρπολητής» δύο τουρκικά F-16, τα οποία όµως είχαν «εγκλωβιστεί» από το ελληνικό σκάφος που δεν θα δίσταζε να ανοίξει πυρ. Ηταν τότε που εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου των Εξωτερικών πρότεινε διαπραγµατεύσεις για τις νησίδες Ιµια. Επί του θέµατος, δε, της ελληνικής σηµαίας ο Τούρκος εκπρόσωπος είπε ότι αυτή µπορεί να παραµείνει χωρίς να έχει αυτό ιδιαίτερη σηµασία!
Ετοιµοι για σύρραξη...
Παρά την τουρκική πρόταση για διαπραγµατεύσεις, φαίνεται ότι αυτή ήταν προσχηµατική. ∆ιότι άλλες ήταν οι ελληνικές πληροφορίες που προκάλεσαν την αιφνίδια θέση σε ετοιµότητα τµηµάτων των Ειδικών ∆υνάµεων του ΕΤΕΑ (Μονάδες Αµφίβιων Καταδροµών). Η διαταγή που είχαν ήταν να αποτρέψουν τυχόν αποβίβαση προσωπικού στις νησίδες Ιµια. Είχαν µάλιστα εντολή για χρήση βίας σε αυτοάµυνα, σε περίπτωση που δεν συµµορφώνονταν οι Τούρκοι να αποµακρυνθούν, αν επιχειρούσαν απόβαση στις βραχονησίδες. Είχε δοθεί επίσης εντολή για χρήση προειδοποιητικών βολών, προκειµένου να αποτραπεί τυχόν προσγείωση τουρκικών ελικοπτέρων.
Το βράδυ επίσης της ίδιας µέρας δόθηκε εντολή -επειδή υπήρχε υπόνοια κλιµάκωσης, σε άλλο σηµείο, της τουρκικής προκλητικότητας- να διασπαρούν µονάδες του Εβρου και των Νήσων του Νοτιοανατολικού Αιγαίου «σε θέσεις επιβιώσεως και αναλήψεως πολεµικών αποστολών». Η εντολή αυτή συνοδεύθηκε µε την έκδοση σήµατος απόπλου όλου του Στόλου και ανάπτυξή του σε θέσεις αραιώσεως. Η κινητοποίηση αυτή είχε προκληθεί από την πληροφορία που είχε περιέλθει στις ελληνικές στρατιωτικές Αρχές ότι επέκειτο εχθρική επίθεση. Ετσι, εκτός από την εντολή απόπλου του Στόλου, δόθηκε και εντολή προς το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού τα ελληνικά πλοία να στοχοποιήσουν τα τουρκικά. Η κλιµάκωση της αντίδρασης από ελληνικής πλευράς εκδηλώθηκε µε διαταγή όπως οι επί της νησίδος Ιµια Ελληνες βατραχάνθρωποι ρίξουν αρχικώς φωτοβολίδες κατά των 2 τουρκικών ελικοπτέρων Black Hawk που ήδη υπερίπταντο των Ιµίων. Υπήρχε µάλιστα εντολή να τα καταρίψουν αν αυτά επιχειρούσαν να προσγειωθούν!
...και η υποχώρηση
Τουρκικός τηλεοπτικός σταθµός, σε ζωντανή εκποµπή µε τον τότε υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Μπαϊκάλ, γνωστοποίησε ότι είχε γίνει από πλευράς Τουρκίας ειρηνική κατάληψη της νήσου Ιµια µε λέµβους. Η πληροφορία επιβεβαιώθηκε από τις ελληνικές Αρχές και δόθηκε εντολή για επιχείρηση ανακατάληψης της δυτικής πλευράς των Ιµίων από Ειδικές ∆υνάµεις. Οµως την ίδια ηµέρα σηµειώθηκε ένα τραγικό συµβάν. ∆ύο ναυτικά µίλια βορείως των Ιµίων κατέπεσε το ελικόπτερο του Πολεµικού Ναυτικού µε αριθµό 21. Οι χειριστές-πλήρωµα του ελικοπτέρου ήσαν οι υποπλοίαρχοι Καραθανάσης και Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Γιαλοψός. Αυτό το συµβάν και η αµερικανική παρέµβαση -για την οποία ευχαρίστησε από του βήµατος της Βουλής, όπως είναι γνωστόν, ο Κώστας Σηµίτης τις ΗΠΑ- αποτέλεσε την αφορµή για να διαταχθεί η διακοπή της σχεδίασης της καταδροµικής ενέργειας για την ανακατάληψη των Ιµίων. Με σειρά αποφάσεων ακυρώθηκαν όλες οι επιχειρήσεις και η κατάσταση ετοιµότητας. Ηρθησαν τα µέτρα συναγερµού και ο στρατιωτικός ανταιφνιδιασµός, καθώς και η στρατιωτική επαγρύπνηση. Αυτό που τελικώς έµεινε ήταν ο θάνατος των τριών Ελλήνων στρατιωτικών και ένα καθεστώς «γκρίζων ζωνών», σε µία περιοχή αδιαµφισβήτητα ελληνική.
