Και κάπως έτσι όλοι µάθαµε τον Ερντέµ... Τον Τούρκο σχεδιαστή Ερντέµ Μοραλιόγλου, που παρουσίασε την τελευταία του κολεξιόν για τον επόµενο χειµώνα, του 2024-25, στο Βρετανικό Μουσείο, στην αίθουσα όπου φιλοξενούνται και τα Γλυπτά του Παρθενώνα, για να προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων. Αν θα µπορούσε να τις έχει προβλέψει κι ο ίδιος; Aυτό δεν θα το µάθουµε ποτέ, αφού και στην επικοινωνία που επιχειρήσαµε µαζί του δεν θέλησε να απαντήσει. Μάλλον για να µη δώσει συνέχεια.
Η αγάπη του Ερντέμ για την Μαρία Κάλλας, την Ελλάδα και την Πάτµο
Οπως και να ’χει, ο στόχος επετεύχθη. Γιατί δεν είναι και λίγο να δείχνεις τα ρούχα σου στη διάρκεια της Εβδοµάδας Μόδας του Λονδίνου και ξαφνικά ολόκληρος ο κόσµος να µιλάει για σένα και τη δουλειά σου. ∆εκαπέντε λεπτά δηµοσιότητας; Η αλήθεια είναι πως, αν ασχολείσαι µε τη µόδα, τον γνωρίζεις τον Erdem (όπως είναι επισήµως το brand του στις ετικέτες για 18 χρόνια και διπλάσιες σεζόν), κυρίως για τα έντονα εµπριµέ του. Αν κι εµείς, µε Γιάννη Τσεκλένη στο παρελθόν και Μαίρη Κατράντζου σήµερα, κάτι παραπάνω ξέρουµε από αφηγήσεις ιστοριών µε ανάγλυφα λουλούδια από ανθισµένες µανόλιες σε µετάξι.
Ο Ερντέµ λοιπόν αγαπάει τη Μαρία Κάλλας. Την Τέχνη. Την Ελλάδα. Την Πάτµο. Τα καλοκαίρια λουσµένα στο ελληνικό φως. Εγινε γνωστός για τα υφάσµατα, τα ζωντανά prints και τη λεπτοµερή δεξιοτεχνία. Φορέµατά του επιλέγουν η Νικόλ Κίντµαν, η Τζούλια Ρόµπερτς, η Κρίστιν Σκοτ Τόµας, η Κίρα Νάιτλι, η Μισέλ Οµπάµα, η Σιένα Μίλερ, η Ρόζαµουντ Πάικ, η Αννα Γουίντουρ, η Γκλεν Κλόουζ... H Γκρέτα Γκέργουιγκ, η σκηνοθέτις της «Barbie». Και η Μαντόνα δηλώνει θαυµάστριά του. Και η Τζόαν Κόλινς.
O Tούρκος σχεδιαστής Ερντέμ Μοραλιόγλου
Οι µούσες του παραµένουν ανήσυχες. Και ο ίδιος. Μεγαλωµένος στο Μόντρεαλ από Τούρκο πατέρα και Βρετανίδα µητέρα, µετακόµισε στο Λονδίνο το 2005. ∆ηλώνει απόφοιτος του Royal College of Art. Ενώ η δίδυµη αδελφή του, Σάρα, παρότι γυρίζει ντοκιµαντέρ -είναι άσχετη δηλαδή µε τη µόδα-, στηρίζει µε πάθος τη δουλειά του. «Το πιο συναρπαστικό πράγµα είναι να βλέπεις κάποιον να φοράει τη δουλειά σου πριν από δέκα χρόνια. Είχα πάντα εµµονή µε τη µονιµότητα», έχει πει. Πώς ήταν ως παιδί; «Απέφευγα οτιδήποτε σχετιζόταν µε οµαδικότητα. Είχα σύντοµη καριέρα, από τα 8, σε µια οµάδα ποδοσφαίρου και δοκίµασα το χόκεϊ επί πάγου. Ο πατέρας µου ονειρευόταν ότι θα µπορούσα να γίνω ο πρώτος Τούρκος επαγγελµατίας του χόκεϊ. ∆εν έγινε τίποτα. Περνούσα τον περισσότερο χρόνο µου ζωγραφίζοντας και ονειροπολώντας».
Στιγμιότυπο από την επίδειξη μόδας στο Βρετανικό Μουσείο
Του αρέσει να µιλάει ανοιχτά. «Οταν, ως παιδί, συνειδητοποίησα ότι είµαι οµοφυλόφιλος, ήµουν κλειστός. Αν µου έλεγες ότι θα ήµουν ευτυχισµένος, παντρεµένος µια µέρα, δεν θα το πίστευα ποτέ», έχει πει. Τι θα ήθελε να αλλάξει; «Την ανυποµονησία µου. Η µητέρα µου ήταν τόσο προληπτική. Πάντα χτυπούσε ξύλο. Σίγουρα µου το µετέδωσε αυτό. Αποφεύγω να σπάω καθρέφτες και να περπατάω κάτω από σκάλες».
Μοντέλα με δημιουργίες του Ερντέμ μπροστά από αρχαία γλυπτά και κίονες
Ελληνικά καλοκαίρια
Φαντάζοµαι πόσο θα ανυποµονεί να επιστρέψει στην Ελλάδα, όπως κάθε καλοκαίρι. «Ηµουν µόλις στην Πάτµο, ένα ελληνικό νησί, στο οποίο πρέπει να πάρεις ένα οκτάωρο δροµολόγιο µε το πλοίο για να φτάσεις», εξηγούσε σε ξένο δηµοσιογράφο, έχοντας βαφτίσει και φορέµατά του «Patmos». «Είναι ένα από τα παλαιότερα κατοικηµένα νησιά του Αιγαίου και στην κορυφή του υπάρχει ένα µοναστήρι του 11ου αιώνα. Πήγαµε µε φίλους και µείναµε σε ένα απίστευτο σπίτι του 18ου αιώνα, το οποίο βρήκαµε στο Airbnb». Η Ελλάδα τον στοιχειώνει. Για το πολυσυζητηµένο ντεφιλέ στο Βρετανικό Μουσείο, την πασαρέλα που στήθηκε µπροστά από τα Γλυπτά του Παρθενώνα, µε την Κρίστιν Σκοτ Τόµας στην πρώτη σειρά, ο Ερντέµ εµπνεύστηκε από τη Μαρία Κάλλας και το γεγονός ότι γεννήθηκε στην Αµερική. Για να δηλώσει ότι επέλεξε τη συγκεκριµένη τοποθεσία για να αντικατοπτρίσει πως η απόλυτη ντίβα είχε «ξεριζωθεί». Τέλος, παραµένει παραµυθάς. Οι συλλογές του διαµορφώνονται γύρω από µια αφήγηση, µε πρωταγωνίστριες γυναίκες που θέλει να τοποθετεί αυστηρά στον τόπο και τον χρόνο. Η µόδα του είναι δραµατική, ατµοσφαιρική και εκφραστική: Σηµασία δεν έχει τι φορούν, αλλά πώς αισθάνονται. Συµπέρασµα: Floral και Γλυπτά του Παρθενώνα θα «φορεθούν» πολύ φέτος. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ο Ερντέµ…
