6 Μαρτίου 1910, Κιλελέρ: Η Εξέγερση της αγροτιάς
Rewind
Η Θεσσαλία ζει το συγκλονιστικότερο γεγονός στην ιστορία του αγροτικού κινήματος, την εξέγερση των κολίγων του κάμπου ενάντια στους τσιφλικάδες
Σάββατο 6 Μαρτίου 1910. Η Θεσσαλία ζει το συγκλονιστικότερο γεγονός στην ιστορία του αγροτικού κινήματος, την εξέγερση των κολίγων του κάμπου ενάντια στους τσιφλικάδες΄στο Κιλελέρ.
Το αγροτικό ζήτημα στη Θεσσαλία ξεκίνησε με την ένταξη της περιοχής στην ελληνική επικράτεια το 1881. Το ελληνικό κράτος, «αντί να κληρονομήσει ως διάδοχη κατάσταση τη δημόσια οθωμανική γη, τη χαρίζει στους Τούρκους γαιοκτήμονες». Μεγάλες εκτάσεις περνούν από τους Οθωμανούς σε μικρό αριθμό οικονομικά ισχυρών Ελλήνων. Οι κολίγοι εργάζονται υπό τον φόβο της έξωσης και καταβάλλουν στους γαιοκτήμονες το τρίτο ή και το μισό της παραγωγής. Ταπεινώσεις, βασανισμοί, βιασμοί, άθλιες συνθήκες διαβίωσης και συνεχής καταπίεση.
Οι αγρότες οργανώνονται και ζητούν απαλλοτρίωση της γης και διανομή των τσιφλικιών στους καλλιεργητές της. Θρυαλλίδα για τον ξεσηκωμό η δολοφονία του κοινωνικού αγωνιστή Μαρίνου Αντύπα από τους τσιφλικάδες το 1907.
6 Μαρτίου 1910. Οι κολίγοι του θεσσαλικού κάμπου ξεσηκώνονται. Με μαύρες και κόκκινες σημαίες κατευθύνονται στη Λάρισα για το πανθεσσαλικό συλλαλητήριο με αφορμή τη συζήτηση του αγροτικού νομοσχεδίου στη Βουλή. Ο στρατός επί ποδός πολέμου.
Στον σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ, κάπου 200 χωρικοί θέλησαν να επιβιβασθούν σε τρένο χωρίς να πληρώσουν εισιτήριο. Ο διευθυντής των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, Πολίτης, που επέβαινε στο τρένο, τους το αρνήθηκε. Οι χωρικοί οργίστηκαν και άρχισαν να λιθοβολούν τον συρμό, σπάζοντας τα τζάμια των βαγονιών.
Το τρένο απομακρύνθηκε, αλλά σε απόσταση ενός χιλιομέτρου επαναλαμβάνονται οι ίδιες σκηνές από ομάδα 800 χωρικών. Οι άνδρες της στρατιωτικής δύναμης που βρίσκονταν εντός του τρένου και μετέβαιναν στη Λάρισα για το συλλαλητήριο, διατάχθηκαν από τον επικεφαλής τους να πυροβολήσουν στον αέρα για εκφοβισμό. Οι χωρικοί εξαγριώνονται και τους επιτίθενται με πέτρες και ξύλα. Οι στρατιώτες ξαναπυροβολούν, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο ή κατ' άλλους τέσσερις χωρικοί και να τραυματισθούν πολλοί.
Τα επεισόδια συνεχίζονται στο χωριό Τουλάρ. Σκοτώνονται άλλοι 2 αγρότες, 15 κολίγοι τραυματίζονται. Οι συμπλοκές επεκτείνονται στη Λάρισα με άλλους 2 νεκρούς μετά την επέμβαση του Ιππικού.
Το συλλαλητήριο, τελικά, πραγματοποιείται ειρηνικά, ενώ το ψήφισμα της συγκέντρωσης διαβιβάζεται στη Βουλή.
Η Θεσσαλία τίθεται υπό στρατιωτικό κλοιό και τα κελιά των φυλακών γεμίζουν με κολίγους. Η κυβέρνηση Δραγούμη οργανώνει δίκες για 60 διαδηλωτές σε Λαμία και Χαλκίδα. Όλοι αθωώνονται.
Οι κυβερνήσεις αρνούνταν την παραχώρηση των τσιφλικιών στους αγρότες. Το πρώτο βήμα έγινε το 1911 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο με ορισμένα μέτρα υπέρ των κολίγων. Μόνο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή δόθηκε οριστική λύση. Ο Νικόλαος Πλαστήρας το 1923 προχώρησε σε ολοκληρωτική απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και μάλιστα άνευ αποζημίωσης των ιδιοκτητών. Ως το τέλος του 1936 απαλλοτριώθηκαν συνολικά 472 τσιφλίκια και αποκαταστάθηκαν 38.117 αγροτικές οικογένειες.
Το Κιλελέρ πλέον ονομάζεται Κυψέλη, αλλά στη συνείδηση των Ελλήνων αγροτών παραμένει το σύμβολο της μαχόμενης αγροτιάς.