Σαν σήμερα, 10 Απριλίου 1826: Η ηρωική έξοδος του Μεσολογγίου
Rewind
Οι Μεσολογγίτες δεν ηττήθηκαν στρατιωτικά, αλλά εξαντλήθηκαν από την πείνα λένε οι ιστορικοί
Βανα Γουτου
«Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει. Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί κι η μάνα το ζηλεύει...».
Ο Διονύσιος Σολωμός περιγράφει το σκηνικό του δράματος στον κάμπο του Μεσολογγίου ύστερα από τη δωδεκάμηνη πολιορκία από τους Τουρκοαιγύπτιους που οδήγησε στις 10 Απριλίου 1826 σε μια από τις πιο ένδοξες στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης, την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου.
Ένα χρόνο πριν, τον Απρίλιο του 1825, ο Κιουταχής στρατοπεδεύει με 35.000 άνδρες έξω από το Μεσολόγγι και ξεκινάει πολύμηνη πολιορκία. Ο μεσολογγίτικος λαός αποφασίζει να υπερασπιστεί την πόλη μέχρι τέλους. Η πόλη οχυρώνεται, οι προμαχώνες είναι ακλόνητοι, το Μεσολόγγι είναι απόρθητο. Ηγετικές μορφές της φρουράς του Μεσολογγίου οι Αθανάσιος Ραζηκότσικας, Νότης Μπότσαρης, Σπυρομήλιος, Χρήστος Καψάλης και Κίτσος Τζαβέλλας.
Όλες οι επιθέσεις από στεριά αποκρούονται από τους ηρωικούς υπερασπιστές της πόλης και αποφασίζεται ο θαλάσσιος αποκλεισμός της.
Τον Δεκέμβριο 1825 η Υψηλή Πύλη στέλνει τον Ιμπραήμ από την Αίγυπτο με 20.000 πολεμιστές. Ο Ιμπραήμ πίστευε ότι χρειαζόταν μόνο 15 ημέρες για εκείνον τον φράχτη, όπως έλεγε ειρωνικά. «Τα κλειδιά της πόλης είναι στις μπούκες των κανονιών» απαντούσαν στις προτάσεις παράδοσης του Σουλτάνου οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» και δεν παραδόθηκαν ποτέ.
Στις 25 Μαρτίου 1826 δίνεται μια από τις θρυλικότερες μάχες της Ιστορίας στο νησάκι Κλείσοβα, το τελευταίο προπύργιο άμυνας πριν από τα τείχη της πόλης. 131 Μεσολογγίτες και Σουλιώτες συντρίβουν τους Τουρκοαιγυπτίους που μετρούν 3.000 νεκρούς.
Απρίλιος του 1826. Η πείνα και οι αρρώστιες στενεύουν τον κλοιό. Οι Μεσολογγίτες είναι ολομόναχοι. Ο Εμφύλιος μαίνεται και ο Μιαούλης αποτυγχάνει αυτή τη φορά να προσεγγίσει το Μεσολόγγι.
Οι πολιορκούμενοι τρώνε γάτες, ποντίκια, ακόμη και νεκρούς για να επιβιώσουν.
6 Απριλίου, Σάββατο του Λαζάρου. «Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος» αποφασίζεται η απεγνωσμένη Έξοδος του Μεσολογγίου και ορίζεται για τις 2 τα ξημερώματα της Κυριακής των Βαΐων. Οι Μεσολογγίτες εξομολογούνται και μεταλαμβάνουν στην πορεία τους είτε προς την Ανάσταση είτε προς τη Σταύρωση.
«Εμπρός, Μεσολογγίτες» φωνάζει ο Αθανάσιος Ρατζηκότσικας και ξεκινούν οι Μεσολογγίτες αγωνιστές, οι Σουλιώτες και η φάλαγγα με τα γυναικόπαιδα και τους Ευρωπαίους Φιλέλληνες.
Το σχέδιο της εξόδου όπως φάνηκε προδόθηκε και οι Μεσολογγίτες βρέθηκαν απέναντι στις δυνάμεις του Ιμπραήμ, που κατέσφαξαν τους μαχητές της ελευθερίας.
Ο Χρήστος Καψάλης μαζί με 600 περίπου ασθενείς και γυναικόπαιδα γράφουν τις τελευταίες ηρωικές σελίδες αντίστασης ανατινάζοντας τις πυριτιδαποθήκες. Ακολουθεί ο Μητροπολίτης Ρωγών Ιωσήφ που ανατινάζει το νησάκι του Ανεμόμυλου.
Το πρωί της 10ής Απριλίου, ανήμερα των Βαΐων, η οθωμανική ημισέληνος κυμάτιζε στα χαλάσματα του Μεσολογγίου. Οι Μεσολογγίτες δεν ηττήθηκαν στρατιωτικά, αλλά εξαντλήθηκαν από την πείνα λένε οι ιστορικοί.
1.700 από τους 3.000 μαχητές του Μεσολογγίου έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι. 6.000 γυναικόπαιδα οδηγήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα. Χιλιάδες ζεύγη κομμένων αυτιών στάλθηκαν πεσκέσι στον Σουλτάνο από τον Κιουταχή και τον Ιμπραήμ. Ο Ιμπραήμ έλεγε, όμως, πως, αν οι Μεσολογγίτες είχαν τρόφιμα για 3 ακόμα εβδομάδες, οι Τούρκοι θα έλιωναν όπως τα χιόνια στα βουνά.
Η Έξοδος του Μεσολογγίου συγκλόνισε τη διεθνή κοινή γνώμη και άλλαξε την πορεία της Επανάστασης. Εκατοντάδες λογοτεχνικά έργα και πίνακες ζωγραφικής, όπως του Ντελακρουά, ήταν η αιτία να αναθερμανθεί το φιλελληνικό κίνημα. Η στάση των Ευρωπαίων μεταστράφηκε υπέρ των Ελλήνων.
Το Μεσολόγγι απελευθερώθηκε στις 11 Μαΐου 1829. Το 1937 αναγνωρίστηκε ως «Ιερά Πόλις» και η Κυριακή των Βαΐων ορίστηκε ως επέτειος της Εξόδου.
Ο Διονύσιος Σολωμός περιγράφει το σκηνικό του δράματος στον κάμπο του Μεσολογγίου ύστερα από τη δωδεκάμηνη πολιορκία από τους Τουρκοαιγύπτιους που οδήγησε στις 10 Απριλίου 1826 σε μια από τις πιο ένδοξες στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης, την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου.
Ένα χρόνο πριν, τον Απρίλιο του 1825, ο Κιουταχής στρατοπεδεύει με 35.000 άνδρες έξω από το Μεσολόγγι και ξεκινάει πολύμηνη πολιορκία. Ο μεσολογγίτικος λαός αποφασίζει να υπερασπιστεί την πόλη μέχρι τέλους. Η πόλη οχυρώνεται, οι προμαχώνες είναι ακλόνητοι, το Μεσολόγγι είναι απόρθητο. Ηγετικές μορφές της φρουράς του Μεσολογγίου οι Αθανάσιος Ραζηκότσικας, Νότης Μπότσαρης, Σπυρομήλιος, Χρήστος Καψάλης και Κίτσος Τζαβέλλας.
Όλες οι επιθέσεις από στεριά αποκρούονται από τους ηρωικούς υπερασπιστές της πόλης και αποφασίζεται ο θαλάσσιος αποκλεισμός της.
Τον Δεκέμβριο 1825 η Υψηλή Πύλη στέλνει τον Ιμπραήμ από την Αίγυπτο με 20.000 πολεμιστές. Ο Ιμπραήμ πίστευε ότι χρειαζόταν μόνο 15 ημέρες για εκείνον τον φράχτη, όπως έλεγε ειρωνικά. «Τα κλειδιά της πόλης είναι στις μπούκες των κανονιών» απαντούσαν στις προτάσεις παράδοσης του Σουλτάνου οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» και δεν παραδόθηκαν ποτέ.
Στις 25 Μαρτίου 1826 δίνεται μια από τις θρυλικότερες μάχες της Ιστορίας στο νησάκι Κλείσοβα, το τελευταίο προπύργιο άμυνας πριν από τα τείχη της πόλης. 131 Μεσολογγίτες και Σουλιώτες συντρίβουν τους Τουρκοαιγυπτίους που μετρούν 3.000 νεκρούς.
Απρίλιος του 1826. Η πείνα και οι αρρώστιες στενεύουν τον κλοιό. Οι Μεσολογγίτες είναι ολομόναχοι. Ο Εμφύλιος μαίνεται και ο Μιαούλης αποτυγχάνει αυτή τη φορά να προσεγγίσει το Μεσολόγγι.
Οι πολιορκούμενοι τρώνε γάτες, ποντίκια, ακόμη και νεκρούς για να επιβιώσουν.
6 Απριλίου, Σάββατο του Λαζάρου. «Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος» αποφασίζεται η απεγνωσμένη Έξοδος του Μεσολογγίου και ορίζεται για τις 2 τα ξημερώματα της Κυριακής των Βαΐων. Οι Μεσολογγίτες εξομολογούνται και μεταλαμβάνουν στην πορεία τους είτε προς την Ανάσταση είτε προς τη Σταύρωση.
«Εμπρός, Μεσολογγίτες» φωνάζει ο Αθανάσιος Ρατζηκότσικας και ξεκινούν οι Μεσολογγίτες αγωνιστές, οι Σουλιώτες και η φάλαγγα με τα γυναικόπαιδα και τους Ευρωπαίους Φιλέλληνες.
Το σχέδιο της εξόδου όπως φάνηκε προδόθηκε και οι Μεσολογγίτες βρέθηκαν απέναντι στις δυνάμεις του Ιμπραήμ, που κατέσφαξαν τους μαχητές της ελευθερίας.
Ο Χρήστος Καψάλης μαζί με 600 περίπου ασθενείς και γυναικόπαιδα γράφουν τις τελευταίες ηρωικές σελίδες αντίστασης ανατινάζοντας τις πυριτιδαποθήκες. Ακολουθεί ο Μητροπολίτης Ρωγών Ιωσήφ που ανατινάζει το νησάκι του Ανεμόμυλου.
Το πρωί της 10ής Απριλίου, ανήμερα των Βαΐων, η οθωμανική ημισέληνος κυμάτιζε στα χαλάσματα του Μεσολογγίου. Οι Μεσολογγίτες δεν ηττήθηκαν στρατιωτικά, αλλά εξαντλήθηκαν από την πείνα λένε οι ιστορικοί.
1.700 από τους 3.000 μαχητές του Μεσολογγίου έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι. 6.000 γυναικόπαιδα οδηγήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα. Χιλιάδες ζεύγη κομμένων αυτιών στάλθηκαν πεσκέσι στον Σουλτάνο από τον Κιουταχή και τον Ιμπραήμ. Ο Ιμπραήμ έλεγε, όμως, πως, αν οι Μεσολογγίτες είχαν τρόφιμα για 3 ακόμα εβδομάδες, οι Τούρκοι θα έλιωναν όπως τα χιόνια στα βουνά.
Η Έξοδος του Μεσολογγίου συγκλόνισε τη διεθνή κοινή γνώμη και άλλαξε την πορεία της Επανάστασης. Εκατοντάδες λογοτεχνικά έργα και πίνακες ζωγραφικής, όπως του Ντελακρουά, ήταν η αιτία να αναθερμανθεί το φιλελληνικό κίνημα. Η στάση των Ευρωπαίων μεταστράφηκε υπέρ των Ελλήνων.
Το Μεσολόγγι απελευθερώθηκε στις 11 Μαΐου 1829. Το 1937 αναγνωρίστηκε ως «Ιερά Πόλις» και η Κυριακή των Βαΐων ορίστηκε ως επέτειος της Εξόδου.
