Μετά την Αγία Σοφία, και η εµβληµατική Μονή της Χώρας, στην Κωνσταντινούπολη, λειτουργεί από τη ∆ευτέρα του Πάσχα ως τζαµί. Σε µια προκλητική φιέστα σε απευθείας µετάδοση από την Άγκυρα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχάρη τη Γενική ∆ιεύθυνση Βακουφίων για «την προστασία της κληρονοµιάς των προγόνων µας», ενώ συνέχισε το παραλήρηµα: «Όχι µόνο στην Τουρκία, στην Ανατολία και τη Θράκη, αλλά οπουδήποτε στον κόσµο υπάρχει ένα κοµµάτι πολιτιστικής κληρονοµιάς που µας ανήκει, φτάνουµε εκεί και το φέρνουµε στο φως».

Διαβάστε ακόμα: Αντιδράσεις στην Ελλάδα για τη λειτουργία της Μονής της Χώρας ως τζαμί - Η πρώτη μουσουλμανική προσευχή και τα εγκαίνια

Η ιστορία της Μονής της Χώρας που έκανε τζαμί ο Ερντογάν 

Η Μονή της Χώρας, σύµφωνα µε την παράδοση, ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα από τον Άγιο Θεόδωρο, ενώ έχει αποδοθεί και στον Κρίσπο, γαµπρό του αυτοκράτορα Φωκά (7ος αι.). Σήµερα, έχει αποδειχθεί πως ο κεντρικός ναός χτίστηκε το διάστηµα 1077-81 από την πεθερά του Αλεξίου Α΄ Κοµνηνού, Μαρία ∆ούκαινα, στη θέση παλαιότερων κτισµάτων που χρονολογούνται τον 6ο και τον 9ο αιώνα. Η µονή υπέστη σοβαρές φθορές -ίσως ύστερα από µεγάλο σεισµό- και επισκευάστηκε το 1120 από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ισαάκιο Κοµνηνό. ∆εν είναι βέβαιο αν είναι αφιερωµένη στον Χριστό ή την Παναγία ή και στους δύο, όµως, το όνοµά της οφείλεται στον προσδιορισµό των ψηφιδωτών του Χριστού ως «Χώρα των Ζώντων» και της Παναγίας ως «Χώρα του Αχωρήτου».

Η Μονή της Χώρας ανακαινίστηκε εκ βάθρων µε χρηµατοδότηση του Βυζαντινού λόγιου Θεόδωρου Μετοχίτη, στον οποίο οφείλεται η κατασκευή του διπλού νάρθηκα και του νότιου παρεκκλησίου που διακοσµήθηκαν µε ψηφιδωτά και τοιχογραφίες. Τα ψηφιδωτά του εξωνάρθηκα είναι έξι ηµικύκλια που απεικονίζουν τον Χριστό να θεραπεύει ασθενείς, ενώ πολλές βυζαντινές εικόνες διακοσµούν τους τρούλους και τους τοίχους.

Τα χρώµατά τους είναι έντονα και η έκφραση των προσώπων φυσική, ενώ ο µεσαίος τρούλος έχει µια ρωγµή που τον διατρέχει. Σηµειώνεται ότι ο Θεόδωρος Μετοχίτης κληροδότησε στη µονή σηµαντική περιουσία, χτίζοντας παράλληλα νοσοκοµείο και δωρίζοντας σε αυτή µια αξιόλογη συλλογή βιβλίων, µε αποτέλεσµα να προσελκύσει αργότερα σηµαντικούς λόγιους.


Η βεβήλωση µετά την Άλωση

Η µονή µετατράπηκε σε τζαµί το 1511, 58 χρόνια µετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, µε συνέπεια σηµαντικό µέρος της διακόσµησης του ναού να καταστραφεί. Το 1945, όταν έγινε µουσείο µε απόφαση του υπουργικού συµβουλίου της Τουρκίας, ειδικοί από τις Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής επιτέλεσαν τεράστιο έργο αποκατάστασης και συντήρησης των ψηφιδωτών και νωπογραφιών, ξηλώνοντας µεταξύ άλλων σοβάδες που τα κάλυπταν. Οι εργασίες που ξεκίνησαν το 1948 ολοκληρώθηκαν δέκα χρόνια αργότερα, το 1958. Όµως, το 2019 το Συµβούλιο της Επικρατείας της Τουρκίας ανέτρεψε την υπουργική απόφαση του 1945 δίνοντας στον Ερντογάν το δικαίωµα να τη µετατρέψει σε τέµενος.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή