Τα επιτεύγματά της για την ενότητα και τη μακροπρόθεσμη ειρήνη γιορτάζει στις 9 Μαΐου η Ευρωπαϊκή Ένωση, μνημονεύοντας την υπογραφή της Διακήρυξης Σουμάν το 1950.
Απαρχή της σημερινής Ευρώπης η Διακήρυξη Σουμάν
Στις 9 Μαΐου 1950 μπήκε το πρώτο θεμέλιο μιας ευρωπαϊκής ομοσπονδίας.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν (1886-1963) έδωσε στη δημοσιότητα μία δήλωση με την οποία καλούσε τη Γερμανία, τη Γαλλία και άλλες χώρες να ενώσουν την παραγωγή τους στον άνθρακα και τον χάλυβα. Η Διακήρυξη Σουμάν, όπως είναι γνωστή, είναι η αρχή της δημιουργίας της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα μέλη της κοινότητας που πρότεινε ο Ρομπέρ Σουμάν θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα, των σημαντικότερων πρώτων υλών της της πολεμικής βιομηχανίας.
Η κεντρική ιδέα ήταν η εξής: αν τα ευρωπαϊκά κράτη είχαν κοινά οικονομικά συμφέροντα, η Γαλλία και η Γερμανία δεν θα πολεμούσαν μεταξύ τους, γιατί και πρακτικά, δεν θα είχαν τις πρώτες ύλες.
Η 9η Μαΐου δεν επιλέχθηκε τυχαία. Ήταν η πέμπτη επέτειος της συνθηκολόγησης της ναζιστικής Γερμανίας και έχει καθιερωθεί ως «Ημέρα της Ευρώπης».
Ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) ήταν η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο.
Έτσι, η ημερομηνία αυτή σηματοδοτεί την επέτειο της ιστορικής διακήρυξης, με την οποία ο Ρομπέρ Σουμάν διατύπωσε την πρότασή του για μια νέα μορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, ικανή να κάνει τον πόλεμο μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών αδιανόητο. Η πρόταση του Ρομπέρ Σουμάν θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρώπης.
Η Ημέρα της Ευρώπης γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου
Το σημαδιακό αυτό γεγονός για τη δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου ως Ημέρα της Ευρώπης, με ποικίλες εκδηλώσεις, που σκοπό έχουν να φέρουν πιο κοντά τους πολίτες των κρατών - μελών της Ε.Ε.
Η πρώτη αναγνώριση για την Ημέρα της Ευρώπης από το Συμβούλιο της Ευρώπης εισήχθη το 1964. Το 2003, η Ουκρανία την καθιέρωσε ως δημόσια αργία και εορτάζεται το τρίτο Σάββατο του Μαΐου. Αργότερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε την δική της Ευρωπαϊκή Μέρα σε ανάμνηση της Διακήρυξης Σουμάν του 1950. Έτσι ορισμένοι την αποκαλούν και ως Ημέρα Σουμάν.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης ιδρύθηκε στις 5 Μαΐου 1949 και ως εκ τούτου αυτός είναι ο λόγος που ορίστηκε να εορτάζεται εκείνη την ημέρα, όταν η αργία καθιερώθηκε το 1964.
Η ΕΕ εισήγαγε την Ημέρα της Ευρώπης το 1985 (τότε υπήρχαν οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες, ο προκάτοχος της ΕΕ). Η διακήρυξη πρότεινε την συνεργασία μεταξύ των γαλλικών και δυτικογερμανικών βιομηχανιών άνθρακα και χάλυβα, οδηγώντας στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, η οποία ιδρύθηκε το 1952.
Μια «σχεδία των πολιτιστικών εικόνων» ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 1985, ως αντίδραση στην έκθεση της επιτροπής «για μια Ευρώπη των πολιτών» υπό την προεδρία του Πιέτρο Αντονίνο. Ο σκοπός της ήταν η διευκόλυνση της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με την προώθηση μιας πανευρωπαϊκής ταυτότητας μεταξύ των κατοίκων των κρατών μελών της ΕΚ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε την Ημέρα της Ευρώπης, μαζί με τη σημαία της Ευρώπης (τεχνικά δεν ονομάζεται σημαία αλλά έμβλημα) και άλλα αντικείμενα στις 29 Σεπτεμβρίου 1985 στο Μιλάνο.
Μετά την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως διαδόχου της ΕΟΚ το 1993, η τήρηση της Ημέρας της Ευρώπης από τις εθνικές και περιφερειακές αρχές έχει αυξηθεί σημαντικά. Από το 1995, στη Γερμανία οι εορτασμοί έχουν επεκταθεί και καλύπτουν μια εβδομάδα. Ο εορτασμός ονομάζεται Εβδομάδ της Ευρώπης (Europawoche) αλλά επικεντρώνεται στις 9 Μαΐου.
Το 1999, στη Πολωνία, το ίδρυμα Σουμάν, μια πολωνική οργάνωση που υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, οργάνωσε τη πρώτη Παρέλαση Σουμάν στη Βαρσοβία στις 9 Μαΐου 1999. Εκείνη τη στιγμή υποστήριζε και τη προσχώρηση της Πολωνίας στην ΕΕ, ενώ αρχής γενομένης από το 2019, η 9η Μαΐου είναι επίσημη αργία στο Λουξεμβούργο.
Το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα θα κατοχύρωνε νομικά όλα τα Ευρωπαϊκά σύμβολα στις συνθήκες της ΕΕ, ωστόσο, η συνθήκη απέτυχε να επικυρωθεί το 2005, και η χρήση τους συνεχίζει μόνο ντε φάκτο. Ο αντικαταστάτης του συντάγματος, η Συνθήκη της Λισαβόνας, περιέχει μια δήλωση δεκαέξι βουλευτών που υποστηρίζουν τα σύμβολα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνώρισε επίσημα την Ημέρα της Ευρώπης τον Οκτώβριο του 2008.
Μνημεία σε όλη την ΕΕ φωταγωγούνται για τις εκλογές
Πάνω από 60 πόλεις σε ολόκληρη την Ευρώπη θα προβάλουν μηνύματα καλώντας τους πολίτες να ψηφίσουν, ένα μήνα πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στις 6 - 9 Ιουνίου.
Η Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι, το Κολοσσαίο στη Ρώμη και η Μεγάλη Πλατεία στις Βρυξέλλες είναι μεταξύ πολλών μνημείων σε ολόκληρη την ΕΕ που θα φωτιστούν για την 9η Μαΐου, την Ημέρα της Ευρώπης, ξεκινώντας την αντίστροφη μέτρηση ένα μήνα από τις ευρωπαϊκές εκλογές (6-9 Ιουνίου). Στα κτίρια θα εμφανίζεται το σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας «Αξιοποίησε την ψήφο σου. Για να μην αποφασίσουν άλλοι για σένα» ή την σημαία της ΕΕ από την Τετάρτη 8 Μαΐου έως την Πέμπτη 9 Μαΐου.
Θα φωταγωγηθεί και η γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου στην Ελλάδα
Μεταξύ των κτιρίων-ορόσημων και μνημείων που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία είναι η γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου στην Ελλάδα, το δημαρχείο Λευκωσίας και η πλατεία Ελευθερίας στην Κύπρο, η γέφυρα Samuel Beckett και τα κτίρια του ιρλανδικού κοινοβουλίου στο Δουβλίνο, το δημαρχείο του Βίλνιους, το φρούριο St Angelo στη Βαλέτα, το προεδρικό μέγαρο στη Μπρατισλάβα, η πλατεία Cibeles στη Μαδρίτη και το ρουμανικό κοινοβούλιο στο Βουκουρέστι.
Με τον φωτισμό αυτό να εμφανίζεται σε πόλεις σε όλα τα μήκη και πλάτη της ηπείρου μας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι εθνικές και τοπικές αρχές συνεργάζονται για να στείλουν ένα μήνυμα ενότητας σε 440 εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες σχετικά με τη σημασία που θα έχουν αυτές οι ευρωπαϊκές εκλογές για το μέλλον όλων. Η 9η Μαΐου, Ημέρα της Ευρώπης, δεν είναι μόνο ημέρα μνήμης, αλλά και ημέρα προβληματισμού για το κοινό μας μέλλον. Η εγγύτητα της ημέρας με τις εκλογές καθιστά τον συμβολισμό της σημαντικότερο από ποτέ.
