Τα βασιλικά ακίνητα -"κοσµήµατα" στην Ελλάδα: Βίλες, ανάκτορα και πυργόσπιτα, που ανήκαν στους Greek Royals και έχουν περάσει πλέον στην ιδιοκτησία του ∆ημοσίου

∆εδοµένου ότι πλέον, και απ’ όσα τουλάχιστον έχουν γνωστοποιηθεί, δεν υφίσταται τίποτα -στην Ελλάδα- στην κατοχή των Greek royals, αναζητήσαµε τα ακίνητα που συγκαταλέγονταν στα υπάρχοντά τους και σε ποιανών τα χέρια πέρασαν. Εξαιρέσαµε βέβαια -καθώς είναι πασίγνωστη περίπτωση- το πρώην βασιλικό κτήµα στο Τατόι, που ανήκει στο ∆ηµόσιο και υφίσταται «λίφτινγκ», ενώ ανήκει στο δίκτυο Natura και προστατεύεται από το καθεστώς που έχει θεσπιστεί για την Πάρνηθα.

Η περιουσία των Greek royals

Αρχικά, να ενηµερώσουµε ότι η περιουσία των Greek royals περιήλθε στο ∆ηµόσιο τρεις φορές: το 1924, το 1973 και το 1994. Ας τα πάρουµε λοιπόν όλα ένα ένα. Το Μον Ρεπό, το ανάκτορο στην Κέρκυρα, όπου περνούσε τις διακοπές του ο εκλιπών τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος µε την οικογένειά του, είχε παραδοθεί το 1831 ως εξοχικό στον δεύτερο Εγγλέζο ύπατο αρµοστή των Ιονίων Νήσων, σερ Φρέντερικ Ανταµς, και στην Κερκυραία σύζυγό του, Νίνα Παλατιανού. Οι Ανταµς το χρησιµοποίησαν έως το 1832, οπότε έφυγαν για την Ινδία. Την 1η Ιουνίου 1864 το Επαρχιακό Συµβούλιο της Κέρκυρας το δώρισε στον βασιλιά Γεώργιο Α', που ονόµασε το κτήµα Mon Repos (Μον Ρεπό), δηλαδή «η ανάπαυσή µου». Μέχρι το 1967 -σηµειωτέον, εκεί γεννήθηκε ο Φίλιππος στις 28 Μαΐου 1921- χρησιµοποιήθηκε από την τέως βασιλική οικογένεια, για να επανέλθει στον ∆ήµο Κερκυραίων, που το 1995 το παραχώρησε στο υπουργείο Πολιτισµού, προκειµένου να στεγαστεί το Μουσείο Παλαιόπολης, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2000.

Επεται η βίλα της πριγκίπισσας Αλίκης στο Νέο Ηράκλειο, στη συµβολή Φιλλύρων και Πεύκων. Η Βίλα Αλίκη χτίστηκε πριν από 124 χρόνια και αγοράστηκε από την Αλίκη από την οικογένεια Παπαδάκη, όπου ανήκε αρχικά. Τον Μάιο του 1967, ο γιος της Αλίκης, δούκας του Εδιµβούργου Φίλιππος, και η σύζυγός του, βασίλισσα Ελισάβετ, της ζήτησαν να φύγει από την Ελλάδα και να ζήσει µαζί τους στο Μπάκιγχαµ. Ετσι, η Αλίκη δώρισε το εκπληκτικό πυργόσπιτο, µε τις αρχιτεκτονικές επιρροές από το µπαρόκ και το Βυζάντιο, στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό (ΕΕΣ). Εκεί ιδρύθηκε το πρώτο κέντρο αναψυχής για την τρίτη ηλικία - προποµπός των ΚΑΠΗ, που ακολούθησαν στα ’80s. Οµως, ο ΕΕΣ που το είχε αναλάβει -και φυσικά είχε χρηµατοδοτήσει- το ’80 δεν κατέβαλε τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζοµένων. Ετσι, βγήκε στο «σφυρί». Ιδιώτης το απέκτησε για το ευτελές ποσόν των 20.019.000 δρχ. το 1986. Ακολούθησε κατάληψη του κτιρίου από µέλη του ΚΑΠΗ, ούτως ώστε να διατηρηθεί ο δηµόσιος χαρακτήρας του και αποσκοπώντας να µην κατεδαφιστεί. Τελικά ακολούθησε η έξωσή τους. Ευτυχώς, ένα χρόνο µετά, το ΥΠΕΧΩ∆Ε το χαρακτήρισε διατηρητέο, το ’94 ο ∆ήµος Ν. Ηρακλείου το αγόρασε, το ανακαίνισε και µέχρι τώρα εξακολουθεί η λειτουργία του ως ΚΑΠΗ του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.

Η προίκα της Φρειδερίκης

Τρίτη στάση, στο Πολυδένδρι Λάρισας. Εντός του κτήµατος των 33.600 στρεµµάτων, µε την εγκαταλελειµµένη, µια φορά κι έναν καιρό µεγαλόπρεπη, επιβλητική βίλα, βρίσκεις δύο εκκλησίες του 16ου αιώνα αφιερωµένες στην Παναγία (της Παναγίας Πολυδενδρίου και της Κοίµησης της Θεοτόκου), µε ιδιαίτερες αγιογραφίες. Στο δάπεδο της πρώτης υφίστανται αρχαίες επιγραφές, ένδειξη ότι εκεί προϋπήρχε αρχαίο ιερό. Το δάσος του Πολυδενδρίου, κάποτε οθωµανικό τσιφλίκι, αγοράστηκε το 1906 από τον τότε διάδοχο Κωνσταντίνο, ενώ για τη βασιλική οικογένεια ήταν κάτι σαν λουσάτο καταφύγιο: τόπος για να αποδράσουν και να επιδοθούν σε κυνήγι και σε ιππασία. Tο 1939 ο Παύλος το απέκτησε µε την προίκα της συζύγου του Φρειδερίκης και το δώρισε υπέρ των αγροτικών συνεταιρισµών της Ελλάδας, «ίνα ανεγερθούν εκεί σχολαί επιµορφώσεως των αγροτών». ∆εν τηρήθηκαν οι όροι, η δωρεά ακυρώθηκε, επιστράφηκε στην ιδιοκτησία του και µετά τον θάνατο του Παύλου περιήλθε στον Kωνσταντίνο, τις αδελφές του, επίτιµη (πια) βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας και πριγκίπισσα Ειρήνη, και στη θεία τους, πριγκίπισσα Aικατερίνη. Επί χούντας ο Γεώργιος Παπαδόπουλος απαλλοτρίωσε την περιουσία της βασιλικής οικογένειας, αλλά το 1975 αποδόθηκε στην οικογένεια του τέως. Ο τελευταίος νόµος που ρυθµίζει το κτήµα Πολυδενδρίου -και τα υπόλοιπα, όπως γράψαµε αρχικά- είναι ο Ν. 2215/1994 µε τον οποίο πέρασε τελεσίδικα στο ∆ηµόσιο. Το θέµα έκλεισε τον Νοέµβριο του 2002 µε απόφαση του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου (σ.σ. για το Κτήµα Πολυδενδρίου και Τατοΐου καθορίζεται υπεύθυνος φορέας το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων).

Η βίλα στο Πόρτο Χέλι

H πυξίδα δείχνει και Πόρτο Χέλι. Με πριβέ παραλία, πισίνα 30 µέτρων, 12 κρεβατοκάµαρες, η βίλα που είχε αγόρασε ο εκλιπών Κωνσταντίνος το 2013 από τον Λιβανέζο επιχειρηµατία Μαρκ Σούρσοκ (που την απέκτησε από τον εφοπλιστή Στέφανο Λεκανίδη), αντί 5 εκατ. ευρώ, πουλήθηκε το 2022 στον Βούλγαρο επιχειρηµατία Σπας Ρούσεφ, πρόεδρο της εταιρείας τηλεπικοινωνιών Viva Corporate Bulgaria. Ο Κωνσταντίνος το πούλησε λόγω σοβαρότατων προβληµάτων υγείας που αντιµετώπιζε, εξαιτίας των οποίων επιβαλλόταν να εγκατασταθεί στην Αθήνα για να παρακολουθείται από τους γιατρούς του. Η οικογένεια διατηρούσε και γραφείο στο Κολωνάκι, που δεν διευκρινίζεται αν παραµένει στην κατοχή των µελών της βασιλικής οικογένειας, καίτοι επαΐοντες το αρνούνται. Πεισµατικά.

*Δημοσιεύθηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»