O Μητροπολίτης Βιδινίου, Δανιήλ, εκλέχτηκε νέος Πατριάρχης Βουλγαρίας, διαδεχόμενος τον εκδημήσαντα προκάτοχό του, Νεόφυτο. Η εκλογή και η ενθρόνιση του νέου Πατριάρχη πραγματοποιήθηκαν στον Ιερό Ναό Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι, στη Σόφια, την ίδια ημέρα, όπως άλλωστε προστάζει το τυπικό της Εκκλησίας της Βουλγαρίας. Στον πρώτο γύρο, ο τοποτηρητής μητροπολίτης, Βράτσης Γρηγόριος, ήρθε πρώτος με 64 ψήφους, ενώ ο μητροπολίτης Βιδινίου, Δανιήλ, έλαβε 51 και ο μητροπολίτης Λόβετς 19. Στον δεύτερο, όμως, γύρο ο μητροπολίτης Βιδινίου, Δανιήλ, επικράτησε οριακά με 69 ψήφους, ενώ ο Βράτσης Γρηγόριος έλαβε 66 και υπήρχαν και τρία άκυρα.

Διαβάστε ακόμα: Πατριαρχείο Βουλγαρίας: Οι νέες ισορροπίες στα Βαλκάνια μετά την εκλογή του φιλορώσου Πατριάρχη Δανιήλ

Κατά την εκλογή και την ενθρόνιση ήταν παρών ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Βαρθολομαίος, αποδίδοντας με τον τρόπο αυτόν ιδιαίτερη σημασία σε αυτή τη στιγμή για τις διορθόδοξες σχέσεις, καθώς και εκπρόσωποι των Εκκλησιών της Ελλάδας, της Ρωσίας, της Σερβίας, της Γεωργίας και της Βόρειας Μακεδονίας.

bartholomaios_patriarxis_volugarias

Πριν από την εκλογή, μια σειρά θεμάτων απασχόλησαν τον δημόσιο εκκλησιαστικό λόγο, μεταξύ των οποίων τα διορθόδοξα θέματα, με καυτό σημείο τη στάση ως προς την εκκλησιαστική κρίση στην Ουκρανία και ως προς τη διένεξη που έχει προκύψει ανάμεσα στα Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας. Το Πατριαρχείο της Βουλγαρίας δεν έχει αναγνωρίσει την Εκκλησία της Ουκρανίας, την οποία αναγνωρίζουν τα Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως και Αλεξανδρείας, καθώς και οι Εκκλησίες Ελλάδας και Κύπρου. Αρα θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Εκκλησία της Βουλγαρίας είναι πιο κοντά στις ευαισθησίες της Εκκλησίας της Ρωσίας. Το θέμα αυτό έχει σαφώς και γεωπολιτικές προεκτάσεις ως προς τη σύγκρουση ΝΑΤΟ και ευρασιατικών δυνάμεων. Η Εκκλησία της Βουλγαρίας θεωρείται πιο κοντά σε αυτήν της Ρωσίας, το δε κράτος όμως της Βουλγαρίας είναι πλέον μια ΝΑΤΟϊκή δύναμη.
Πολλοί είναι αυτοί που προσπαθούν να ανακαλύψουν κρυφές διασυνδέσεις με τη Ρωσική Εκκλησία, κάτι που δεν φαίνεται, τουλάχιστον έως τώρα, να έχει αποδειχθεί

Αντικανονική

Ο νέος Πατριάρχης Δανιήλ, ως μητροπολίτης Βιδινίου, έχει υπάρξει επικριτικός προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και δημοσίως έχει συγκρίνει την κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά την παρέμβαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στην Ουκρανία το 2018 με τις διώξεις που υπέφερε η Ορθόδοξη Εκκλησία κατά την περίοδο της Σοβιετικής Ενωσης. Είχε μάλιστα κατονομάσει ως αντικανονική την παρέμβαση του Οικουμενικού Πατριάρχη, Βαρθολομαίου, και θεωρούσε την ήδη υπάρχουσα Ουκρανική Εκκλησία υπό τον Ονούφριο, η οποία διώκεται από την ουκρανική κυβέρνηση, κανονική. Η πρώτη δήλωση, βέβαια, του Δανιήλ μετά την εκλογή του έδειξε τη στάση την οποία προτίθεται να κρατήσει ως νέος Πατριάρχης απέναντι στα εκκλησιαστικά πράγματα, τις διαφορές ανάμεσα στις Εκκλησίες και κυρίως τον διχασμό που έχει προκληθεί από την ουκρανική αυτοκεφαλία. «Ας κρατήσουμε την ορθόδοξη πίστη – αυτή μας οδηγεί στον Θεό», τόνισε με έμφαση από την πρώτη στιγμή, ενώ ως σημαντικότερο αίτημα θέτει την εκκλησιαστική ενότητα. Η τελευταία, κατά τον Δανιήλ, έχει ως κεφαλή και εγγυητή της μόνο τον Χριστό. Ως προς αυτό, υπάρχει ταυτότητα με τις εκκλησιολογικές απόψεις του Γαβριήλ Λόβετς, που φαίνεται ότι έχουν έναν κοινό προσανατολισμό.

Ωστόσο η είδηση της εκλογής του από Βιδινίου Δανιήλ δεν «έπεσε στα μαλακά», αφού πολλοί στάθηκαν σε αυτή την πρόσφατη συνέντευξή του στο εθνικό βουλγαρικό ραδιόφωνο, πριν από την εκλογή του, στην οποία είχε κατακεραυνώσει την ουκρανική αυτοκεφαλία.

Όλα τα δημοσιεύματα μιλούν για έναν φιλορώσο Πατριάρχη, ο οποίος παραμένει μακριά από το Φανάρι και απέναντι από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, αλλά και για έναν Πατριάρχη που θα ηγηθεί της Εκκλησίας της Βουλγαρίας με την υποστήριξη των Ρώσων, κάτι που αμέσως άρχισε να διχάζει και να προκαλεί αρνητική εικόνα για την πορεία του.

Πατριάρχης Βουλγαρίας Δανιήλ: Ένας ιεράρχης της προσευχής, με ασκητική ζωή και χαρίσματα

Ο Πατριάρχης Δανιήλ προέρχεται από το σκληροπυρηνικό κομμάτι της Εκκλησίας για τα κοσμικά δεδομένα, ενώ ο απλός κόσμος τον θεωρεί έναν πράο και χαμηλών τόνων άνθρωπο. Είναι ένας ιεράρχης της προσευχής, με ασκητική ζωή και χαρίσματα, θα πουν πολλοί που τον γνωρίζουν πολύ καλά σε όλη του τη διαδρομή, ενώ πολλοί πολιτικοί άνδρες θεωρούν ότι γνωρίζει καλά και τα πολιτικά θέματα της χώρας και ενδιαφέρεται ουσιαστικά για την πορεία της Πολιτείας.

Μάλιστα, την Τετάρτη 3 Ιουλίου για πολλές ώρες βρέθηκε στη βουλγαρική Βουλή λόγω της ψηφοφορίας που επρόκειτο να γίνει μετά το αποτυχημένο αποτέλεσμα των εκλογών να σχηματιστεί κυβέρνηση στην εκλογική διαδικασία του περασμένου Ιουνίου. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες από το περιβάλλον του, ο Δανιήλ ως Πατριάρχης δεν θα είναι όπως ήταν ως μητροπολίτης. Αρα ο πατριαρχικός θρόνος ουσιαστικά τον αλλάζει ριζικά, όπως ισχυρίζονται οι ίδιες πηγές, μη έχοντας περιθώριο να λειτουργήσει διαφορετικά.

Αλλωστε, στη βουλγαρική εκκλησιαστική πραγματικότητα ο Πατριάρχης δεν μπορεί να κάνει βήμα χωρίς την Ιερά Σύνοδο. Σε αυτή λοιπόν την περίπτωση ήδη η Ιερά Σύνοδος τον περιορίζει στη δραστηριότητά του και στις θέσεις που θα πρεσβεύει ως προκαθήμενος της Βουλγαρικής Εκκλησίας, με αποτέλεσμα να είναι, ακόμα και αν δεν ήθελε ο ίδιος, πολύ προσεκτικός στις τοποθετήσεις του όσον αφορά τη Ρωσία και γενικότερα το Ουκρανικό.

Ο ίδιος ο Πατριάρχης δεν πρόκειται να πάρει τη θέση οποιασδήποτε πλευράς, αλλά θα δουλέψει για την ενότητα υπέρ της Ορθοδοξίας, σβήνοντας τα λάθη του παρελθόντος, θα πουν πολλοί, ενώ άλλοι, που έχουν πιο διεισδυτική ματιά, αναφέρουν ότι ο Δανιήλ θα σεβαστεί τα όσα πρέσβευε έως τώρα λίγο πιο διπλωματικά.

Τα Μέσα της Βουλγαρίας από την πρώτη στιγμή της εκλογής του σχολίασαν κυρίως τον χαρακτήρα του νέου Πατριάρχη, αναφέροντας ότι ο Δανιήλ είναι ο πιο νέος Πατριάρχης στην Ορθοδοξία. Η εφημερίδα «24 Ωρες», μάλιστα, έγραψε ότι είναι αληθινός μοναχός και πνευματικός, ενώ δήλωση που αποδίδεται στον επίσκοπο Τιβεριουπόλεως αναφέρει ότι αναμένεται να είναι διαφορετικός από τότε που ήταν μητροπολίτης, κάνοντας ειδική αναφορά στις προηγούμενες δηλώσεις του για το Ουκρανικό. Σχολιάστηκε, δε, ιδιαίτερα η εμφάνιση του Πατριάρχη με το bulo στο κεφάλι από την εφημερίδα «Trud», η οποία έγραψε σε πρωτοσέλιδό της: «Ασκητής με άσπρο bulo, ο νέος Πατριάρχης».

Ο Πατριάρχης Μόσχας

Στο παρασκήνιο, τώρα, πολλοί είναι αυτοί που προσπαθούν να ανακαλύψουν κρυφές διασυνδέσεις ή συμφωνίες κάτω από το τραπέζι με τη Ρωσική Εκκλησία, κάτι που δεν φαίνεται, τουλάχιστον έως τώρα, να έχει αποδειχθεί. Η γνωστή ρωσική τακτική να χρηματοδοτεί ή να βοηθάει οικονομικά οργανισμούς ή εκκλησιαστικά ιδρύματα ή και άλλα Πατριαρχεία σε άλλες ορθόδοξες χώρες με ανταλλάγματα φαίνεται ότι δεν αποδεικνύεται εδώ, με τον 52χρονο Πατριάρχη Βουλγαρίας να προσπαθεί να αποτινάξει από πάνω του κάθε είδους επαφή και διασύνδεση που θα του δημιουργήσει πρόβλημα στην πορεία του. Εξάλλου, η Ρωσική Εκκλησία, θέλοντας να καλλιεργήσει προφανώς αυτές τις εντυπώσεις, δεν άργησε να συγχαρεί δημοσίως τον νέο Πατριάρχη, κάτι το οποίο, όπως ήταν φυσικό, σχολιάστηκε αμέσως.

Στο συγχαρητήριο μήνυμα μάλιστα που έστειλε ο Πατριάρχης Μόσχας στον Πατριάρχη Βουλγαρίας τονίζει τις σχέσεις των δύο Εκκλησιών και αδελφών λαών, μη αφήνοντας περιθώρια, σημειώνοντας ότι είναι συγκληρονόμοι της σλαβικής πνευματικής παράδοσης, και αναφέρεται στη συνδρομή των Βουλγάρων ιεραποστόλων για τη χριστιανική μόρφωση της Ρωσίας, αλλά θυμίζει και τη μνήμη των Ρώσων στρατιωτών, οι οποίοι προσέφεραν τη ζωή τους για την απελευθέρωση των Βουλγάρων από την πικρή δουλεία πέντε αιώνων. Ετσι, επιλέγει να στρώσει το χαλί σε μια πολυπόθητη συνεργασία, η οποία όμως μπορεί να επιφέρει προβλήματα και δυσκολίες ενδεχομένως στις σχέσεις με τις υπόλοιπες Εκκλησίες.

Το περιεχόμενο αυτό θα μπορούσε να πει κανείς ότι αποδεικνύει μια επεκτατική διάθεση της Ρωσικής Εκκλησίας, με δικαιολογία το ιστορικό παρελθόν.
Eπαίνεσε την πρωτοβουλία να τον προσκαλέσουν στην εκλογή, ενώ έκανε λόγο για ανάγκη υπέρβασης των ιστορικών αγκυλώσεων
patriarxis_voulgarias

Η σχέση με τις ΗΠΑ και η ενωτική στάση του Bαρθολομαίου

Ο νέος Πατριάρχης Βουλγαρίας έχει υπηρετήσει ως βοηθός επίσκοπος στη Μητρόπολη του Πατριαρχείου Βουλγαρίας στις Ηνωμένες Πολιτείες επί οκτώ χρόνια, από το 2010 μέχρι και το 2018, γεγονός που τον φέρνει πιο κοντά στις σχέσεις του με την Αμερική. Αλλωστε, λίγο μετά την εκλογή του προσκλήθηκε από την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών να παραβρεθεί σε εκδήλωση στο Βουκουρέστι και ο Πατριάρχης Δανιήλ εννοείται ότι αποδέχθηκε, δηλώνοντας με τη στάση του αυτή ότι η διπλωματία θα είναι ένα χαρτί το οποίο προφανώς και προτίθεται να χρησιμοποιεί αρκετά συχνά. Εν τω μεταξύ, δήλωσε ότι θα αγωνιστεί για την ενότητα της Εκκλησίας, ακολουθώντας το παράδειγμα των προκατόχων του, Πατριαρχών Νεοφύτου, Μαξίμου και Κυρίλλου, ενώ μιλώντας για το μέλλον ξεκαθάρισε τις προθέσεις του χρησιμοποιώντας τα λόγια του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που έλεγε: «Το όνομα Εκκλησία σημαίνει όχι διαίρεση, αλλά ενότητα και συναίνεση».

Ο Πατριάρχης δεν μνημόνευσε παρ’ όλα αυτά τον Κιέβου, Επιφάνιο, αλλά τον «Βόρειας Μακεδονίας», Στέφανο. Από την πλευρά του, ο μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας, Επιφάνιος, με ευχετήριο μήνυμα προς τον νέο Πατριάρχη Βουλγαρίας αναφέρεται στη σχέση των δύο λαών, καθώς και των δύο Εκκλησιών, δημιουργώντας, θα έλεγε κανείς, μια δεσμευτική ανάγκη να υπάρξει καλή σχέση και συμπόρευση.

Οσον αφορά στην παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη στην εκλογή και ενθρόνιση, φάνηκαν γι’ άλλη μία φορά η οικουμενικότητα και η διάθεση του ίδιου. Στην ομιλία του, μάλιστα, ο κ.κ. Βαρθολομαίος επαίνεσε την πρωτοβουλία να τον προσκαλέσουν στην εκλογή, ενώ έκανε λόγο για ανάγκη υπέρβασης των ιστορικών αγκυλώσεων και διαβεβαίωσε τον νέο Πατριάρχη ότι στο Φανάρι θα βρίσκει πάντα κατανόηση, στήριξη και αγωγή. Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος της Βουλγαρικής Δημοκρατίας, Ρούμεν Ράντεφ, κάλεσε τον Πατριάρχη Δανιήλ να υποστηρίξει την ενότητα και την αυτοκεφαλία της Εκκλησίας για το καλό και της πατρίδας, γνωρίζοντας και ο ίδιος τη βαρύτητα των απόψεων της Εκκλησίας της Βουλγαρίας για τη χώρα του, η οποία συμμετέχει στο ΝΑΤΟϊκό σχήμα.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά»