Η ιστορία του Halloween: Το έθιμο με τις κολοκύθες, ο θρύλος του Jack, οι παραδόσεις του Σόουιν και τα έθιμα ανά τον κόσμο
Τι σημαίνει η λέξη
Τι είναι το Halloween και πώς προέκυψε το έθιμο με τις κολοκύθες - Πέντε facts που που μπορεί να μην ήξερες για τη νύχτα της 31 Οκτωβρίου
Στις 31 Οκτωβρίου, ανήμερα του Halloween, τα παιδιά ντυμένα με τρομακτικές στολές βγαίνουν στους δρόμους φωνάζοντας «trick or treat». Η γιορτή του Halloween, παρότι δεν έχει τόσο έντονη παρουσία στην Ελλάδα, γιορτάζεται με προβολές ταινιών τρόμου και μασκέ πάρτι.
Για κάποιους ανθρώπους, το Halloween έχει θρησκευτική σημασία. Μεταξύ άλλων, κάποιοι συμμετέχουν σε λειτουργίες και ανάβουν κεριά στα μνήματα των συγγενών τους, αν και για άλλους, το Halloween αποτελεί μια εορτή χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο. Κάποιοι Χριστιανοί απέχουν από την κατανάλωση κρέατος εκείνη την ημέρα, καθώς αποτελεί την παραμονή της Ημέρας των Αγίων Πάντων.
Τι είναι το Halloween
Το Halloween διαφέρει από τις ελληνικές Απόκριες, έχοντας μια πιο μυστικιστική προέλευση. Πρόκειται για εξέλιξη της αρχαίας Κελτικής γιορτής Samhaim. Για τους Κέλτες η μέρα αυτή σημάδευε το τέλος της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα η αλλαγή της εποχής ήταν μια γέφυρα ανάμεσα στον πάνω κόσμο και στον κόσμο των νεκρών η οποία σηματοδοτούσε το τέλος της συγκομιδής και την έναρξη του χειμώνα.
Η προέλευση της λέξης Halloween
Η λέξη προέρχεται από το "All-hallow-even", δηλώνοντας την παραμονή της γιορτής των Αγίων Πάντων. Συνδέεται με το υπερφυσικό και θεωρείται μία από τις λίγες μέρες επαφής με τον κόσμο των πνευμάτων. Πολλές πολιτιστικές παραδόσεις θεωρούν την ημέρα αυτή ως μία από τις ελάχιστες μέρες που μπορεί να επιτευχθεί επαφή με τον κόσμο των πνευμάτων, καθώς και ότι είναι η μέρα που η μαγεία και γενικότερα οποιαδήποτε δραστηριότητα που έχει να κάνει με το υπερφυσικό, βρίσκεται στο ζενίθ.
Σύγχρονες εκδηλώσεις
Σήμερα, το Halloween εστιάζει περισσότερο στη διασκέδαση, τις γιορταστικές μεταμφιέσεις και τα γλυκίσματα. Τα παιδιά περιφέρονται από σπίτι σε σπίτι, συλλέγοντας κεράσματα και απολαμβάνοντας τη μαγική ατμόσφαιρα.Το Halloween προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να εξερευνήσεις τις παραδόσεις, να μεταμφιεστείς δημιουργικά και να απολαύσεις στιγμές διασκέδασης με φίλους και οικογένεια.
Πέντε πράγματα που δεν ήξερες για το Halloween
- Stingy Jack: Το έθιμο της κολοκύθας έχει τις ρίζες του σε έναν παλιό Ιρλανδικό μύθο. Ο θρύλος λέει ότι η πονηριά και η κακία του Jack-O'-Lantern είχαν ως αποτέλεσμα να εκδιωχθεί μετά τον θάνατο του τόσο από τον Παράδεισο όσο και από την Κόλαση. Καταδικασμένος να περιπλανιέται στη γη αιώνια, η μόνη του συντροφιά ήταν ένα αυτοσχέδιο φανάρι που έφτιαξε σκαλίζοντας ένα ραπανάκι και φωτίζοντάς το με ένα κομμάτι άνθρακα.
- Μασκαρέματα: Το έθιμο με τα τρομακτικά κοστούμια προέρχεται από μια αρχαία παράδοση που ξεκίνησε από τους Κέλτες. Οι Κέλτες πίστευαν ότι κατά τη διάρκεια του Σάουιν, την παγανιστική εκδοχή του Halloween, το τείχος μεταξύ του κόσμου μας και του παραφυσικού κόσμου ήταν πορώδες και ότι τα πνεύματα μπορούσαν να περάσουν μέσα από αυτό. Έτσι για να μπερδέψουν ή να διώξουν τα κακά πνεύματα, οι άνθρωποι άρχισαν να ντύνονται δαίμονες.
- Κέρασμα ή φάρσα: Το Trick-or-treating εμφανίστηκε για πρώτη φορά στους μεσαιωνικούς χρόνους. Αρχικά ήταν γνωστό ως "γκάιζινγκ" στην Σκωτία και στην Ιρλανδία και ως "σούλινγκ" στην Αγγλία. Σε παλαιότερες εποχές φτωχά παιδιά και ενήλικες συνήθιζαν να ντύνονται με φανταχτερές στολές και να ζητούν φαγητό ή χρήματα με αντάλλαγμα να κάνουν προσευχές για τους νεκρούς συγγενείς του σπιτιού. Στη σημερινή εποχή το έθιμο αναβιώνετε από παιδιά που πηγαίνουν από πόρτα σε πόρτα ζητώντας γλυκά.
- Barmbrack: Πρόκειται για ένα παραδοσιακό άρτυμα που φτιάχνουν στην Ιρλανδία την περίοδο του Halloween. Το Barmbrack είναι ένα γλυκό ψωμί το οποίο ψήνουν αφού πρώτα το έχουν γεμίσει με διάφορα αντικείμενα. Ακριβώς όπως στην ελληνική γαλατόπιτα που κόβουν στον Έβρο τα Χριστούγεννα, έτσι και στο Halloween Brack όσοι παίρνουν κομμάτι βρίσκουν και κάποιο αντικείμενο το οποίο έχει ξεχωριστή σημασία.
- Πορτοκαλί και μαύρο: Αυτά τα δύο χρώματα είναι άρρητα συνυφασμένα με τη διακόσμηση του Halloween. Ο συνδυασμός τους δεν είναι τυχαίος, προήλθε και αυτός από το κέλτικο φεστιβάλ. Για τους Κέλτες, το μαύρο αντιπροσώπευε τον «θάνατο» του καλοκαιριού ενώ το πορτοκάλι συμβόλιζε την εποχή της συγκομιδής του φθινοπώρου.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η ιστορία του Jack-o'-lantern
Το έθιμο με τις κολοκύθες έχει μια συναρπαστική προέλευση που ξεκινά από έναν παλιό Ιρλανδικό μύθο. Ο θρύλος του Τζακ αποτελεί το κλειδί για να κατανοήσουμε αυτή την μαγική παράδοση.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Τζακ ήταν ένας πονηρός και τσιγκούνης άνθρωπος που κατάφερε να εξαπατήσει τον ίδιο το διάβολο. Όταν κάλεσε τον διάβολο να πιουν μαζί, είχε ήδη σχεδιάσει το επόμενο κόλπο του.
Ο Τζακ έπεισε το διάβολο να μεταμορφωθεί σε νόμισμα. Στη συνέχεια, πονηρά τον έβαλε δίπλα σε έναν σταυρό, εμποδίζοντάς τον να πάρει πίσω την αρχική του μορφή. Ως αντάλλαγμα για την ελευθερία του, ο διάβολος υποσχέθηκε να μην τον ενοχλήσει για ένα χρόνο.
Σε μια δεύτερη συνάντηση, ο Τζακ παγίδεψε ξανά το διάβολο, αυτή τη φορά σε ένα δέντρο. Η συμφωνία τους επεκτάθηκε σε δέκα χρόνια.
Όταν ο Τζακ πέθανε, κανένα μέρος δεν τον δέχτηκε. Ο παράδεισος τον απέρριψε λόγω της κακής του συμπεριφοράς, ενώ η κόλαση αρνήθηκε να τον δεχτεί εξαιτίας της παλιάς υπόσχεσης. Ο διάβολος του έδωσε ένα αναμμένο κάρβουνο για να φωτίζει τον δρόμο του. Ο Τζακ χρησιμοποίησε ένα ραπάνι για να το κρατήσει, δημιουργώντας έτσι την πρώτη «φανέλα» του.
Κάθε Halloween, οι Ιρλανδοί τιμούν αυτή την ιστορία σκαλίζοντας κολοκύθες, ραπάνια και πατάτες. Τοποθετούν κεριά μέσα τους, πιστεύοντας ότι έτσι κρατούν μακριά τα κακά πνεύματα.
Το Μυστήριο του Σόουιν
Το Σόουιν αποτελεί την αυθεντική ρίζα του σημερινού Halloween, μια αρχαία Κελτική γιορτή με βαθιά πνευματική σημασία. Οι Κέλτες γιόρταζαν αυτή την ιερή περίοδο ως την πραγματική τους Πρωτοχρονιά, σηματοδοτώντας το τέλος της συγκομιδής και την έναρξη του χειμώνα. Οι Κέλτες πίστευαν ότι εκείνη την περίοδο το πέπλο ανάμεσα στους κόσμους των ζωντανών και των νεκρών ήταν λεπτότερο, με αποτέλεσμα οι νεκροί να μπορούσαν να επιστρέψουν και να περπατήσουν εκεί όπου ζούσαν κάποτε. Επιπλέον, εκείνοι οι οποίοι είχαν πεθάνει στο παρελθόν και εκείνοι που για οποιονδήποτε ο λόγο δεν είχαν μετακινηθεί ακόμη, θα το έκαναν τότε και θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν με τους ζωντανούς.
Οι παραδόσεις σε διάφορες χώρες του κόσμου
- Στο Μεξικό, οι οικογένειες μαζεύονται για να θυμηθούν τους νεκρούς, στις 2 Νοεμβρίου, την Ημέρα των Νεκρών.
- Στην Αϊτή, η Μέρα των Νεκρών γιορτάζεται με αρκετά τελετουργικά και έθιμα βουντού.
- Στη Νιγηρία, γιορτάζεται το φεστιβάλ μασκαράδων Odo, κατά το οποίο οι συμμετέχοντες φοράνε μάσκες και κάνουν θεατρικά δρώμενα προς τιμήν των νεκρών
- Πριν από το Halloween, παραδοσιακά τον Αύγουστο, στην Κίνα γιορτάζεται το Hungry Ghost Festival, μία αρχαία παράδοση διάρκειας ενός μήνα, κατά τον οποίο τιμώνται τα πνεύματα των νεκρών, κατά τον έβδομο μήνα του σεληνιακού ημερολογίου.
- Εν τω μεταξύ, στην Ιαπωνία, οι ενήλικες απολαμβάνουν το Halloween με cosplay και πάρτι.
- Την 1η Νοεμβρίου, διάφορες χώρες, από τη Γαλλία μέχρι τη Γουατεμάλα, γιορτάζουν την Ημέρα των Αγίων Πάντων, ένα χριστιανικό φεστιβάλ όπου οικογένειες προσεύχονται σιωπηλά προς τιμήν των Αγίων.
- Στη Γαλλία, οι άνθρωποι πάνε στα κοιμητήρια, έχοντας ένα λουλούδι για τους νεκρούς συγγενείς τους. Στη Γουατεμάλα πολλοί πετάνε πολύχρωμους χαρταετούς πάνω από τους τάφους των συγγενών τους.