Βαρδής Βαρδινογιάννης: Ποιος ήταν ο "πατριάρχης" του ελληνικού επιχειρείν - Οι σταθμοί στη ζωή του, τα δύσκολα παιδικά χρόνια, η εξορία, ο γάμος και η απόπειρα της "17 Νοέμβρη"
Δείτε εικόνες και βίντεο
Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών σήμερα, το πρωί της Τρίτης
Θλίψη σκόρπισε η είδηση του θανάτου του Βαρδή Βαδινογιάννη, καθώς επρόκειτο για έναν από τους κορυφαίους επιχειρηματικούς ηγέτες της Ελλάδας και έναν από τους πιο επιδραστικούς παράγοντες στην ελληνική οικονομία και ναυτιλία.
Διαβάστε ακόμα: Βαρδής Βαρδινογιάννης: Η εξορία στην Αμοργό και η συγκινητική μαρτυρία της Μαριάννας Βαρδινογιάννη
Σημειώνεται πως ο Βαρδής Βαρδινογιάννης έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών σήμερα, το πρωί της Τρίτης (12.11.2024). Σύμφωνα με το Forbes, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης και η οικογένειά του έχουν περιουσία 2,3 δισ. δολάρια, ενώ η Lloyd’s τον συμπεριλαμβάνει στον κατάλογο με τους πιο ισχυρούς παράγοντες της παγκόσμιας ναυτιλίας.
Βαρδής Βαρδινογιάννης: Τα παιδικά χρόνια στην Κρήτη και στο Πολεμικό Ναυτικό
Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης, γιος του Ιωάννη Βαρδινογιάννη και της Χρυσής Θεοδωρουλάκη, γεννήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1933 στην Επισκοπή Ρεθύμνου. Ήταν το πέμπτο από τα οκτώ παιδιά της οικογένειας – προηγούνται τα τέσσερα αδέλφια του, Παύλος, Αμαλία, Σήφης και Νίκος και έπονται οι Γιώργος, Θεόδωρος και Ελένη. Αποφοίτησε το 1955 από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και ακολούθησε καριέρα αξιωματικού στο Πολεμικό Ναυτικό, όπως ο αδελφός του Νίκος.
Η αντιδικτατορική δράση του και η εξορία
Όταν ο Βαρδής Βαρδινογιάννης αρνήθηκε να ανταποκριθεί στο αίτημα της Χούντας των Συνταγματαρχών να μεταφέρει πολιτκούς εξόριστους στα ξερονήσια ως κυβερνήτης πλοίου, αποστρατεύθηκε αναγκαστικά τον Ιούλιο του 1967 από το δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου με τον βαθμό του πλωτάρχη, και εξορίστηκε στην Αμοργό, ενώ μυήθηκε στο αντιδικτατορικό κίνημα του Ναυτικού.
Παρά την αποστράτευση και την εξορία στην Αμοργό, ο ίδιος διατήρησε επαφές με συναδέλφους του και στην επιχείρηση ανταρσίας από το αντιτορπιλικό «Βέλος ΙΙ», ο ίδιος ήταν ενήμερος και στήριζε την προσπάθεια. Μάλιστα, αργότερα, προσέφερε εργασία στη Motor Oil σε όσους αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού το επιθυμούσαν.
Ο γάμος του Βαρδή με τη Μαριάννα Βαρδινογιάννη
Σημειώνεται πως ο Βαρδής Βαρδινογιάννης ήταν παντρεμένος με τη Μαριάννα Βαρδινογιάννη από το 1961 έως τον θάνατό της το 2023. Απέκτησαν πέντε παιδιά: τον Γιάννη, τη Χριστιάννα, τον Γιώργο, τον Νίκο και τη Βαρδιάννα. «Γνώρισα τον σύζυγό μου, Βαρδή σε πολύ νεαρή ηλικία. Εγώ ήμουν ακόμα μαθήτρια και εκείνος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Παντρευτήκαμε μερικά χρόνια αργότερα, όμως από την πρώτη στιγμή νιώσαμε και οι δύο πως ο δρόμος της ζωής μας θα ήταν κοινός. Ξεκινήσαμε την οικογένειά μας σε ένα μικρό διαμέρισμα» είχε δηλώσει η ίδια η Μαριάννα Βαρδινογιάννη σε συνέντευξή της για τη γνωριμία της με τον Βαρδή Βαρδινογιάννη.
Ο ίδιος και η σύζυγός του είχαν αναπτύξει σημαντικές φιλανθρωπικές δράσεις, ενώ υπήρξαν μεταξύ των ιδρυτών του συμβουλίου ηγετών του Ρόμπερτ Κένεντι. Μάλιστα, ο γάμος της κόρης του Κένεντι, Ρόρι Κένεντι, γιορτάστηκε στην έπαυλη της οικογένειας Βαρδινογιάννη στην Εκάλη.
Στόχος της 17 Νοέμβρη
Ακόμη, τον Νοέμβριο του 1990 δέχθηκε τρομοκρατική επίθεση από τη 17 Νοέμβρη. Οι ρουκέτες έπληξαν το αυτοκίνητο που επέβαινε, αλλά ο ίδιος σώθηκε.
Για την ακρίβεια, Το πρωί της 20ης Νοεμβρίου του 1990 δύο θωρακισμένες Mercedes δέχονται επίθεση από παγιδευμένο όχημα με ρουκέτες στην πλατεία Διλβόη της Νέας Ερυθραίας. Στόχος ήταν ο Βαρδής Βαρδινογιάννης. «Μας την πέσανε» ήταν οι πρώτες του κουβέντες, μόλις πετάχτηκε έξω από το αυτοκίνητο. Με τρομακτική ψυχραιμία, η οποία ήταν και ένα από τα χαρακτηριστικά του, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης κατευθύνεται προς ένα περίπτερο λίγα μέτρα μακριά από το σημείο της επίθεσης και κάνει ένα τηλεφώνημα. Περνούν μόλις λίγα λεπτά και στο σημείο της επίθεσης εμφανίζεται μια τρίτη Mercedes, με οδηγό τον αδελφό του, Γιώργο Βαρδινογιάννη. Χωρίς να πει κουβέντα, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης μπαίνει στη θέση του συνοδηγού και εξαφανίζεται με κατεύθυνση προς το κέντρο της Αθήνας. Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης φαίνεται ότι είχε δώσει βάση στις προειδοποιήσεις της 17 Νοέμβρη ότι «το καλό πράγμα αργεί να γίνει» και είχε λάβει τα μέτρα του, σχεδιάζοντας τις Mercedes με βάση τις προδιαγραφές που είχε λάβει από τις αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες της Γαλλίας και της Αγγλίας. Μάλιστα, ο ίδιος φέρεται να είχε δηλώσει στον τότε διευθυντή του πολιτικού γραφείου του Ανδρέα Παπανδρέου, Αντώνη Λιβάνη: «Σούταρε πέναλτι ο Σαραβάκος και βρήκε το δοκάρι».
Ο πατριάρχης του ελληνικού επιχειρείν - Κορυφαίος επιχειρηματίας, εφοπλιστής και μιντιάρχης
Στον επιχειρηματικό στίβο, άρχισε να ασχολείται με τις επιχειρήσεις του αδερφού του και μετά τον πρόωρο θάνατό του, από το 1972, ανέλαβε τη διοίκησή τους.
Έκτοτε, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης κατέστη σε έναν από τους πατριάρχες του ελληνικού επιχειρείν και αφήνει πίσω του μια οικονομική αυτοκρατορία. Εκτός από τον όμιλο της Motor Oil, που μεταμόρφωσε σε έναν εξαγωγικό γίγαντα με σύγχρονες εγκαταστάσεις και στόλο δεξαμενοπλοίων, καθώς και ευρύτατο διεθνές δίκτυο στα καύσιμα, στα λιπαντικά και σε άλλα προϊόντα, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης επένδυσε σε πλήθος επιχειρηματικών κλάδων, από τις τράπεζες μέχρι τις υποδομές, τα media και τον αθλητισμό. Σήμερα ο όμιλος που δημιούργησε έχει ισχυρότατο αποτύπωμα στην οικονομία, με συμμετοχές, πέραν του ομίλου Motor Oil, σε τράπεζες (Optima), υποδομές (ΕΛΛΑΚΤΩΡ), Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Alpha, Star, κ.α.) κ.λπ.
Όσον αφορά στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης υπήρξε συνιδρυτής στα τέλη της δεκαετίας του 1980 τον τηλεοπτικό σταθμό MEGA, που ήλεγχε μέχρι το 2019 και το Star, που κατείχε μέχρι σήμερα ενώ από το 2018 ελέγχει τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα του Alpha. Όπως προαναφέρθηκε, πέρα από τα ΜΜΕ διηύθυνε έναν από τα μεγαλύτερους ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους έχοντας δημιουργήσει διεθνές φάσμα δραστηριοτήτων από τον πετρελαϊκό, τον εφοπλιστικό, τον τραπεζικό και τον ξενοδοχειακό κλάδο με ναυαρχίδα την Motor Oil.
Ναυαρχίδα του Ομίλου Βαρδινογιάννη η Motor Oil
Το 1996 θεωρείται χρονιά-σταθμός στην ιστορία της Motor Oil, όταν, μέσω στρατηγικής συμφωνίας με τον Σαουδαραβικό κολοσσό Saudi Aramco, που απέκτησε το 50% των μετοχών της εταιρείας, πέτυχε ένα τεράστιο βήμα ώστε να αποτελέσει υπερσύγχρονη ενεργειακή εγκατάσταση υψηλών προδιαγραφών. To 2005 η οικογένεια Βαρδινογιάννη απέκτησε το ποσοστό που κατείχαν οι Άραβες της Aramco στην Motor και από τότε τα μεγέθη της εταιρίας πραγματικά απογειώθηκαν. Η Motor Oil συνέχισε έτσι ακόμη πιο ισχυρά να διαδραματίζει κομβικό ρόλο για την ελληνική οικονομία, μέσω εξαγωγών σε πάνω από 75 χώρες, περισσότερων από 3.000 χιλιάδων καλά αμειβόμενων μόνιμων θέσεων εργασίας και συνεχών επενδύσεων.
Ο ίδιος, το 2023, με αφορμή τη συμπλήρωση 50 ετών «ζωής» της Motor Oil, δημοσιοποίησε ένα κείμενο με τις σκέψεις του. Ο δικός του απολογισμός για το έργο του – και τη ζωή του – περιγράφει κάθε σημαντικό σταθμό, αλλά και κάθε του συναίσθημα:
«Η Motor Oil συμπληρώνει 50 χρόνια λειτουργίας. Μισός αιώνας ζωής -και, χωρίς καμία αμφιβολία, πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ορόσημο στην ιστορική πορεία της. Πενήντα χρόνια αγώνες και αγωνίες, σκληρής δουλειάς και κόπων με αντιξοότητες, επιτεύγματα, δυσκολίες και επιτυχίες. Πενήντα χρόνια που καθόρισαν τη ζωή μου. Πενήντα χρόνια ανάπτυξης και εξέλιξης, αλλά πάντα με πίστη στους στόχους που τέθηκαν και κατακτήθηκαν. Στόχοι ολοένα μεγαλύτεροι, ολοένα υψηλότεροι, που η Motor Oil έθετε διαρκώς στον εαυτό της.
Με συγκίνηση φέρνω στη σκέψη μου τον Νοέμβριο του 1972, την έναρξη λειτουργίας της Motor Oil, μιας μονάδας λιπαντικών και διύλισης αργού πετρελαίου η οποία έμελλε να εξελιχθεί σε έναν υπερσύγχρονο ενεργειακό κολοσσό με ηγετική θέση στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Στη μνήμη μου έρχονται αυτόματα οι προηγούμενοι σταθμοί της ιστορίας μας. Ανατρέχω σε όλα τα βήματα, από το πρώτο μέχρι σήμερα, σε όλους τους καίριους σταθμούς στη διάρκεια αυτής της μεγάλης δημιουργικής διαδρομής.
Σε ένα πολυκύμαντο ταξίδι γεμάτο από προκλήσεις κάθε είδους, πάντα με πίστη και αφοσίωση στον στόχο: να δημιουργούμε, να αγωνιζόμαστε, να προχωράμε μπροστά για την εταιρεία, για εμάς, τις οικογένειές μας, για την πατρίδα. Φυσικά, τίποτα δεν ήταν δεδομένο, τίποτα δεν χαρίστηκε και δεν κατακτήθηκε εύκολα, παρά μόνο με όραμα, σκληρή δουλειά, ομαδική προσπάθεια και με πολλές θυσίες.
Πάντα αντιλαμβανόμαστε όλοι -το έμψυχο δυναμικό της Motor Oil- την επιτυχία μέσα από τις αξίες που πρεσβεύει και τα πνεύμα που την διαπνέει. Με μια φιλοσοφία ζωής που συνδέεται με τη φιλοσοφία τού επιχειρείν. Αλλά, πάνω από όλα, με μια αδιαπραγμάτευτη ηθική. Διότι από την ίδρυσή της η Motor Oil ακολούθησε και υπηρετεί απαρέγκλιτα δύο βασικές αρχές:
Η πρώτη ορίζει ότι η εταιρεία λειτουργεί και είναι μια μεγάλη οικογένεια, με δεσμούς πίστης, αλληλεγγύης και συνεργασίας, βαθιά ανθρώπινους, ανάμεσα στα μέλη της.
Και η δεύτερη αρχή συνίσταται στο ότι κάθε επιτυχία της Motor Oil στηρίζει, ενδυναμώνει την οικονομία της χώρας και προσφέρει στην κοινωνία και στην πατρίδα μας.
Κρατώ πάντα στη σκέψη μου το Διυλιστήριο -εκεί που χτυπάει η καρδιά της Motor Oil με σεβασμό, έγνοια και αγάπη. Τους εργαζόμενους (κάποιοι είναι σήμερα και δεύτερη γενιά μαζί μας), την προσήλωσή τους στους κανόνες και τους στόχους, τη συγκίνηση στις μέρες της συνταξιοδότησής τους. Με την αφοσίωση και τον επαγγελματισμό τους έκαναν εκείνο το άγονο και ξεχασμένο κομμάτι γης να παράγει κάθε μέρα αδιάκοπα ενέργεια για τους πολίτες και δύναμη για την Ελλάδα. Αυτόν τον τόπο και αυτή τη χώρα που θα συνεχίζουμε πάντα να στηρίζουμε με αληθινό κοινωνικό έργο με τον τρόπο που εμείς στη Motor Oil το κάνουμε: Με συνέπεια και αίσθηση καθήκοντος.
Αυτός ο μισός αιώνας ιστορίας της Motor Oil είναι μια σύνθεση από κομβικές στιγμές. Για τους αρχαιότερους από εμάς, αντικρίζοντας ξανά τις παλιές φωτογραφίες γυρίζουμε πίσω, ζούμε ξανά σαν τώρα τη συγκίνηση και την αγωνία του ξεκινήματος, τον Νοέμβριο του 1972. Κατόπιν, τον ενθουσιασμό για το πέρασμα από τα λιπαντικά στα καύσιμα, παρακολουθώντας το πρώτο λίτρο βενζίνης που παρήγαγε ποτέ το Διυλιστήριο. Τις συνεχείς κατασκευές νέων Μονάδων, τον διαρκή εκσυγχρονισμό τους, την ανάπτυξη δικτύου πωλήσεων προϊόντων τόσο στην εσωτερική όσο και στη διεθνή αγορά, τη συμπόρευση με τα διεθνή πρότυπα για την ποιότητα και το περιβάλλον, την καινοτομία και την πρωτοπορία σε όλους τους τομείς της ενέργειας και… και… και…
Επιστρέφουμε στις στρατηγικές αποφάσεις που χρειάστηκε να πάρουμε, τις συνεργασίες που χρειάστηκε να κάνουμε, για να κρατάμε τη Motor Oil πάντα μπροστά από τις εξελίξεις.
Διότι ένα βασικό μέλημά μας ήταν πάντα όχι απλώς να ξεπερνάμε τις δυσκολίες στο διάβα μας, αλλά και να προσπαθούμε να τις διακρίνουμε και να τις προλαβαίνουμε πριν εκδηλωθούν, παρατηρώντας τις ενδείξεις στο διεθνές περιβάλλον.
Με τις αρχές του Πολεμικού Ναυτικού που υπηρέτησα ως αξιωματικός και είναι πάντα βαθιά χαραγμένες μέσα μου, ξέρω ότι στη γέφυρα του πλοίου πάντα κοιτάζεις μπροστά. Όσο πιο μακριά φτάνει το βλέμμα σου, ίσως και πιο μακριά, επιστρατεύοντας τη γνώση, την εμπειρία, τη διορατικότητα με πίστη και προσήλωση στον στόχο.
Σήμερα, με υπερηφάνεια βλέπω τη Motor Oil να συνεχίζει το ταξίδι που ξεκίνησε πριν από 50 χρόνια, πιο μεγάλη, πιο σύγχρονη, πιο δυνατή σαν ένα ολοκαίνουργιο σκαρί, που ξέρει να εξελίσσεται και να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις και στις απαιτήσεις των καιρών πάντα με το βλέμμα στο μέλλον. Πάντα κρατώντας την πολύτιμη κληρονομιά και παρακαταθήκη του χτες, με το ‘πρόσω ολοταχώς’ για το αύριο. Βαρδής Ι. Βαρδινογιάννης, Πρόεδρος Δ.Σ. Ομίλου Motor Oil».
Ο Παναθηναϊκός
Παράλληλα, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης εγκαινίασε μια νέα εποχή για τον Παναθηναϊκό, όταν στις 17 Ιουλίου του 1979, η οικογένεια απέκτησε την πλειοψηφία των μετοχών της ΠΑΕ. Κατά τη διάρκεια της διοίκησής του, ο Παναθηναϊκός κατέκτησε έξι πρωταθλήματα, εννέα Κύπελλα και τρία Σούπερ Καπ. Επιπλέον, η ομάδα σημείωσε σημαντικές ευρωπαϊκές πορείες, με αποκορύφωμα την παρουσία της στους ημιτελικούς του Champions League το 1996. Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης επένδυσε στην ανάπτυξη των υποδομών του συλλόγου, δημιουργώντας το προπονητικό κέντρο της Παιανίας και οργανώνοντας τις ακαδημίες, συμβάλλοντας στην ανάδειξη νέων ταλέντων. Η διοίκησή του χαρακτηρίστηκε από σταθερότητα και επαγγελματισμό. Το 2012, η οικογένεια Βαρδινογιάννη αποχώρησε από τη διοίκηση της ΠΑΕ Παναθηναϊκός.
