Στην Κόνιτσα, κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα, βρίσκεται το σπίτι όπου μεγάλωσε ο Άγιος Παΐσιος, ενώ στη χαράδρα του Αώου, στην Ιερά Μονή Στομίου Κόνιτσας, είναι το κελί όπου έζησε ως μοναχός όταν πρωτοστάτησε στην αναστήλωση του μοναστηριού.

*Διαβάστε ακόμα: Άγιος Παΐσιος, ο ασυρματιστής του Θεού - A' ΜΕΡΟΣ

Στους δύο αυτούς τόπους καταφθάνουν καθημερινά εκατοντάδες επισκέπτες από ορθόδοξες χώρες, κάνοντας την Κόνιτσα σημαντικό θρησκευτικό προορισμό.

Η οικογένεια του Αγίου Παϊσίου (οικογένεια Εζνεπίδη) έφθασε στην Κόνιτσα ταλαιπωρημένη μετά τον διωγμό των Φαρασιωτών από την Καππαδοκία στις 14 Αυγούστου του 1924, με την ανταλλαγή των πληθυσμών.

Μαζί με άλλους Φαρασιώτες και την καθοδήγηση του Αγίου Αρσενίου, που τότε ήταν ο ιερέας του χωριού, περπάτησαν κρύβοντας τις ιερές εικόνες τους τυλιγμένες σε κουβέρτες.

Ο Άγιος Αρσένιος βάπτισε τα μωρά πριν φύγουν από τα Φάρασα και στον Άγιο Παΐσιο, που τότε ήταν μωρό, έδωσε το δικό του όνομα -Αρσένιος-, προβλέποντας ότι θα γίνει μοναχός.

Έφθασαν στην Αθήνα, μετά στην Κέρκυρα και αργότερα στην Ηγουμενίτσα, αλλά έμειναν τελικά στην Κόνιτσα, όπου έστησαν ξανά τα σπιτικά τους.

Στην ακριτική Κόνιτσα ο μικρός Αρσένιος έζησε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια κοντά στη φύση, κάνοντας πολλές δουλειές, κυρίως ξυλουργικές, αλλά και πολλή προσευχή. Χανόταν με τις ώρες στα ερημικά μέρη της κωμόπολης και προσευχόταν κάνοντας μετάνοιες.


Στο πατρικό του Αγίου Παϊσίου

Ο πατήρ Κωνσταντίνος Μήτσιος, ο εφημέριος του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου, στον οποίο εκκλησιαζόταν ο μικρός Αρσένιος τότε μέχρι που εγκατέλειψε την Κόνιτσα, λέει χαρακτηριστικά: «Ο μικρός Αρσένιος από παιδί φαινόταν ότι δεν ήταν σαν τα άλλα παιδιά. Είχε αδυναμία στη μητέρα του και εκείνη του ζητούσε να είναι ταπεινός. Ήταν πολύ εργατικός και έκανε από μικρός τον ξυλουργό. Ό,τι υπάρχει στο πα τρικό του σπίτι είναι από τα δικά του χέρια. Αφού μεγάλωσε, προσευχόταν ακόμα περισσότερο και ανακοίνωσε νωρίς ότι θα γίνει μοναχός. Στον Άγιο Νικόλαο, εδώ, εκκλησιαζόταν και στην Αγία Βαρβάρα σε ένα ξωκλήσι προσευχόταν ώρες ολόκληρες. Εκεί είχε και την πρώτη θεοπτία, αφού κατέφυγε να προσευχηθεί, επειδή κάποιος του είπε για τη θεωρία του Δαρβίνου και προσπάθησε να τον πείσει ότι δεν υπάρχει Θεός. Τότε είδε τον Χριστό, όπως ο ίδιος είπε αργότερα».

Σήμερα στο πατρικό του σπίτι καθημερινά φτάνουν πούλμαν με κόσμο, που θέλει να δει και να αγγίξει τα αντικείμενα που έφτιαξε ο άγιος.

Το εικονοστάσι της οικογένειας, τα ξυλόγλυπτα σημειωματάρια και άλλα χειροποίητα αντικείμενα που βρίσκονται στο σπίτι του είναι όλα φτιαγμένα από τον άγιο. Ο κόσμος έρχεται να δει το σπίτι του, τις οικογενειακές του φωτογραφίες και κυρίως να βρεθεί στα μέρη όπου προσευχήθηκε…

Ο ανιψιός του, Χρήστος Εζνεπίδης, ανοίγει καθημερινά το σπίτι όπου έζησε ο Άγιος Παΐσιος για τους επισκέπτες, οι οποί οι με πόθο ακούνε την ιστορία της ζωής του αγίου από τα χείλη του.

Όπως λέει ο ίδιος, «οι φωτογραφίες που βλέπετε είναι από την παιδική του ηλικία, από την εποχή που υπηρέτησε στρατιώτης στην εμπόλεμη ζώνη ως ασυρματιστής και μετά, που ήρθε ως μοναχός για να αναστηλώσει την Ιερά Μονή Στομίου, την οποία είχαν κάψει οι Γερμανοί. Πριν φύγει για τον Στρατό, είχε παρακαλέσει την Παναγία να τον φυλάξει να μη σκοτώσει άνθρωπο. Ο άγιος θεώρησε ότι τελικά η ειδικότητα του ασυρματιστή στον πόλεμο ήταν δώρο της Παναγίας. Μετά τον πόλεμο, σε ηλικία 29 ετών, έφυγε για το Άγιον Όρος, αποφασισμένος να γίνει μοναχός, κι έτσι επισκέφθηκε μερικά κελιά, καταλήγοντας στην Ιερά Μονή Εσφιγμένου».
«Αυτό που συγκλονίζει όλους μας», συνεχίζει ο ανιψιός του, «ήταν το γράμμα που έστειλε στη μητέρα του και της ανακοίνωσε ότι θα παραμείνει για πάντα στο Άγιον Όρος και θα έχει μητέρα πια την Παναγία και όχι την ίδια, αλλά θα προσεύχεται γι’ αυτήν και για όλη την οικουμένη. Το γράμμα αυτό συνοδευόταν από μια φωτογραφία του που ήταν πια μοναχός και υπογράφοντας με το όνομα Παΐσιος».


Ήθελε να φύγει

Όμως τελικά ο άγιος, όπως λένε οι μαρτυρίες, επικαλούμενες τις διηγήσεις του, πήρε πληροφορία ότι ήταν θέλημα Θεού να πάει πίσω στην πατρίδα του, την Κόνιτσα, για να ξαναχτίσει την Ιερά Μονή Στομίου.

Έτσι θα έκανε και το τάμα του στην Παναγία, από την οποία είχε ζητήσει να τον βοηθήσει να μη σκοτώσει άνθρωπο στον πόλεμο. Ωστόσο, δεν είπε τίποτα στην οικογένειά του.

Η μητέρα του έμαθε τυχαία ότι ήρθε στην Κόνιτσα και έκλαιγε νύχτα μέρα που δεν την επισκέφθηκε ο γιος της.

«Τον Αύγουστο του 1958 έρχεται στο Στόμιο. Οι Γερμανοί είχαν κάψει το μοναστήρι και οι αντάρτες έμεναν εδώ γιατί ήταν πέρασμα», μας λέει ο ιερομόναχος Μάξιμος κατά την επίσκεψή μας στην Ιερά Μονή Παναγίας Στομίου, όπου για να φτάσουμε περάσαμε τη χαράδρα του Αώου ποταμού.

«Ήθελε να οργανώσει ομάδες, για να ξαναχτίσει ό,τι κάηκε. Για να μεταφέρει τα υλικά, έπρεπε να κινητοποιηθεί πολύς κόσμος και να περπατήσει ώρες πολλές στον ποταμό Αώο. Οι Κονιτσιώτες δεν ήθελαν να τον βοηθήσουν. Τον είχαν παρεξηγήσει και δεν του μιλούσαν, διότι απαγόρευε να μαζεύονται στον προαύλιο χώρο της μονής και να πανηγυρίζουν με όργανα, τραγούδια και φαγοπότι. Του γύρισαν όλοι την πλάτη κι έτσι φορτωνόταν μόνος του μαρμάρινες πλάκες για να τις μεταφέρει πεζός μέσα από τον ποταμό στο Στόμιο, πάνω από δυόμισι ώρες περπάτημα», λέει ο ιερομόναχος Μάξιμος.

«Τότε τον είδαν, ντράπηκαν που ένας αδύνατος και μικρόσωμος καλόγερος σήκωνε μόνος του τα βάρη και τελικά τον βοήθησαν να μεταφέρει τα υλικά με τα μουλάρια και να φτιάξουν όλοι μαζί το μοναστήρι», προσθέτει ο πατήρ Παύλος, μοναχός στην Ιερά Μονή Στομίου, ο οποίος έχει συλλέξει όλες τις πληροφορίες από τα αδέλφια του αγίου, που ζούσαν μέχρι πρόσφατα στην Κόνιτσα.


Φτιαγμένο από τον ίδιο τον Άγιο Παΐσιο το κελί του

Ο πατήρ Παύλος μάς οδηγεί στο κελί του αγίου, το οποίο εσωτερικά ήταν φτιαγμένο από τον ίδιο τον άγιο.

«Το κρεβάτι του το έχει φτιάξει ο ίδιος, το τραπέζι, τις καρεκλίτσες, τις εικόνες και τους ξύλινους σταυρούς. Ο άγιος έλεγε πάντα ότι το κελί του μοναχού πρέπει να θυμίζει παρεκκλήσι. Ο κόσμος περπατάει πάνω από δύο ώρες για να φτάσει εδώ και να βρεθεί στο κελί του αγίου. Ο τόπος έχει Χάρη και το αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι ακόμη μέχρι και τώρα. Κατά τη διάρκεια της αναστήλωσης της μονής είχαν τραβηχτεί πολλές φωτογραφίες και σε όλες είναι μέσα ο άγιος. Αν δείτε όμως στις περισσότερες κρύβει το πρόσωπό του, για τί στην πραγματικότητα δεν ήθελε να φαίνεται, διότι ήταν ταπεινός, και ας έκανε τέτοιο έργο».

Οι Κονιτσιώτες έζησαν πολλά πρωτόγνωρα κοντά του και πήραν μαθήματα ζωής, ενώ, σύμφωνα με μαρτυρίες και γραπτές παρακαταθήκες, έγιναν και πολλά θαύμα τα, τα οποία ο άγιος προσπαθούσε να εξηγήσει απλά και λογικά στους ανθρώπους λόγω της μεγάλης του ταπεινότητας. Μετά την αναστήλωση της Ιεράς Μονής, ο άγιος έφυγε ξαφνικά, πικραμένος από τη συμπεριφορά του πρωτοσύγκελλου της Μητροπόλεως Κονίτσης, ο οποίος ήθελε να ελέγξει και τις οικονομικές βοήθειες για τη μονή, αλλά και τον κόσμο που πήγαινε μπουλούκια κοντά στον μοναχό Παΐσιο.

Ο Παΐσιος έφυγε για την Ιερά Μονή Σινά, μετά για το Άγιον Όρος, ενώ κοιμήθηκε εν Κυρίω και τάφηκε στο Ησυχαστήριο του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στη Σουρωτή Θεσσαλονίκης, στις 12 Ιουλίου 1994.

Η διαδρομή του Αγίου Παϊσίου από τα Φάρασα έως και το Άγιον Όρος προβάλλεται σε ντοκιμαντέρ στο επίσημο κανάλι των «Παραπολιτικών» στο YouTube, σε μια εκτέλεση παραγωγής αποκλειστικά για τον Όμιλο «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», με τίτλο: «Άγιος Παΐσιος, ο ασυρματιστής του Θεού».

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 9/11/2024