Η πρώτη ελληνική επιγραφή που αναφέρει τη θεϊκή φύση του Ιησού
"Επιβεβαίωση της θεότητας του Χριστού"
Επιγραφή σε ψηφιδωτό επιβεβαιώνει τη θεϊκή φύση του Ιησού 100 χρόνια πριν τη Σύνοδο της Νίκαιας
Μία πολύ σημαντική επιγραφή για την χριστιανική θρησκεία εκθέτει το Μουσείο της Βίβλου στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, η εν λόγω επιγραφή είναι η πρώτη χρονολογικά που προσδιορίζει τον Ιησού ως Θεό με τη μορφή ψηφιδωτού που βρέθηκε στο αρχαίο Μεγιδδώ, στο βόρειο Ισραήλ, γνωστό και ως «Ψηφιδωτό του Μεγιδδώ».
Ειδικότερα, πρόκειται για ένα ψηφιδωτό διαστάσεων 4,87 μ. επί 9,75 μ. είχε τοποθετηθεί στο δάπεδο μιας χριστιανικής αίθουσας και διατίθεται για το κοινό μέχρι και τις 6 Ιουλίου του 2025. Σύμφωνα με την Εταιρεία Βιβλικής Αρχαιολογίας (BAS), «προσθέτει πολλά νέα στοιχεία που συμβάλλουν στην κατανόησή μας για τις πρώιμες χριστιανικές κοινότητες στους Αγίους Τόπους».
Πως ανακαλύφθηκε η αρχαία επιγραφή για τον Ιησού
Αναλυτικότερα, το ψηφιδωτό βρέθηκε από τους αρχαιολόγους της Υπηρεσίας Αρχαιοτήτων του Ισραήλ (IAA) που πραγματοποιούσαν εκσκαφές στο Kfar Othnay, ο οποίος είναι ένας «οικισμό της ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής που εντοπίστηκε μέσα στους χώρους της σύγχρονης φυλακής του Μεγιδδώ» μεταξύ 2003 και 2005, όπως περιγράφει το BAS.
Στη συνέχεια αναφορικά με την τοποθεσία που βρέθηκε το συγκεκριμένο ψηφιδωτό το BAS δήλωσε «παραδόξως, η αίθουσα αυτή αποτελούσε πτέρυγα ενός μεγάλου οικιστικού κτιρίου που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες».
Η αίθουσα χρονολογείται γύρω στο 230 μ.Χ. και είναι το παλαιότερο μνημείο στο Ισραήλ που είναι αφιερωμένο στη χριστιανική λατρεία.
Παράλληλα, με τίτλο «Το ψηφιδωτό της Μεγιδδώ: Θεμέλια της πίστης» και σε συνεργασία με το ΙΑΑ, η έκθεση αποκαλύπτει ελληνικές επιγραφές στο ψηφιδωτό μαζί με διακοσμητικά μοτίβα. Σύμφωνα με τους ειδικούς πιθανολογείται ότι οι επιγραφές αναφέρονται σε πιστούς μιας τοπικής αρχαίας εκκλησίας, μεταξύ των οποίων και πέντε γυναίκες. Συγκεκριμένα, οι ειδικοί του μουσείου πιστεύουν ότι πρόκειται για μια πρώιμη επιβεβαίωση της θεότητας του Χριστού, περίπου εκατό χρόνια πριν από τη Σύνοδο της Νίκαιας.
Τι αποκαλύπτει το ψηφιδωτό για τον Ιησού
Ωστόσο, οι επιγραφές πάνω στο ψηφιδωτό μεταξύ άλλων αναφέρουν: «Η λάτρης του Θεού Ακέπτου προσέφερε το τραπέζι στον Θεό Ιησού Χριστό ως αναμνηστικό».
Το μουσείο στην ηλεκτρονική του επιγραφεί αναφέρει πως «η επιγραφή μας λέει ότι η Ακέπτου δώρισε το τραπέζι, το επίκεντρο του δωματίου. Μπορεί να ήταν μια γυναίκα με οικονομικούς πόρους και κοινωνική καταξίωση. Ονομάζεται Φιλόθεος δηλαδή "λάτρης του Θεού". Το τραπέζι βρισκόταν στο κέντρο του δωματίου και πιθανότατα χρησιμοποιούνταν στην τέλεση της Ευχαριστίας ή του Δείπνου του Κυρίου».
Οι άλλες ψηφιδωτές επιγραφές είναι «ο Γαϊανός, που ονομάζεται επίσης Πορφύριος, εκατόνταρχος, αδελφός μας, έφτιαξε το ψηφιδωτό με δικά του έξοδα ως πράξη γενναιοδωρίας». Αυτό το λατινικό όνομα, που χρησιμοποιείται στην καθομιλουμένη ως Porphyrius, υποδηλώνει ότι ο χρηματοδότης του ψηφιδωτού προερχόταν από ανατολική επαρχία και μπορεί να αφιέρωσε προσωπικά το ψηφιδωτό.
Επίσης, «ο Βρούτος εκτέλεσε το έργο». Αυτό πιθανότατα αναφέρεται σε έναν «tessellarius» δηλαδή κατασκευαστή ψηφιδωτών δαπέδων που έκανε το έργο. Αυτοί οι τεχνίτες των ψηφιδωτών θεωρούνταν ιδιαίτερα εξειδικευμένοι στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ακόμη παρουσιάζουν ένα παράδειγμα της σημασίας των γυναικών στην πρώτη εκκλησία «θυμηθείτε την Primilla και την Cyriaca και τη Δωροθέα, και τέλος, τη Chreste».
Επιπλέον η περιγραφή του μουσείου παραθέτει πως «η διατύπωση αυτής της επιγραφής είναι ασυνήθιστη, καθώς, συνήθως, το αίτημα είναι να θυμάται ο Θεός τα άτομα».
Ενώ τίποτα άλλο δεν είναι γνωστό για τις γυναίκες που αναφέρονται εδώ, ωστόσο γίνεται αντιληπτό πως ήταν σαφώς σημαντικές για την κοινότητα, η επιγραφή δεν μας λέει αν ήταν προστάτιδες της κοινότητας, ή μάρτυρες, ή τιμώμενες για κάποιον άλλο λόγο.