Οι δείκτες του ρολογιού έδειχναν 02.57 τα ξηµερώµατα και το ηµερολόγιο 17 Νοεµβρίου του 1973. Ηταν η στιγµή που το γαλλικό άρµα µάχης AMX-30 γκρέµισε την πύλη του Πολυτεχνείου, δίνοντας έτσι τέλος στην εξέγερση των φοιτητών, η οποία βάφτηκε µε αίµα. Με αφορµή τη συµπλήρωση 51 ετών από εκείνες τις ηµέρες, ο Γιώργος Βερνίκος, τότε φοιτητής της Νοµικής και ένας εκ των πρωτεργατών του φοιτητικού κινήµατος, µιλά στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» για όσα συνέβησαν τότε.

«Τον Νοέµβριο του 1973 υπήρχε µεγάλος αναβρασµός στην Αθήνα, διότι ήταν η κορύφωση του αντιδικτατορικού αγώνα. Πριν από τον Νοέµβρη είχαν προηγηθεί πολλά γεγονότα, όπως δίκες, δηµιουργία αντιστασιακών οργανώσεων και οι δύο καταλήψεις της Νοµικής. Εκείνη την εποχή κυριαρχούσε στους δρόµους το σύνθηµα “ΕΑΤ - ΕΣΑ - βασανιστές”. Ηταν ακόµα νωπές οι µνήµες από τα βασανιστήρια και οι νέοι δεν ήταν διατεθειµένοι να δεχτούν το ψευτοπείραµα που γινόταν µε την κυβέρνηση Μαρκεζίνη.

Η κορύφωση του φοιτητικού κινήματος

Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, µε αποκορύφωµα τη 17η Νοέµβρη, αποτελούν την κορύφωση ενός φοιτητικού κινήµατος και ενώ φαντάζει µακρύς ο δρόµος, για εµάς τότε ήταν µία από τις κορυφαίες στιγµές της ζωής µας. Βρεθήκαµε στην κορυφή της ιστορίας όταν χαράζαµε τον δρόµο για να αλλάξει ένα σύστηµα αξιών. Τα τελευταία 50 χρόνια υπάρχουν εξελίξεις στα ατοµικά δικαιώµατα που δεν τις συνειδητοποιούµε.

Ούτε η θέση της γυναίκας εκείνη την εποχή ήταν αυτή που είναι σήµερα ούτε οι σχέσεις των ανθρώπων ήταν αυτές που ήταν. Η αιχµή του κράτους ήταν η εδαφική επέκταση και αυτό δεν µπορούσε να γίνει αποδεκτό», αναφέρει αρχικά ο κ. Βερνίκος.

«Στο Πολυτεχνείο δοκιµάστηκε το πώς µπορούµε να ελέγχουµε τον φόβο µας. Το βασικό θέµα µε τη χούντα ήταν η σχέση που είχαµε µε τον φόβο. Ο φόβος έχει να κάνει µε την επιβίωση και την αξιοπρέπεια. Αισθανόµασταν ότι προσέβαλλε την αξιοπρέπειά µας και ήταν υποχρέωσή µας να αντισταθούµε.

Αυτό βέβαια δεν ισχύει πάντα για όλους. Οι επέτειοι είναι για να συνειδητοποιούµε ορισµένα πράγµατα και να δίνουµε ορισµένες αξίες. Η 17η Νοέµβρη είναι γιορτή της νεολαίας που µε τα δικά της χαρακτηριστικά δεν θα πάψει να οραµατίζεται έναν καλύτερο κόσµο. Αυτό είναι και το νόηµα της επετείου. ∆ηλαδή να µπορούµε να αντιµετωπίζουµε καλύτερα την καθηµερινότητά µας. Για να αποκτήσουµε δύναµη, πρέπει να µάθουµε να ελέγχουµε τον φόβο µας και να µην πάψουµε να οραµατιζόµαστε έναν καλύτερο κόσµο» συµπληρώνει.

«Το πιο έντονο στοιχείο εκείνης της περιόδου ήταν ότι έπρεπε να δώσεις µάχη για έναν σκοπό που πιστεύεις βαθιά µέσα σου και ο φόβος ήταν πολύ έντονος. Ολα αυτά σε κάνουν να αισθάνεσαι το πώς βγαίνει ο ηρωισµός των ανθρώπων. Υπάρχουν φορές που γίνεται συµπύκνωση του χρόνου κι εκεί εκδηλώνεις έναν εαυτό που δεν τον φαντάζεσαι. Το στοιχείο της συγκίνησης, είτε από νέους ανθρώπους που έρχονται να προσφέρουν είτε ο ηρωισµός που δείχνεις απέναντι στον µεγάλο κίνδυνο, σε κάνει να αισθάνεσαι ότι βρισκόσουν στο µέσον ενός κοσµογονικού γεγονότος» επισηµαίνει ακόµη ο κ. Βερνίκος.

«Με τον αδερφό µου Νίκο συµµετείχαµε ενεργά στα γεγονότα εκείνης της περιόδου. Είχαµε την αίσθηση ότι τα γεγονότα του Πολυτεχνείου θα εξελιχθούν µε βιαιότητα. Νοικιάσαµε ένα δωµάτιο στο ξενοδοχείο “Ακροπόλ” για να βλέπουµε τι γίνεται. Ο αδερφός µου από το παράθυρο τράβηξε ένα βίντεο. Η κινηµατογράφηση ήταν πολύ δύσκολη. Οταν νοικιάσαµε το δωµάτιο φανταζόµασταν ότι θα γίνονταν συγκρούσεις αλλά όχι ότι θα κατέβαιναν τα τανκς. Η αίσθηση ότι θα συλληφθώ ξανά και θα οδηγηθώ στο ΕΑΤ-ΕΣΑ ήταν απίστευτη. ∆εν πιστεύαµε ότι θα κατεβεί ο Στρατός, αλλά εκτιµούσαµε ότι θα ήταν άλλη µία κορυφαία στιγµή του φοιτητικού κινήµατος σαν συνέχεια των καταλήψεων της Νοµικής», τονίζει.


Εγκληματική πράξη η κάθοδος του στρατού

«Το γεγονός ότι κατέβηκε ο Στρατός στους δρόµους αποτελεί εσωτερική κίνηση της χούντας. Οι πραξικοπηµατίες αισθάνονταν ότι το πείραµα Μαρκεζίνη συναντούσε έντονες αντιδράσεις και έτσι αποφάσισε την κάθοδο του Στρατού. Πρόκειται καθαρά για µία εγκληµατική πράξη. Εγκληµατική πράξη, επίσης, ήταν η Κύπρος, όπου πάλι στο πλαίσιο ενός ψυχορραγήµατος έγινε η µεγάλη προδοσία.

Οι δικτατορίες εύκολα έρχονται και δύσκολα φεύγουν. Οι χούντες δεν πέφτουν από τη µια στιγµή στην άλλη. Είναι ένας απίστευτος στρατιωτικός µηχανισµός που ο λαός του έχει εµπιστευθεί τα όπλα και αυτά στρέφονται εναντίον του.

Οµως, όλα αυτά µπορούν πολύ εύκολα να οδηγήσουν στην αποσύνθεσή τους. Μην ξεχνάµε ότι η 21η Απριλίου διαλύθηκε εις τα εξ ων συνετέθη. Για να φτάσει στο σηµείο της αυτοδιάλυσης είχαν συµβεί πάρα πολλά, µε αποκορύφωµα το πραξικόπηµα στην Κύπρο και την αποτυχία της επιστράτευσης» συνεχίζει.

Θα έκανα ξανά το ίδιο

«Εάν γύριζα πίσω τον χρόνο προφανώς και θα έκανα ξανά τα ίδια. Οταν κάποιος βρίσκεται σε ένα τέτοιο κίνηµα ακολουθεί την πορεία της ζωής του. Μου έρχονταν συνεχώς µηνύµατα που έλεγαν “µαζέψου, γιατί θα σε σκοτώσουµε”.

Ολα αυτά σε εµψυχώνουν για να συνεχίσεις και ειδικά όταν αισθάνεσαι ότι όλο αυτό έχει µεγάλη απήχηση στον κόσµο. ∆εν µπορώ να περιγράψω πόσα συγκινητικά µηνύµατα δεχόµουν από απλούς ανθρώπους. Αρα ή τα παρατάς ή συνεχίζεις µπροστά. Προσωπικά αυτό αισθάνοµαι, διότι ήµουν στην πρωτοπορία του φοιτητικού κινήµατος. Και σήµερα, λοιπόν, να ερχόταν µία χούντα θα έκανα ξανά το ίδιο».


Ακούστε εδώ τη μαρτυρία του Γιώργου Βερνίκου:

* Δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή