Χούντα: Τι απαγορευόταν και πως ήταν η καθημερινότητα των Ελλήνων - Οι νεκροί του Πολυτεχνείου και η πτώση
Η λέξη "απαγορεύεται" ακουγόταν παντού για επτά χρόνια
Τα γεγονότα του Νοέμβρη του '73 ήταν η αρχή του τέλους για τη χούντα η οποία κατέρρευσε σαν τραπουλόχαρτο έπειτα από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974
Στις 17 Νοεμβρίου του 1973, ακριβώς σαν σήμερα πριν 51 χρόνια, σημειώθηκε η εξέγερση του Πολυτεχνείου, μία κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση, η οποία προανήγγειλε την πτώση της χούντας των Συνταγματαρχών, που επί 7 χρόνια είχαν επιβάλλει καθεστώς δικτατορίας στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου έχασαν τη ζωή τους 24 άνθρωποι ενώ οι τραυματισμοί ξεπέρασαν τους 1.000. Τα γεγονότα του Νοέμβρη ήταν η αρχή του τέλους για τη χούντα η οποία κατέρρευσε σαν τραπουλόχαρτο έπειτα από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974.
Γραμμένες σε άπταιστη καθαρεύουσα, τον αγαπημένο τρόπο έκφρασης των χουντικών, οι εντολές-διαταγές ήταν οι εξής:
«Απεφασίσαμεν και διατάσσομεν. Απαγορεύομεν:
Τας εν υπαίθρω συγκεντρώσεις άνω των πέντε ατόμων
Τας εν κλειστώ χώρω συγκεντρώσεις πλην των δημοσίων θεαμάτων
Την καθ’ οιονδήποτε τρόπον άσκησιν αντεθνικής προπαγάνδας
Την προσωρινήν περίθαλψιν κατ’ οίκον προσώπων μην ενοικούντων μετά της οικογενείας ήτις παρέχει την περίθαλψιν, εάν τούτο δεν δηλωθή εντός δύο ωρών εις την οικείαν Αστυνομικήν Αρχήν
Την κατοχήν, εγκατάστασιν και λειτουργίαν ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών σταθμών και παντός μέσου ανταποκρίσεων και διαβιβάσεων
Οι παραβάται της παρούσης θα παραπέμπτωνται εις το Έκτακτον Στρατοδικείον» ανέφεραν οι εντολές του καθεστώτος.
Η καθημερινότητα εν μέσω Χούντας φυσικά ήταν πολύ δύσκολη για όλους τους Έλληνες, αφού όλοι προσπαθούσαν να προσαρμοστούν σε μία νέα καθημερινότητα που ερχόταν αντιμέτωπη με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία έκφρασης.
Σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δικτατορία, τα πράγματα ήταν απόλυτα. Τα βασανιστήρια ήταν το νούμερο ένα όπλο των ανθρώπων της χούντας μιας και τα θεωρούσαν απαραίτητα για την προστασία του πολιτισμού. Δεν υπήρχε η ασφάλεια του σπιτιού και της ιδιωτικής ελευθερίας, αφού επιτρεπόταν η είσοδος ανά πάσα ώρα και στιγμή στην οικία οποιουδήποτε θεωρούνταν ύποπτος. Οι τηλεφωικές συνομιλίες των πολιτών, όπως και η αλληλογραφία παρακολουθούνταν ανελλιπώς. Υπήρχε λογοκρισία σε κάθε έντυπο μέσο, στις τέχνες και τα γράμματα.
Από τον δημόσιο τομέα διώχτηκαν όσοι είχαν αριστερό φρόνημα ή δεν διέθεταν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων
Όσοι δεν τηρούσαν την επιβαλλόμενη συμπεριφορά περνούσαν στρατοδικείο. Τέλος, άνθρωποι-κλειδιά που είχαν συγκεκριμένα επαγγέλματα, όπως θυρωροί, περιπτερούχοι, οδηγοί λεωφορείων, ταξί και ιδιοκτήτες καφενείων προσεγγίζονταν από τη χούντα με σκοπό να γίνουν πληροφοριοδότες και ως αντάλλαγμα είχαν ευνοϊκή μεταχείριση από το καθεστώς.
Κατά τη διάρκεια της επταετίας υπήρξε η εκδίωξη όσων εκπαιδευτικών είχαν αριστερό φρόνημα, ενώ προσλήφθησαν νέοι εκπαιδευτικοί που διέθεταν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων.Όλοι οι μαθητές ήταν υποχρεωμένοι να υμνούν τους συνταγματάρχες ενώ οι εκπαιδευτικοί δεν επιτρεπόταν να χρησιμοποιούν τη λέξη «κόκκινο», διότι παρέπεμπε στον κομμουνισμό.
Όσοι μαθητές ήταν αριστερόχερες, ακόμη και δια της βίας υποχρεώνονταν να γράφουν με το δεξί, λόγω του ότι η γραφή με το αριστερό «ισοδυναμούσε με υποσυνείδητη ροπή προς τον κομμουνισμό». Απαγορεύονταν και εν συνεχεία κατάσχονταν όσα εξωσχολικά βιβλία είχαν κόκκινο εξώφυλλο, επειδή παρέπεμπαν στο κομμουνισμό. Επίσης το ίδιο συνέβαινε με όσα βιβλία είχνα γραφτεί από συγγραφείς των οποίων τα ονόματα θύμιζαν Ρωσία ή κομμουνισμό, όπως Τσέχοφ, Ντοστογιέφσκι, Ζερβό (ζερβά=αριστερά) κ.λπ. Τέλος, η εγκύκλιος 182 καθόριζε αυστηρώς τη συμπεριφορά των εκπαιδευτικών και την καθημερινή εξύμνηση των συνταγματαρχών.
Τι απαγορευόταν στη Χούντα
Με την κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος στις 21 Απριλίου 1967 καταργήθηκαν συγκεκριμένα άρθρα του Συντάγματος. Επρόκειτο για τα άρθρα 5, 6, 8, 10, 11, 12, 14, 18, 20, 95 και 97 ενώ υπήρξε κατάργηση των πολιτικών, ατομικών και συλλογικώ ελευθεριών.
Τι περιελάμβαναν, όμως, τα συγκεκριμένα άρθρα; Οι Έλληνες πληροφορήθηκαν το περιεχόμενό τους από τον Τύπο που ανέλυε λιτά και συνοπτικά τι απαγορευόταν πλέον να κάνει ο καθένας.Γραμμένες σε άπταιστη καθαρεύουσα, τον αγαπημένο τρόπο έκφρασης των χουντικών, οι εντολές-διαταγές ήταν οι εξής:
«Απεφασίσαμεν και διατάσσομεν. Απαγορεύομεν:
Τας εν υπαίθρω συγκεντρώσεις άνω των πέντε ατόμων
Τας εν κλειστώ χώρω συγκεντρώσεις πλην των δημοσίων θεαμάτων
Την καθ’ οιονδήποτε τρόπον άσκησιν αντεθνικής προπαγάνδας
Την προσωρινήν περίθαλψιν κατ’ οίκον προσώπων μην ενοικούντων μετά της οικογενείας ήτις παρέχει την περίθαλψιν, εάν τούτο δεν δηλωθή εντός δύο ωρών εις την οικείαν Αστυνομικήν Αρχήν
Την κατοχήν, εγκατάστασιν και λειτουργίαν ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών σταθμών και παντός μέσου ανταποκρίσεων και διαβιβάσεων
Οι παραβάται της παρούσης θα παραπέμπτωνται εις το Έκτακτον Στρατοδικείον» ανέφεραν οι εντολές του καθεστώτος.
Η καθημερινότητα στη χούντα
Η καθημερινότητα εν μέσω Χούντας φυσικά ήταν πολύ δύσκολη για όλους τους Έλληνες, αφού όλοι προσπαθούσαν να προσαρμοστούν σε μία νέα καθημερινότητα που ερχόταν αντιμέτωπη με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία έκφρασης.Σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δικτατορία, τα πράγματα ήταν απόλυτα. Τα βασανιστήρια ήταν το νούμερο ένα όπλο των ανθρώπων της χούντας μιας και τα θεωρούσαν απαραίτητα για την προστασία του πολιτισμού. Δεν υπήρχε η ασφάλεια του σπιτιού και της ιδιωτικής ελευθερίας, αφού επιτρεπόταν η είσοδος ανά πάσα ώρα και στιγμή στην οικία οποιουδήποτε θεωρούνταν ύποπτος. Οι τηλεφωικές συνομιλίες των πολιτών, όπως και η αλληλογραφία παρακολουθούνταν ανελλιπώς. Υπήρχε λογοκρισία σε κάθε έντυπο μέσο, στις τέχνες και τα γράμματα.
Από τον δημόσιο τομέα διώχτηκαν όσοι είχαν αριστερό φρόνημα ή δεν διέθεταν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων
Όσοι δεν τηρούσαν την επιβαλλόμενη συμπεριφορά περνούσαν στρατοδικείο. Τέλος, άνθρωποι-κλειδιά που είχαν συγκεκριμένα επαγγέλματα, όπως θυρωροί, περιπτερούχοι, οδηγοί λεωφορείων, ταξί και ιδιοκτήτες καφενείων προσεγγίζονταν από τη χούντα με σκοπό να γίνουν πληροφοριοδότες και ως αντάλλαγμα είχαν ευνοϊκή μεταχείριση από το καθεστώς.
Η παιδεία στα χρόνια της χούντας
Κατά τη διάρκεια της επταετίας υπήρξε η εκδίωξη όσων εκπαιδευτικών είχαν αριστερό φρόνημα, ενώ προσλήφθησαν νέοι εκπαιδευτικοί που διέθεταν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων.Όλοι οι μαθητές ήταν υποχρεωμένοι να υμνούν τους συνταγματάρχες ενώ οι εκπαιδευτικοί δεν επιτρεπόταν να χρησιμοποιούν τη λέξη «κόκκινο», διότι παρέπεμπε στον κομμουνισμό.Όσοι μαθητές ήταν αριστερόχερες, ακόμη και δια της βίας υποχρεώνονταν να γράφουν με το δεξί, λόγω του ότι η γραφή με το αριστερό «ισοδυναμούσε με υποσυνείδητη ροπή προς τον κομμουνισμό». Απαγορεύονταν και εν συνεχεία κατάσχονταν όσα εξωσχολικά βιβλία είχαν κόκκινο εξώφυλλο, επειδή παρέπεμπαν στο κομμουνισμό. Επίσης το ίδιο συνέβαινε με όσα βιβλία είχνα γραφτεί από συγγραφείς των οποίων τα ονόματα θύμιζαν Ρωσία ή κομμουνισμό, όπως Τσέχοφ, Ντοστογιέφσκι, Ζερβό (ζερβά=αριστερά) κ.λπ. Τέλος, η εγκύκλιος 182 καθόριζε αυστηρώς τη συμπεριφορά των εκπαιδευτικών και την καθημερινή εξύμνηση των συνταγματαρχών.
