Η μικρότερη ημέρα του έτους είναι τοχειμερινό ηλιοστάσιο, το οποίο σηματοδοτεί την περίοδο με τις λιγότερες ώρες φωτός της ημέρας, ενώ αντιπροσωπεύε και τη μεγαλύτερη νύχτα του έτους, καθώς επίσης και την ώρα που ο ήλιος βρίσκεται στο χαμηλότερο ημερήσιο μέγιστο ύψος του στον ουρανό.
Η λέξη "ηλιοστάσιο" προέρχεται από το sol, τη λατινική λέξη για τον ήλιο, και το sistere, που σημαίνει «να σταματήσω ή να σταθώ».
Χειμερινό ηλιοστάσιο 2024: Πότε πέφτει φέτος η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου - Γιατί έχει τόση σημασία
Οι κάτοικοι βόρεια του Ισημερινού θα βιώσουν την πρώτη μέρα του χειμώνα, η οποία φέτος πέφτει το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου και με βάση την Αθήνα, ο ήλιος θα ανατείλει στις 07:37 π.μ. και θα δύσει στις 17:09, με τη διάρκεια της ημέρας στις 9 ώρες, 31 λεπτά. Η διάρκεια της ημέρας διαφέρει ανάλογα με την περιοχή, όσο πιο βόρεια τόσο μικρότερη.
Αυτό σημαίνει ότι η μέρα είναι πιθανό να είναι σκοτεινή και θλιβερή, ωστόσο, καθώς το νότιο ημισφαίριο υποδέχεται το καλοκαίρια, οι μέρες θα γίνουν σταδιακά μεγαλύτερες, με περισσότερες ώρες φωτός της ημέρας μέχρι την κορύφωση του θερινού ηλιοστασίου.
Σύμφωνα με τα Βασιλικά Μουσεία του Γκρίνουιτς, η διακύμανση αυτή συμβαίνει επειδή η Γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο υπό γωνία 23,4 μοιρών στον άξονά της.
Κατά τη διάρκεια των θερμότερων περιόδων, ο Βόρειος Πόλος έχει κλίση προς τον ήλιο στο βόρειο ημισφαίριο, που σημαίνει μεγαλύτερες ώρες φωτός της ημέρας, ενώ το νότιο ημισφαίριο βιώνει το αντίθετο.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα η κατάσταση αντιστρέφεται καθώς ο Βόρειος Πόλος γέρνει μακριά από τον ήλιο για το βόρειο ημισφαίριο. Φτάνοντας την ίδια ημέρα σε όλο τον κόσμο, ένα ηλιοστάσιο συμβαίνει όταν ο ήλιος φτάσει στο χαμηλότερο ή υψηλότερο σημείο του στον ουρανό κατά τη διάρκεια του έτους, ως αποτέλεσμα του άξονα της Γης που γέρνει προς ή μακριά από τον ήλιο.
Για το νότιο ημισφαίριο, είναι η αντίθετη περίπτωση, καθώς η 21η Δεκεμβρίου σηματοδοτεί τη μία ημέρα του έτους με τη μεγαλύτερη περίοδο ηλιακού φωτός.
Γιατί έχει μεγάλη σημασία
Ιστορικά, το χειμερινό ηλιοστάσιο έχει μεγάλη σημασία για πολλούς πολιτισμούς, όπως η Αρχαία Αίγυπτος και η Αρχαία Ρώμη, αφού λειτουργεί σα δείκτης για τις εποχές που περνούν, αλλά και ως πιθανή εποχή αναγέννησης.
Στη βόρεια Ευρώπη, από τις Νήσους Φερόες έως την Εσθονία, οι γερμανικοί λαοί γιορτάζουν εδώ και καιρό το γεγονός, το οποίο έγινε γνωστό ως Yule, ενώ το Yule χρονολογείται από τους Νορβηγούς, οι οποίοι γιόρταζαν την αναγέννηση του ήλιου για 12 ημέρες, γιορταζόταν επίσης από αγγλοσάξονες παγανιστές.
Στη Βρετανία, σύμφωνα με τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, οι δρυίδες ιερείς σηματοδοτούσαν τη σημαντική ημερομηνία μαζεύοντας γκι και θυσιάζοντας ταύρους. Αυτό ήταν επίσης πιθανώς ένα πρακτικό μέτρο για τον περιορισμό του αριθμού των στομάτων, που έπρεπε να τραφούν κατά τη διάρκεια μηνών πείνας.
