“17 Νοέμβρη”: Πώς η τρομοκρατική οργάνωση εκτέλεσε τον αστυφύλακα Χρήστο Μάτη, στη ληστεία της Εθνικής Τράπεζας στα Πετράλωνα
Σαν σήμερα το 1984
Ο Δημήτρης Κουφοντίνας γνωστός και ως "Λουκάς" της "17 Νοέμβρη" του προσέφερε ένα κουτί γλυκά και στη συνέχεια τον πυροβόλησε εν ψυχρώ με τον θάνατό του να είναι ακαριαίος
Ήταν 8:10 το πρωί της 24ης Δεκεμβρίου 1984. Ήταν μία κρύαπαραμονή Χριστουγέννων όταν μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη»εισέβαλαν στην Εθνική Τράπεζα, στα Άνω Πετράλωναμε σκοπό τη ληστεία προκειμένου να ενισχυθεί το «επαναστατικό» ταμείο της οργάνωσης.
Ο «Λουκάς» της «17 Νοέμβρη», Δημήτρης Κουφοντίνας, είχε στείλει λίγες μέρες πριν στην τράπεζα τον Πάτροκλο Τσελέντη για να κατοπτεύσει τον χώρο όπου θα χτυπούσαν. Ακόμα και σήμερα που «17 Ν» έχει εξαρθρωθεί δεν έχει ξεκαθαρίσει πως η οργάνωση ήξερε το όνομα του φρουρού, αλλά και λεπτομέρειες γύρω από τη λειτουργία της τράπεζας.
Το σχέδιο που είχε καταρτιστεί έλεγε ότι ο Κουφοντίνας ντυμένος αστυνομικός θα έμπαινε στην τράπεζα κρατώντας γλυκά. Θα πλησίαζε τον Χρήστο Μάτη, θα του ευχόταν για την επερχόμενη γιορτή του και θα του έδινε το κουτί. Ο αστυφύλακας θα το έπαιρνε και ο Κουφοντίνας θα τον ακινητοποιούσε και θα τον αφόπλιζε. Τα άλλα μέλη θα προχωρούσαν στην ληστεία και θα αποχωρούσαν όλοι μαζί χωρίς θύματα και χωρίς πυροβολισμούς έτσι ώστε να μην προκαλέσουν περαιτέρω πανικό.
Η ληστεία
Έτσι λοιπόν όσοι θα λάμβαναν μέρος στη ληστεία συγκεντρώθηκαν σε ένα στενό που βρισκόταν κοντά στην τράπεζα. Ο «Λουκάς» φόρεσε ένα αστυνομικό μπουφάν και ένα καπέλο. Όπως ανέφερε ο ιδιοκτήτης του ζαχαροπλαστείου, απ' όπου αγοράστηκαν τα γλυκά, στην επιχείρηση πήρε μέρος και μία γυναίκα.
«Διατηρώ ζαχαροπλαστείο επί της οδού Ιεραρχών 93. Καθημερινά μεταβαίνω πεζός από το σπίτι μου στο κατάστημα ακολουθώντας την ίδια διαδρομή. Φτάνοντας στη διασταύρωση των οδών Τριών Ιεραρχών και Θερικλειδών κοιτάζοντας δεξιά, είδα μια γυναίκα άγνωστη με γυρισμένη την πλάτη και σε βάθος 3-4 μέτρων περίπου να παραδίδει ένα κουτί γλυκών διαστάσεων 0,25 Χ 0,25 εκατοστών, που ήταν περιτυλιγμένο με κόκκινο χαρτί, σε έναν αστυφύλακα με στολή, ο οποίος κοίταζε προς την οδό Τριών Ιεραρχών.
Εγώ συνέχισα τον δρόμο μου, πέρασα την τράπεζα που έγινε η ληστεία, είδα τον φρουρό - αστυνομικό, τον οποίο γνώριζα, να κάθεται στην πολυθρόνα, που ήταν αριστερά της εισόδου. Περνώντας λίγο πιο πάνω από το απέναντι βενζινάδικο, με φώναξε ο βενζινάς κ. Τσάκαλος και γυρίζοντας αριστερά να τον χαιρετήσω πήρε το μάτι μου τον αστυφύλακα που είχα δει με το πακέτο στα χέρια να εισέρχεται στην είσοδο της τράπεζας. Άλλα άτομα να μπαίνουν μαζί του δεν θυμάμαι να είδα. Τον αστυφύλακα τον θυμάμαι γιατί φορούσε στολή. Συνέχισα τον δρόμο και πήγα στο μαγαζί, όπου σε λίγα λεπτά έμαθα ότι έγινε η ληστεία». Παρά τις έρευνες δεν ξεκαθαρίστηκε ποτέ εάν όντως είχε συμμετοχή κάποια γυναίκα.
Μετά την εξάρθρωση της τρομοκρατικής οργάνωσης ο Χριστόδουλος Ξηρός, κατά τη διάρκεια κατάθεσής του περιέγραψε με λεπτομέρειες όσα συνέβησαν το πρωινό της 24ης Δεκεμβρίου.
«Στη ληστεία αυτή εκτός από μένα συμμετείχαν ο “Αλέκος”, ο “Λουκάς”, ο “Νικήτας”, ο “Αποστόλης” και ο “Κόμης”, αν θυμάμαι καλά. Ο “Αποστόλης”, που αναφέρω, ήταν Tούρκος υπήκοος, οικονομικός πρόσφυγας στην Ελλάδα. Τα στοιχεία ταυτότητός του ήταν Ozturk Yavuz, τορναδόρος στο επάγγελμα, ο οποίος πέθανε προ ετών από έμφραγμα. Ο “Λουκάς” ντυμένος με στολή αστυνομικού εισήλθε πρώτος στην τράπεζα και κατευθύνθηκε προς το μέρος του ένοπλου αστυνομικού φρουρού. Εγώ με τον “Ταινία” μπήκαμε ταυτόχρονα στον χώρο των ταμείων και οι άλλοι δύο, ο “Νικήτας” και ο “Κόμης”, κινήθηκαν προς το μέρος των πελατών της τράπεζας, ενώ ο “Αποστόλης” παρέμεινε εκτός της τράπεζας και μαρσάριζε τη μηχανή. Ο “Λουκάς” (Δημήτρης Κουφοντίνας) πυροβόλησε τον αστυνομικό και αφού πήραμε τα χρήματα απομακρυνθήκαμε από την τράπεζα» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Δύο μάρτυρες που βρίσκονταν στην τράπεζα την ώρα της ληστείας και της δολοφονίας, αναγνώρισαν στο πρόσωπο του ατόμου που φορούσε ψεύτικη στολή αστυνομικού τον Δημήτρη Κουφοντίνα. Όμως στην πλειονότητά τους οι μάρτυρες της υπόθεσης υποστήριξαν ότι το άτομο που πυροβόλησε τον Μάτη ήταν κάποιος δίπλα στον "αστυνομικό", και φορούσε πολιτικά.
Ένας υπάλληλος του ΟΤΕ, ο Παύλος Νικολαΐδης, ανέφερε ότι «ο συγχωρεμένος καθόταν στην καρέκλα. Τότε τον πλησίασε ο ψεύτικος αστυνομικός του είπε «Χρήστο χρόνια πολλά» και του άφησε γλυκά. O Χρήστος πήγε να σηκώσει το όπλο, έπεσε ο ψεύτικος αστυνομικός πάνω του και μετά ήρθε και ο δεύτερος με τα πολιτικά. Δεν ξέρω αν του πήραν το όπλο του ή πυροβόλησαν με άλλο όπλο. Με την αντίσταση που έφερε ο Χρήστος ακούστηκε πυροβολισμός και έπεσε κάτω. Στο πρόσωπο του ψεύτικου αστυνομικού αναγνώρισα τον κ. Κουφοντίνα» τόνισε.
Την ίδια ώρα σχεδόν βέβαιη ότι ο ντυμένος αστυνομικός ήταν ο Δημήτρης Κουφοντίνας, εμφανίστηκε η Αγγελική Γκιλιπάθη. Η γυναίκα, η οποία εκείνη την εποχή ήταν προϊσταμένη εσωτερικής διαδικασίας του υποκαταστήματος της τράπεζας τόνισε ότι «είμαι σίγουρη ότι αυτός που ήταν ντυμένος με τα πολιτικά πυροβόλησε. Αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να αναγνωρίσω το πρόσωπό του. Τον άλλον όμως που ήταν ντυμένος αστυφύλακας από φωτογραφίες που είδα στην τηλεόραση λέω ότι ενδεχομένως να ήταν ο Κουφοντίνας. Μπορεί να είναι αυτός, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα…».
Από τις μαρτυρίες που παρατέθηκαν παραπάνω είναι εμφανές πως το σχέδιο να πάρει το κουτί με τα γλυκά ο 28χρονος αστυφύλακας και να ακινητοποιηθεί δεν λειτούργησε. Δεν έπιασε το κουτί καθώς πιθανότατα υποψιάστηκε ότι κάτι δεν πάει καλά. Ακολούθησε συμπλοκή του Κουφοντίνα με τον Χρήστο Μάτη. Ο αστυφύλακας πυροβολήθηκε εξ επαφής στο κεφάλι και πέθανε επί τόπου.
Το περίστροφο που τον σκότωσε ήταν ένα 38άρι περίστροφο τύπου Smith & Wesson (με τον αύξοντα αριθμό 971379) το οποίο σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Αστυνομία (12/07 2002) κατασχέθηκε μεταξύ άλλων ευρημάτων στη γιάφκα της οδού Πάτμου 84 στα Κάτω Πατήσια. Το ίδιο όπλο χρησιμοποιήθηκε από τη 17Ν σε άλλες έξι προπαρασκευαστικές τρομοκρατικές δράσεις.
Ο Κουφοντίνας φεύγοντας πήρε μαζί του και το υπηρεσιακό περίστροφο του Χρήστου Μάτη. Βρέθηκε στην τσάντα του Σάββα Ξηρού το βράδυ της έκρηξης στον Πειραιά στις 29 Ιουνίου 2002. Ήταν το πρώτο στοιχείο που ανακάλυψε η Αστυνομία και συνέδεε τον Σάββα Ξηρό με τη «17 Νοέμβρη».
Ο Πάτροκλος Τσελέντης, ο οποίος ήταν μέλος της «17 Ν» συμμετείχε στη συγκεκριμένη ληστεία. Στην κατάθεση του, στις αρχές υποστήριξε τα εξής: «Μία μέρα ο Κουφοντίνας μού ζήτησε να πάω να δω πού είναι η τράπεζα στα Πετράλωνα και πώς είναι οι γύρω δρόμοι. Όταν το έκανα, με τσεκάρισε. Την ημέρα που έγινε το γεγονός συναντήθηκα με τον Κουφοντίνα σε ένα στενάκι και μου έδωσε ένα περίστροφο. Τα όπλα τα έφερνε και τα μοίραζε ο “Λουκάς” μέσα σε μία τσάντα και ο ίδιος πάλι τα έπαιρνε.
Περίμενα λίγο πριν την τράπεζα. Τον είδα να βγάζει ένα μπουφάν, να φοράει ένα καπέλο αστυνομικού και να μπαίνει μέσα μαζί με τον "Μανώλη" (Χριστόδουλο Ξηρό) και τον "Ανδρέα" (σ.σ.: ο κωδικός αυτός δεν ανήκει σε κανέναν από τους συλληφθέντες). Εγώ μπήκα και κάθησα στην είσοδο της τράπεζας. Δεν είχαμε σκοπό να πυροβολήσουμε τον αστυνομικό-φρουρό. Μετά από λίγα λεπτά, ενώ δεν άκουσα πυροβολισμό, είδα τους δικούς μου να βγαίνουν έξω. Νομίζω ότι όλοι μπήκαμε σε ένα κλειστό φορτηγάκι. Ήταν όλοι αναστατωμένοι.
Άκουσα τον Κουφοντίνα, ο οποίος έλεγε ότι: "Του είπα πολλές φορές να μείνει ακίνητος και αυτός μού επιτέθηκε". Έδωσα το δικό μου όπλο και μετά με άφησαν στο ύψος της Χαμοστέρνας και έφυγα. Στο σπίτι έμαθα ότι στην τράπεζα είχε δολοφονηθεί ο Χρήστος Μάτης. Ο θάνατός του μας είχε συγκλονίσει όλους και ιδιαίτερα τον Κουφοντίνα».
Στη ληστεία κατά τη διάρκεια της οποίας δολοφονήθηκε ο Χρήστος Μάτης, τα μέλη της «17 Νοέμβρη» πήραν συνολικά 7,5 εκατ. δραχμές. Αναφορά στη δολοφονία του αστυφύλακα γίνεται σε προκήρυξη του Ιουλίου 2002 που φέρει την υπογραφή της οργάνωσης αλλά ο Δημήτρης Κουφοντίνας υποστηρίζει ότι «δεν γράφτηκε από μέλη της 17 Νοέμβρη».
Σε αυτή αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Ο νεαρός Θάνος Αξαρλιάν ήταν και είναι η σκιά που θα μας ακολουθεί μέχρι να τον συναντήσουμε... Ήταν η μεγαλύτερη ατυχία στην πορεία της Οργάνωσης και το μεγαλύτερο βάρος στις ψυχές μας. Αλλά και άλλα άτομα όπως ο Σωτήρης Σταμούλης, ο Νίκος Βελούτσος, ο Γιάννης Βάρης, ο Γιάννης Γεωργακόπουλος, ο Γιώργος Ρουσέτης και ο Χρήστος Μάτης ήταν θύματα πολέμου. Κανείς δεν ήθελε το θάνατο τους, αλλά δυστυχώς δε γινόταν αλλιώς».
Σημειώνεται ότι η οργάνωση «φάντασμα» χτύπησε δύο μήνες μετά. Ήταν το απόγευμα της 21ης Φεβρουαρίου 1985 όταν μέλη της «17 Ν» δολοφόνησαν στο Κολωνάκι τον Νίκο Μομφεράτο, εκδότη της εφημερίδας «Απογευματινή» και τον οδηγό του Παναγιώτη Ρουσσέτη.
