Πρωθυπουργός επί δύο τετραετίες, γνωστός ως ο «αρχιτέκτονας του εκσυγχρονισµού», ευρωπαϊστής και οραµατιστής, ο Κώστας Σηµίτης άφησε ισχυρό και κατά πολλούς αµφιλεγόµενο αποτύπωµα στην ύστερη µεταπολιτευτική περίοδο. Η διακυβέρνηση Σηµίτη χαρακτηρίστηκε από µια σειρά σηµαντικών επιτευγµάτων, που σκιάστηκαν από οσµές αδιαφάνειας µε πρωταγωνιστές στενούς του συνεργάτες, και έντονες αντιπαραθέσεις.

Μεταξύ των κορυφαίων επιτευγµάτων του ήταν η ένταξη της Ελλάδας στην Οικονοµική και Νοµισµατική Ένωση (ΟΝΕ) το 2001, η οποία ενίσχυσε τη θέση της χώρας στην Ευρώπη. Στις κορυφαίες στιγµές της εθνικής στρατηγικής του ΠΑΣΟΚ υπό τον Κώστα Σηµίτη συγκαταλέγεται επίσης η προσχώρηση της Κύπρου στην ΕΕ, µε την υπογραφή της Πράξης Προσχώρησης, στη Στοά του Αττάλου (2003).

Ο Κώστας Σηµίτης, αντιλαµβανόµενος τον υπαρκτό κίνδυνο από την απρόβλεπτη Τουρκία, θέλησε να προστατεύσει τα δικαιώµατα της Κύπρου, συµβάλλοντας καθοριστικά στην ένταξή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Μια διπλωµατική επιτυχία την οποία του την πιστώνουν τόσο οι πολιτικοί του αντίπαλοι όσο και η… Άγκυρα.

*Διαβάστε ακόμα: Αφιέρωμα του Spiegel για τον Κώστα Σημίτη: ''Ήταν ένας εκσυγχρονιστής''



Τα μεγάλα έργα του Κώστα Σημίτη

Σε µια περίοδο που η Ελλάδα προετοιµαζόταν για τους Ολυµπιακούς Αγώνες, τεράστια έργα, όπως το µετρό της Αθήνας, το τραµ, το νέο αεροδρόµιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», η Αττική Οδός, η Γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου, η Εγνατία Οδός και το Ολυµπιακό Κέντρο Αγίου Κοσµά, παραδόθηκαν επί των ηµερών του. Παρά την έντονη κριτική που είχε δεχτεί για την τήρηση των χρονοδιαγραµµάτων (ειδικά στην περίπτωση της Εγνατίας Οδού) τα έργα ολοκληρώθηκαν και άλλαξαν την εικόνα της χώρας, ειδικά στις µεταφορές, ριζικά.


Οι ταυτότητες και οι σχέσεις κράτους και Εκκλησίας

Ο Κώστας Σηµίτης «χρεώνεται» επίσης µια από τις πιο πολυσυζητηµένες αντιπαραθέσεις στις σχέσεις κράτους και Εκκλησίας. Ήταν το 2000, όταν η κυβέρνησή του αποφάσισε να αφαιρέσει την αναγραφή του θρησκεύματος από τις αστυνομικές ταυτότητες, μια απόφαση που πυροδότησε έντονες αντιδράσεις από την Εκκλησία της Ελλάδας, με επικεφαλής τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο.

Η απόφαση αυτή βασίστηκε στις υποδείξεις της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η οποία έκρινε ότι η αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες παραβίαζε τη συνταγματική αρχή της θρησκευτικής ελευθερίας και τις ευρωπαϊκές νομοθεσίες περί προστασίας προσωπικών δεδομένων. Η κυβέρνηση, θέλοντας να διατηρήσει συνέπεια στη δέσμευσή της για εκσυγχρονισμό του κράτους και εναρμόνιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αποφάσισε να προχωρήσει άμεσα στην υλοποίηση της απόφασης.


Κρίση στα Ίμια

Από τις κρισιμότερες στιγμές στην πολιτική πορεία του εκλιπόντος πολιτικού υπήρξε η κρίση στα Ίμια. Ήταν Χριστούγεννα του 1995, όταν ένα τουρκικό πλοίο προσάραξε στη νησίδα, όμως αρνήθηκε να δεχτεί βοήθεια από το Λιμεναρχείο Καλύμνου, υποστηρίζοντας ότι βρίσκεται σε τουρκικά χωρικά ύδατα. Μέσα σε λίγες ημέρες η κρίση έλαβε μεγάλες διαστάσεις, με πολεμικούς στόλους των δύο χωρών να παρατάσσονται γύρω από τις βραχονησίδες των Ιμίων και τις σημαίες των δύο χωρών να... «ανεβοκατεβαίνουν» πάνω στη Μικρή και τη Μεγάλη Ίμια. Η κρίση αποσοβήθηκε χωρίς να υπάρξει, σύμφωνα με την επίσημη καταγραφή των περιστατικών, πολεμική εμπλοκή, όμως εγκαινιάστηκε η περίοδος των «γκρίζων ζωνών», δηλαδή των περιοχών που θεωρούνται διαφιλονικούμενες, με την Ελλάδα να φαίνεται πως αποδέχεται τότε την de facto απομείωση των συνόρων της. Η φράση του Κώστα Σημίτη από το βήμα της Βουλής ότι «ευχαριστεί την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών» για την παρέμβασή της ξεσήκωσε οργή στην Ελλάδα και κατηγορήθηκε έντονα για ενδοτισμό.



Χρηματιστήριο

Η περίοδος της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ υπό τον Κώστα Σημίτη ταυτίστηκε με μια περίοδο οικονομικής ευημερίας για εκατομμύρια πολίτες, επισκιάζεται όμως από το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου. Το 1997 άρχισε η ραγδαία άνοδος στη Σοφοκλέους, γεγονός που προσέλκυσε μεγάλο αριθμό μικροεπενδυτών. Μέσα σε δύο χρόνια οι τιμές των μετοχών στο ΧΑΑ εκτινάσσονται και επιφέρουν υψηλά κέρδη σε μικρό αριθμό επενδυτών μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα την προσέλκυση ολοένα και περισσότερων επενδυτών που επεδίωκαν να αντιγράψουν αυτή την επιτυχία. Το καλοκαίρι του 1999, η ενασχόληση με το Χρηματιστήριο είχε φτάσει σε επίπεδα-ρεκόρ. Ακόμη και σε μικρά χωριά υπήρχαν ΕΛΔΕ (εταιρείες λήψης και διαβίβασης εντολών) που λειτουργούσαν ως γραφεία διαμεσολάβησης για την αγορά και πώληση μετοχών. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1999 όμως χιλιάδες επενδυτές είδαν τις οικονομίες και τις περιουσίες τους να εξανεμίζονται. Το κραχ επηρέασε μεγάλο μέρος των Ελλήνων, καθώς οι ενεργοί επενδυτές είχαν φτάσει το 1,5 εκατομμύριο, και οδήγησε σε πολυετείς δικαστικές διαμάχες για την εύρεση και την τιμωρία πιθανών ενόχων, γι’ αυτό και έγινε γνωστό ευρέως ως το «σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου», παρόλο που εντέλει όλοι οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν. Ο Κώστας Σημίτης ποτέ δεν μπόρεσε να αποτινάξει το στίγμα ότι με διάφορους τρόπους υποστήριξε αυτή τη μαζική είσοδο πολιτών στο επικίνδυνο παιχνίδι των επενδύσεων, ή τουλάχιστον ότι δεν προσπάθησε να την εμποδίσει προστατεύοντάς τους.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή