Αιτία της αναταραχής των τελευταίων ωρών στην παγκόσμια αγορά υψηλής τεχνολογίας είναι η εμφάνιση από τη νεοφυή κινεζική εταιρεία DeepSeek ενός χαμηλού κόστους μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο αμφισβητεί τα δυτικά αντίστοιχα τεχνητής νοημοσύνης με υψηλή αποτίμηση και διεθνή κυριαρχία. 

Διαβάστε ακόμα: Τεχνητή νοημοσύνη: Αναταραχή στη Wall Street και κατρακύλα μετοχών φέρνει το κινεζικό Deep Seek - Ποιος είναι ο ιδρυτής της καινοτόμας startup

Το νέο χαμηλού κόστους chatbot τεχνητής νοημοσύνης της DeepSeek, το R1, προκάλεσε σοκ στη Wall Street, με τον αμερικανικό κολοσσό Nvidia, που απογειώθηκε τα τελευταία δύο χρόνια χάρη στη μεγάλη ζήτηση για τα εξαρτήματά του, να χάνει χθες περισσότερα από 500 δισ. δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία.

Ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποίησε ότι η κινεζική DeepSeek αποτελεί «καμπανάκι», καλώντας την τεχνολογική βιομηχανία των ΗΠΑ σε «αφύπνιση».

DeepSeek: Γιατί απειλούνται οι αμερικανικές εταιρείες

Η κυκλοφορία του R1 δεν τράβηξε την προσοχή των αμερικανικών εταιρειών μέχρι αυτό το Σαββατοκύριακο, οπότε η DeepSeek κατέστησε ελεύθερη και δωρεάν την εφαρμογή, την οποία έσπευσαν να κατεβάσουν κυρίως oι χρήστες από το αμερικανικό διαδικτυακό κατάστημα της Apple, ξεπερνώντας το ChatGPT της OpenAI, που ξεκίνησε την κούρσα της τεχνητής νοημοσύνης στα τέλη του 2022.

Κρίσιμο στοιχείο της επιτυχίας θεωρείται το χαμηλό κόστος του R1. Η Meta την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε ότι θα δαπανήσει πάνω από 65 δισεκατομμύρια δολάρια φέτος για την ανάπτυξη AI. Ο Σαμ Άλτμαν, διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, έχει δηλώσει πως η βιομηχανία AI θα χρειαζόταν τρισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις για να υποστηρίξει την ανάπτυξη τσιπ που απαιτούνται για την τροφοδοσία των κέντρων δεδομένων, που διψούν για ηλεκτρισμό που τρέχουν τα πολύπλοκα μοντέλα του κλάδου.

Το εκπληκτικό επίτευγμα από μια σχετικά άγνωστη startup τεχνητής νοημοσύνης γίνεται ακόμα πιο σοκαριστικό αν σκεφτεί κανείς ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και χρόνια εργάζονταν για να περιορίσουν την προμήθεια τσιπ τεχνητής νοημοσύνης υψηλής ισχύος στην Κίνα, επικαλούμενες ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια. Αυτό σημαίνει ότι η DeepSeek μπόρεσε να επιτύχει το χαμηλού κόστους μοντέλο της σε τσιπ τεχνητής νοημοσύνης με χαμηλή ισχύ.

Για να διατηρήσουν την κυρίαρχη θέση τους στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, οι ΗΠΑ επέβαλαν ελέγχους στις εξαγωγές των ημιαγωγών αιχμής. Καθώς είναι κινεζική, η DeepSeek δεν είχε κατά συνέπεια πρόσβαση στα ακριβά και υπερσύγχρονα τσιπ της καλιφορνέζικης εταιρείας Nvidia, τα οποία χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT.

Η αμερικανική κυβέρνηση θεωρεί ζήτημα εθνικής ασφάλειας την ανάπτυξη μιας όλο και πιο ισχυρής τεχνητής νοημοσύνης. Για τον λόγο αυτόν ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπέγραψε εκτελεστικά διατάγματα που αφορούσαν ζητήματα από τις υποχρεώσεις των εταιρειών έως ελέγχους στις εξαγωγές.

Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ένα σχέδιο μαζικών ιδιωτικών επενδύσεων στην τεχνητή νοημοσύνη, στο οποίο θα συμμετέχουν κυρίως η OpenAI και η ιαπωνική εταιρεία SoftBank. Βασικό κίνητρο για το σχέδιο αυτό αποτέλεσε ο ανταγωνισμός με την Κίνα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε πριν από μερικές ημέρες τη δημιουργία ενός ιδιωτικού επενδυτικού προγράμματος για την τεχνητή νοημοσύνη, ύψους 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο οποίο θα συνεισφέρουν οι αμερικανικοί κολοσσοί υψηλής τεχνολογίας, επιδιώκοντας να ασκήσουν πλήρη έλεγχο στις εξελίξεις που αφορούν τον τομέα.

«Το DeepSeek R1 είναι η στιγμή Σπούτνικ της ΑΙ», δήλωσε ο Μαρκ Αντρέεσεν, επενδυτής στον τομέα της τεχνολογίας, παρομοιάζοντας το R1 με την εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου από τη Σοβιετική Ένωση το 1957, ένα γεγονός που είχε ξαφνιάσει τον δυτικό κόσμο.

«Εάν η Κίνα ξεπεράσει γρήγορα τις ΗΠΑ στην κούρσα της ΑΙ, η οικονομία της τεχνητής νοημοσύνης θα ανατραπεί», προειδοποίησε η Κάθλιν Μπρουκς, διευθύντρια ερευνών στην XTB, σε σημείωμα προς τους πελάτες.

Ο Σάτια Ναντέλα, επικεφαλής της Microsoft, δήλωσε στα κοινωνικά δίκτυα ότι μια φθηνότερη τεχνητή νοημοσύνη είναι ωφέλιμη για όλους. Αλλά στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός την περασμένη εβδομάδα ζήτησε να «πάρουμε πάρα πολύ σοβαρά τις εξελίξεις στην Κίνα».

Επιπτώσεις από το Τόκιο έως το Άμστερνταμ και τη Silicon Valley

Ο Έλον Μασκ, που έχει επενδύσει πολύ στην εταιρεία του xAI, και ο επικεφαλής της ScaleAI, μιας startup που υποστηρίζεται από τις Amazon και Meta, πιστεύουν ότι η DeepSeek απέκτησε μυστικά πρόσβαση στα πιο προηγμένα τσιπ της Nvidia, τα H100.

Κατηγορίες από μια «ομάδα πλουσιόπαιδων», την οποία «ξεπέρασε μια ομάδα φτωχόπαιδων», αντέδρασε στο X ο επενδυτής Τζεν Ζου Σκοτ.

Το λανσάρισμα και η αυξανόμενη δημοτικότητα του DeepSeek ώθησαν τους επενδυτές να απορρίψουν μετοχές τεχνολογίας παγκοσμίως, με επιπτώσεις που έγιναν αισθητές από το Τόκιο έως το Άμστερνταμ και τη Silicon Valley.

Χθες, η Nvidia (NVDA), ο κορυφαίος προμηθευτής τσιπ AI, της οποίας το απόθεμα υπερδιπλασιάστηκε τα δύο τελευταία χρόνια, υποχώρησε 12%. Η Meta (META) και η Alphabet (GOOGL), η μητρική εταιρεία της Google, υποχώρησαν επίσης απότομα. Οι ανταγωνιστές της Nvidia Marvell, Broadcom, Micron και TSMC, έπεσαν επίσης απότομα. Η Oracle (ORCL), η Vertiv, η Constellation, η NuScale και άλλες εταιρείες κέντρων δεδομένων κατέρρευσαν.
Αυτό παρέσυρε το ευρύτερο χρηματιστήριο, επειδή οι μετοχές τεχνολογίας αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της αγοράς – η τεχνολογία αποτελεί περίπου το 45% του S&P 500.

Ένα τέτοιο επίτευγμα μπορεί βεβαίως να μην είναι αρκετό για να αντιμετωπίσει την πολυετή πρόοδο στην αμερικανική ηγεσία της τεχνητής νοημοσύνης. Παράλληλα, είναι πιθανή μια μαζική στροφή πελατών σε μια κινεζική startup. Έτσι, το χθεσινό ξεπούλημα στην αγορά μπορεί να είναι λίγο υπερβολικό.