Σαντορίνη: Υπομένει τον Εγκέλαδο ο κ. Νίκος από το Καμάρι - "Έψαχνα την 13χρονη κόρη μου και ούρλιαζα “Μαρία, βγες έξω γρήγορα”
"Ζήτημα να είμαστε 200, 250. Πάνω από τους μισούς κατοίκους του Καμαρίου έχουν φύγει"
Ο συγκινητικός ναΐσκος του Αγίου Παγκρατίου – Το μνημείο των νεκρών του ’56 που έχασαν τη ζωή τους ανήμερα της εορτής του Αγίου από τον σεισμό στη Σαντορίνη
Πέρα από την πολυδιαφημισμένη καλντέρα, τα πολύβουα Φηρά, τα σοκάκια της Οίας και του Ημεροβιγλίου, υπάρχει και μια Σαντορίνη ταπεινή. Που σαφώς δεν υπόσχεται την απρόσιτη πολυτέλεια αλλά χαρίζει απλόχερα φροντιστική φιλοξενία. Δύο κουβέντες, ένα κρασί και χαμόγελο. Όπως αυτό που συναντήσαμε στο πρόσωπο του κ. Νίκου, του ιδιοκτήτη της μοναδικής ανοικτής ταβέρνας στο Καμάρι, στο νοτιοανατολικό άκρο του νησιού. Μαζί του, τα δύο από τα τρία παιδιά του, η 13χρονη Μαρία και ο 16χρονος Σίλβιο. Με την… ασυλία της ηλικίας η νεαρή περνούσε την ώρα της, ενώ ο δεύτερος σε ηλικία γιος του Νίκου, βοηθούσε στο μαγαζί ως σερβιτόρος. Ή έστω έκανε πως βοηθούσε, μιας και οι πελάτες έχουν γίνει ανάρπαστοι. «Έχουν μείνει λίγοι πλέον στο χωριό. Ζήτημα να είμαστε 200, 250. Σίγουρα πάνω από τους μισούς κατοίκους του Καμαρίου, έχουν φύγει», λέει ο κ. Νίκος στο parapolitika.gr. «Λογικό, μετά απ’ όλα αυτά που έχουν γίνει».
Ο Νίκος και η Λίζα έχουν τρία παιδιά. Ζουν στη Σαντορίνη από το 1998. «Όλα τα χρόνια ήμουν μάγειρας. Έχω δουλέψει σε δεκάδες μαγαζιά και μάλιστα δίπλα σε μεγάλους σεφ», είπε και διασκέδασε με την… τύχη του: «Μόλις κλείσαμε έναν χρόνο που πήρα το μαγαζί, έχοντας επενδύσει τους κόπους μιας ζωής. Ανοίξαμε τον Απρίλιο, και ακόμη κι αν σου φαίνεται περίεργο, οι καλύτερες μέρες μας ήταν το περασμένο… σαββατοκύριακο!», είπε με αφοπλιστική ειλικρίνεια.
Σαντορίνη: «Εξαφανίστηκαν σα να έπεσε βόμβα»
Η νέα χρονιά ήταν πολλά υποσχόμενη για τον κ. Νίκο και την οικογένειά του. Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, ξεκίνησε κάτι δικό του. Κι αν το 2024 ήταν μεταβατικό για την επιχείρησή του, το 2025 ανοιγόταν ελπιδοφόρο. «Γυρίσαμε από τις χριστουγεννιάτικες διακοπές γύρω στις 10 Ιανουαρίου, προετοιμάσαμε το μαγαζί και στα τέλη του μήνα ξεκινήσαμε. Όλα πήγαιναν καλά. Μάλιστα το σαββατοκύριακο πριν τους σεισμούς ήταν καλύτερο και από τον Αύγουστο!», είπε ο κ. Νίκος και παραδέχτηκε πως αρχικά δεν αντιλήφθηκε την ένταση των σεισμών. «Ο ένας μετά τον άλλο έφευγαν. Μου φώναζαν “τι κάνετε εδώ, κάνει σεισμούς” και εξαφανίστηκαν σα να έπεσε βόμβα».
Η πρώτη πραγματική συνειδητοποίηση ήταν δραματική. Νωρίς το πρωί, της Δευτέρας 3 Φεβρουαρίου, ο κ. Νίκος με την κόρη του Μαρία πήγαν από το μαγαζί. Ο πατέρας ήθελε να κάνει μερικές δουλειές. Η μικρούλα δεν είχε σχολείο και πήγε κοντά του. Άρχισε να ψαχουλεύει παίζοντας μέσα στους χώρους του καταστήματος. Τότε χτύπησε ο Εγκέλαδος: «… φώναξα “Μαρία, βγες έξω γρήγορα”. Ταράχτηκα. Δεν ήξερα που βρισκόταν το παιδί μου κι αν είχε γίνει ζημιά. Ήμουν απασχολημένος και όταν ένιωσα τον σεισμό, τα χρειάστηκα. Όμως από εκείνη τη στιγμή, άρχισα να βλέπω τα πράγματα διαφορετικά», παραδέχτηκε στο parapolitika.gr.
«Δεν θέλουμε να δείχνουμε φόβο στα παιδιά μας»
Λίγο αργότερα εμφανίστηκε και η σύζυγος του κ. Νίκου, η Λίζα. Για εκείνη το μόνο που έχει σημασία είναι τα παιδιά της. «Φοβάμαι, αλλά περισσότερο φοβάμαι για τα παιδιά μου. Αν είναι να γίνει κάτι, ας το πάθω εγώ», είπε, και ο Νίκος πρόσθεσε: «Προσπαθούμε να μην το δείχνουμε στα παιδιά. Βέβαια αυτά αντιδρούν, αλλά για άλλους λόγους. Από… βαρεμάρα», είπε γελώντας. Ο Σίλβιο πετάχτηκε: «Όλοι οι φίλοι έχουν φύγει. Όλοι! Έχω μείνει μόνος μου και γι’ αυτό θέλω να φύγω!», είπε ο έφηβος… σερβιτόρος. «Μακάρι να είναι μόνο αυτό το πρόβλημά μας», είπε ο Νίκος. «Η βαρεμάρα των παιδιών».
Το ερώτημα είναι εύλογο. «Γιατί δεν φύγατε και εσείς;», ρωτήσαμε και σχεδόν αβίαστα απάντησαν: «Δεν είναι εύκολο για μία πενταμελής οικογένεια να φύγει. Ποιος να μας φιλοξενήσει όλους μαζί; Γι’ αυτό διατηρούμε την ψυχραιμία μας και ελπίζουμε για το καλύτερο». Οι γονείς του Νίκου είναι στην Αλβανία: «Ανησυχούν και μας καλούν κάθε μέρα, δύο φορές την ημέρα. Προσπαθώ να τους καθησυχάζω», παραδέχτηκε.
Φωνή αντηχεί από το σκοτεινό παρελθόν
Η επίσκεψη στο Καμάρι δεν τελείωσε εκεί. Μόλις λίγα μέτρα δυτικότερα, δεσπόζει ένας μικρός λόφος, απ’ όπου απλώνεται ολόκληρη η περιοχή στα πόδια σου. Στην κορυφή μία μικρή εκκλησία. Ένας ναΐσκος αφιερωμένος στον Άγιο Παγκράτιο.
Μέσα στο χειμωνιάτικο απόγευμα του Φεβρουαρίου, μερικά βήματα για να ξεπροβάλλει ένα μνημείο. Καθαρό και φροντισμένο, μία πλάκα με ονόματα. Χωρισμένα στους οικισμούς όλης της Σαντορίνης. «Δευτέρα 9 Ιουλίου 1956». Ανήμερα του εξ Αντιοχείας Αγίου Παγκρατίου. Είναι το Μνημείο των Θυμάτων του μεγάλου σεισμού. Νέοι και γέροι. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Κάθε αράδα και ένα ανείπωτο δράμα. Κοινά επώνυμα παρακινούν τη φαντασία σου να ζήσεις εκείνη τη στιγμή. Σα να είσαι μέλος αυτών των άτυχων οικογενειών. Η λίστα έχει υποσημειώσεις. «Πέντε τέκνα. Τρία τέκνα. Δύο τέκνα. Τέσσερα τέκνα». Η καρδιά σφίγγεται. Μπαίνεις στη θέση του παιδιού που ψάχνει τ’ αδέρφια του. Που αναζητά τραυματισμένο τους γονείς του. Μπαίνεις στη θέση του γονέα που αγκαλιάζει τα παιδιά του για τελευταία φορά. Σε απέλπιδα προσπάθεια να τα προστατέψει. Του ή της συζύγου που ψάχνει τη φαμίλια στα χαλάσματα. Η ώρα περνά. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης σε προτρέπει να αφήσεις τις σκέψεις. Για χάρη της ψυχικής ισορροπίας.
Λίγα μέτρα πιο πέρα ο ναός. Απλός, λιτός, όμορφος. Με θέα προς το χωριό, προς το πέλαγος. Μια ξεσκισμένη από τους αέρηδες, σημαία. Το τίμημα όλων των Κυκλάδων μας, άλλωστε. Μετά, η αναχώρηση. Με δεκάδες μαρτυρίες ν’ αντηχούν στ’ αυτιά και στο μυαλό. Τις φυλλομετράς νοερά. Ανασύρεις αυτές που πρέπουν. Ανάμεσα στις αγωνίες, στους εκνευρισμούς, στις έριδες (ένα ακόμη χαρακτηριστικό γνώρισμα των αγαπημένων μας Κυκλαδιτών), ξεχωρίζουν πλέον μόνο αυτές. «Να μην γίνει ’56». Δεν έγινε. Να μην γίνει. Και με αυτή τη σκέψη, αναχώρηση.
