Στις 23 Ιουλίου 1974 η χούντα κατέρρευσε σαν τραπουλόχαρτο, έχοντας στις πλάτες της την αιματοβαμμένη εξέγερση του Πολυτεχνείουκαι την προδοσία της Κύπρου. Ο «Εθνάρχης» Κωνσταντίνος Καραμανλής επέστρεψε από την αυτοεξορία στο Παρίσι, καλούμενος να οδηγήσει τη χώρα στη Μεταπολίτευση.
Οι μήνες πέρασαν και στις 17 Νοέμβρη 1974 ο Καραμανλής σχημάτισε κυβέρνηση με κύριο στόχο την αποχουντοποίηση του στρατεύματος και των σωμάτων ασφαλείας. Μάλιστα, με το Δ’ Ψήφισμα περί κατάλυσης της Δημοκρατίας άνοιξε ο δρόμος για την προφυλάκιση και τη δίωξη των Απριλιανών πραξικοπηματιών. Την πόρτα του Κορυδαλλού πέρασαν οι Γεώργιος Παπαδόπουλος, Στυλιανός Παττακός, Νικόλαος Μακαρέζος, Δημήτριος Ιωαννίδης, Μιχαήλ Ρουφογάλης, Ιωάννης Λαδάς, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος και Θεόδωρος Θεοφιλογιαννάκος. Ο Κωνσταντίνος Ασλανίδης φυγοδίκησε στη Βραζιλία.
Παρά τις μαζικές προφυλακίσεις, υπήρχε έντονος ο φόβος για αντίδραση των χουντικών σταγονιδίων. Δεν είναι τυχαίο ότι όπως είχε αποκαλύψει ο Γεώργιος Ράλλης, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής για μεγάλο χρονικό διάστημα κοιμόταν σε διαφορετικό σπίτι, ενώ ένα βράδυ κοιμήθηκε ακόμα και σε πλοίο.
Σαν σήμερα το αποτυχημένο πραξικόπημα της πιτζάμας - Πώς αποκαλύφθηκε η απόπειρα κατάλυσης της Δημοκρατίας από τα σταγονίδια της χούντας
Βρισκόμαστε στις αρχές του 1975 και συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο. Τέτοιες μέρες πριν μισό αιώνα. Στα κυβερνητικά κλιμάκια έφτασε η πληροφορία ότι μία ομάδα αξιωματικών κινούνταν συνωμοτικά με σκοπό την ανατροπή της κυβέρνησης Καραμανλή. Η εν λόγω ομάδα αποτελούνταν από αξιωματικούς που ήταν προσκείμενοι στον Δημήτριο Ιωαννίδη.
Στις 24/2, η πρώτη ανακοίνωση της κυβέρνησης βγήκε το μεσημέρι και υπογράμμιζε: «Ο πρόεδρος της κυβερνήσεως διέταξε μερικήν επιφυλακήν, λόγω του ότι ορισμένοι αμετανόητοι αξιωματικοί, συνδεόμενοι με τους υποδίκους του δικτατορικού καθεστώτος, εκινούντο συνωμοτικώς. Η κατάστασις τελεί υπό τον πλήρη έλεγχον της κυβερνήσεως και καθ΄όλην την χώραν επικρατεί απόλυτος τάξις και ασφάλεια. Συνεπώς ουδεμία ανησυχία δικαιολογείται, όλαι δε αι φήμαι περί κινήσεων η κινδύνων εκ του εξωτερικού είναι καθ’ όλοκληρίαν ανυπόσταται».
Λίγο μετά το ΥΠΕΘΑ τόνιζε ότι «κατόπιν συγκεκριμένων πληροφοριών περί συνωμοτικών κινήσεων ελαχίστων αξιωματικών, απεφασίσθη η λήψις μερικών εκτάκτων μέτρων. Μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η επιφυλακή των φρουρών του λεκανοπεδίου Αττικής. […] Βεβαιούται κατηγορηματικώς ότι πρόκειται περί ανοήτων κινήσεων, ελαχίστων αμετανοήτων, συνδεόμενων με τους πρωτεργάτας της δικτατορίας. Εις τα πλαίσια της αποκατασταθείσης δημοκρατικής ομαλότητος, η Ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων, λαμβάνει και θα λάβη τα ενδεικνυόμενα προληπτικά μέτρα, αποφασισμένη να πατάξη αμειλίκτως οιονδήποτε παρεκκλίνει από την οδόν του καθήκοντος και της τιμής».
Ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας σε μία προσπάθεια να χαμηλώσει τους τόνους έκανε λόγο για το «πραξικόπημα της πιτζάμας». Η Αστυνομία Πόλεων και η Στρατιωτική Αστυνομία προχώρησαν σε 37 συλλήψεις, ενώ στο εδώλιο κάθισαν 21 εξ αυτών. Ακόμη την έξοδο από το στράτευμα είδαν 200 ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματικοί. Οι φήμες που κυκλοφορούσαν ανέφεραν ότι αρχικά θα σημειωνόταν ανταρσία στο ΚΕΤΘ και στη συνέχεια θα πραγματοποιούνταν έφοδος από τρεις ίλαρχους στις φυλακές Κορυδαλλού, με απώτερο στόχο την απελευθέρωση των πρωταιτίων.
Οι πρωτεργάτες
Το «πραξικόπημα της πιτζάμας» αποκαλύφθηκε όταν ήρθαν στο φως οι επαφές του Ιωαννίδη με τον έμπιστό του Παρασκευά Μπόλαρη. Μάλιστα άνθρωπος της ΚΥΠ συμμετείχε στις συναντήσεις που λάμβαναν χώρα σε σπίτια στο κέντρο της Αθήνας. Οι επίδοξοι στασιαστές είχαν σκοπό να ανατρέψουν την κυβέρνηση, να επανέλθει η Ελλάδα στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, να απελευθερωθούν οι Απριλιανοί.
Η κατάληψη του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων, η απομόνωση του αεροπορικού στρατηγείου της Λάρισας, η κατάληψη του στρατηγείου της Στρατιάς στη Λάρισα και ο παραμερισμός των διοικητών σε κάποιες νευραλγικές στρατιωτικές μονάδες αποτελούσαν μέρος του σχεδίου. Όμως η ΚΥΠ κατάφερε να δράσει άμεσα. Το κίνημα θα εκδηλωνόταν μεταξύ 23 Φεβρουαρίου και 8 Μαρτίου του 1975. Κατά την ανάκριση προέκυψε ότι το σχέδιο ήταν να σταματήσει η δίωξη των πρωταιτίων, ενώ θα έμπαινε σε εφαρμογή η απαγόρευση του ΚΚΕ.
Η ΚΥΠ είχε πετύχει τον στόχο της. Πολλοί θεωρούν ότι σημαντικό ρόλο έπαιξε η απόφαση του διοικητή της στρατιάς στη Λάρισα, στρατηγού Μυγδάλη, να διορίσει επικεφαλής του δεύτερου Γραφείου τον συνταγματάρχη Φάνη, ο οποίος είχε εκδιωχθεί από τη χούντα. Με το που ολοκληρώθηκε η σύσκεψη των συνωμοτών στη Λάρισα, η όλη επιχείρηση ήταν… διάτρητη, από κάθε άποψη. Στο μεταξύ, ο Καραμανλής ψύχραιμος συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη με τους αρχηγούς των Ενόπλων Δυνάμεων (στρατηγό Ντάβο, αντιναύαρχο Εγκολφόπουλο, αντιπτέραρχο Οικονόμου). Αφού έγινε η εκτίμηση της κατάστασης ακολούθησε η κήρυξη επιφυλακής.
Στόχος να πάνε στα στρατόπεδα οι επίδοξοι κινηματίες. Όπερ και εγένετο. Όσοι ήταν σε διαθεσιμότητα ή είχαν αποταχθεί συνελήφθησαν και η κυβέρνηση είχε καταλάβει ότι έπρεπε να προχωρήσει σε γενναίες εκκαθαρίσεις στο στράτευμα προκειμένου να αποφύγει αντίστοιχες κινήσεις στο μέλλον.
Δύο μέρες μετά τις συλλήψεις χιλιάδες άνθρωποι βρέθηκαν στην πλατεία Κοτζιά με κύριο σύνθημα το «δώστε τη χούντα στον λαό». Τελικά η δίκη για τους πρωτεργάτες αυτού του κινήματος έγινε στο Στρατοδικείο της Αθήνας, λίγους μήνες αργότερα. Συνέπεσε μάλιστα με τη Δίκη των πρωταιτίων της χούντας στον Κορυδαλλό και το ξεκίνημα της αντίστοιχης των βασανιστών. Υπενθυμίζεται ότι για την τριάδα Παπαδόπουλου - Παττακού - Μακαρέζου η αρχική ποινή ήταν στρατιωτική καθαίρεση και θάνατος, ωστόσο στη συνέχεια μεταβλήθηκε σε ισόβια.
Η δίκη για τον Δημήτριο Ιωαννίδη και τον Δημήτριο Παπαποστόλου είχε διαχωριστεί, εξαιτίας της αποστρατείας τους. Ο Νικόλαος Ντερτιλής καταδικάστηκε σε ισόβια στη δίκη του Πολυτεχνείου για τη δολοφονία του Μιχάλη Μυρογιάννη, ενώ ο Παρασκευάς Μπόλαρης ήταν πρωταγωνιστής σε μια κινηματογραφική απόδραση το 1977. Ο Μπόλαρης έμεινε για 20 χρόνια στο εξωτερικό, επέστρεψε στην Ελλάδα, άλλαξε το όνομά του και πέθανε το 2018.
