"Adolecence": Η σειρά του netflix που έκανε τους γονείς να χάσουν τον ύπνο τους
Καθηλωτική η ερμηνεία του 15χρονου Οουεν Κούπερ στον ρόλο του 13χρονου
Η σειρά «Αdolescence» εστιάζει στην τοξική αρρενοπότητα και στις συνέπειες της βίας που γεννούν τα social media μεταξύ ανήλικων
Κωνσταντινος Τσακιρης
Το «Adolescence» («Εφηβεία»), η νέα µίνι σειρά του Netflix, έχει πυροδοτήσει συζητήσεις σε όλο τον κόσµο µε τη σκληρή και ρεαλιστική απεικόνιση της εφηβείας στη σύγχρονη εποχή.
Μέσα από τέσσερα επεισόδια, γυρισµένα σε συνεχή λήψη µε µονοκάµερο, η σειρά αφηγείται την ιστορία του 13χρονου Τζέιµι Μίλερ, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο µιας τραγικής υπόθεσης: κατηγορείται για τη δολοφονία της συµµαθήτριάς του, Κέιτι.
Οµως, το «Adolescence» δεν είναι απλώς µια ιστορία εγκλήµατος.
Είναι µια ενδελεχής εξερεύνηση των µηχανισµών που µπορούν να µετατρέψουν έναν φαινοµενικά φυσιολογικό έφηβο σε δράστη βίας. Οι δηµιουργοί της σειράς, Τζακ Θορν και Στίβεν Γκράχαµ, εστιάζουν στην τοξική αρρενωπότητα, τη ριζοσπαστικοποίηση µέσω των social media και την αθέατη µοναξιά των νέων.
Η αφήγηση, που θυµίζει θεατρική παράσταση λόγω των συνεχόµενων µονοπλάνων, µας επιτρέπει να βιώσουµε τα γεγονότα σε πραγµατικό χρόνο, χωρίς παύσεις και φίλτρα.
Η σειρά δεν αναλώνεται σε εύκολες απαντήσεις, αντίθετα, µας προκαλεί να σκεφτούµε τι οδηγεί έναν έφηβο σε τέτοιες πράξεις και ποιες κοινωνικές δοµές επιτρέπουν την ανάπτυξη τέτοιων τάσεων.
Η έννοια του «incel» (από το αγγλικό involuntary celibate, που µεταφράζεται ως ακούσια αγαµία και περιγράφει κάποιον, συνήθως άνδρα, απογοητευµένο από την έλλειψη σεξουαλικών εµπειριών του) είναι κεντρική στη διαµόρφωση της νοοτροπίας του Τζέιµι.
Πρόκειται για µια διαδικτυακή υποκουλτούρα, που προωθεί την ιδέα ότι οι άντρες είναι «θύµατα» της γυναικείας επιλογής και ότι η απόρριψη από το αντίθετο φύλο δικαιολογεί την οργή τους, µε αποτέλεσµα ο όρος incel να αναφέρεται συχνά σε συζητήσεις σχετικά µε το φύλο, τον µισογυνισµό, τη βία και τον εξτρεµισµό.
Στη σειρά, ο Τζέιµι γίνεται στόχος χλεύης από τους συµµαθητές του, όχι λόγω της συµπεριφοράς του, αλλά επειδή δεν είναι «αρκετά όµορφος» ώστε να έχει κοπέλα. Αυτή η µορφή κοινωνικής απόρριψης τον σπρώχνει βαθύτερα σε ένα σκοτεινό διαδικτυακό περιβάλλον, που ενισχύει την αίσθηση «αδικίας».
Οι δηµιουργοί της σειράς αποφεύγουν να παρουσιάσουν τον Τζέιµι ως κάποιον που «γεννήθηκε κακός». Αντίθετα, µας δείχνουν ότι η ριζοσπαστικοποίηση είναι µια διαδικασία – µια αργή, σχεδόν ανεπαίσθητη µετατόπιση των πεποιθήσεων, τροφοδοτούµενη από µοναξιά, απογοήτευση και απουσία ουσιαστικής καθοδήγησης. Σε µια εποχή όπου τα social media αποτελούν βασικό µηχανισµό κοινωνικοποίησης, το «Adolescence» µάς θυµίζει πόσο εύκολα ένας νέος µπορεί να παρασυρθεί από επικίνδυνα αφηγήµατα.
Η σειρά µάς κάνει να αναρωτηθούµε: πόσοι γονείς γνωρίζουν τι βλέπουν τα παιδιά τους στο ∆ιαδίκτυο; Αντιλαµβάνονται το πώς νιώθουν οι έφηβοι από το µπούλινγκ που υφίστανται από συνοµηλίκους;
Πόσοι µπορούν να αντιληφθούν πότε η µοναξιά τους µετατρέπεται σε κάτι πιο επικίνδυνο; Το εκπαιδευτικό σύστηµα επίσης παρουσιάζεται ως ένας µηχανισµός που συχνά αγνοεί τα προειδοποιητικά σηµάδια.
Οι δάσκαλοι και οι σύµβουλοι αποτυγχάνουν να παρέµβουν εγκαίρως, αφήνοντας τα παιδιά εκτεθειµένα σε επιβλαβείς επιρροές.
Σε µία από τις πιο συγκλονιστικές σκηνές της σειράς, ένας ντετέκτιβ ρωτάει έναν δάσκαλο αν είχε ποτέ παρατηρήσει κάτι ανησυχητικό στον Τζέιµι και η απάντηση είναι αποστοµωτική: «Ηταν απλώς ένα ήσυχο παιδί».
Το «Adolescence» δεν καταδεικνύει µόνο τον κίνδυνο της ριζοσπαστικοποίησης, αλλά και το πώς η κοινωνία συχνά αρνείται να αναλάβει την ευθύνη για τη δηµιουργία αυτών των συνθηκών.
Η αδιαφορία των ενηλίκων, σε συνδυασµό µε την απεριόριστη πρόσβαση των παιδιών σε τοξικό περιεχόµενο, δηµιουργεί το τέλειο περιβάλλον για την ανάπτυξη ακραίων αντιλήψεων.
Η ερµηνεία του 15χρονου Οουεν Κούπερ ως 13χρονου Τζέιµι είναι συγκλονιστική – η αγωνία, η σύγχυση και ταυτόχρονα η µεταµόρφωση και η οργή του αποτυπώνονται µε έναν τρόπο που σε στοιχειώνει.
Η σειρά έχει ήδη σηµειώσει τεράστια επιτυχία, συγκεντρώνοντας πάνω από 24 εκατοµµύρια προβολές τις πρώτες τέσσερις ηµέρες της κυκλοφορίας της.
Κριτικοί τη συγκρίνουν µε το «Baby Reindeer» (στη χώρα µας κυκλοφόρησε ως «Μικρό ταρανδάκι»), ακόµα ένα βρετανικό δράµα που εστίασε στις ψυχολογικές επιπτώσεις του τραύµατος. Οµως, ενώ το «Baby Reindeer» εξετάζει την οπτική ενός θύµατος, το «Adolescence» µάς βάζει στη θέση του µάρτυρα µιας σοκαριστικής µεταµόρφωσης.
Το «Adolescence» δεν είναι απλώς µια τηλεοπτική σειρά – είναι µια προειδοποίηση. ∆εν προσπαθεί να εξηγήσει τη βία µέσα από απλουστευµένες αφηγήσεις, αλλά µας καλεί να εξετάσουµε τις βαθύτερες αιτίες της. Είναι µια υπενθύµιση ότι η ριζοσπαστικοποίηση και η έµφυλη βία δεν γεννιούνται στο κενό. Είναι το αποτέλεσµα µιας κοινωνίας που δεν αφουγκράζεται τους νέους της.
Η σειρά µάς αφήνει µε ένα βασανιστικό ερώτηµα: Τι θα µπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά; Και, κυρίως, πόσα ακόµα παιδιά βιώνουν παρόµοιες ιστορίες χωρίς να το γνωρίζουµε;
*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο Secret της εφημερίδας Παραπολιτικά το Σάββατο 29/3
Μέσα από τέσσερα επεισόδια, γυρισµένα σε συνεχή λήψη µε µονοκάµερο, η σειρά αφηγείται την ιστορία του 13χρονου Τζέιµι Μίλερ, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο µιας τραγικής υπόθεσης: κατηγορείται για τη δολοφονία της συµµαθήτριάς του, Κέιτι.
Οµως, το «Adolescence» δεν είναι απλώς µια ιστορία εγκλήµατος.
Είναι µια ενδελεχής εξερεύνηση των µηχανισµών που µπορούν να µετατρέψουν έναν φαινοµενικά φυσιολογικό έφηβο σε δράστη βίας. Οι δηµιουργοί της σειράς, Τζακ Θορν και Στίβεν Γκράχαµ, εστιάζουν στην τοξική αρρενωπότητα, τη ριζοσπαστικοποίηση µέσω των social media και την αθέατη µοναξιά των νέων.
Η αφήγηση, που θυµίζει θεατρική παράσταση λόγω των συνεχόµενων µονοπλάνων, µας επιτρέπει να βιώσουµε τα γεγονότα σε πραγµατικό χρόνο, χωρίς παύσεις και φίλτρα.
Η σειρά δεν αναλώνεται σε εύκολες απαντήσεις, αντίθετα, µας προκαλεί να σκεφτούµε τι οδηγεί έναν έφηβο σε τέτοιες πράξεις και ποιες κοινωνικές δοµές επιτρέπουν την ανάπτυξη τέτοιων τάσεων.
«Adolecence»: Η εφηβική απομόνοση που προβάλλεται μέσα από την σειρά
Ο Τζέιµι Μίλερ δεν παρουσιάζεται ως ένα «τέρας», αλλά ως ένα παιδί που µεγαλώνει σε ένα περιβάλλον γεµάτο παραλείψεις. Η οικογένειά του, οι δάσκαλοί του και η κοινωνία γύρω του αποτυγχάνουν να καταλάβουν τα σηµάδια της σταδιακής του αποµόνωσης. Ο κόσµος του Τζέιµι δεν είναι από µόνος του βίαιος – γίνεται βίαιος όταν ο ίδιος βρίσκει παρηγοριά σε διαδικτυακές κοινότητες που του προσφέρουν µια διαστρεβλωµένη αίσθηση ταυτότητας και δικαίωσης.
Ποια είναι η έννοια της λέξης «incel»
Η έννοια του «incel» (από το αγγλικό involuntary celibate, που µεταφράζεται ως ακούσια αγαµία και περιγράφει κάποιον, συνήθως άνδρα, απογοητευµένο από την έλλειψη σεξουαλικών εµπειριών του) είναι κεντρική στη διαµόρφωση της νοοτροπίας του Τζέιµι. Πρόκειται για µια διαδικτυακή υποκουλτούρα, που προωθεί την ιδέα ότι οι άντρες είναι «θύµατα» της γυναικείας επιλογής και ότι η απόρριψη από το αντίθετο φύλο δικαιολογεί την οργή τους, µε αποτέλεσµα ο όρος incel να αναφέρεται συχνά σε συζητήσεις σχετικά µε το φύλο, τον µισογυνισµό, τη βία και τον εξτρεµισµό.
Στη σειρά, ο Τζέιµι γίνεται στόχος χλεύης από τους συµµαθητές του, όχι λόγω της συµπεριφοράς του, αλλά επειδή δεν είναι «αρκετά όµορφος» ώστε να έχει κοπέλα. Αυτή η µορφή κοινωνικής απόρριψης τον σπρώχνει βαθύτερα σε ένα σκοτεινό διαδικτυακό περιβάλλον, που ενισχύει την αίσθηση «αδικίας».
Οι δηµιουργοί της σειράς αποφεύγουν να παρουσιάσουν τον Τζέιµι ως κάποιον που «γεννήθηκε κακός». Αντίθετα, µας δείχνουν ότι η ριζοσπαστικοποίηση είναι µια διαδικασία – µια αργή, σχεδόν ανεπαίσθητη µετατόπιση των πεποιθήσεων, τροφοδοτούµενη από µοναξιά, απογοήτευση και απουσία ουσιαστικής καθοδήγησης. Σε µια εποχή όπου τα social media αποτελούν βασικό µηχανισµό κοινωνικοποίησης, το «Adolescence» µάς θυµίζει πόσο εύκολα ένας νέος µπορεί να παρασυρθεί από επικίνδυνα αφηγήµατα.
Η σκληρή κριτική που ασκεί στο οικογενειακό και εκπαιδευτικό σύστηµα
Ενα από τα πιο δυνατά στοιχεία της σειράς είναι η σκληρή κριτική που ασκεί στο οικογενειακό και εκπαιδευτικό σύστηµα. Ο πατέρας του Τζέιµι, παγιδευµένος στις δικές του απογοητεύσεις, είναι συναισθηµατικά απών. Η µητέρα του, αν και προσπαθεί, δεν κατανοεί την ψηφιακή πραγµατικότητα που διαµορφώνει τον γιο της.Η σειρά µάς κάνει να αναρωτηθούµε: πόσοι γονείς γνωρίζουν τι βλέπουν τα παιδιά τους στο ∆ιαδίκτυο; Αντιλαµβάνονται το πώς νιώθουν οι έφηβοι από το µπούλινγκ που υφίστανται από συνοµηλίκους;
Πόσοι µπορούν να αντιληφθούν πότε η µοναξιά τους µετατρέπεται σε κάτι πιο επικίνδυνο; Το εκπαιδευτικό σύστηµα επίσης παρουσιάζεται ως ένας µηχανισµός που συχνά αγνοεί τα προειδοποιητικά σηµάδια.
Οι δάσκαλοι και οι σύµβουλοι αποτυγχάνουν να παρέµβουν εγκαίρως, αφήνοντας τα παιδιά εκτεθειµένα σε επιβλαβείς επιρροές.
Σε µία από τις πιο συγκλονιστικές σκηνές της σειράς, ένας ντετέκτιβ ρωτάει έναν δάσκαλο αν είχε ποτέ παρατηρήσει κάτι ανησυχητικό στον Τζέιµι και η απάντηση είναι αποστοµωτική: «Ηταν απλώς ένα ήσυχο παιδί».
Το «Adolescence» δεν καταδεικνύει µόνο τον κίνδυνο της ριζοσπαστικοποίησης, αλλά και το πώς η κοινωνία συχνά αρνείται να αναλάβει την ευθύνη για τη δηµιουργία αυτών των συνθηκών.
Η αδιαφορία των ενηλίκων, σε συνδυασµό µε την απεριόριστη πρόσβαση των παιδιών σε τοξικό περιεχόµενο, δηµιουργεί το τέλειο περιβάλλον για την ανάπτυξη ακραίων αντιλήψεων.
Η σκηνοθετική προσέγγιση και το εντυπωσιακό σενάριο
Η σκηνοθετική προσέγγιση του «Adolescence» είναι εξίσου εντυπωσιακή µε το σενάριό του. Τα τέσσερα επεισόδια είναι γυρισµένα σε συνεχή λήψη, χωρίς cuts, ενισχύοντας την αίσθηση του ρεαλισµού και της έντασης. Ο θεατής βιώνει την ιστορία χωρίς διακοπές, σαν να βρίσκεται ο ίδιος µέσα στα γεγονότα.Η ερµηνεία του 15χρονου Οουεν Κούπερ ως 13χρονου Τζέιµι είναι συγκλονιστική – η αγωνία, η σύγχυση και ταυτόχρονα η µεταµόρφωση και η οργή του αποτυπώνονται µε έναν τρόπο που σε στοιχειώνει.
Η τεράστια επιτυχία της σειράς και οι διθυραμβικές κριτικές
Η σειρά έχει ήδη σηµειώσει τεράστια επιτυχία, συγκεντρώνοντας πάνω από 24 εκατοµµύρια προβολές τις πρώτες τέσσερις ηµέρες της κυκλοφορίας της.Κριτικοί τη συγκρίνουν µε το «Baby Reindeer» (στη χώρα µας κυκλοφόρησε ως «Μικρό ταρανδάκι»), ακόµα ένα βρετανικό δράµα που εστίασε στις ψυχολογικές επιπτώσεις του τραύµατος. Οµως, ενώ το «Baby Reindeer» εξετάζει την οπτική ενός θύµατος, το «Adolescence» µάς βάζει στη θέση του µάρτυρα µιας σοκαριστικής µεταµόρφωσης.
Το «Adolescence» δεν είναι απλώς µια τηλεοπτική σειρά – είναι µια προειδοποίηση. ∆εν προσπαθεί να εξηγήσει τη βία µέσα από απλουστευµένες αφηγήσεις, αλλά µας καλεί να εξετάσουµε τις βαθύτερες αιτίες της. Είναι µια υπενθύµιση ότι η ριζοσπαστικοποίηση και η έµφυλη βία δεν γεννιούνται στο κενό. Είναι το αποτέλεσµα µιας κοινωνίας που δεν αφουγκράζεται τους νέους της.
Η σειρά µάς αφήνει µε ένα βασανιστικό ερώτηµα: Τι θα µπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά; Και, κυρίως, πόσα ακόµα παιδιά βιώνουν παρόµοιες ιστορίες χωρίς να το γνωρίζουµε;
*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο Secret της εφημερίδας Παραπολιτικά το Σάββατο 29/3
