Η Μεγάλη Τετάρτη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας του Πάσχα, με πλούσιο συμβολισμό και παραδοσιακά έθιμα που διατηρούνται ζωντανά μέχρι σήμερα. Αυτή η ιερή ημέρα είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Χριστού με μύρο, λαμβάνοντας τη συγχώρεση για τις αμαρτίες της χάρη στη μεγάλη αγάπη και πίστη που έδειξε στον Κύριο.


*Διαβάστε ακόμα: Νηστεία Μεγάλης Εβδομάδας: Γιατί επιτρέπονται οι ελιές, αλλά όχι το λάδι;



Ο βιβλικός συμβολισμός της Μεγάλης Τετάρτης

Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ματθαίο, στο μέσο της Μεγάλης Εβδομάδας του Πάσχα, ο Ιησούς βρισκόταν στο σπίτι του Σίμωνα του λεπρού όταν εμφανίστηκε μια γυναίκα κρατώντας ένα μπουκαλάκι με πολύτιμο μύρο. Η γυναίκα, που ήταν πόρνη, ζήτησε συγχώρεση και έριξε το μύρο στα μαλλιά του Χριστού. Όταν οι μαθητές διαμαρτυρήθηκαν για τη σπατάλη, ο Ιησούς τους εξήγησε πως η πράξη της ήταν καλή, καθώς με το μύρο τον προετοίμασε για την ταφή του.

Την ίδια ημέρα, ο Ιούδας συνάντησε τους Αρχιερείς και συμφώνησε να τους παραδώσει τον Χριστό για τριάντα αργύρια. Η υμνογραφική παράδοση του Πάσχα συγκρίνει τη μετάνοια της πόρνης με την προδοσία του Ιούδα, παραλληλίζοντας τις δύο αντίθετες ψυχικές καταστάσεις.



Το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου την Μεγάλη Τετάρτη

Την Μεγάλη Τετάρτη το πρωί τελείται η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, ενώ το απόγευμα ή το βράδυ πραγματοποιείται το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου. Κατά τη διάρκεια αυτής της ιερής τελετής του Πάσχα, ο ιερέας διαβάζει επτά Ευαγγέλια και επτά ευχές για να ευλογήσει το λάδι που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ψυχικών και σωματικών ασθενειών. Μετά την ακολουθία, ο ιερέας σταυρώνει τους πιστούς με το ευλογημένο λάδι στο μέτωπο, τα μάγουλα, το πρόσωπο και τα χέρια. Στα αντικείμενα που ευλογούνται κατά τη διάρκεια αυτής της τελετής του Πάσχα, αποδίδεται ιδιαίτερη θεία ιδιότητα και δύναμη.


Παραδοσιακά έθιμα της Μεγάλης Τετάρτης ανά την Ελλάδα

Τα έθιμα της Μεγάλης Τετάρτης ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή της Ελλάδας, διατηρώντας τον πλούσιο πολιτισμό του Πάσχα:

• Στον Πόντο: Το ευχέλαιο γινόταν και στα σπίτια. Στα Κοτύωρα, ο ιερέας γύριζε από σπίτι σε σπίτι για ευχέλαιο. Οι οικογένειες είχαν έτοιμα ωμά αυγά, αλεύρι και αλάτι. Μετά την ευλογία, τη Μεγάλη Πέμπτη έβαφαν τα αυγά και τα πήγαιναν μαζί με το "ευχελιασμένο" αλεύρι και το αλάτι στην Εκκλησία για τον Εσπερινό, τοποθετημένα σε καλαθάκια σκεπασμένα με πανί.



Το προζύμι της χρονιάς και άλλα έθιμα του Πάσχα

• Στη Σπάρτη, οι κάτοικοι συνηθίζουν να τρώνε κάθε πρωί ένα κομμάτι από το ευλογημένο αλεύρι. Τη Μεγάλη Τετάρτη παρασκευάζεται επίσης η νέα ζύμη, το προζύμι της χρονιάς, καθώς η παλιά ζύμη του ψωμιού μπορεί λόγω πολυκαιρίας να χάσει την αρχική της δύναμη και καθαρότητα.

• Στην Αθήνα, την ημέρα αυτή της Μεγάλης Εβδομάδας, η εκκλησάρισσα περιφερόταν από σπίτι σε σπίτι συλλέγοντας αλεύρι, το οποίο ζύμωνε χωρίς προζύμι. Ο ιερέας ακουμπούσε πάνω στο ζυμάρι τον Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο, προκαλώντας το ζυμάρι να φουσκώσει. Αυτό το ιδιαίτερο προζύμι μοιραζόταν στα σπίτια και χρησιμοποιούνταν για το ζύμωμα των παραδοσιακών κουλουρών του Πάσχα.

Η Μεγάλη Τετάρτη αποτελεί μια ημέρα πνευματικής προετοιμασίας για τα Πάθη του Χριστού που ακολουθούν, συνδυάζοντας τη θρησκευτική κατάνυξη με παραδοσιακά έθιμα που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, εμπλουτίζοντας την πολιτιστική κληρονομιά του ελληνικού Πάσχα.