Πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ (2006-2009) και πρωτύτερα επί δέκα χρόνια δήμαρχος της Ιερουσαλήμ, ο Εχούντ Ολμέρτ είναι από τους πιο έμπειρους βετεράνους πολιτικούς της Μέσης Ανατολής. Συνομιλήσαμε μαζί του μέσω zoom, στο σπίτι του στο Τελ Αβίβ, λίγες ημέρες πριν έρθει στην Ελλάδα για να συμμετάσχει στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που φέτος συμπληρώνει δέκα χρόνια επιτυχημένης διοργάνωσης και θα διεξαχθεί, όπως πάντα, στην πόλη των Δελφών, από 9 έως 12 Απριλίου.

Ενάμιση χρόνο μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της «Χαμάς» στο Ισραήλ, βλέπετε ότι αυτός ο πόλεμος πλησιάζει στο τέλος του;

Σίγουρα πιστεύω ότι ο πόλεμος πρέπει να σταματήσει. Το είπα εδώ και καιρό. Πίστευα σχεδόν πριν από έναν χρόνο ότι θα έπρεπε να έχει τελειώσει. Στη συνέχεια, το Ισραήλ εξαπέλυσε μια αναπόφευκτη αντεπίθεση, ως αποτέλεσμα των φρικαλεοτήτων που διέπραξε η «Χαμάς» στις 7 Οκτωβρίου. Ήταν μια πολύ εκτεταμένη και επιθετική στρατιωτική αντίδραση, της οποίας το αποτέλεσμα είναι η ολοκληρωτική καταστροφή της «Χαμάς» και η απόλυτη καταστροφή της Γάζας και ο θάνατος χιλιάδων ανθρώπων. Κάποιοι από αυτούς ήταν προφανώς μέλη της «Χαμάς» και άξιζαν τη θανατική ποινή. Ομως, υπήρχαν και πολλοί που δεν είχαν καμία σχέση με την τρομοκρατία και έγιναν θύματα της ισραηλινής αντεπίθεσης, σχεδόν αναπόφευκτα, επειδή δεν υπήρχε τρόπος να γίνει διάκριση μεταξύ των αθώων πολιτών στο κέντρο της Γάζας και των δολοφόνων της «Χαμάς», γιατί η τελευταία επίτηδες ενσωματώθηκε στον πυκνοκατοικημένο αστικό ιστό και ο μόνος τρόπος να φτάσει κανείς σε αυτούς, δυστυχώς, απαιτούσε και κάποια σύγκρουση με αθώους. Δεν είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτό. Δεν είμαστε χαρούμενοι γι’ αυτό. Δεν μας ευχαριστεί ο θάνατος κανενός αθώου πολίτη. Και, φυσικά, είμαστε συντετριμμένοι από τη μαζική δολοφονία Ισραηλινών στην αρχή αυτής της φρικτής επίθεσης από τη «Χαμάς». Αυτήν τη στιγμή, είναι απολύτως προφανές ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να επιστρέψουν οι υπόλοιποι όμηροι που εξακολουθούν να κρατούνται από τη «Χαμάς». Αν τελειώσουμε τον πόλεμο σήμερα, πιστεύω ότι μπορούμε να φέρουμε πίσω και τους 59 ομήρους, νεκρούς ή ζωντανούς, που κρατούνται ακόμη από τη «Χαμάς».

Πώς θα τελειώσει όμως;

Θα χρειαστεί να απελευθερώσουμε Παλαιστίνιους κρατουμένους και θα πρέπει να ξεκινήσουμε μια συνολική προσπάθεια, μαζί με την Παλαιστινιακή Αρχή, φυσικά, τις ΗΠΑ και τις μετριοπαθείς αραβικές χώρες -κυρίως την Αίγυπτο και την Ιορδανία, αλλά και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ενδεχομένως και τη Σαουδική Αραβία- για να εισαχθεί μια προσωρινή δύναμη ασφαλείας, που θα αναλάβει τον στρατιωτικό έλεγχο της Γάζας, θα επιτρέψει στο Ισραήλ να αποσυρθεί πλήρως από τη Γάζα και θα έχει την εντολή να αποτρέψει οποιαδήποτε περαιτέρω στρατιωτική ή τρομοκρατική ενέργεια από οργανώσεις που δρουν από τη Γάζα. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει μια νέα κυβέρνηση στη Γάζα που θα αντικαταστήσει τη «Χαμάς» και θα έχει συσταθεί σε συντονισμό με την Παλαιστινιακή Αρχή. Πρέπει να το τελειώσουμε. Αρκετά πια. Και μετά, φυσικά, θα πρέπει να αναρωτηθούμε ποιο είναι το όραμα για το μέλλον της σύγκρουσης μεταξύ ημών και των Παλαιστινίων.

Πώς μπορούμε να αλλάξουμε την πορεία προς μια πιθανή πολιτική λύση; Ποια είναι η απάντηση σε αυτή την ερώτηση;

Έχω μια πολύ ξεκάθαρη απάντηση και την ανέλυσα όταν ήμουν πρωθυπουργός το 2008, όταν παρουσίασα στον Μαχμούντ Αμπάς ένα ολοκληρωμένο ειρηνευτικό σχέδιο, βασισμένο στη λύση των δύο κρατών, στα σύνορα του 1967 με μικρές εδαφικές τροποποιήσεις, με την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα των Παλαιστινίων, δίπλα στην Ιερουσαλήμ, που θα παραμείνει πρωτεύουσα του Ισραήλ, και με την Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ να μην υπόκειται σε αποκλειστική πολιτική κυριαρχία κανενός, ούτε του Ισραήλ ούτε της Παλαιστίνης, αλλά να διοικείται από ένα συμβούλιο πέντε κρατών: της Παλαιστίνης, του Ισραήλ, της Αμερικής, της Σαουδικής Αραβίας και της Ιορδανίας. Αυτό θα μπορούσε να είναι το πλαίσιο για μια συνολική λύση. Φυσικά, υπάρχουν και πολλά άλλα θέματα που θα πρέπει να ενταχθούν σε αυτό. Έχω δημοσιεύσει από κοινού με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών της Παλαιστινιακής Αρχής, δρα Νάσερ αλ Κούντουα -ο οποίος είναι και ανιψιός του Αραφάτ, κάτι που δεν είναι ασήμαντο για την παλαιστινιακή κοινωνία των πολιτών- μια κοινή δήλωση, που παρουσιάζει την ανάγκη να σταματήσει ο πόλεμος στη Γάζα, τη δημιουργία μιας νέας διοίκησης, που θα είναι οργανικά συνδεδεμένη με την Παλαιστινιακή Αρχή, την εισαγωγή προσωρινής δύναμης ασφαλείας, που θα αποτρέψει περαιτέρω τρομοκρατικές επιθέσεις από τη Γάζα, και, φυσικά, την πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ και μια συνολική ειρηνευτική λύση στη βάση των δύο κρατών.

Αν τελειώσουμε τον πόλεμο σήμερα, πιστεύω ότι μπορούμε να φέρουμε πίσω και τους 59 ομήρους, νεκρούς ή ζωντανούς, που κρατούνται ακόμα από τη «Χαμάς»

Θέλω να πάμε στο σχήμα «3+1», δηλαδή το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα συν τις ΗΠΑ. Πώς βλέπετε αυτήν τη συνεργασία στο μέλλον;

Ξέρετε ότι εμείς, οι Ισραηλινοί, έχουμε μια αδυναμία για την Ελλάδα. Οπότε μπορούμε, εκατοντάδες χιλιάδες από εμάς ερχόμαστε σε όλα τα νησιά και στην ενδοχώρα, για να περάσουμε τον καιρό μας και να χαλαρώσουμε. Δηλαδή, μας αρέσει η Ελλάδα. Μας αρέσει ο ελληνικός λαός. Μας αρέσει το πνεύμα του ελληνικού λαού και τα υπέροχα διαφορετικά νησιά, που είναι μέρος της χώρας σας και μας προσφέρουν μια ευκαιρία για χαλάρωση. Όσον αφορά τη συνεργασία με την Ελλάδα, θεωρώ ότι είναι κάτι που υποστηρίζεται ευρέως από τον ισραηλινό λαό. Ίσως είναι το μόνο πράγμα που μπορώ να πω υπέρ της ισραηλινής κυβέρνησης: ότι προωθεί τις σχέσεις με την Ελλάδα. Αλλά μπορώ να σας εγγυηθώ ότι, όταν θα υπάρξει άλλη κυβέρνηση, θα είναι ακόμα καλύτερα.

Βλέπετε μέλλον στην ενεργειακή συνεργασία μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας, με έργα όπως η υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεση και άλλα;

Ναι, δεν βλέπω γιατί όχι. Γνωρίζω γενικά για αυτά τα έργα, δεν γνωρίζω όλες τις λεπτομέρειες, αλλά ξέρω ότι είναι σημαντικά. Μπορούν να είναι πολύ παραγωγικά. Μπορούν να είναι πολύ ωφέλιμα για την οικονομία σας και για τη δική μας. Και δεν βλέπω κανέναν λόγο να μη συνεχιστούν. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι, όσον αφορά την Ελλάδα, υπάρχει εθνική συναίνεση στο Ισραήλ.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά