Ένας εντυπωσιακός αρχαιολογικός χώρος στις ΗΠΑ, κατασκευασμένος από έναν μυστηριώδη πολιτισμό των αρχαίων Αμερικανών πριν από 2.000 χρόνια, είναι τώρα επισκέψιμος για το κοινό για πρώτη φορά εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα. Οι λόφοι Hopewell, ένα εκπληκτικό δείγμα αρχαίων αρχαιοτήτων της αμερικανικής ηπείρου, αναγνωρίστηκαν πρόσφατα ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, αναδεικνύοντας τη σημασία τους στην παγκόσμια ιστορία.



Το Οκτάγωνο: Ένα αρχιτεκτονικό θαύμα των αρχαίων Αμερικανών

Ο χώρος αυτός, γνωστός ως Οκτάγωνο, αποτελεί μέρος των τελετουργικών χωματουργικών έργων του πολιτισμού Hopewell, ενός εκτεταμένου δικτύου χειροποίητων λόφων που εκτείνονται σε όλο το κεντρικό και νότιο Οχάιο των ΗΠΑ. Οι ιθαγενείς Αμερικανοί ταξίδευαν εκατοντάδες χιλιόμετρα για να συμμετάσχουν σε ιερές τελετουργίες σε αυτόν τον χώρο. «Υπήρχε ένας χώρος εξαγνισμού εκεί», εξήγησε ο Brad Lepper, ανώτερος αρχαιολόγος του προγράμματος παγκόσμιας κληρονομιάς του Ohio History Connection (OHC) στο BBC, δείχνοντας έναν τέλεια διαμορφωμένο κυκλικό χλοοτάπητα με μια σημαία στο κέντρο του που υποδείκνυε μια τρύπα. Από το 1910 έως το 2024, το Οκτάγωνο είχε μετατραπεί σε γήπεδο γκολφ, αποκρύπτοντας την αρχαία του σημασία. Ωστόσο, την 1η Ιανουαρίου 2025, αυτός ο αινιγματικός χώρος άνοιξε ξανά τις πύλες του για τους επισκέπτες μετά από περισσότερο από έναν αιώνα, επιτρέποντας στο κοινό να θαυμάσει αυτό το αρχιτεκτονικό επίτευγμα των αρχαίων Αμερικανών.


*Διαβάστε ακόμα: 10 απλές συμβουλές για την υγεία του εγκεφάλου από κορυφαίους νευρολόγους



Ο πολιτισμός Hopewell: Οι άγνωστοι αρχιτέκτονες των ΗΠΑ

Τα προϊστορικά τελετουργικά χωματουργικά έργα στο Οχάιο των ΗΠΑ δημιουργήθηκαν από τον πολιτισμό Hopewell, ένα εκτεταμένο δίκτυο κοινωνιών ιθαγενών Αμερικανών που άνθισε από τη Μοντάνα μέχρι τον Κόλπο του Μεξικού μεταξύ του 100 π.Χ. και του 500 μ.Χ. Οι κοινότητες αυτές συνδέονταν μέσω ενός πολύπλοκου συστήματος εμπορικών οδών, δημιουργώντας έναν από τους πιο εντυπωσιακούς προϊστορικούς πολιτισμούς της Βόρειας Αμερικής. Τα χωματουργικά τους έργα στο Οχάιο αποτελούνται από γεωμετρικά σχήματα όπως κύκλους, τετράγωνα και οκτάγωνα, συχνά διασυνδεδεμένα μεταξύ τους. Οι σύγχρονοι αρχαιολόγοι μόλις τώρα αρχίζουν να αποκαλύπτουν την πολυπλοκότητα αυτών των μηχανικών θαυμάτων που κατασκευάστηκαν από τους αρχαίους Αμερικανούς.


Παγκόσμια αναγνώριση από την UNESCO για τις αμερικανικές αρχαιότητες

Τα χωματουργικά έργα των Hopewell κατασκευάστηκαν με εκπληκτική μαθηματική ακρίβεια και πολύπλοκη αστρονομική ευθυγράμμιση. Αποτελούν τα μεγαλύτερα γεωμετρικά χωματουργικά έργα στον κόσμο που δεν προορίζονταν για αμυντικούς σκοπούς. Παρά τη σημασία τους, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν αυτές τις τοποθεσίες ή τους δημιουργούς τους.

Το 2023, οκτώ από τα χωματουργικά έργα του Hopewell αναγνωρίστηκαν επίσημα ως μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• Ο Μεγάλος Κύκλος και το Οκτάγωνο στο Νιούαρκ του Οχάιο
• Το Αρχαίο Οχυρό (Fort Ancient), το πρώτο κρατικό πάρκο του Οχάιο
• Άλλες σημαντικές τοποθεσίες που αναδεικνύουν την πολιτιστική κληρονομιά των αρχαίων Αμερικανών

Ο αρχαιολόγος Lepper επισημαίνει ότι το Οκτάγωνο και ο Μεγάλος Κύκλος αποτελούσαν κάποτε μέρος ενός μεγαλύτερου συγκροτήματος που εκτεινόταν σε 11,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα και συνδεόταν με δρόμους που οριοθετούνταν από χωμάτινους τοίχους.


Το μέγεθος και η σημασία των λόφων Hopewell στις ΗΠΑ

Περπατώντας σήμερα στους χώρους αυτούς, είναι εντυπωσιακό να αντιληφθεί κανείς το μέγεθός τους. Ο Μεγάλος Κύκλος έχει διάμετρο 365 μέτρα με τείχη ύψους 4 μέτρων που περιβάλλονται εσωτερικά από μια βαθιά τάφρο. Κάποτε συνδεόταν με μια πλατεία, από την οποία μόνο ένα τμήμα παραμένει ορατό σήμερα. Το Οκτάγωνο καλύπτει μια τεράστια έκταση 50 στρεμμάτων και συνδέεται με τον κύκλο του Παρατηρητηρίου των 20 στρεμμάτων, έναν εντυπωσιακό χώρο συγκεντρώσεων και τελετουργιών των αρχαίων Αμερικανών.

«Χωράνε τέσσερα ρωμαϊκά Κολοσσαία μέσα μόνο στο Οκτάγωνο», τονίζει ο Lepper. «Το Στόουνχεντζ θα χωρούσε μέσα στον μικρό κύκλο που μέχρι πρόσφατα ήταν γήπεδο γκολφ».
Αξιοσημείωτο είναι ότι πριν από 2.000 χρόνια, οι ιθαγενείς Αμερικανοί έχτισαν αυτά τα εντυπωσιακά χωματουργικά έργα χωρίς σύγχρονα εργαλεία, σκάβοντας το χώμα με ξύλινα εργαλεία και μεταφέροντάς το σε ψάθινα καλάθια στις πλάτες τους, αποδεικνύοντας την εξαιρετική τεχνογνωσία και οργάνωση του πολιτισμού Hopewell που άνθισε στις σημερινές ΗΠΑ.


Αναπαράσταση των λόφων Hopewell.

Η κρυμμένη γεωμετρία των λόφων Hopewell

Οι λόφοι Hopewell δεν είναι απλώς μεγάλα γεωμετρικά σχήματα στο έδαφος, αλλά περίπλοκες κατασκευές που ενσωματώνουν προηγμένη μαθηματική γνώση και αστρονομικές ευθυγραμμίσεις. Αυτά τα μνημειώδη χωματουργικά έργα, που πρόσφατα αναγνωρίστηκαν από την UNESCO ως μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αποκαλύπτουν την εξαιρετική κατανόηση της γεωμετρίας από τους αρχαίους Αμερικανούς. Μέχρι να μετρηθούν και να συγκριθούν οι τύμβοι, επικρατούσε η αντίληψη ότι οι ιθαγενείς Αμερικανοί δεν κατείχαν προηγμένες μαθηματικές και γεωμετρικές γνώσεις, καθώς δεν υπάρχουν γραπτά αρχεία που να τεκμηριώνουν το επίπεδο των γνώσεών τους. Ωστόσο, οι αρχαιολογικές έρευνες αποκάλυψαν ότι οι κατασκευαστές των λόφων Hopewell πραγματοποιούσαν εξαιρετικά ακριβείς μετρήσεις σε όλα τα χωματουργικά έργα τους.

Ο ερευνητής Lepper εξήγησε τις εντυπωσιακές μαθηματικές σχέσεις μεταξύ των διαφόρων κατασκευών: "Η περιφέρεια του Μεγάλου Κύκλου είναι ίση με την περίμετρο του τέλειου τετραγώνου με το οποίο συνδέεται, και το εμβαδόν αυτού του τετραγώνου είναι ίσο με το εμβαδόν του Κύκλου του Παρατηρητηρίου που συνδέεται με το Οκτάγωνο." Επιπλέον, τόνισε: "Αν σχεδιάσετε ένα τετράγωνο μέσα στο Οκτάγωνο τραβώντας μια γραμμή από τις γωνίες του, οι πλευρές αυτού του τετραγώνου (321 μέτρα) είναι ίσες με τη διάμετρο του κύκλου με τον οποίο είναι συνδεδεμένο (321 μέτρα)." Αυτή η μονάδα των 321 μέτρων, είτε διαιρεμένη είτε διπλασιασμένη, εμφανίζεται επανειλημμένα σε διάφορα χωματουργικά έργα των ιθαγενών Αμερικανών σε ολόκληρες τις ΗΠΑ, υποδεικνύοντας τη χρήση μιας κοινής μονάδας μέτρησης από τους αρχαίους κατασκευαστές.


Αστρονομικές ευθυγραμμίσεις στις αρχαιότητες των Hopewell

Ενώ οι γεωμετρικές και μαθηματικές γνώσεις του πολιτισμού Hopewell εντυπωσίασαν τους μελετητές, ένα ακόμη πιο εκπληκτικό επίπεδο πολυπλοκότητας αποκαλύφθηκε κατά τη διερεύνηση των αστρονομικών ευθυγραμμίσεων αυτών των αρχαιοτήτων. Τη δεκαετία του 1980, δύο καθηγητές από το Earlham College της Ιντιάνα στις ΗΠΑ, ο Ray Hively (φυσικός και αστρονόμος) και ο Robert Horn (φιλόσοφος), μελέτησαν το Οκτάγωνο και το συνδεδεμένο κυκλικό Παρατηρητήριο. Αναζητώντας πιθανές αστρονομικές συνδέσεις, όπως αυτές που έχουν βρεθεί στο Στόουνχεντζ, ανακάλυψαν κάτι απροσδόκητο: οι κατασκευές δεν ήταν ευθυγραμμισμένες με τον Ήλιο, αλλά με τον κύκλο της Σελήνης.

"Θεωρήσαμε απίθανη τη σκόπιμη σεληνιακή ευθυγράμμιση στο Νιούαρκ", έγραψαν οι ερευνητές, "επειδή ενώ ο Ήλιος μπορεί να παρακολουθηθεί σε διάστημα ενός έτους, ένας πλήρης σεληνιακός κύκλος διαρκεί 18,6 χρόνια." Παρόλα αυτά, οι μελέτες τους επιβεβαίωσαν ότι από το Παρατηρητήριο, ένας παρατηρητής μπορεί να δει τη Σελήνη να ανατέλλει ακριβώς πάνω από το κέντρο του Οκταγώνου κάθε 18,6 χρόνια. Οι αστρονομικές γνώσεις που απαιτούνται για τέτοιες ευθυγραμμίσεις υποδηλώνουν ότι οι αρχαίοι Αμερικανοί του πολιτισμού Hopewell είχαν αναπτύξει εξαιρετικά προηγμένη κατανόηση των ουράνιων κινήσεων.


Η αναγνώριση από την UNESCO των αρχαιοτήτων Hopewell

Ο Timothy Darvill, καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Bournemouth, ο οποίος έχει μελετήσει τόσο το Στόουνχεντζ όσο και τα τελετουργικά χωματουργικά έργα Hopewell, επισημαίνει: "Οι αστρονομικές ευθυγραμμίσεις είναι σημαντικές και χρήσιμες μόνο όταν συνδέουν τα ουράνια σώματα με τα συστήματα πεποιθήσεων και τις αντιλήψεις ζωής των ανθρώπων. Οι τελετές γύρω από την παρατήρηση του ουράνιου τοπίου πιθανότατα είχαν και μια δευτερεύουσα λειτουργία στην ενίσχυση της κοινοτικής συνοχής." Αυτή η αρχαία κοινότητα και ο πολιτισμός των Αμερικανών ιθαγενών αποτέλεσαν βασικό παράγοντα για την ένταξη των λόφων Hopewell στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Η Jennifer Aultman, διευθύντρια ιστορικών τόπων και μουσείων στο Ohio History Connection, η οποία συνέβαλε στην αξιολόγηση από την UNESCO, εξηγεί: "Ένας τόπος της UNESCO πρέπει να επιδεικνύει εξαιρετική οικουμενική αξία. Ένα κριτήριο για αυτό είναι ότι πρόκειται για αριστουργήματα της ανθρώπινης δημιουργικής ιδιοφυΐας." Τα μαθηματικά, γεωμετρικά και αστρονομικά χαρακτηριστικά των λόφων Hopewell αποτελούν αδιαμφισβήτητα τεκμήρια αυτής της ιδιοφυΐας των αρχαίων Αμερικανών. Η αναγνώριση από την UNESCO επιβεβαιώνει τη σημασία αυτών των αρχαιοτήτων όχι μόνο για την αμερικανική πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και για την παγκόσμια κατανόηση της ανθρώπινης εξέλιξης και των επιτευγμάτων των αρχαίων πολιτισμών στις ΗΠΑ.