Ο ανταρόλυκος (dire wolf), ένα είδος λύκου που εξαφανίστηκε πριν από 13.000 χρόνια, που έγινε γνωστός μέσα από το «Game of Thrones» (ως έμβλημα του Οίκου Σταρκ)... «αναστήθηκε». Ειδικότερα, μία αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας ανακοίνωσε ότι δημιούργησε τρία ζώα που φέρουν γενετικά χαρακτηριστικά του επιβλητικού σαρκοφάγου, που άλλοτε κυριαρχούσε στη Βόρεια Αμερική κατά την Εποχή των Παγετώνων.
Τα νέα ζώα γεννήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος «αποεξαφάνισης» της εταιρείας Colossal Biosciences, η οποία είχε ήδη απασχολήσει τη δημοσιότητα το 2022 όταν ανακοίνωσε σχέδιο για την «ανάσταση» του μαμούθ, αλλά και του dodo, του πουλιού που δεν μπορούσε να πετάξει και εξαφανίστηκε πριν τρεις αιώνες. Αυτή τη φορά, επιστήμονες της εταιρείας χρησιμοποίησαν δείγματα DNA από δόντι 13.000 ετών και κρανίο 72.000 ετών, για να αναδημιουργήσουν σε εργαστήριο τρία ζώα με χαρακτηριστικά του εξαφανισμένου κυνοειδούς. Το περιοδικό Time έγραψε για το πώς η εταιρεία, με έδρα το Ντάλας, κατάφερε να φέρει και πάλι στη ζωή ζώα που φέρουν γενετικά χαρακτηριστικά του ανταρόλυκου, εξηγώντας την επιστήμη πίσω από τη διαδικασία.
Πώς επέστρεψαν οι ανταρόλυκοι μετά από 13.000 χρόνια
Η κλωνοποίηση, όπως την ξέρουμε σήμερα, βασίζεται στην εξαγωγή ιστού από ένα ζώο-δότη και την απομόνωση ενός μόνο κυττάρου. Ο πυρήνας αυτού του κυττάρου –που περιέχει το πλήρες γενετικό υλικό του οργανισμού– αφαιρείται και μεταφέρεται σε ένα ωάριο του οποίου ο δικός του πυρήνας έχει αφαιρεθεί. Το νέο, τροποποιημένο ωάριο αφήνεται να εξελιχθεί σε έμβρυο και, σε επόμενο στάδιο, εμφυτεύεται στη μήτρα μιας παρένθετης μητέρας. Το ζώο που προκύπτει είναι γενετικά πανομοιότυπο με τον αρχικό δότη. Με αυτή τη μέθοδο γεννήθηκε το πρώτο κλωνοποιημένο θηλαστικό, το πρόβατο Dolly, το 1996. Έκτοτε έχουν κλωνοποιηθεί με επιτυχία χοίροι, γάτες, ελάφια, άλογα, ποντίκια, κατσίκες, γκρίζοι λύκοι και περισσότεροι από 1.500 σκύλοι.
Η Colossal ακολούθησε μια πιο ήπια εκδοχή της τεχνικής για το project των ανταρόλυκων. Αντί να χρησιμοποιήσει ιστό, οι επιστήμονες απομόνωσαν κύτταρα από δείγμα αίματος ενός γκρίζου λύκου. Συγκεκριμένα, χρησιμοποίησαν ενδοθηλιακά προγονικά κύτταρα (EPCs), τα οποία συνήθως σχηματίζουν το εσωτερικό των αιμοφόρων αγγείων. Στη συνέχεια, επεξεργάστηκαν γενετικά τα 14 βασικά γονίδια των κυττάρων ώστε να προσομοιάζουν εκείνα του ανταρόλυκου – χωρίς να ενσωματωθεί αρχαίο DNA στο γονιδίωμα.
Ο πυρήνας των επεξεργασμένων κυττάρων μεταφέρθηκε σε αποπυρηνικοποιημένα ωάρια, δημιουργώντας 45 έμβρυα, τα οποία αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο. Αυτά εμφυτεύτηκαν στις μήτρες δύο μεγαλόσωμων σκύλων ρατσαίων κυνηγόσκυλων που είχαν επιλεγεί λόγω καλής υγείας και φυσιολογικού μεγέθους, ώστε να μπορέσουν να κυοφορήσουν τα μεγαλύτερου μεγέθους κουτάβια. Σε κάθε παρένθετη μητέρα εμφυτεύτηκε και αναπτύχθηκε επιτυχώς ένα έμβρυο. Δεν παρατηρήθηκε καμία αποβολή ή επιπλοκή.
Την 1η Οκτωβρίου 2024 γεννήθηκαν τα δύο πρώτα «αναβιωμένα» κουτάβια ανταρόλυκων: ο Ρωμύλος και ο Ρώμος, ενώ λίγο αργότερα ακολούθησε και η Khaleesi.
Ο «μικρός» Ρώμος σε ηλικία 2 μηνών
Γιατί και πώς εξαφανίστηκαν
Ο ανταρόλυκος «έπεσε θύμα» της μαζικής εξαφάνισης ειδών που έλαβαν χώρα στην Ύστερη Πλειστόκαινη περίοδο, περί τα 13.000 χρόνια πίσω. Τότε, εξαφανίστηκαν 90 γένη θηλαστικών που ζύγιζαν πάνω από 44 κιλά, με την εξαφάνιση των μεγάλων σαρκοφάγων να θεωρείται ότι προκλήθηκε από την εξαφάνιση των μεγάλων σε όγκο φυτοφάγων θηραμάτων από τα οποία εξαρτώνταν. Η αιτία της εξαφάνισης της ίδιας της «μεγαλοπανίδας» (από την οποία εξαρτώνταν τα εν λόγω φυτοφάγα) συζητείται, αλλά έχει αποδοθεί στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, στον ανταγωνισμό με άλλα είδη, συμπεριλαμβανομένης της υπερεκμετάλλευσης από τους νεοαφιχθέντες ανθρώπους κυνηγούς, ή σε συνδυασμό και των δύο. Μια μελέτη προτείνει ότι πρέπει να διερευνηθούν διάφορα μοντέλα εξαφάνισης επειδή είναι τόσο λίγα γνωστά για τη βιογεωγραφία του ανταρόλυκου και των πιθανών ανταγωνιστών και θηραμάτων του, ούτε για το πώς όλα αυτά τα είδη αλληλεπιδρούσαν και ανταποκρίνονταν στις περιβαλλοντικές αλλαγές που συνέβησαν κατά την εξαφάνιση.
Δεδομένα ραδιοάνθρακα και αρχαίου DNA δείχνουν ότι οι τοπικοί γενετικοί πληθυσμοί αντικαταστάθηκαν από άλλους του ίδιου είδους ή από άλλους του ίδιου γένους.Τόσο ο ανταρόλυκος όσο και ο βερίγγειος λύκος εξαφανίστηκαν στη Βόρεια Αμερική, αφήνοντας μόνο τη λιγότερο σαρκοβόρα και λεπτότερη μορφή του λύκου να ακμάσει, που μπορεί να εξουδετέρωσε τον ανταρόλυκο.
Πού θα ζήσουν οι «αναστημένοι» ανταρόλυκοι - Τι σχέση έχει ο ανταρόλυκος με τον σύγχρονο γκρίζο λύκο
Τα τρία νέα ζώα ζουν πλέον σε ελεγχόμενο καταφύγιο στις ΗΠΑ. Όπως αναφέρουν οι υπεύθυνοι, πρόκειται για «γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς που προσεγγίζουν το αρχικό είδος», αν και δεν είναι ακριβή αντίγραφα του ανταρόλυκου. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι τα αρσενικά μπορούν να ξεπεράσουν τα 60 κιλά (140 lbs), περίπου 25% μεγαλύτερα από έναν σύγχρονο γκρίζο λύκο.
Ο ανταρόλυκος δεν έχει άμεση γενετική συγγένεια με τον γκρίζο λύκο, παρότι τα δύο είδη παρουσιάζουν εξωτερικές ομοιότητες. Σύμφωνα με μελέτες, οι δύο γραμμές εξελίχθηκαν ξεχωριστά για τουλάχιστον 5,5 εκατομμύρια χρόνια. Ο ανταρόλυκος ξεχώριζε για τη μυώδη κατασκευή του, το ισχυρό σαγόνι και τα δόντια που μπορούσαν να σπάνε κόκαλα. Κυνηγούσε μεγάλα φυτοφάγα της εποχής, όπως άλογα και βραδύποδες.
Το εγχείρημα της Colossal έχει δημιουργήσει αντιδράσεις. Οι υποστηρικτές κάνουν λόγο για τεχνολογικό θαύμα με εφαρμογές στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην κατανόηση της εξελικτικής ιστορίας. Αντίθετα, επικριτές προειδοποιούν ότι τέτοιου είδους «αναβιώσεις» δημιουργούν ηθικά και οικολογικά διλήμματα, καθώς δεν πρόκειται για πραγματική ανάσταση εξαφανισμένων ειδών, αλλά για υβρίδια που προσομοιάζουν το αρχικό είδος. Η Colossal, η αξία της οποίας αποτιμάται στα 10 δισ. δολάρια, προωθεί τη δουλειά της ως προσπάθεια αποκατάστασης της ισορροπίας στα οικοσυστήματα και ταυτόχρονα ανάπτυξης καινοτομιών που σχετίζονται με την ανθρώπινη υγεία και τη γενετική.
