Οι «σοφοί» φίλοι του Φίλη
Η ομάδα των «27» που βρίσκεται πίσω από τις προτάσεις του υπουργού Παιδείας για τις ριζικές αλλαγές στα Θρησκευτικά
Μπορεί στο επίκεντρο της κριτικής και των επιθέσεων από την Εκκλησία και τα κόμματα της αντιπολίτευσης για το ζήτημα των αλλαγών στο μάθημα των Θρησκευτικών να βρέθηκε ο Νίκος Φίλης, ωστόσο δεν ήταν ο υπουργός Παιδείας αυτός που εκπόνησε τα νέα Προγράμματα Σπουδών για τα Θρησκευτικά Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου, τα οποία προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις, αλλά μια πλειάδα θεολόγων, που στους ακαδημαϊκούς κύκλους είναι γνωστοί για τις νεωτεριστικές τους θέσεις.
Πρόκειται για 27 εκπαιδευτικούς μέσης εκπαίδευσης και καθηγητές πανεπιστημίων, οι οποίοι συγκρότησαν τις επιτροπές εμπειρογνωμόνων που πρότειναν τις αλλαγές και αρκετοί από αυτούς συμμετείχαν στη σύνταξη των νέων Προγραμμάτων Σπουδών από το 2010-2011, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας για μεταρρύθμιση της διδακτικής ύλης σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα, στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο, από την τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. «Οι θεολόγοι που ενεπλάκησαν στη διαδικασία δούλεψαν με πολύ μεράκι και προσήλωση στο παιδαγωγικό καθήκον, τοποθετώντας πολύ ψηλά τον πήχη και υπερβαίνοντας κατά πολύ τις τυπικές απαιτήσεις του έργου, χωρίς να φείδονται χρόνου και κόπων και χωρίς να υπολογίζουν τις αντιξοότητες. Μοναδικό κίνητρο και στόχος ήταν η ποιοτική αναβάθμιση του μαθήματος των Θρησκευτικών σε όλα τα επίπεδα, τη στιγμή μάλιστα που διάφορες πολιτικές πλευρές έδειχναν να υποβαθμίζουν τη θέση του στο σχολείο», ήταν το σχόλιό τους ως απάντηση των αντιδράσεων από την πλευρά της Ιεραρχίας.
«Μεταγραφή». Μεταξύ των «27» ξεχωρίζει ο Σταύρος Γιαγκάζογλου, ο οποίος στο παρελθόν ήταν πολύ κοντά στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Ηταν βασικό μέλος της ομάδας των εμπειρογνωμόνων που πρότειναν τις αλλαγές στο συγκεκριμένο μάθημα, ενώ εμφανίζεται ως ο εμπνευστής και συνδημιουργός του νέου τρόπου διδασκαλίας των Θρησκευτικών. Ο ίδιος ορίστηκε από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής επιστημονικά υπεύθυνος για τα νέα προγράμματα των Θρησκευτικών, εκείνος που θα αναλάβει τον συντονισμό της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών που διδάσκουν το μάθημα των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, αλλά και των σχολικών συμβούλων.
Ο διδάκτωρ Θεολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 2009 ήταν διευθυντής του τριμηνιαίου επιστημονικού περιοδικού «Θεολογία» της Εκκλησίας της Ελλάδος, από το οποίο όμως παραιτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου. Ο λόγος της παραίτησής του φυσικά έχει να κάνει με την αντίθεση της Ιεράς Συνόδου στον νέο τρόπο διδασκαλίας των Θρησκευτικών. Στην ίδια ομάδα ανήκει και ο επίκουρος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών Δημήτρης Μόσχος, ο οποίος είναι και πρόεδρος του θεολογικού συνδέσμου «Καιρός για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης». Για τους καλά γνωρίζοντες τα εκκλησιαστικά δρώμενα, ο συγκεκριμένος φορέας προήλθε από τη διάσπαση το 2010 της Πανελλήνιας Ενωσης Θεολόγων, το Δ.Σ. της οποίας είχε σταθεί επικριτικά απέναντι στη νέα θεολογική κίνηση, καταλογίζοντάς της, εμμέσως πλην σαφώς, διασπαστικές προθέσεις για τον κλάδο των θεολόγων και υποστηρίζοντας ότι οι ιδρυτές του «Καιρού» θέλουν τον χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών περισσότερο γνωσιολογικό παρά ομολογιακό.
Ο δρ. Θεολογίας και σχολικός σύμβουλος θεολόγων, Αγγελος Βαλλιανάτος, είναι ακόμη μία προσωπικότητα που έχει συνδράμει στην αλλαγή του μαθήματος των Θρησκευτικών και παράλληλα μετέχει στην επιστημονική ομάδα που θα έχει υπό την ευθύνη της την επιμόρφωση των καθηγητών για τα «νέα» Θρησκευτικά. Είναι από τους θεολόγους που συχνά έχουν βρεθεί στο στόχαστρο σχολίων. Πρόκειται για τον αδελφό του Γρηγόρη Βαλλιανάτου, που υπήρξε πρόεδρος του Συλλόγου Ομοφυλόφιλων Ελλάδος. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Βαλλιανάτος είναι μέλος του πανελλήνιου θεολογικού συνδέσμου «Καιρός».
Στο παρελθόν δέχτηκε βολές για την πρωτοβουλία του να μετάσχει ως επιστήμονας σε διεθνές συμβούλιο της Arigatou, που έχει κατηγορηθεί ότι προβάλλει την πανθρησκεία. Δημοσιεύματα του Τύπου, μάλιστα, αλλά και ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ ανέφεραν ότι ο κ. Αγγελος Βαλλιανάτος μετείχε στο παγκόσμιο συμβούλιο της οργάνωσης Arigatou, που -σύμφωνα με όσα έχουν δημοσιευθεί- αποτελεί δημιούργημα μιας ιαπωνικής, νεοβουδιστικής, θρησκευτικής οργάνωσης. Στην ομάδα των εμπειρογνωμόνων που βοήθησαν στη σύνταξη των νέων Προγραμμάτων Σπουδών ανήκει και η επίκουρη καθηγήτρια Θρησκειολογίας στο ΑΠΘ Αγγελική Ζιάκα, που έχει εξειδικευθεί στο Ισλάμ, τη μουσουλμανική ιστορία, τον αραβοϊσλαμικό πολιτισμό και τον διαθρησκειακό διάλογο στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου (υπότροφος του γαλλικού κράτους), στο Ποντιφικικό Ινστιτούτο Αραβοϊσλαμικών Σπουδών της Ρώμης (PISAI - υπότροφος Βατικανού) και στο Πανεπιστήμιο του Αμμάν στην Ιορδανία. Από τις προσωπικότητες που ξεχωρίζουν στην ίδια επιτροπή είναι και ο καθηγητής Θεολογίας του ΑΠΘ Πέτρος Βασιλειάδης. Πολυγραφότατος, με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτέλειου ενώ έκανε σπουδές και στο Τμήμα Μαθηματικών.
Η επιστήμη της Θεολογίας όμως τον είχε κερδίσει για πάντα και έτσι για δύο χρόνια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Βιβλική Θεολογία στο King’s College του Λονδίνου.
Οι θεολόγοι και η έρευνα για τον Λαζόπουλο
Την ομάδα των «σοφών» θεολόγων συμπληρώνουν διδάκτορες Θεολογίας και καθηγητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως η Καλλιρρόη Ακανθοπούλου, καθηγήτρια θεολόγος στο Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο της Ανατολικής Θεσσαλονίκης, ο διευθυντής της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης, Κωνσταντίνος Ζορμπάς, ο καθηγητής Παντελεήμων Καλαϊτζίδης και η αν. καθηγήτρια του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ Βασιλική Μητροπούλου.
Επίσης, η θεολόγος Ζωή Πλιάκου, ο τ. πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Γιώργος Στάθης, ο σχολικός σύμβουλος Θεολόγων Γεώργιος Στριλιγκάς, ο οποίος εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση επί 24 έτη ως θεολόγος εκπαιδευτικός και κατά καιρούς έχει αναλάβει διάφορες θέσεις ευθύνης, ο αν. καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ Παναγιώτης Υφαντής, ο δρ. Θεολογίας Βασίλειος Φανάρας και άλλοι 12 θεολόγοι. Στην ίδια επιστημονική ομάδα που θα έχει υπό την ευθύνη της την επιμόρφωση των καθηγητών ανήκει και ο λέκτορας του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Μάριος Κουκουνάρας-Λιάγκης, ο εμπνευστής της έρευνας που έχει κυκλοφορήσει και σε βιβλίο «Τάξη και αταξία: Οι νέοι φωνάζουν» των Εκδόσεων Ακρίτας, με βάση την οποία αποδείχθηκε ότι ο Λάκης Λαζόπουλος δεν διασκεδάζει μόνο τους νέους, αλλά και επηρεάζει την πολιτική άποψή τους.
Η έρευνα διήρκεσε από το 2006 έως το 2010 και σε αυτή συμμετείχαν 356 νέοι, αγόρια και κορίτσια, από την Αττική, τη Μακεδονία και τη Θράκη.