Του Γιώργου Τόλη - Εφημερίδα Παραπολιτικά

Σε δύσκολη θέση βρίσκεται ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, μετά τις συνεχείς «γκάφες» που έχει κάνει το τελευταίο διάστημα η ηγεσία της ελληνικής διπλωματίας, την ευθύνη για τις οποίες «χρεώνεται» ο ίδιος. 

Η λύση του ανασχηματισμού της κυβέρνησης προετοιμάζεται εδώ και καιρό και ο πρωθυπουργός έχει δεχθεί πολλές εισηγήσεις για την απομάκρυνσή του, καθώς με τους λανθασμένους χειρισμούς του έχει εκθέσει τη χώρα διεθνώς. Αν και η επιλογή αυτή θα βοηθούσε επικοινωνιακά την κυβέρνηση, δεν είναι εύκολο κάτι τέτοιο να υλοποιηθεί, δεδομένου ότι η τυχόν απομάκρυνση του επικεφαλής της κίνησης «Πράττω» μπορεί να οδηγήσει τα στελέχη της σε ολική ρήξη με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Τα λάθη στα οποία έχει υποπέσει το υπουργείο Εξωτερικών είναι πρωτόγνωρα στη διπλωματική ιστορία της Ελλάδας, καθώς όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις ήταν πάντα ιδιαίτερα προσεκτικές σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και, πρώτιστα, κάθετες στις διεκδικήσεις της Τουρκίας, της ΠΓΔΜ και της Αλβανίας. Το πιο πρόσφατο «ατόπημα» του κ. Κοτζιά έφερε και πάλι σε δύσκολη θέση την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και σε αμηχανία το Μέγαρο Μαξίμου.

Η βιασύνη της ελληνικής πλευράς να απαντήσει στις φερόμενες δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν για δήθεν δημοψήφισμα στη Θράκη, βασιζόμενη σε ένα λανθασμένο τηλεγράφημα του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων και όχι σε ενημέρωση από την ελληνική πρεσβεία της Αγκυρας, χαρακτηρίζεται από διπλωματικούς κύκλους ως ένα απαράδεκτο λάθος, που παραλίγο να προκαλέσει σοβαρό διπλωματικό επεισόδιο ανάμεσα στα δύο κράτη. Το υπουργείο Εξωτερικών έβγαλε την επίμαχη ανακοίνωση «έχοντας διαβάσει τις δηλώσεις του (σ.σ. Τ. Ερντογάν) στα τουρκικά από την ανάρτηση στο ίδιο το site της Προεδρίας της Τουρκίας», ήταν το σχόλιο του κ. Κοτζιά.

Το υπουργείο Εξωτερικών, ωστόσο, έχει βρεθεί ξανά στο επίκεντρο της αρνητικής δημοσιότητας, και μάλιστα πρόσφατα, για απάντησή του στην τουρκική πλευρά. Οταν στις αρχές αυτού του μήνα ο Ταγίπ Ερντογάν αμφισβήτησε ανοιχτά τη Συνθήκη της Λωζάννης, που ορίζει τα ελληνικά σύνορα, το υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να απαντήσει χρησιμοποιώντας την ελληνική λαϊκή παροιμία «Δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα», τακτική που δεν συνηθίζεται σε επίσημες τοποθετήσεις για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Το λάθος του ΥΠ.ΕΞ. πήρε άλλες διαστάσεις, όμως, καθώς μετέφρασε αυτούσια την παροιμία στα αγγλικά, χρησιμοποιώντας σε επίσημο έγγραφο, που διαβάστηκε από δεκάδες ξένους διπλωμάτες, μια φράση που δεν στέκει νοηματικά σε καμία άλλη γλώσσα!

ΤΣΑΒΟΥΣΟΓΛΟΥ. Ερωτήματα με τη στάση του προκάλεσε ο Νίκος Κοτζιάς και κατά την επίσκεψη του Τούρκου ομολόγου του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στην Αθήνα. Η επίσκεψη του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας έγινε σε μια περίοδο που τα δύο κράτη προσπαθούσαν να συντονίσουν τις ενέργειές τους για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο και οι δύο υπουργοί έδωσαν κοινή συνέντευξη Τύπου. Κατά τη διάρκειά της ο κ. Τσαβούσογλου προχώρησε σε αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου, μια προσφιλή τακτική της Τουρκίας, με τον Νίκο Κοτζιά να αφήνει την πρόκληση ασχολίαστη.

«Ποιο είναι το δικό σου νησί; Ποιο είναι το δικό μου νησί; Δεν θέτουμε τέτοια θέματα όταν πρόκειται για θέματα διάσωσης εκεί και νομίζω ότι πρέπει πολύ καλά να ξεχωρίσουμε την ανθρώπινη από την πολιτική διάσταση των ζητημάτων που αντιμετωπίζουμε. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τις συνομιλίες μας», τόνισε ο Τούρκος διπλωμάτης, εισπράττοντας τη... σιωπή του Ελληνα ομολόγου του.

Εκτός από την Τουρκία, την περίοδο που ο Νίκος Κοτζιάς έχει το χαρτοφυλάκιο της εξωτερικής πολιτικής έχουν αυξηθεί και οι αξιώσεις της Αλβανίας, με την ελληνική πλευρά να φαίνεται για πρώτη φορά πρόθυμη να διαπραγματευτεί για το ζήτημα των Τσάμηδων. Αυτό αποκάλυψε μετά την επίσκεψη του Νίκου Κοτζιά στα Τίρανα ο Αλβανός ΥΠΕΞ, Ντιτμίρ Μπουσάτι, σημειώνοντας ότι μεταξύ Τιράνων και Αθήνας έχουν ανταλλαγεί non papers στα οποία η κάθε πλευρά έχει συμπεριλάβει όλα τα θέματα που θεωρεί ότι πρέπει να συζητηθούν διμερώς για το ζήτημα της Τσαμουριάς. Η απάντηση του ελληνικού υπουργείου ήταν άμεση, αλλά όχι πειστική, καθώς ανέφερε ότι υπήρξε μεν ανταλλαγή non papers, τονίζοντας όμως ότι η Αθήνα δεν διαπραγματεύεται το ζήτημα. Ωστόσο, την ύπαρξη διαλόγου για την Τσαμουριά επιβεβαίωσαν και οι Βρυξέλλες, με δήλωση που έκανε ο επίτροπος Διεύρυνσης της Ε.Ε., Γιοχάνες Χαν.

Οι Podemos, το Ισραήλ και το «Σκάσε, μ...κα»

Ο υπουργός Ν. Κοτζιάς προχώρησε σε ακόμα ένα θεσμικό ατόπημα τη νύχτα των ισπανικών εκλογών πέρσι τον Δεκέμβριο. Βασιζόμενος στα exit polls, τα οποία αποδείχθηκαν εντέλει λανθασμένα, συνεχάρη μέσω Twitter τους Podemos για το εκλογικό τους ποσοστό, αγνοώντας πως ο επικεφαλής της διπλωματίας ενός κράτους δεν μπορεί να τοποθετείται σε τέτοια ζητήματα επί προσωπικού.

Το επίμαχο tweet προκάλεσε την ενόχληση του Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος παραμένει μέχρι σήμερα υπηρεσιακός πρωθυπουργός της χώρας. Πέρσι τον Νοέμβριο καταγράφηκε άλλο ένα συμβάν με πρωταγωνιστή τον κ. Κοτζιά. Οπως γράφτηκε στον Τύπο, ο υπουργός Εξωτερικών ήθελε να μεταβεί από το Ισραήλ όπου βρισκόταν συνοδεύοντας τον πρωθυπουργό, Αλ. Τσίπρα, απευθείας στην Τεχεράνη. Οι ιρανικές Αρχές, όμως, διεμήνυσαν ότι δεν δέχονται κανένα αεροσκάφος που προέρχεται από το FIR του Τελ Αβίβ, διότι τον θεωρούν κλειστό, εχθρικό χώρο, και προέτρεψαν την ελληνική αντιπροσωπία να ακολουθήσει άλλη οδό.

Εκτός από αμιγώς διπλωματικά σφάλματα, ο Νίκος Κοτζιάς έχει προκαλέσει ενόχληση στο Μέγαρο Μαξίμου και με τη συμπεριφορά του, όπως έγινε σε επεισόδιο στο Πανεπιστήμιο Πειραιά τον Απρίλιο. Τότε, κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, ένας φοιτητής τού επιτέθηκε φραστικά, κατηγορώντας τον πως είναι «ηθικός αυτουργός των δολοφονιών εκατοντάδων προσφύγων στα σύνορα». Μπροστά στην πρόκληση, ο Νίκος Κοτζιάς δεν κράτησε την ψυχραιμία του και απάντησε με τη φράση «Σκάσε, μ...κα», τη στιγμή που το επεισόδιο καταγραφόταν σε βίντεο.