Οι ιστορικοί και πολιτισμικοί δεσμοί της σύγχρονης Ελλάδας με τη Γερμανία είναι αδιαμφισβήτητοι. Από την περίοδο του βασιλιά Όθωνα μέχρι την Μεταπολίτευση, Έλληνες και Γερμανοί έχουν βρεθεί να βαδίζουν στο ίδιο μονοπάτι της ιστορίας, με τον έναν λαό να αφήνει σαφείς επιδράσεις στον άλλο, κυρίως στην αρχιτεκτονική.

Αυτά τα «ίχνη» της Γερμανικής ιστορίας και κουλτούρας που βρίσκονται διάχυτα στην Αθήνα του σήμερα, έρχεται να τα αναδείξει μία καινοτόμος εφαρμογή για smartphones. Το «Γερμανικά Ίχνη» δημιουργήθηκε από το Ινστιτούτο Goethe και προσφέρει τη δυνατότητα σε όσους το κατεβάσουν να μάθουν για την παρουσία της Γερμανίας στην Αθήνα τα τελευταία 200 χρόνια.

Μέσα από την οθόνη του κινητού τους οι χρήστες της εφαρμογής μπορούν να πληροφορηθούν με κάθε λεπτομέρεια για την ιστορία δεκάδων από τα σημαντικότερα και πιο εντυπωσιακά κτίρια στην Αττική, που είναι άγνωστο στο ευρύ κοινό ότι έχουν Γερμανικές «ρίζες». Την τιμητική τους έχουν τα πολυάριθμα αρχιτεκτονικά έργα του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ, όπως το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο, το Νομισματικό Μουσείο, το κτίριο του Εθνικού Θεάτρου, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Μέγαρο Μελά της πλατείας Κοτζιά και η Σχολή Ευελπίδων, ενώ λεπτομερώς περιγράφεται η ιστορία πίσω από άλλα σημαντικά κτίρια που αναγέρθηκαν την εποχή του Όθωνα και της Αμαλίας, όπως η Βουλή και ο Εθνικός Κήπος.

Οι αναφορές στην Κατοχή

Ωστόσο, οι πληροφορίες της εφαρμογής δεν περιορίζονται στην ειρηνική περίοδο της διακυβέρνησης Όθωνα και στα τεκμήρια της γερμανικής αρχιτεκτονικής που έχει σημαδέψει το κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας. Αντιθέτως, το «Γερμανικά Ίχνη» δεν διστάζει να διηγηθεί λεπτομερώς τα πιο σκοτεινά και τραγικά γεγονότα την περίοδο της Κατοχής, με αφορμή τα κτίρια στην Αθήνα που χρησιμοποιήθηκαν την περίοδο εκείνη από τους Ναζί.

Ένα κτίριο με «μαύρες» σελίδες στην ιστορία του είναι το Πολυτεχνείο, στο οποίο, πολύ πριν την εξέγερση κατά της χούντας, έπεσε ο πρώτος νεκρός διαδηλωτής στην κατεχόμενη Ελλάδα. Με αναλυτικές ιστορικές λεπτομέρειες περιγράφεται, επίσης, η «ματωμένη» ιστορία του στρατοπέδου στο Χαϊδάρι, το μεγαλύτερο που χρησιμοποιήθηκε από τις δυνάμεις των Ναζί και έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο βάρβαρα σε όλη την Ευρώπη, αλλά και της Συναγωγής Μπεθ Σαλώμ, στην οποία αιχμαλωτίστηκαν 800 Εβραίοι τον Μάρτιο το 1944 και οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

«Μια εφαρμογή που ρίχνει φως στο ελληνογερμανικό παρελθόν δεν μπορεί, κατά την άποψή μας, να παραλείπει αυτή τη χρονική περίοδο. Στο υλικό και τα κείμενα της συγκεκριμένης κατηγορίας περιεχομένου είχαμε την τύχη να συνεργαστούν Έλληνες ιστορικοί εγνωσμένου κύρους, με εξειδικευμένες γνώσεις επί του θέματος», δηλώνει στα Παραπολιτικά η η Gabriele Sander, Υπεύθυνη του Project «Γερμανικά Ίχνη» στην Ελλάδα, απαντώντας στους επικριτές της εφαρμογής, που υποστηρίζουν ότι οι θηριωδίες των Ναζί είναι ένα θέμα «ταμπού».

«Η ιστορία της γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα έχει μεγάλη σημασία και για τις δύο χώρες. Βεβαίως, μια εφαρμογή που έχει στόχο να εντοπίσει και να διερευνήσει τα γερμανικά ίχνη στην Ελλάδα δεν μπορεί παρά να ενθαρρύνει τη ζωηρή συζήτηση επί του θέματος. Για τους Γερμανούς, η ιστορία του εθνικοσοσιαλισμού, με την έννοια της καλλιέργειας της ιστορικής μνήμης, δεν είναι ταμπού, αλλά ένα από τα σημεία στα οποία εστιάζει εδώ και πολλά χρόνια το μάθημα της Ιστορίας στο σχολείο», εξηγεί επίσης η κα. Sander.

Η εφαρμογή έφτασε στις αρχές του έτους στην Ελλάδα μετά την επιτυχημένη παρουσία στη Βραζιλία, την Ιρλανδία, το Ισραήλ, τη Σουηδία, τη Λετονία, τη Σλοβακία και την Ουκρανία, και μέσα σε 8 εβδομάδες άγγιξε τα 3.500 downloads. Μετά την έκδοση για την Αθήνα ετοιμάζεται επέκταση στη Θεσσαλονίκη που θα λανσαριστεί τους προσεχείς μήνες. Διατίθεται δωρεάν και είναι στα ελληνικά, ενώ δίνεται και η δυνατότητα της ηχητικής περιγραφής.

Προκατειλημμένες κριτικές

Τους πρώτους μήνες που είναι διαθέσιμη για κατέβασμα η εφαρμογή, εκατοντάδες Έλληνες και ξένοι χρήστες την έχουν χρησιμοποιήσει και αρκετοί από αυτούς δεν διστάζουν να την αξιολογήσουν δημόσια γράφοντας κριτικές.

Μία γρήγορη ανάγνωση αυτών που είναι δημοσιευμένες στο Google Play, το ηλεκτρονικό κατάστημα για κινητά Android, μαρτυρά ότι οι χρήστες εμφανίζονται διχασμένοι, καθώς περίπου οι μισοί βαθμολογούν αρνητικά την εφαρμογή βάζοντας 1 ή 2 αστέρια από τα «άριστο» 5. Ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις αρνητικές κριτικές φαίνεται πως οφείλονται σε προκατάληψη απέναντι στη Γερμανία και όχι σε αντικειμενική αξιολόγηση του περιεχομένου και της χρησιμότητας της εφαρμογής.

«Η ιστορία σας είναι οι θηριώδες σας», αναφέρει χαρακτηριστικά ένας χρήστης, ενώ ένας άλλος σχολιάζει στα αγγλικά ότι «η μοναδική ιστορία που έχει η Γερμανία, είναι να σκοτώνει άλλους ανθρώπους».

Υπάρχουν, βέβαια, και εκείνοι που τους αρέσει η εφαρμογή και δεν διστάζουν να απαντήσουν σε όσους την κακολογούν. Ενδεικτική η κριτική ενός χρήστη που επισημαίνει: «Πολύ καλή εφαρμογή να μάθουμε την ιστορία της πόλης μας. Όποιος έχει πρόβλημα με τον τίτλο να το λύσει».