Σε νέα εποχή φαίνεται να περνάει η ισχυρότερη και σηµαντικότερη εκκλησιαστική «επαρχία» του Οικουµενικού Πατριαρχείου, καθώς πληροφορίες εµφανίζουν την Αρχιεπισκοπή Αµερικής να βρίσκεται εν µέσω ζυµώσεων για τη διαδοχή του προκαθήµενου της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας των ΗΠΑ.

Ο Γέρων Αµερικής κ. ∆ηµήτριος συµπληρώνει το 2018 τα 90 χρόνια του και δεκαεννέα έτη στη θέση του Αρχιεπισκόπου Αµερικής και ήδη ατύπως τόσο εντός του Φαναρίου όσο και εκτός έχει ξεκινήσει µία συζήτηση για τις διαδικασίες που θα οδηγήσουν σε µία ενδεχόµενη αντικατάστασή του. Εξάλλου, είναι ο µεγαλύτερος σε ηλικία από όλους τους ιεράρχες του Οικουµενικού Θρόνου µαζί µε τον επίσης 89χρονο Αρχιεπίσκοπο Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας κ. Γρηγόριο, ενώ θεωρείται ιδιαίτερα επιτυχηµένος στο έργο του αφού κατόρθωσε να οδηγήσει σε «ήρεµα νερά» την Αρχιεπισκοπή, έπειτα από µία µεγάλη περίοδο αναταραχών και εντάσεων που κατέληξε το 1999 στην αποµάκρυνση του πρώην Αµερικής Σπυρίδωνα. Ο ίδιος ισχυροποίησε τη θέση και τον ρόλο της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας στο αµερικανικό πολιτικό κατεστηµένο, καλλιεργώντας άριστη σχέση µε όλους τους προέδρους των ΗΠΑ που πέρασαν κατά τη διάρκεια της θητείας του, όπως έχει διαµορφώσει και σήµερα µε τον Ντόναλντ Τραµπ. Ο κ. ∆ηµήτριος «µε την πραότητα του χαρακτήρα του, αλλά και τη µεθοδικότητά του», όπως αναφέρουν άνθρωποι της ελληνοαµερικανικής κοινότητας, συνέβαλε στην ενότητα της οµογένειας και στην τόνωση της ελληνικής ταυτότητας των οµογενών, αναβαθµίζοντας τη Θεολογική Σχολή του Τιµίου Σταυρού στη Βοστώνη, ενισχύοντας τα ελληνικά σχολεία και βοηθώντας στην εντατικοποίηση των προγραµµάτων εκµάθησης της ελληνικής γλώσσας.

Οπως έχει γραφτεί ήδη από τις αρχές του έτους στο εκκλησιαστικό περιοδικό «Ορθοδοξία info», κοµβικό σηµείο των εξελίξεων που αναµένονται στην Αµερική εκτιµάται ότι θα είναι η ολοκλήρωση και ο εγκαινιασµός του νέου ναού του Αγίου Νικολάου στο Σηµείο Μηδέν της Νέας Υόρκης, έργο το οποίο αποτελεί προσωπικό επίτευγµα του σηµερινού Αρχιεπισκόπου και συγκαταλέγεται στα σηµαντικότερα έργα της ποιµαντορίας του. Το µικρό ορθόδοξο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στο Μανχάταν, που στεκόταν στο ίδιο σηµείο από το 1916, καταστράφηκε ολοσχερώς κατά την τροµοκρατική επίθεση στους ∆ίδυµους Πύργους την 11η Σεπτεµβρίου του 2001. Τα τελευταία τρία χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη η ανοικοδόµηση του ναού, µε σχέδιο του Σαντιάγο Καλατράβα στο ανατολικό άκρο του νέου Λίµπερτι Παρκ, δίπλα από το µνηµείο που δηµιουργήθηκε πάνω στα θεµέλια των ∆ίδυµων Πύργων. Το έργο θεµελιώθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2014, ολοκληρώνεται εντός των επόµενων µηνών, ενώ τα «θυρανοίξια» προγραµµατίζονται ότι θα γίνουν το 2018. Πάντως, στους εκκλησιαστικούς κύκλους της Κωνσταντινούπολης και των ΗΠΑ, ήδη έχουν αρχίσει να συζητούνται ονόµατα και πρόσωπα που θα µπορούσαν να παίξουν σηµαίνοντα ρόλο στις εξελίξεις, οι οποίες βέβαια θα εξαρτηθούν από τις τελικές αποφάσεις του Οικουµενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολοµαίου όποτε και αν δροµολογηθούν οι σχετικές διαδικασίες. Ενδεικτικό της κινητικότητας είναι το γεγονός ότι τις επόµενες µέρες θα βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη ο Αρχιεπίσκοπος Αµερικής ∆ηµήτριος.

Στην κατεύθυνση αυτή στα εκκλησιαστικά παρασκήνια συζητείται το όνοµα του µητροπολίτη Γαλλίας Εµµανουήλ, ο οποίος αποτελεί τακτικό συνοµιλητή του Οικουµενικού Πατριάρχη, αλλά και άνθρωπος εµπιστοσύνης του, του µητροπολίτη Βοστώνης Μεθόδιου, αν και ο ίδιος ξεκαθαρίζει στους συνοµιλητές του ότι δεν ενδιαφέρεται. Επίσης, συζητείται το όνοµα του Επισκόπου Φασιανής κ. Αντωνίου Πρωτοσύγγελου της Αρχιεπισκοπής Αµερικής.

Ωστόσο, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, ξεχωριστή υποψηφιότητα και επιθυµητή στους κόλπους του κλήρου της Αρχιεπισκοπής Αµερικής θεωρείται αυτή του µητροπολίτη Προύσσης κ. Ελπιδοφόρου, που ανήκει στον στενό πυρήνα των συνεργατών του κ.κ. Βαρθολοµαίου. Ο αν. καθηγητής του τµήµατος Ποιµαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης, που είναι της νέας γενιάς κληρικών του Πατριαρχείου µε σηµαντικές σπουδές στην Ελλάδα και τη Γερµανία εκτιµάται ότι γνωρίζει καλά τις ισορροπίες και τα δεδοµένα της αµερικανικής «επαρχίας», δεδοµένου ότι έχει διδάξει και στη θεολογική σχολή του Τιµίου Σταυρού στη Βοστώνη, που θεωρείται ένα από τα σηµαντικότερα κέντρα της ορθόδοξης θεολογίας στο δυτικό ηµισφαίριο, στο οποίο πριν γίνει Αρχιεπίσκοπος, δίδαξε και ο κ. ∆ηµήτριος. Ο ίδιος θεωρείται ότι «ανέστησε» ύστερα από δεκαετίες «σιωπής» την ιστορική Θεολογική Σχολή της Χάλκης, που συνεχίζει να παραµένει κλειστή από το 1971, όταν οι τούρκικες αρχές διέκοψαν τη λειτουργία της, εξαιτίας ενός νόµου που απαγόρευε τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστηµίων. Πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, αλλά και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, στις οποίες συµµετέχουν, για πρώτη φορά µετά πολύ καιρό, φοιτητές, δείχνουν να σηµατοδοτούν την έναρξη µιας νέας δηµιουργικής και αισιόδοξης περιόδου για το ίδρυµα-σύµβολο της Ορθοδοξίας.

Η «ψυχή» της σχολής του Γένους

Ο Μητροπολίτης Προύσσης, που αποτελεί την «ψυχή» της Θεολογικής Σχολής ως διευθυντής του Ιδρύµατος και ηγούµενος του µοναστηριού της Αγίας Τριάδος, το οποίο βρίσκεται στο όµορφο νησί των Πριγκηποννήσων, υλοποιεί τα τελευταία χρόνια ένα συγκροτηµένο σχέδιο επιτυγχάνοντας να δώσει ξανά ζωή στην πολύπαθη Σχολή του Οικουµενικού Πατριαρχείου, στέλνοντας ηχηρό µήνυµα στην τουρκική κυβέρνηση, που συνεχίζει την παρελκυστική πολιτική έναντι του ζητήµατος της επαναλειτουργίας της. Στο επίκεντρο αυτής της δραστηριότητας βρίσκεται η βιβλιοθήκη της Θεολογικής Σχολής, που θεωρείται από τις πιο σπάνιες και σηµαντικές της Ορθοδοξίας, καθώς σε αυτήν υπάρχουν αρχειοθετηµένα σηµαντικά βυζαντινά χειρόγραφα, παλαίτυπα, αλλά και πολύ σπουδαίες νεότερες εκδόσεις, ενώ για πρώτη φορά σε αυτήν αναπτύσσεται ακαδηµαϊκή δραστηριότητα µε τη συµµετοχή φοιτητών από την Ελλάδα. Στην κατεύθυνση αυτή αξιοποιήθηκε και ο µεγάλος περιβάλλοντας χώρος τους ιστορικού ιδρύµατος, όπου δηµιουργήθηκε ο πρώτος παγκοσµίως θεµατικός κήπος, µε φυτά που αναφέρονται στην Αγία Γραφή.

Παράλληλα, ο µητροπολίτης Προύσσης προχωρά µεθοδικά στη διάσωση και αναστήλωση ορθόδοξων εκκλησιών στην Τουρκία. Για παράδειγµα πριν από λίγο καιρό µε εράνους µεταξύ των οµογενών στις ΗΠΑ, συγκέντρωσε χρήµατα για να αγοράσει δύο βυζαντινές εκκλησίες από Τούρκους ιδιώτες που τις πωλούσαν, τον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών στο χωριό Συγή, κοντά στα Μουδανιά και την εκκλησία της Παναγίας Παντοβασίλισσας στη Τρίγλια, που περιήλθαν στην ιδιοκτησία της µητρόπολης. Σηµειώνεται πως ρόλο στην επόµενη ηµέρα της Αρχιεπισκοπής Αµερικής αναµένεται να παίξει ο πρωτοπρεσβύτερος Αλέξανδρος Καρλούτσος, ο οποίος από τη θέση του βοηθού του Αρχιεπισκόπου επί της ουσίας αποτελεί το µάτι και το αφτί του Οικουµενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολοµαίου στις Ηνωµένες Πολιτείες.