Σε ένα από τα προάστια της Βοστόνης, το οποίο χωρίζεται από την αµερικανική µμεγαλούπολη από τον ποταµό Τσαρλς, το Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης, βρίσκεται το πανεπιστήμιο που δημιουργεί εδώ και δεκαετίες πολιτικούς ηγέτες και CEO πολυεθνικών κολοσσών, ανθρώπους που κρατάνε εν πολλοίς την τύχη του κόσµου στα χέρια τους. Από τον «κανόνα» του Χάρβαρντ δεν έχει ξεφύγει ούτε η Ελλάδα.

Η λατινική λέξη «veritas», που στα ελληνικά σηµαίνει «αλήθεια», κοσµεί το έµβληµα του Χάρβαρντ, από όπου πέρασαν ως φοιτητές σηµαίνοντα πρόσωπα της ελληνικής κοινωνίας, εκείνα που σήµερα αποκαλούµε συλλήβδην «ελίτ» σε πολλούς τοµείς. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι οι δύο από τους τέσσερις διατελέσαντες πρωθυπουργούς της Ελλάδας από το 2009 µέχρι σήµερα έχουν περάσει από το αµερικανικό πανεπιστήμιο.

Ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Αντώνης Σαµαράς µπορεί να µη συνέχισαν να είναι συγκάτοικοι, όπως στο Amherst College της Μασαχουσέτης, ωστόσο φοίτησαν και οι δύο στο Χάρβαρντ, ο πρώτος για να κάνει µεταπτυχιακό στις ∆ιεθνείς Σχέσεις και ο δεύτερος στη ∆ιοίκηση Επιχειρήσεων. Την «πλειοψηφία», στα όρια της… αυτοδυναµίας, στους αποφοίτους του φηµισµένου πανεπιστηµίου κατέχει αναµφίβολα η Νέα ∆ηµοκρατία, ξεκινώντας από τον ίδιο τον πρόεδρό της.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αφού αποφοίτησε αριστούχος από το Κολλέγιο Αθηνών, σπούδασε Κοινωνικές Επιστήµες στο Χάρβαρντ, από όπου αποφοίτησε µε την ανώτατη τιµητική διάκριση, «summa cum laude», και παρά το πέρασµά του από το άλλο διάσηµο πανεπιστήµιο των ΗΠΑ, το Στάνφορντ, για να σπουδάσει ∆ιεθνείς Οικονοµικές Σχέσεις, πέρασε ξανά τις πύλες του Χάρβαρντ, για να κάνει µεταπτυχιακό στο Business School, στον τοµέα της ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων.

Το µονοπάτι στο οποίο εισέρχονται φοιτητές και διδάσκοντες στο Χάρβαρντ έχει κατά κανόνα έναν και µόνο προορισµό, την κορυφή στον κάθε τοµέα, αφού όλοι σχεδόν οι απόφοιτοί του στελεχώνουν κορυφαίες θέσεις. Τη µερίδα του λέοντος δεν θα µπορούσαν να µην καταλαµβάνουν οι πολιτικοί, δικαιώνοντας όσους λένε, µεταξύ σοβαρού και αστείου, ότι το πέρασµα από το Χάρβαρντ και οι κατάλληλοι χειρισµοί στη συνέχεια µπορούν να οδηγήσουν κάποιον στην κορυφή.

Πρόσωπα που κάθονται στα βουλευτικά έδρανα της Νέας ∆ηµοκρατίας κάθισαν ως φοιτητές στα έδρανα του αµερικανικού πανεπιστηµίου. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, Κώστας Καραγκούνης και Γιάννης Κεφαλογιάννης έχουν ξεχωριστή θέση στη λίστα των αποφοίτων, αφού ο ιδιαίτερα δραστήριος σύλλογός τους καλεί συχνά σε διαλέξεις και εκδηλώσεις που πραγµατοποιεί στην Αθήνα, µε αποτέλεσµα να γνωρίζονται ήδη πολύ καλά, πριν συναντηθούν στην αίθουσα συνεδριάσεων του ελληνικού κοινοβουλίου, έχοντας µάλιστα περάσει ώρες µελέτης στα αναγνωστήρια, ακολουθώντας τη νοητή γραµµή που ενώνει τους Έλληνες πολιτικούς µε το κοινοβούλιο.

Το Χάρβαρντ έχει εκπρόσωπο και στο ωραίο φύλο της Βουλής, καθώς η βουλευτής Επικρατείας της αξιωµατικής αντιπολίτευσης και τοµεάρχης Παιδείας της Ν∆ Νίκη Κεραµέως είναι απόφοιτη της Νοµικής Σχολής του. Από το παράδειγµα του θείου του Κυριάκου Μητσοτάκη επέλεξε να παρεκκλίνει ελάχιστα ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Κώστας Μπακογιάννης, αφού, αντί για το Harvard Business School, επέλεξε τη «µήτρα» των παγκόσµιων ηγετών, το John F. Kennedy School of Government, του ίδιου πανεπιστηµίου.

ΣΥΡΙΖΑ

Η περήφανη διαπραγµάτευση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το 2015 µπορει να βρέθηκε στην πρώτη θέση της λίστας με τις «Δέκα χειρότερες διαπραγματευτικές τακτικές του 2015» στη σελίδα του «Προγράμματος για τη Διαπραγμάτευση» της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ, ωστόσο το αμερικανικό πανεπιστήμιο έχει τον «εκπρόσωπό» του στο υπουργικό Συμβούλιο του Αλ. Τσίπρα.

Ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γιώργος Σταθάκης έκανε ένα σύντομο πέρασμα από το εν λόγω πανεπιστήμιο, όχι ως φοιτητής, αλλά ως καθηγητής, καθώς έχει συνεργαστεί με το Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών του πανεπιστημίου από το 1992 έως το 1993. Έτερος εκπρόσωπος στο υπουργικό συμβούλιο είναι και ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου, ο οποίος στο ξεκίνημα της πανεπιστημιακής του καριέρας εργάστηκε ως επισκέπτης καθηγητής στην Ιστορία των Επιστημών του Χάρβαρντ, από το 1987 έως το 1989.

Πριν ο Γιώργος Παπανδρέου παρακολουθήσει μαθήματα στο Χάρβαρντ, είχε γνωρίσει σε ένα βιβλιοπωλείο τον αμετακίνητο υπουργό της κυβέρνησής του και άλλοτε δεξί του χέρι Παύλο Γερουλάνο, ο οποίος έκανε το μεταπτυχιακό του στο αμερικανικό πανεπιστήμιο. Από το ίδιο εκπαιδευτικό ίδρυμα πέρασε και ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Σαμαρά Γκίκας Χαρδούβελης.

Στον μακρύ κατάλογο των προσώπων που πέρασαν από το αμερικανικό πανεπιστήμιο και απασχόλησαν τη δημοσιότητα συγκαταλέγονται επίσης o υποψήφιος ευρωβουλευτής της «Ελιάς» στις εκλογές του 2014 και πρώην σύμβουλος του Ευάγγελου Βενιζέλου και της Άννας Διαμαντοπούλου Κυριάκος Πιερρακάκης, ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κρίτων Αρσένης, και ο άλλοτε σύμβουλος του Στ. Θεοδωράκη Νικόλας Γιατρομανωλάκης. Τις πύλες του Χάρβαρντ είχε περάσει και ο πρώην υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος πριν ξεκινήσει την πανεπιστημιακή του καριέρα, για να κάνει μεταδιδακτορικό στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών.

Εκείνος βέβαια που προϊδέασε για τη μεγάλη επιρροή που θα ασκούσε το αμερικανικό πανεπιστήμιο στην πολιτική ζωή της Ελλάδας ήταν ο Στέφανος Μάνος, ο οποίος διατάραξε τα παραδοσιακά πολιτικά «τζάκια» στις αρχές της δεκαετίας του '90 «εισβάλλοντας» στην πολιτική ζωή.

Ο «μισός ΣΕΒ» και οι αυτοδημιούργητοι

Οι Ελληνες επιχειρηματίες που φοίτησαν στο Χάρβαρντ αποτελούν μια ειδική κατηγορία από μόνοι τους. Κάποιοι προέρχονται από γνωστές επιχειρηματικές οικογένειες, ενώ άλλοι είναι αυτοδημιούργητοι, όπως όμως σχεδόν όλοι οι απόφοιτοι του Χάρβαρντ, έχουν μια ξεχωριστή θέση στο ελληνικό επιχειρείν. Το City του Λονδίνου αποτελεί τη «Μέκκα του καπιταλισμού» και ένα μεγάλο μέρος της αίγλης του το οφείλει στον Έλληνα τραπεζίτη Μίνωα Ζομπανάκη. Ξεκινώντας από το χωριό Καλύβες των Χανίων, άνοιξε τις πόρτες του Χάρβαρντ για να πρωτοπορήσει στη συνέχεια με τη διαμόρφωση του θεσμού των διατραπεζικών επιτοκίων. Επίσης, ο Πέτρος Κόκκαλης, γιος του επιχειρηματία Σωκράτη Κόκκαλη και δημοτικός σύμβουλος Πειραιά, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Δημόσια Διοίκηση στο John F. Kennedy School of Government του Χάρβαρντ πριν επιστρέψει στην Ελλάδα. Στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΒ, του κορυφαίου οργάνου των Ελλήνων βιομηχάνων και επιχειρηματιών, βρίσκονται τρεις απόφοιτοι του Χάρβαρντ, ο Αλέξανδρος Μακρίδης, ταμίας του συνδέσμου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Χρυσαφίδης Α.Ε., ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, διευθύνων σύμβουλος του κολοσσού των τσιμέντων Τιτάν, και ο Ευθύμιος Βιδάλης, γενικός γραμματέας του συνδέσμου και πρόεδρος του Συμβουλίου του ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Ο μητροπολίτης και η ηθοποιός

«Εκπρόσωποι» του Χάρβαρντ όμως δεν υπάρχουν αποκλειστικά στην πολιτική ζωή της χώρας, αλλά και στην Ιερά Σύνοδο της Ελλαδικής Εκκλησίας. Ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος, παράλληλα με τους βαθμούς ιεροσύνης που έλαβε από το 1989, πραγματοποίησε διδακτορικές σπουδές στο HST (κοινό πρόγραμμα Harvard και ΜΙΤ) στον τομέα της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας, με αποτέλεσμα να αποτελεί μοναδικό παράδειγμα ανάμεσα στους μητροπολίτες. Από τον χώρο της Εκκλησίας προέρχεται και ο Χάρης Κονιδάρης, απόφοιτος του Χάρβαρντ, στενός συνεργάτης του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Αποφοίτων.

Ένα άλλο μέλος της οικογένειας Σαμαρά είχε ανοίξει τον δρόμο για τον πρώην πρωθυπουργό στο Χάρβαρντ. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Αλέξανδρος, διακεκριμένος αρχιτέκτονας, σπούδασε αρχιτεκτονική στα ίδια πανεπιστήμια με τον αδελφό του, στο Άμχερστ και το Χάρβαρντ, δημιουργώντας πολύ καλό έδαφος για τον Αντώνη Σαμαρά, ενώ στους κορυφαίους αποφοίτους του αμερικανικού πανεπιστημίου συγκαταλέγεται ο διάσημος καθηγητής Επιδημιολογίας Δημήτρης Τριχόπουλος. Από τις αίθουσες του Χάρβαρντ πέρασε, πριν καταλήξει στη μικρή οθόνη ως ηθοποιός, η Νάντια Κοντογεώργη, που έγινε ευρέως γνωστή από τη συμμετοχή της στη σειρά «Κάτω Παρτάλι» στο Mega. Η νεαρή ηθοποιός πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην υποκριτική και στο μουσικό θέατρο στις ΗΠΑ.