Πολίτες και συμβολαιογράφοι κατά των πλειστηριασμών
Με κινητοποιήσεις στα Ειρηνοδικεία της χώρας απαντά το κίνημα κατά των πλειστηριασμών στο πρόσφατο μπαράζ, ενώ οι περισσότεροι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι αρνούνται να φέρουν εις πέρας τις σχετικές διαδικασίες.
Μάταια περίμεναν πρωτοβουλίες και συλλογικότητες αυτή την εβδομάδα στο καθιερωμένο απογευματινό ραντεβού της Τετάρτης στο Ειρηνοδικείο Αθηνών, καθώς για κανέναν από τους 18 προγραμματισμένους πλειστηριασμούς ακινήτων δεν βγήκε η εντολή άμεσης εκτέλεσης που θα επέτρεπε την κατάσχεσή τους από τους πιστωτές, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι συστημικές τράπεζες. Το Ειρηνοδικείο της οδού Λουκάρεως αποτελεί μεν το σταθερό σημείο συνάντησης του κινήματος κατά των πλειστηριασμών, αλλά σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει την πλειοψηφία τους. Ενδεικτικό είναι ότι την Τετάρτη 25 Οκτωβρίου, στα Ειρηνοδικεία ανά τη χώρα είναι προγραμματισμένες 61 συνολικά υποθέσεις πλειστηριασμών, με τις 14 να αφορούν πρώτες κατοικίες.
«Αυτοί μιλάνε για κέρδη και ζημιές/εμείς μιλάμε για ανθρώπινες ζωές» είναι ένα από τα συνθήματα που φωνάζουν οι συγκεντρωμένες συλλογικότητες και πράγματι, φαίνεται ταιριαστό για την περίσταση. Οι ιστορίες πίσω απ' το χρέος των ανθρώπων που απειλούνται με την απώλεια της περιουσίας τους είναι πράγματι εξαιρετικά διαφορετικές από την εικόνα που συνήθως φτάνει στη δημοσιότητα.
Χαρακτηριστική η περίπτωση ζεύγους Αθηναίων, η πρώτη κατοικία των οποίων βγαίνει στο σφυρί, εξαιτίας ενός χρέους που δημιουργήθηκε σύμφωνα με τους ίδιους από πλαστά γραμμάτια. Ο άνθρωπος τον οποίον κατηγορεί το ζεύγος ως υπαίτιο αυτής της σκευωρίας -και ο οποίος είναι ανάμεσα στους διεκδικητές της περιουσίας τους- έχει φτάσει στο Ειρηνοδικείο χάριν μιας και μοναδικής δικαστικής απόφασης, που ακύρωσε τις 37 πρότερες αθωωτικές για το ζεύγος αποφάσεις, και η οποία, σύμφωνα με τους ίδιους, εκδόθηκε από δικαστή που διατηρούσε προσωπικές σχέσεις με τον κατήγορο και διεκδικητή της περιουσίας τους.
Σύμφωνα με κάποιους απ' τους παρευρισκόμενους, η απουσία των συμβολαιογράφων από τη διαδικασία των πλειστηριασμών δεν αποτελεί τυχαίο και μεμονωμένο περιστατικό. Ένας υπολογίσιμος αριθμός των οφειλετών, κυρίως στις πιο μεγάλες υποθέσεις, καταλήγει σε εξωδικαστικούς συμβιβασμούς, παρότι αυτό δεν φαίνεται να αποτελεί τον κανόνα στην περίπτωση των μικρο-οφειλετών που είθισται να έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στην αποπληρωμή των οφειλών τους.
Ο Λεωνίδας Παπαδόπουλος, μέλος του κινήματος «Δεν Πληρώνω» που συμμετέχει ενεργά στις δράσεις κατά των πλειστηριασμών και παρίσταται στο Ειρηνοδικείο, θεωρεί ότι οι υποθέσεις που μπαίνουν στα πινάκια και δεν εκπλειστηριάζονται εξυπηρετούν την αντίπαλη πλευρά στο ζήτημα. Μεταξύ των 18 υποθέσεων της περασμένης Τετάρτης, τρεις αφορούν σε οφειλές άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ. Για το μέλος του «Δεν Πληρώνω», αυτές οι υποθέσεις που αφορούν υπέρογκα ποσά και υφίστανται εξωδικαστικούς συμβιβασμούς παραμένουν στα πινάκια προκειμένου να δίνουν λαβές για τη δυσφήμιση του κινήματος κατά των πλειστηριασμών, παρουσιάζοντάς τους ως υπερασπιστές των μεγαλο-οφειλετών. Ο ίδιος ο κ. Παπαδόπουλος έχει ωστόσο δηλώσει ρητά σε συνέντευξή του προ μηνών στο κανάλι SBC ότι το «Δεν Πληρώνω» ασχολείται με τα πιο αδύναμα οικονομικά στρώματα και δεν αντιτίθεται στις κατασχέσεις περιουσίας μεγαλο-οφειλετών. Μάλιστα το κίνημα έχει καταθέσει και αγωγές για συκοφαντική δυσφήμιση και εξύβριση κατά δημοσιογράφων και του προέδρου του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών Γ. Ρούσκα, που ισχυρίστηκαν ότι η δράση του μετώπου είναι για την προστασία των μεγαλο-οφειλετών.
Σύμφωνα με τον Ηλία Παπαδόπουλο, αδελφό του προαναφερθέντος και επίσης δραστήριο μέλος του «Δεν Πληρώνω», η δράση τους είναι σαφώς προσανατολισμένη στην προστασία της λαϊκής περιουσίας, έχοντας θέσει ένα ανώτατο όριο των 300.000 ευρώ σε οφειλές ως κριτήριο για τον διαχωρισμό μεταξύ λαϊκής και μεγάλης περιουσίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι υποθέσεις των πλειστηριασμών έχουν δώσει ανοδική δυναμική στο «Δεν Πληρώνω», με τη συμμετοχή των οφειλετών στον αγώνα να αυξάνεται συνεχώς. «Δεν θα αφήσουμε κανέναν συμβολαιογράφο που πλειστηριάζει πρώτη κατοικία ή λαϊκή περιουσία να εισέλθει στις άιθουσες» λέει. «Το Κίνημα "Δεν Πληρώνω" θα είναι εδώ κάθε Τετάρτη για να προστατεύσει τους συμπολίτες μας, για να μη χάσουν όλα αυτά που απέκτησαν με κόπο και ιδρώτα από τα αρπακτικά».
Ο κ. Ηλίας Παπαδόπουλος κάνει επίσης λόγο για «συντονισμένη και συντεταγμένη προπαγάνδα των τελευταίων ημερών από μέσα ενημέρωσης, από συμβολαιογράφους, από τον ίδιο τον Τσίπρα, από τον Καρανίκα, ότι δήθεν κινούμαστε με γνώμονα τα προσωπικά οφέλη και τα συμφέροντα στρατηγικών κακοπληρωτών. Επιστρέφουμε τις κατηγορίες αυτές, ξέρουμε ότι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές βρίσκονται στους κύκλους των ανθρώπων που προανέφερα και δεν μας πιάνει καμία προπαγάνδα, ούτε του υπόδικου παραδικαστικού κ. Ρούσκα που είναι πρόεδρος των συμβολαιογράφων, ούτε κανενός παπαγάλου των ΜΜΕ, ο οποίος γνωρίζουμε ότι παίρνει πακέτα διαφημιστικά από τις τράπεζες για να διαιωνίζει αυτή την προπαγάνδα».
Οι Λεωνίδας και Ηλίας Παπαδόπουλος αποτελούν μέλη του κινήματος «Δεν Πληρώνω» από τη γέννησή του στα διόδια των Αφιδνών το 2009, όπου διέμεναν εκείνη την εποχή. Οι κινητοποιήσεις ενάντια στα διόδια πήραν μαζικές διαστάσεις όταν ακτιβιστές από άλλες περιοχές της Ελλάδας ακολούθησαν το παράδειγμα πριν συσπειρωθούν όλοι υπό την ομπρέλα του «Δεν Πληρώνω». Παρότι οι δράσεις κατά των διοδίων δέχθηκαν καίρια πλήγματα από τους νόμους Ρέππα και Βορίδη που ενέταξαν στη δικαιοδοσία του ποινικού κώδικα τα μέσα που χρησιμοποιούσε το κίνημα, το «Δεν Πληρώνω» επέκτεινε τη δράση του και πέραν του ζητήματος των διοδίων: σε επανασυνδέσεις ρεύματος, σε κινητοποιήσεις σε κτίρια της ΔΕΗ και της ΕΥΔΑΠ, σε αποτροπές εξώσεων, σε διαδηλώσεις στο υπουργείο Δικαιοσύνης και σε παρεμβάσεις σε συνεδριάσεις του συμβολαιογραφικού συλλόγου.
Την κινητοποίηση στο Ειρηνοδικείο Αθηνών, εκτός από το «Δεν Πληρώνω», στήριξαν επίσης η Λαϊκή Ενότητα, το ΕΠΑΜ και συνελεύσεις γειτονιών. Μιλώντας στα «Παραπολιτικά», ο επικεφαλής της ΛΑΕ Παναγιώτης Λαφαζάνης θεωρεί ότι οι πλειστηριασμοί που γίνονται αποτελούν εξαιρέσεις, καθώς δεκάδες είναι αυτοί που έχουν αποτραπεί από τη δράση του κινήματος σε όλη την Ελλάδα. «Όταν κάποιος χάσει το σπίτι ή τη μικρή περιουσία του που με ιδρώτα και συχνά με αίμα έκανε, τότε αυτός ο άνθρωπος είναι στα πρόθυρα της αυτοκτονίας. Από εκεί και πέρα έχει γίνει κουρέλι και δυστυχώς κουρέλια έχουν κάνει πολλούς ανθρώπους η τρόικα, οι μνημονιακές πολιτικές και οι τράπεζες με τη ληστρική συμπεριφορά τους». Το ζήτημα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και της διχογνωμίας στον κλάδο σχολίασε επίσης ο κ. Λαφαζάνης. «Αυτή την ώρα που μιλάμε, ο πρόεδρος του ΣΣΑ κ. Ρούσκας είναι στο Χίλτον με την τρόικα και κάνει συνομιλίες παρασκηνίου, μεθοδεύοντας παρακρατικά τρόπους να παρακάμψει τη βούληση των συμβολαιογράφων ώστε να ξεκινήσουν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί. Είναι ντροπή για τη χώρα και ντροπή γι' αυτή την κυβέρνηση, η οποία παίζει αυτόν τον προδοτικό ρόλο. Δεν θα περάσουν τα σχέδιά τους».
Η μάχη των συμβολαιογράφων
Οι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι Αθηνών και Πειραιώς είναι οι μόνοι που εξακολουθούν να υποστηρίζουν τη διεξαγωγή των πλειστηριασμών. Τα ψηφίσματα των υπολοίπων συλλόγων ήταν αρνητικά, ιδίως απέναντι στην πλατφόρμα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών που δεν έχει τεθεί ακόμα σε εφαρμογή και υπέρ της οποίας πιέζει επίμονα η πλευρά των δανειστών. Αυτή αποτέλεσε και πρώτο θέμα στην ατζέντα της τελευταίας συνάντησης του κ. Ρούσκα με τους θεσμούς. Εν αντιθέσει με τους υπόλοιπους συλλόγους που αποφάσισαν να απέχουν από τη διαδικασία των πλειστηριασμών, ο αθηναϊκός σύλλογος αρνείται να καλέσει γενική συνέλευση προκειμένου να τοποθετηθεί ο κλάδος για το αν επιθυμεί να ακολουθήσει το παράδειγμα των άλλων συλλόγων ή όχι.
Η βασική ένσταση που προβάλλουν οι συμβολαιογράφοι που υπερασπίζονται τη διεξαγωγή των πλειστηριασμών αφορά τη λειτουργία του δημοσίου. Θεωρούν ότι ο ρόλος του συμβολαιογράφου διασφαλίζει τον χαρακτήρα των δημοσίων εγγράφων, προστατεύοντας τη θεσμική λειτουργία των υπηρεσιών, οι οποίες θα υπονομεύονταν απ' το να δοθούν οι σχετικές αρμοδιότητες σε ανειδίκευτο προσωπικό. Στην Ισπανία, που το ζήτημα της κατοικίας και των κατασχέσεων έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια, οι πλειστηριασμοί γίνονται χωρίς την εποπτεία των συμβολαιογράφων.
Οι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι που επέλεξαν να απέχουν από τους πλειστηριασμούς μέχρι το τέλος του έτους ζητούν μεταξύ άλλων στις ανακοινώσεις τους την εποπτεία της πλατφόρμας ηλεκτρονικών πλειστηριασμών από το υπουργείο Δικαιοσύνης και την εξασφάλιση του ελέγχου της ταυτότητας των πλειοδοτών. Παράλληλα, καλούν την πολιτεία να μεριμνήσει νομοθετικά για την προστασία των οικονομικά αδύναμων πολιτών που απειλούνται με κατασχέσεις.