Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με τα δικά του λόγια
Η απόπειρα δολοφονίας του Σοφοκλή Βενιζέλου, τα πρώτα βήματα στην πολιτική και η σχέση με τον Ανδρέα Παπανδρέου
«Μα πόσες φο ρές στο έχω πει; Κόμματα αλλάζω, ιδεολογία ποτέ. Ημουν από την αρχή έως το τέλος φιλελεύθερος». Η φράση αυτή του Κων. Μητσοτάκη περιγράφει τις βασικές γραμμές του πρώτου τόμου του βιβλίου του Αλ. Παπαχελά «Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με τα δικά του λόγια (Τόμος Α: 19421974)» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος και περιλαμβάνει τις συζητήσεις που είχε ο γνωστός δημοσιογράφος με τον επίτιμο πρόεδρο της Νέας Δημορατίας, οι οποίες είχε συμφωνηθεί ότι θα γίνουν βιβλίο που θα εκδοθεί μετά τον θάνατό του.
Ο επίτιμος πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας περιγράφει γλαφυρά τα πρώτα του βήματα στην πολιτική στην Κρήτη. Σκηνή από ταινία δράσης είναι η απόπειρα δολοφονίας του Σοφοκλή Βενιζέλου με ενέδρα στον δρόμο και πυροβολισμούς, κατά τη διάρκεια της οποίας ο νεαρός, τότε, Μητσοτάκης, γλύτωσε με μία τρύπα από σφαίρα στο παντελόνι του. Ο ίδιος αφηγείται επίσης πώς βγήκε βουλευτής για πρώτη φορά το 1946, «κατά τύχη» όπως ανέφερε ο ίδιος, λόγω του εκλογικού νόμου, κάνοντας περιοδεία με τη στολή ανθυπασπιστή, αλλά και το γεγονός ότι δεν πήγε στρατό καθώς ήταν βουλευτής, παρ’ όλο που προσφέρθηκε.
Ο Κων. Μητσοτάκης εξηγεί για ακόμα μία φορά στον Αλ. Παπαχελά τη διατυπωμένη θέση του για τα ρουσφέτια, παραδεχόμενος ότι «με την έννοια της ισότητας είναι απαράδεκτο […] αλλά από κοινωνικής άποψης δεν είναι και τόσο φοβερό κακό», αποκαλύπτοντας και ένα παραπολιτικό της εποχής όταν αποκαλύπτει ότι εκτός από την προσωπική σχέση που τον συνέδεε με τον Κων. Καραμανλή, ο τελευταίος του έκανε και «ρουσφετάκια», όπως τα αναφέρει, ως υπουργός Δημοσίων Εργων.
Ανδρέας Παπανδρέου
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης και η σκιαγράφηση του χαρακτήρα του Ανδρέα Παπανδρέου από τον Κων. Μητσοτάκη, για τον οποίον λέει ξεκάθαρα ότι «δεν είχε ιδεολογία». Παράλληλα περιγράφει όλο το χρονικό της διαφωνίας και της τελικής ρήξης Γεωργίου και Ανδρέα Παπανδρέου, επαναλαμβάνοντας ακόμα μία φορά ότι ο ηγέτης της Ενωσης Κέντρου τον θεωρούσε υπεύθυνο για την αποτυχία της κυβέρνησής του, ενώ οι σχέσεις μεταξύ πατέρα και γιου ήταν περίεργες. «Από τη μία τον περιφρονούσε και τον έκρινε πάρα πολύ αυστηρά και από την άλλη τον αγαπούσε» αφηγείται ο Κων. Μητσοτάκης, περιγράφοντας παράλληλα και τις διαφωνίες μεταξύ του ιδίου και του Α. Παπανδρέου στην οικονομική πολιτική και τη διοίκηση, οι οποίες χαρακτήρισαν τη διακυβέρνηση της Ενωσης Κέντρου.
Ο Κων. Μητσοτάκης, μάλιστα, κάνει για πρώτη φορά αναφορά σε ένα οικονομικοερωτικό σκάνδαλο του Α. Παπανδρέου που οδήγησε στην παραίτησή του λόγω απευθείας ανάθεσης έργου στον αρχιτέκτονα Γ. Σκιαδαρέση, τη στιγμή που υπήρχαν έντονες φήμες για τη σχέση του με τη σύζυγο του Σκιαδαρέση.
Κωνσταντίνος Καραμανλής
Ο Κων. Μητσοτάκης περιγράφει, μέσα από τις αφηγήσεις του στον Αλ. Παπαχελά, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, εκφράζοντας χωρίς περιστροφές την προσωπική του άποψη μετά την πολύχρονη επαφή που είχαν, η οποία πέρασε από πολλές διακυμάνσεις. Από πολιτικοί αντίπαλοι, ο ένας στην ΕΡΕ και ο άλλος στην Ενωση Κέντρου, της ίδιας περίπου πολιτικής γενιάς, (είχαν, μάλιστα, παντρευτεί δύο αδελφικές φίλες και συμμαθήτριες), ο Χανιώτης πολιτικός έφτασε να λειτουργεί ως «επιτελάρχης» του Εθνάρχη στα χρόνια της εξορίας στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της δικτατορίας μετά τον «ανένδοτο αγώνα» του 1961-63, κάτι το οποίο πίστευε ότι ο Καραμανλής δεν του το συγχώρησε ποτέ.
Ο Κων. Μητσοτάκης ωστόσο του ασκεί έντονη κριτική. Τον χαρακτηρίζει μεν ως «αποτελεσματικό, μετρημένο και πολύ καλό υπουργό», αναφέροντας δε την άποψή του ότι ο ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας «είχε ημιαριστερές αντιλήψεις» αλλά και ότι είχε «κόμπλεξ έναντι των περισσότερο μορφωμένων από τον ίδιο, των καθηγητάδων και των πλουσίων, εκδικητικό και χωρίς αίσθηση του χιούμορ»
Η μεγαλύτερη δυσκολία της ζωής του
Η αφήγηση του πρώτου τόμου κλείνει με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να κάνει λόγο για τη μεγαλύτερη δυσκολία της ζωής του, καθώς όπως ανέφερε ο ίδιος «ήταν η δύσκολη στιγμή που έπρεπε να αποφασίσω ή να κλείσω κατησχυμένος ουσιαστικά την πολιτική μου καριέρα ή κάνοντας μία επιλογή απελπισίας να κατέβω ορφανός και μόνος στα Χανιά». Είχε προηγηθεί η δημιουργία της Νέας Δημοκρατίας από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή για τις εκλογές του 1974, στην οποία δεν συμμετείχε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, κάτι για το οποίο είναι προφανής η πικρία του. «Εκεί που με εξαπάτησε πραγματικά ο Καραμανλής στις εκλογές. Το θεωρούσα αυτονόητο ότι θα κατέβαινα με τον Καραμανλή» ανέφερε ο επίτιμος πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας στον Αλ. Παπαχελά, εκφράζοντας παράλληλα και την πεποίθηση ότι αν τελικά είχε ενταχθεί στο νεοσύστατο κόμμα του Καραμανλή τότε ήταν βέβαιο ότι θα ήταν ο διάδοχός του. «Αν εγώ είχα μπει», ανέφερε ο Κων. Μητσοτάκης, «πολλά πράγματα στην Ελλάδα θα ήταν αλλιώτικα».