Κάποτε ο Αλέξης Τσίπρας διατράνωνε ότι θα έκανε τις αγορές… να χορεύουν πεντοζάλη. Λίγα χρόνια µετά, είναι αυτός που προσπαθεί να µάθει να χορεύει στον ρυθµό τους. Και µεγάλες συµβουλευτικές εταιρείες, όπως η Rothschild, είναι αυτές που αναλαµβάνουν να τον «εκπαιδεύσουν» στους τρόπους και τους ρυθµούς των αγορών.

Οταν τον περασµένο Νοέµβριο ο Αλέξης Τσίπρας παραλάµβανε το βραβείο «πολιτικού σθένους» από το γαλλικό περιοδικό «Politique Internationale», λίγοι ήταν εκείνοι που συνέδεαν αυτή τη βράβευση µε το περίφηµο πέρασµά του από το Παρίσι στα τέλη του περασµένου Ιανουαρίου και τη σύγχυση που είχε προκληθεί για το ποιος ήταν ο λόγος που το πρωθυπουργικό αεροπλάνο έκανε µια στάση στη γαλλική πρωτεύουσα.

Και όµως, τα δύο γεγονότα συνδέονται µεταξύ τους. Στο Παρίσι, όπως αποδείχθηκε τελικά, ο Ελληνας πρωθυπουργός δεν έκανε στάση για να πάει… τα παιδιά του στην Disneyland. Πήγε να συζητήσει ζητήµατα που αφορούν το ελληνικό χρέος µε την εταιρεία Rothschild, που παρέχει σχετικές υπηρεσίες στην ελληνική κυβέρνηση.

Στη Rothschild εργάζεται η Anne-Laure Kiechel, υψηλόβαθµο στέλεχος στην ιεραρχία της, η οποία φέρεται να οργάνωσε τη βράβευση του Ελληνα πρωθυπουργού από το γαλλικό περιοδικό. Αλλωστε, λίγο µετά την επίσκεψη αυτή, στις 2 Μαρτίου 2017, δηµοσιεύτηκε απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονοµικών, Γιώργου Χουλιαράκη, µε την οποία η εταιρεία Rothschild & Cie αναλάµβανε και επίσηµα καθήκοντα χρηµατοοικονοµικού συµβούλου του ελληνικού ∆ηµοσίου, µε αντικείµενο τα ζητήµατα που αφορούν τη διαχείριση και την πιθανή ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, τις επαφές µε διεθνείς οργανισµούς και διεθνή χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα, καθώς και την προετοιµασία της επιστροφής της Ελλάδας στις διεθνείς χρηµαταγορές. Αλλωστε, αυτή είναι και η κρίσιµη δοκιµασία για να αποδείξει η χώρα µας ότι µπορεί να καλύπτει τις χρηµατοδοτικές της ανάγκες χωρίς δανειακές συµβάσεις (και Μνηµόνια) µε τους θεσµούς.

Η απόφαση αυτή καθόριζε επίσης την αµοιβή της εταιρείας, που σε κάθε περίπτωση είναι υπολογίσιµη: πέραν δύο δόσεων των 99.000 ευρώ, το ελληνικό ∆ηµόσιο δεσµευόταν ότι, µε την προϋπόθεση της επίτευξης του στόχου της εξόδου στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, µέσω της έκδοσης κρατικών οµολόγων ωρίµανσης 24 µηνών κατ’ ελάχιστο, θα καταβληθεί ως αµοιβή (success fee) ποσό έως 3.000.000 ευρώ συνολικά, ως εξής: ποσό έως 1.500.000 ευρώ µετά την υλοποίηση της πρώτης έκδοσης και έως 1.500.000 ευρώ µετά την υλοποίηση της δεύτερης συνεχόµενης έκδοσης. ∆ηλαδή, συνολική αµοιβή 3,2 εκατοµµυρίων ευρώ.

Η Rothschild είναι µία από τις µεγαλύτερες συµβουλευτικές εταιρείες αυτού του είδους στον κόσµο. Με µεγάλη εµπειρία και ιδιαίτερα εξειδικευµένο δυναµικό, οι λεγόµενες «boutique» συµβουλευτικές εταιρείες έχουν καταφέρει να αποσπάσουν από τις µεγάλες επενδυτικές τράπεζες σχεδόν το ήµισυ του συνόλου των προµηθειών των συγχωνεύσεων και των εξαγορών στην Ευρώπη, για την ακρίβεια το 44% ή 1,7 δισεκατοµµύρια δολάρια. Την ίδια στιγµή, τις υπηρεσίες τους αναζητούν και πλήθος κυβερνήσεων ακόµη και µεγάλων χωρών.

ΠΑΛΙΑ ΓΝΩΡΙΜΗ

Η Rothschild είναι παλιά γνώριµη των ελληνικών κυβερνήσεων, σχεδόν από τη δηµιουργία του νεοελληνικού κράτους και τη συγκρότηση της Τραπέζης της Ελλάδος. Στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξε σύµβουλος τραπεζών και µεγάλων επιχειρήσεων, όπως της Eurobank, των ΕΛ.ΠΕ. και της Cosmote. Είχε αναλάβει το έργο του συµβούλου για ιδιωτικοποιήσεις όπως της ∆ΕΗ και της ∆ηµόσιας Επιχείρησης Αερίου, καθώς και για το ΤΑΙΠΕ∆ και για την πώληση της Proton Bank και του Ταχυδροµικού Ταµιευτηρίου. Ηταν, επίσης, από τους βασικούς συµβούλους για το PSI του 2012.

Ανθρωπος-κλειδί στην επαφή των ελληνικών κυβερνήσεων µε τη Rothschild είναι o κ. Στέλιος Παπαδόπουλος, επικεφαλής του Οργανισµού ∆ιαχείρισης ∆ηµόσιου Χρέους (Ο∆∆ΗΧ). Ο κ. Παπαδόπουλος βρέθηκε στο τιµόνι του Ο∆∆ΗΧ το 2012. Κατά τη διάρκεια της θητείας του έπαιξε ρόλο στην οργάνωση της πρώτης εξόδου στις αγορές, το 2014, στην εξεύρεση των διαθεσίµων για την αποπληρωµή του χρέους το 2015 και από το 2016 στην εκ νέου προετοιµασία για έξοδο στις αγορές. Προερχόµενος και ο ίδιος από τον χώρο της υψηλής τραπεζικής και µάλιστα µε ιδιαίτερη γνώση του γαλλικού τραπεζικού κατεστηµένου, έχει καταφέρει να παραµείνει σε αυτή τη θέση (που είναι ιδιαίτερης εµπιστοσύνης) παρά τις εναλλαγές των κυβερνήσεων.

Οσο για την κ. Kiechel, η δράση της δεν περιορίζεται απλώς στην εξασφάλιση βραβεύσεων για τον Ελληνα πρωθυπουργό, αλλά επεκτείνεται και στην προσπάθεια να φέρει αυτόν και την ελληνική κυβέρνηση σε επαφή µε επιχειρηµατίες και επενδυτές. Σύµφωνα µε πληροφορίες, ανάµεσα στα άλλα, οργάνωσε γεύµα γνωριµίας του κ. Τσίπρα µε εκπροσώπους της γαλλικής επιχειρηµατικής ελίτ, όπως τον Jean-Paul Agon της L’ Oreal, εκπροσώπους του κατασκευαστικού κολοσσού Vinci και τον Jean-Louis Chaussade, διευθύνοντα σύµβουλο της πασίγνωστης Suez, που ειδικεύεται σε θέµατα περιβάλλοντος και διαχείρισης απορριµµάτων, έχει δείξει ενδιαφέρον για την ΕΥ∆ΑΠ και την ΕΥΑΘ και έχει ως θυγατρική την Chobani, εταιρεία γιαουρτιών και γενικότερα γαλακτοκοµικών προϊόντων. Επίσης, στο γεύµα αυτό παραβρέθηκαν εκπρόσωποι του διεθνούς fund Meridian, της Opera, που κατασκευάζει µεγάλα οικιστικά συγκροτήµατα για συνταξιούχους, κ.ά.

Κοινώς, έχουµε να κάνουµε µε µια εταιρεία που δεν περιορίζεται απλώς στην προετοιµασία της εξόδου στις αγορές και στη διαφήµιση των ελληνικών οµολόγων, αλλά η δράση της επεκτείνεται και στην προσέλκυση επενδύσεων και στη µεσολάβηση για πώληση των «φιλέτων» του ∆ηµοσίου σε ενδιαφερόµενες εταιρείες. Και η οποία, εάν αµειφθεί ανάλογα, αναλαµβάνει και να προσφέρει «µαθήµατα επαφής µε επενδυτές» σε κυβερνήσεις που κάποτε θα την ονόµαζαν «ληστρικό όργανο του παγκόσµιου καπιταλισµού». ∆είγµα του «ρεαλισµού» –και, κατ’ άλλους, του κυνισµού– µιας κυβέρνησης που από πολέµια των αγορών αναδεικνύεται σε ένθερµη θιασώτριά τους.

Συνεργασία με Αργεντινή και Ουκρανία
Μια εταιρεία ειδική στις... χρεωμένες χώρες

Η Rothschild δεν είναι η µόνη συµβουλευτική εταιρεία που έχει προσλάβει η ελληνική κυβέρνηση. Συνεργασία υπάρχει και µε τη Lazard, που αποτελεί την πρώτη εταιρεία συµβουλευτικών υπηρεσιών προς κρατικούς φορείς στον κόσµο και έχει µακρά ιστορία ως σύµβουλος για αναδιαρθρώσεις χρεών σε κυβερνήσεις χωρών µε οικονοµικά προβλήµατα, όπως η Αργεντινή και η Ουκρανία.

Στο παρελθόν, η Lazard είχε διατελέσει σύµβουλος ελληνικών κυβερνήσεων σε µεγάλες ιδιωτικοποιήσεις, όπως αυτές της Ολυµπιακής και των Ναυπηγείων Σκαραµαγκά. Σε αυτήν είχε αποταθεί και η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου από την αρχή της µνηµονιακής περιόδου και η Lazard είχε στείλει οµάδα ειδικών, µε επικεφαλής τον προβεβληµένο ως «ταλαντούχο» τραπεζίτη της, Matthieu Pigasse. Το 2012, η Lazard παρείχε υπηρεσίες χρηµατοοικονοµικού συµβούλου στο ελληνικό ∆ηµόσιο για τη διαδικασία του PSI, ενώ λειτούργησε και ως σύµβουλος του ΤΧΣ σε σχέση µε την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα ζήτησε τις υπηρεσίες της τον Φεβρουάριο του 2015, προκειµένου να τύχει συνδροµής στη διαπραγµάτευση του ελληνικού χρέους µε τους δανειστές. Τότε ο Γιάνης Βαρουφάκης είχε ανακοινώσει επίσηµα «την ανάθεση στην εταιρεία χρηµατοοικονοµικών συµβούλων Lazard του ρόλου του συµβούλου του υπουργείου Οικονοµικών σε θέµατα δηµόσιου χρέους και δηµοσιονοµικής διαχείρισης».