Από τον Ανδρέα στον Τσίπρα - Οι στιγμές που «σημάδεψαν» την Ελλάδα στο Νταβός
Η τουρκική κρίση, η ελληνική οικονομία και το Μακεδονικό αποτέλεσαν σημαντικούς «σταθμούς» της ελληνικής παρουσίας στο Φόρουμ.
Η παρουσία των Ελλήνων πρωθυπουργών στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που διεξάγεται κάθε χρόνο στο Νταβός της Ελβετίας έχει φέρει πολλά αλησμόνητα «επεισόδια». Στο ετήσιο συνέδριο στις Ελβετικές Άλπεις, συγκεντρώνονται πρωθυπουργοί από αρκετές χώρες του κόσμου μετά από πρόσκληση, αλλά και πολλοί επίσημοι και επιστήμονες.
Η πρώτη σημαντική παρουσία της Ελλάδας ήταν επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου το 1986, όταν η ελληνοτουρκική κρίση βρέθηκε στο προσκήνιο, με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να ακολουθεί δύο χρόνια μετά και στην πορεία να φτάνουμε μέχρι τον Αλέξη Τσίπρα, όπου το 2016 είχαμε το περίφημο «επεισόδιο» με τη φράση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που τον αποκάλεσε «ανόητο», παραφράζοντας μια παλιά ατάκα του Μπιλ Κλίντον.
1986: Η αποτυχημένη καταγγελία του Ανδρέα για την Τουρκία
Ελλάδα και Τουρκία βρίσκονται σε κρίση καθώς οι τουρκικές προκλήσεις που παραβιάζουν τις ελληνικές υφαλοκρηπίδες έχουν ενταθεί. Ο Ανδρέας Παπανδρέου συναντάει τον Τούρκοι πρωθυπουργό Τουργκούτ Οζάλ και συζητούν για την κρίση των δύο πλευρών, με την Ελλάδα να έχει καταφύγει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ζητώντας την πολιτική καταδίκη της Τουρκίας και τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων. Ωστόσο, τίποτα δεν κατάφερε, αφού οι προσφυγές απορρίφθηκαν.
1988: Ο ανυποχώρητος Παπανδρέου
Η κατάσταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν έχει αλλάξει καθόλου. Το τουρκικό σκάφος «Χόρα» έχει ονομαστεί «Σισμίκ 1» και συνεχίζει να παραβιάζει το Αιγαίο. Η κρίση φτάνει τις δύο χώρες στα όρια ενός πολέμου, με τον Παπανδρέου να είναι ανυποχώρητος και να διατάσει την κινητοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων, με αποτέλεσμα την αντιμετώπιση των Τούρκων και την αποτροπή των στόχων της ηγεσίας τους.
Το τουρκικό σκάφος αποσύρθηκε από τα ελληνικά χωρικά ύδατα και οι δύο πλευρές συναντήθηκαν στο Αιγαίο, αποφασίζοντας μια συνεργασία και να παύσουν οι εντάσεις. Οι διαπραγματεύσεις ήταν έντονες και αποφασίστηκε η πολιτική του «μη πολέμου» στο Νταβός. Ωστόσο, υπήρξε ένταση μεταξύ Παπανδρέου και Μητσοτάκη για το Κυπριακό, καθώς ο δεύτερος θεώρησε πως ο τότε πρωθυπουργός άφησε στο «ράφι» το θέμα, κάτι που παραδέχτηκε αργότερα ο Παπανδρέου με τη γνωστή φράση «mea culpa».
1992. ΠΓΔΜ και Κυπριακό
Δύο βασικά θέματα απασχολούσαν την Ελλάδα στο συνέδριο του 1992. Το Κυπριακό αλλά και το όνομα της ΠΓΔΜ. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης παρουσιάστηκε στο Νταβός έχοντας μία συνάντηση με τον Χένρι Κίσινγκερ και τον Στόγιαν Άντοφ. Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης των Σκοπίων είχε δηλώσει πως ο Μητσοτάκης του έδωσε ένα σημείωμα στο οποίο έγραφε ότι το μέγιστο που θα μπορούσε να δεχθεί η Ελλάδα ήταν το «Δημοκρατία της Μακεδονίας-Σκόπια» και του ανέφερε πως αν δεν αλλάξουν όνομα στη χώρα, δεν πρόκειται να βρεθεί λύση στη κρίση των δύο λαών.
Ο Μητσοτάκης συναντήθηκε και με τον τότε Τούρκο πρωθυπουργό Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ σε μια προσπάθεια να βελτιωθούν οι σχέσεις των δύο κρατών, θυμίζοντας μάλιστα στον Ντεμιρέλ πως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, οι Βενιζέλος - Κεμάλ κατέληξαν σε Σύμφωνο Φιλίας. Υπήρξε η πρόθεση να γίνει κάτι αντίστοιχο, όμως, από τη στιγμή που δεν υπήρξε πρόοδος στο Κυπριακό, αυτό δεν συνέβη.
2010: Η τραυματική εμπειρία του Γιώργου Παπανδρέου
Η Ελλάδα έχει μπει για τα καλά στην οικονομική κρίση και ο Γιώργος Παπανδρέου πάει στο Νταβός με σκοπό να πείσει πως η χώρα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει. Μαζί με τον τότε υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου είχαν την πρόθεση να πείσουν πως θα προχωρήσουν στη λήψη σκληρών μέτρων ώστε να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των άλλων κυβερνήσεων και των τραπεζιτών.
Ο κ. Παπανδρέου έκανε επίθεση στους κερδοσκόπους, διαψεύδοντας πως η Ελλάδα χρειάζεται βοήθεια και διέψευδε πως θα συμβεί κάτι τέτοιο. Τα γεγονότα ωστόσο διέψευσαν τελικά τον ίδιο, αφού λίγους μήνες μετά ανακοίνωνε από το Καστελόριζο πως το μνημόνιο είναι αναπόφευκτο…
2011: Σκληρή στάση κατά της Ελλάδας
Έναν χρόνο μετά την καταστροφική παρουσία του Παπανδρέου στο Νταβός, ο Έλληνας πρωθυπουργός επέστρεψε στην Ελβετία σε πιο ήρεμους τόνους. Αυτό όμως δεν κράτησε πολύ. Σε πάνελ όπου μετείχε ο Γ. Παπακωνσταντίνου, ο τότε υπουργός Οικονομικών και τεχνολογίας στη Γερμανία Ρ. Μπρούντερλε έλεγε πως η Ελλάδα δεν έχει κάνει πολλά και πως βρίσκεται έναν χρόνο πίσω στις υποχρεώσεις της, με τον Έλληνα ομόλογό του να έρχεται σε κόντρα μαζί του και τη συζήτηση να γίνεται αρκετά «έντονη», κυρίως γύρω από το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους.
Η ελληνική πλευρά ήταν εντελώς απροετοίμαστη για το τι θα ακολουθούσε, και μετά την περιπέτεια του PSI ο Παπανδρέου τελείωσε από την πρωθυπουργία.
2016: Το «ανόητε» του Σόιμπλε και ο «περίγελος» των ΜΜΕ
Η πρώτη παρουσία του Αλέξη Τσίπρα ήταν οδυνηρή. Ο Έλληνας πρωθυπουργός πήγε με «αέρα» ενός σκληρού πολιτικού, που τελικά έφυγε με σκυμμένο κεφάλι από το Νταβός.
Έδειξε ότι δεν είχε την πλήρη αίσθηση της πραγματικότητας για την οικονομική κατάσταση της χώρας, με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να είναι έξαλλος μαζί του και να αναφέρει τη φράση «Είναι η εφαρμογή, ανόητε!», που έγινε τεράστιο θέμα συζήτησης. Η αναπληρώτρια εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Φριντερίκε Φον Τισενχάουζεν έσπευσε να επισημάνει πως δεν πρόκειται για προσβολή προς τον Τσίπρα, αλλά για μια φράση που είχε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν ο Μπιλ Κλίντον το 1992 για την οικονομία, στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του, αλλά το κακό είχε ήδη γίνει…
Ο Τσίπρας αποχώρησε δεχόμενος σκληρή κριτική από την αντιπολίτευση, τους κυβερνητικούς ηγέτες των άλλων χωρών, αλλά και τον ελληνικό και ξένο Τύπο. Είναι χαρακτηριστικό πως η «Die Welt» «στόλισε» τον Τσίπρα, λέγοντας πως έγινε «περίγελος» και πως «δεν είχε ιδέα από οικονομικά».
Τον χαρακτήρισαν ως έναν «ξεροκέφαλο πρωθυπουργό, που δεν έχει αντιληφθεί ακόμη τη σοβαρότητα της κατάστασης», θεωρώντας πως πλέον η Ελλάδα με έναν ισχυρογνώμων πρωθυπουργό δεν είναι σε θέση να βγει από την κρίση.