Ένα βασικό στοιχείο που αναδεικνύουν όλες οι δηµοσκοπήσεις των τελευταίων µηνών είναι η διασπορά ψήφων. Αν µάλιστα θέλουµε να αξιολογήσουµε την καταγραφόµενη σταθερά πρόθεση ψήφου -στο µέτρο που είναι ακριβής η πρόθεση αυτή, χωρίς τη ριψοκίνδυνη αναγωγή-, τότε ο συνδυασµός διασποράς ψήφων και καταγραφόµενης πρόθεσης αναδεικνύει τη σηµασία των µικρών κοµµάτων.

Με άλλα λόγια, επειδή καθίσταται δύσκολη η αυτοδυναµία, το πρώτο κόµµα που θα πάρει εντολή από τον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας για τον σχηµατισµό κυβέρνησης θα πρέπει να βρει κυβερνητικό ή κυβερνητικούς συνεταίρους για την επίτευξη κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, που θα εξασφαλίζει τη δεδηλωµένη. Έτσι, τα µικρά κόµµατα παίρνουν άλλη διάσταση στα µάτια των δύο πρώτων κοµµάτων.

Αναφερόµαστε και στο δεύτερο κόµµα για την περίπτωση που θα έπαιρνε κι αυτό εντολή σχηµατισµού κυβέρνησης, αν δεν κατόρθωνε το πρώτο (δηλαδή η Ν∆) να εξασφαλίσει κυβερνητική συµµαχία. Βεβαίως, τα πράγµατα σε σχέση µε τις εκλογές του Σεπτεµβρίου του 2015 έχουν διαφοροποιηθεί κατά πολύ, καθώς τα λεγόµενα µικρά κόµµατα που είχαν τότε κατορθώσει να µπουν στη Βουλή βρίσκονται σήµερα µεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Και µε ελάχιστες πιθανότητες να µπουν στο νέο κοινοβούλιο.

Πράγµατι, στις δεύτερες εκλογές του 2015 η δύναµη των οκτώ κοµµάτων που είχαν εισέλθει στη Βουλή ήταν η εξής:

ΣΥΡΙΖΑ: 145, Ν∆: 75, Χρυσή Αυγή: 18, ΠΑΣΟΚ: 17, ΚΚΕ: 15, Το Ποτάµι: 11, ΑΝΕΛ: 10, Ένωση Κεντρώων: 9. Έκτοτε είχαµε την ανεξαρτητοποίηση οκτώ βουλευτών από τον ΣΥΡΙΖΑ, το Ποτάµι, την Ένωση Κεντρώων, τους ΑΝΕΛ και τη Χρυσή Αυγή, γεγονός που επιβεβαίωσε ότι στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑϊκού μνηµονίου το πλέον συµπαγές κόµµα είναι η Νέα ∆ηµοκρατία.

Ειδικότερα, αποχώρησαν από τα κόµµατά τους οι: Στάθης Παναγούλης, προερχόµενος από τον ΣΥΡΙΖΑ, Χάρης Θεοχάρης και Κατερίνα Μάρκου από το Ποτάµι, Γιώργος Καρράς και Θεοδώρα Μεγαλοοικονόµου από την Ένωση Κεντρώων, Νίκος Νικολόπουλος από τους ΑΝΕΛ και ∆ηµήτρης Κουκούτσης και Νίκος Μίχος από τη Χρυσή Αυγή.  

ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ

Πέραν αυτών, όλες οι δηµοσκοπήσεις, όπως προαναφέρθηκε, δείχνουν ότι τα τρία κόµµατα, Ποτάµι, Ανεξάρτητοι Έλληνες και Ένωση Κεντρώων, δεν µπαίνουν στη Βουλή. Πράγµατι, µπορούµε να αναφέρουµε ως ενδεικτικές τέσσερις τελευταίες δηµοσκοπήσεις, του Νοεµβρίου και του Ιανουαρίου της Metron Analysis, του Οκτωβρίου της Marc και των εξαµηνιαίων τάσεων της MRB τον ∆εκέµβριο.  

-Στη δηµοσκόπηση της Metron (Noέµβριος) η Ένωση Κεντρώων συγκεντρώνει 2,2%, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες 1,9% η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου 1,6% ενώ δεν µετρήθηκε καν η Λαϊκή Ενότητα του Παναγιώτη Λαφαζάνη. Το Ποτάµι συγκεντρώνει 1%.  

-Στην έρευνα της ίδιας εταιρείας τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους οι Ανεξάρτητοι Έλληνες βρίσκονται στο 2,7%, η Ένωση Κεντρώων µετά βίας περνάει το 3%, η Πλεύση Ελευθερίας είναι στο 2,7% και η νεοσύστατη Ελληνική Λύση στο 1,9%.

-Σε έρευνα της Marc του Οκτωβρίου η Ένωση Κεντρώων αγγίζει το 3%, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες είναι στο 2,1%, το Ποτάµι στο 2%, η Λαϊκή Ενότητα στο 1,5%, η Ελληνική Λύση στο 1,1% και η Πλεύση Ελευθερίας στο 1,1%. Σηµειώνεται σχετικά ότι ΑΝΕΛ, Ποτάµι, Λαϊκή Ενότητα, Ελληνική Λύση και Πλεύση Ελευθερίας εµφανίζουν κάµψη των ποσοστών τους έναντι έρευνας της ίδιας εταιρείας έναν µήνα πριν...

-Στις τάσεις της MRB, η Ένωση Κεντρώων εκλογικά «χαροπαλεύει» µε 2,8% και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες µε 2,2% επιβεβαιώνουν σειρά δηµοσκοπήσεων που δείχνουν ότι δεν µπορούν να ανακάµψουν - πράγµα που αποδίδεται κυρίως στον αρχηγό τους και την απόλυτη ταύτισή του µε τον Αλέξη Τσίπρα. Η Πλεύση Ελευθερίας συγκεντρώνει ένα 1,5% και 1% η Λαϊκή Ενότητα. Το Ποτάµι, µετά τις εξελίξεις στην κεντροαριστερά και το Κίνηµα Αλλαγής, δεν µετρήθηκε.  

ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥΣ

Από τις διαφοροποιήσεις αυτές στο εκλογικό σώµα προκύπτουν και ορισµένα συµπεράσµατα, αλλά κυρίως οι εξής µετεκλογικές εκδοχές, διαζευκτικώς: Πρώτον, περιορίζεται σαφώς ο αριθµός των κοµµάτων που στο παρελθόν είχαν τη δυνατότητα να αποτελέσουν κυβερνητικές «τσόντες», έτσι ώστε και το πρώτο κόµµα να εξασφαλίσει τη διακυβέρνηση και το µικρότερο ή τα µικρότερα κόµµατα να συµµετάσχουν στη νοµή της εξουσίας. Πιο πρόσφατα παραδείγµατα, η µεν περίοδος του Αντώνη Σαµαρά, µε το ΠΑΣΟΚ και τη ∆ΗΜΑΡ, η δε σηµερινή περίοδος µε τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ.

∆εύτερον, µπορεί να έχουν περιοριστεί οι πιθανότητες να υπάρχουν οι παλαιότεροι δυνητικοί κυβερνητικοί συνεταίροι, αλλά το γεγονός ότι µένουν εκτός κοινοβουλίου αυξάνει τον αριθµό των κοµµάτων που δεν θα µπουν στη Βουλή και αυτό είναι µία από τις προϋποθέσεις ώστε το πρώτο κόµµα, δηλαδή η Νέα ∆ηµοκρατία, να χρειάζεται µικρότερο εκλογικό ποσοστό για να επιτύχει αυτοδυναµία!

Πράγµατι, µε βάση τη δηµοσκόπηση της MRB, τα προαναφερθέντα κόµµατα που µένουν εκτός Βουλής φαίνεται να συγκεντρώνουν συνολικώς ένα ποσοστό 7,5%, το οποίο θα πρέπει να προστεθεί στα ποσοστά µιας πληθώρας άλλων µικρών πολιτικών σχηµατισµών, που συνήθως λαµβάνουν µέρος στις εκλογές, αλλά δεν κατορθώνουν να περάσουν το κατώφλι του κοινοβουλίου.

Έτσι, µπορεί να προϋπολογίσει κανείς ότι, εφόσον επαληθευτούν οι σχετικές εκτιµήσεις, τουλάχιστον ένα 10% ή και περισσότερο θα συγκεντρώνουν σχηµατισµοί εκτός Βουλής. Ειδικότερα, συµφώνως προς το εκλογικό σύστηµα µε το οποίο θα γίνουν και οι προσεχείς εκλογές και τη σχετική στατιστική, για κάθε µισή µονάδα αύξησης του ποσοστού των κοµµάτων που βρίσκονται εκτός Βουλής θα µειώνεται αντιστοίχως κατά 0,2% εκείνο του πρώτου κόµµατος για επίτευξη αυτοδυναµίας. Αν λ.χ. το ποσοστό των κοµµάτων που µένουν εκτός Βουλής είναι 10%, τότε το ποσοστό της αυτοδυναµίας είναι 36,2%.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά», Σάββατο 27 Ιανουαρίου 2018