Είναι Οκτώβριος του 2017, οι διμερείς διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ για τη λύση του ονοματολογικού δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα με τους εντατικούς ρυθμούς που ακολούθησαν και ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη για τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Βουλγαρίας, Αλβανίας και ΠΓΔΜ, μια διπλωματική πρωτοβουλία του Νίκου Κοτζιά. Δύο ημέρες μετά, κι ενώ ήταν προγραμματισμένη συνάντηση σε διμερές επίπεδο μεταξύ Κοτζιά και Ντιμιτρόφ, ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ κάνει μια δήλωση την οποία δεν επανέλαβε τους επόμενους μήνες.

«Ο πατέρας μου ήρθε στη Μακεδονία μετά τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, το 1948. Δεν είμαι ιστορικός και δεν θέλω να συνεχίσω», αναφέρει χαρακτηριστικά, λέγοντας ότι ο ίδιος είναι γιος πρόσφυγα από τη «Μακεδονία του Αιγαίου».

Η δήλωση περνά στα ψιλά, αφού το Σκοπιανό δεν απασχολεί τα ΜΜΕ, ωστόσο περικλείει τις αντιφάσεις και την ιστορία της οικογένειας του επικεφαλής της διπλωματίας της γειτονικής χώρας, η οποία έχει μια άγνωστη σχέση με την Ελλάδα.

Οπως ανέδειξε σε ρεπορτάζ του στην εφημερίδα «Τhessnews» της Θεσσαλονίκης ο δημοσιογράφος Χρήστος Νικολαΐδης, ο οποίος μίλησε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, ο σλαβόφωνος πατέρας του σημερινού υπουργού Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, Ντίμιταρ Ντιμιτρόφ, γεννήθηκε στο χωριό Τσάκοι της Αριδαίας, στον Νομό Πέλλας, και έφυγε από την Ελλάδα ακολουθώντας τον πατέρα του -παππού του υπουργού Εξωτερικών στο «παραπέτασμα», την τότε Γιουγκοσλαβία και τα σημερινά Σκόπια.

Η μετακίνηση της οικογένειας Ντιμιτρόφ από τους Τσάκους στη Γιουγκοσλαβία τοποθετείται χρονικά κοντά στο 1947, στα χρόνια του Εμφύλιου Πολέμου, και περιλαμβάνει την αλλαγή ονόματος, καθώς ο πολιτογραφημένος Ντίμιταρ Ντιμιτρόφ ονομαζόταν Δημήτρης Παπαδημητρίου και ήταν εγγονός του ιερέα του χωριού, Δημήτρη Μάρκου.

Ο λόγος αυτής της μετακίνησης της οικογένειας δεν ήταν άλλος από τις πεποιθήσεις του παππού του σημερινού υπουργού και της τοποθέτησής του, στην οποία έμεινε πιστός ο γιος του στη συνέχεια της ζωής του. «Βουλγαρόφρων», όπως χαρακτηριζόταν μεγάλο κομμάτι του σλαβόφωνου πληθυσμού της περιοχής που διεκδικούσε ενόπλως προσάρτησή της με τις κομμουνιστικές χώρες που βρίσκονταν βορειότερα και κατά κύριο λόγο τη Γιουγκοσλαβία, έφυγε βορειότερα, πιθανώς για να γλυτώσει τις σφοδρές συγκρούσεις στην περιοχή, την περίοδο που ο εμφύλιος πόλεμος έμπαινε στην τελευταία και πιο σκληρή περίοδό του.

Στο υπόλοιπο της ζωής του, ο πατέρας του Νίκολα Ντιμιτρόφ διαβιοί στα Σκόπια και ταυτίζεται με τη βουλγαρόφιλη πτέρυγα, απορρίπτοντας τις τάσεις «μακεδονισμού» που είχαν αρχίσει να διαδίδονται, ενώ σταδιακά αναδεικνύεται σε ηγετική μορφή του συγκεκριμένου ρεύματος.

Η «Μακεδονία του Αιγαίου», που ανέφερε ο Νίκολα Ντιμιτρόφ τον περασμένο Οκτώβριο, δεν είναι τίποτα περισσότερο από το αφήγημα που υποστήριξε σε μεγάλο βαθμό ο πατέρας του, γράφοντας το βιβλίο «Belomorska Makedonija», «Μακεδονία του Αιγαίου» δηλαδή, αλλά διατυπωμένη στη βουλγαρική γλώσσα και όχι στις σλαβικές διαλέκτους της Γιουγκοσλαβίας. Από την ημέρα που αποχώρησε ο παππούς του Νίκολα Ντιμιτρόφ από τους Τσάκους, κανένα μέλος της οικογένειας δεν εξέφρασε την επιθυμία να επιστρέψει στον τόπο καταγωγής του, με τα στοιχεία που θυμίζουν την ύπαρξη της οικογένειας εκεί να είναι δύο.

Αφενός μερικοί συγγενείς από έναν από τους θείους του υπουργού, ο οποίος δεν διέφυγε ποτέ στα Σκόπια, και αφετέρου ο τάφος του προπάππου του Νίκολα Ντιμιτρόφ, που υπάρχει ακόμα στο χωριό. Το μνήμα μάλιστα έχει και επιγραφή, η οποία υπάρχει ακόμα, είναι γραμμένη στα ελληνικά και πληροφορεί ότι ο Δημήτριος Μάρκου γεννήθηκε το 1861 και έφυγε από τη ζωή τον Φεβρουάριο του 1940.

Ο υπουργός Εξωτερικών της γειτονικής χώρας, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, δεν έχει επισκεφθεί τον τόπο καταγωγής του πατέρα του εκτός από μία φορά, η οποία κινείται στα όρια του αστικού μύθου. Το 1978, ο πατέρας του υπουργού επισκέφθηκε τον τόπο καταγωγής του και εικάζεται από κατοίκους του χωριού ότι είχε μαζί του και τον 6χρονο τότε Νίκολα. Εκτοτε ο σημερινός υπουργός περνάει τα ελληνοσκοπιανά σύνορα, εκτός από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη θέση του, μόνο για να κάνει διακοπές με την οικογένειά του στα θέρετρα της Βόρειας Ελλάδας. Πολλοί είναι, δε, όσοι υποστηρίζουν ότι ο δογματισμός των πολιτικών του θέσεων οφείλεται ακριβώς στην ιστορία της οικογένειάς του και στην πορεία της από τους Τσάκους στα Σκόπια.

Νίκολα Ντιμιτρόφ: Από την πρεσβεία στην Ουάσινγκτον μέχρι το υπουργείο Εξωτερικών

Ο Νίκολα Ντιμιτρόφ, ως υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, έχει χαρακτηριστεί κατά το παρελθόν «golden boy» της πολιτικής της γειτονικής χώρας, με το μεγαλύτερό όπλο του να θεωρείται το βιογραφικό του και η πορεία του. Εχοντας διατελέσει σύμβουλος ασφαλείας του Κίρο Γκλιγκόροφ, ο 46χρονος σήμερα πολιτικός τοποθετήθηκε σε ηλικία μόλις 30 ετών πρέσβης της ΠΓΔΜ στην Ουάσινγκτον, κάτι που τον έκανε τον νεότερο επικεφαλής διπλωματικής αποστολής στην αμερικανική πρωτεύουσα.

Τη φήμη που συνοδεύει τον σημερινό υπουργό γιγάντωσε ο αστικός μύθος που τον θέλει να βρίσκεται πίσω από την αναγνώριση της ΠΓΔΜ ως «Μακεδονίας» από την κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους μετά το 2004. Στην Ελλάδα έγινε γνωστός το 2008 ως διαπραγματευτής της ΠΓΔΜ κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων για την ονομασία, που κατέληξαν στο περίφημο «βέτο» Καραμανλή.

Από την ημέρα που επέστρεψε στα Σκόπια για να αναλάβει τις τύχες της διπλωματίας της χώρας από τη θέση του υπουργού, η προσωπική του ζωή και η ιστορία της οικογένειάς του μπήκαν στο μικροσκόπιο και έγιναν αντικείμενο κριτικής για όσους βρίσκονται σε αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα. Το γεγονός ότι ο πατέρας του, Ντ. Ντιμιτρόφ, ήταν οπαδός του βουλγαρικού ρεύματος στη γειτονική χώρα και προωθούσε τον εναγκαλισμό με τη Βουλγαρία σε όλα τα επίπεδα έγινε αντικείμενο σφοδρής κριτικής, με πολλούς να τον κατηγορούν ως «αποτυχημένο φιλόσοφο» και «βουλγαρόφιλο». Οι συγκεκριμένοι χαρακτηρισμοί άγγιζαν και τον ίδιο τον Ν. Ντιμιτρόφ, παρόλο που είχε αποκηρύξει τις θεωρίες του πατέρα του. Παρά την αποκήρυξη αυτή, προέρχεται από πολιτικό «τζάκι» των Σκοπίων, μιας και ο πατέρας του ήταν πρέσβης της ΠΓΔΜ στη Ρωσία και υπουργός Παιδείας (1991-1992).

Kομματικη πορεια

Η πολιτική του πορεία στο εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE, του οποίου ήταν ηγετικό στέλεχος ο πατέρας του και το οποίο ανέδειξε τον αδιάλλακτο Νίκολα Γκρούεφσκι, ολοκληρώθηκε το 2014, όταν ανεξαρτητοποιήθηκε. Με τον Ζόραν Ζάεφ να πρέπει να περάσει οποιαδήποτε συμφωνία με την Ελλάδα από το Κοινοβούλιο των Σκοπίων, δεν είναι λίγοι όσοι προσβλέπουν στον Ν. Ντιμιτρόφ για να αποσπάσει βουλευτές του πρώην κόμματός του, ώστε να σπάσουν την κομματική γραμμή και να ψηφίσουν τη συμφωνία, ενώ οι επικριτές του τον κατηγορούν για οπορτουνισμό και πλασματική αδιαλλαξία στις διαπραγματεύσεις, για να ανελιχθεί στην ηγεσία του παλιού του κόμματος. Ο χαρακτηρισμός «δούρειος ίππος» είναι μεταξύ όσων έχουν ακουστεί για τον υπουργό Εξωτερικών με αφορμή τη διαπραγμάτευση με την Ελλάδα για το ονοματολογικό από πρώην ομοϊδεάτες του στο VMRO-DPMNE.

Μέχρι στιγμής, πάντως, ο Νίκολα Ντιμιτρόφ παρουσιάζεται ως κομμάτι του προβλήματος στη διαπραγμάτευση και όχι ως μέρος της λύσης, λόγω των ακραίων απόψεών του και της επιμονής του να μην τηρηθεί το erga omnes. Από την άλλη, άνθρωποι που παρακολουθούν τις διαπραγματεύσεις πάνω από δύο δεκαετίες επισημαίνουν ότι ο υπουργός Εξωτερικών έχει επιλέξει συνειδητά τον ρόλο του «κακού» της υπόθεσης, έναν ρόλο που σε κάθε περίπτωση του αποφέρει μεγάλα πολιτικά κέρδη για το προσωπικό του μέλλον.