«Η μέρα που ο κόσμος πάγωσε»: 55 χρόνια από τη δολοφονία του Κένεντι
Ο πρόεδρος, ο μύθος και οι θεωρίες συνωμοσίας
Ήταν 22 Νοεμβρίου 1963, όταν ο πλανήτης του Ψυχρού Πολέμου, των δύο υπερδυνάμεων και της Κούβας του Φιντέλ πάγωνε από την είδηση της δολοφονίας του 35ου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο λαμπερός και χαρισματικός Τζον Φιντζέραλντ Κένεντι (JFK) έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες που έριξε (κατά την επίσημη εκδοχή) ο νεαρός Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ τη στιγμή που ανοικτή αυτοκινητοπομπή του προέδρου διέσχιζε την Elm Street του Ντάλας. Το ρολόι έδειχνε 12:30 το μεσημέρι.
Ο Κένεντι είχε αποφασίσει να ταξιδέψει στο Τέξας προκειμένου να επουλώσει τις πληγές που είχαν ανοίξει στο Δημοκρατικό Κόμμα οι πολλές υποψηφιότητες. Σκόπευε να συγκεντρώσει χρήματα για το κόμμα του, αλλά στο πίσω μέρος του μυαλού του είχε την επανεκλογή του στην προεδρία των ΗΠΑ, στις προεδρικές του 1964.
O JFK εξελέγη πρόεδρος το 1960 με αντίπαλο τον Ρεπουμπλικάνο Ρίτσαρντ Νίξον. Παρά τις νικές του Νίξον σε πολύ περισσότερες Πολιτείες και την ελάχιστη διαφορά στη λαϊκή ψήφο (49,7% ο νικητής, 49,5% ο ηττημένος), ο Κένεντι πήρε τους εκλέκτορες... Με οριακή διαφορά κατάφερε να πάρει το Τέξας με τους 24 εκλέκτορες, επομένως η παρουσία του εκεί ήταν σημαντική. Και η ανάγκη να δοθεί μια εικόνα ενότητας.
Οι Δημοκρατικοί τα είχαν πάει καλά και στις ενδιάμεσες εκλογές του 1962, κρατώντας την πλειοψηφία στο Κογκρέσο. Ο άνεμος για τον Κένετι ήταν ούριος.
Το ταξίδι του προέδρου ανακοινώθηκε το Σεπτέμβριο του 1963. Το ακριβές πρόγραμμα της αυτοκινητοπομπής οριστικοποιήθηκε λίγο πριν την άφιξη. Μαζί του και η αστραφτερή Πρώτη Κύρια, Τζάκι, η οποία φορούσε ένα ροζ ταγιέρ.
Η αυτοκινητοπομπή του προέδρου ξεκίνησε από το αεροδρόμιο στις 11:50 με στόχο να φτάσει στο κέντρο του Ντάλας. Ο κόσμος είχε συγκεντρωθεί εκατέρωθεν των οδών (ήταν ήδη γνωστές) για να χαιρετήσει το προεδρικό ζεύγος.
Η αυτοκινητοπομπή ήταν πλαισιωμένη από μοτοσυκλετιστές της αστυνομίας με πρώτο όχημα την προεδρική λιμουζίνα (Lincoln Continental). Σε αυτήν κάθονταν ο πρόεδρος με την Τζάκι (πίσω κάθισμα), στα πτυσσόμενα καθίσματα, ο κυβερνήτης Ο' Κόνναλυ με τη σύζυγό του αριστερά. Οδηγός και συνοδηγός ήταν οι αστυνόμοι της μυστικής υπηρεσίας.
Προπομπός της αυτοκινητοπομπής είχε τεθεί ένα λευκό αυτοκίνητο της μυστικής αστυνομίας που επέβαιναν ο διευθυντής της αστυνομίας του Ντάλας, ο σερίφης της κομητείας και ο εκπρόσωπος της μυστικής υπηρεσίας.
Στις 12:30 η λιμουζίνα με τον πρόεδρο έμπαινε στην Dealy Plaza. Η υποδοχή του κόσμου ήταν πραγματικά εντυπωσιακή. Η σύζυγος του κυβερνήτη του Τέξας γύρισε το κεφάλι της στο πίσω κάθισμα και είπε στον JFK:
-Κύριε πρόεδρε, δεν μπορείτε να πείτε ότι το Τέξας δεν σας αγαπάει.
-Ασφαλώς και δεν μπορώ να το πω, απάντησε ο πρόεδρος.
Αυτά ήταν και τα τελευταία του λόγια. Μόλις το όχημα έστριψε στην Elm Street, ακούστηκαν οι πυροβολισμοί. Στον πρώτο πυροβολισμό δεν υπήρξαν αντιδράσεις, προφανώς γιατί όλοι αιφνιδιάστηκαν. Η συνέχεια όμως ήταν δραματική. Οι εικόνες έχουν κατ' επανάληψη κάνει το γύρο του κόσμου με πιο τραγική εκείνη με την Τζάκι Κένεντι πανικόβλητη να προσπαθεί να προστατέψει τον σύζυγό της. Ήταν όμως αργά. Οι σφαίρες στο κρανίο του ήταν μοιραίες.
Ο πρόεδρος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με την Πρώτη Κυρία στο πλευρό του. Παρά τις προσπάθειες, δεν μπορούσε να γίνει το παραμικρό.
Αργότερα, στις 14:38, με την Τζάκι στο πλευρό του, ανέκφραστη και με το αίμα του άντρα της στα ρούχα, ο αντιπρόεδρος Λίντον Τζόνσον ορκίστηκε 36ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών μέσα στο προεδρικό αεροσκάφος.
Ποιος ήταν ο δράστης της δολοφονίας; Ο Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή. Λίγα λεπτά μετά τη δολοφονία, η αστυνομία του Ντάλας περικύκλωσε ένα συγκεκριμένο κτίριο που «έβλεπε» το σημείο από το οποίο πέρασε η αυτοκινητοπομπή. Στον 6ο όροφο ανακάλυψαν μία καραμπίνα και τρεις κάλυκες. Ακολούθησε ανθρωποκυνηγητό για να συλληφθεί ο δράστης στην αίθουσα κινηματογράφου.
O Όσβαλντ ισχυρίστηκε ότι τον συνέλαβαν επειδή είχε ζήσει στην ΕΣΣΔ. Λίγη σημασία είχε. Κατηγορήθηκε για τη δολοφονία του προέδρου και ενός αστυνομικού. Δεν έφτασε ποτέ να κάτσει στο εδώλιο του κατηγορούμενου, αφού κατά την προσαγωγή του -σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση- πετάχτηκε από το πλήθος αστυνομικών και δημοσιογράφων ένας βραχύσωμος άνδρας, ο οποίος τον πυροβόλησε στο στομάχι.
Ο Όσβαλντ μεταφέρθηκε επειγόντως στο νοσοκομείο Πάρκλαντ όπου πέθανε, λίγα μέτρα από τον θάλαμο στον οποίο κηρύχθηκε κλινικά νεκρός ο Κένεντι. Μέσα στο κτίριο είχε ήδη συλληφθεί ο δολοφόνος που ονομαζόταν Τζακ Ρούμπι, ακροδεξιός, ιδιοκτήτης κακόφημου νυκτερινού κέντρου και πληροφοριοδότης της αστυνομίας.
Οι θεωρίες συνωμοσίας για την δολοφονία του προέδρου είχαν μόλις αρχίσει να πετάγονται. Ακόμα και το πόρισμα της Επιτροπής Γουόρεν (παραδόθηκε στον πρόεδρο Τζόνσον το 1964) δεν ικανοποίησε κανέναν. Ο καθένας είχε (και έχει) μία θεωρία: Από τη CIA, τη μαφία, τους Κουβανούς εξόριστους...
Δεκάδες οι ταινίες, τα ντοκιμαντέρ και τα βιβλία.
Η κηδεία του Κένεντι έγινε στις 25 Νοεμβρίου. Ο πρόεδρος αναπαύεται στο Εθνικό Κοιμητήριο του Άρλινγκτον. Ξεχώρισε η στιγμή που ο μπόμπιρας τότε γιος του έκανε τον χαρακτηριστικό στρατιωτικό χαιρετισμό τη στιγμή που η σορός με τον πατέρα του περνούσε από τους επίσημους. Δίπλα στην χήρα Τζάκι (δεξιά), ο Ρόμπερτ Κένεντι, αδελφός του προέδρου, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1968.
Στο Κοιμητήριο του Άρλινγκτον, δίπλα στον JFK, αναπαύεται και η Πρώτη Κυρία Τζάκι Κένεντι-Ωνάση, η οποία πέθανε το 1994. Ο γιος τους Τζον Κένεντι Τζούνιορ σκοτώθηκε το 1999 μετά από πτώση μικρού αεροπλάνου. Ήταν 38 ετών. Η κόρη τους Καρολίνα ζει.